Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması

BALOĞLU, Nuri; KARADAG, ENGIN; Karaman, Hasan

Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması

Nuri BALOĞLU, (Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Kırşehir, Türkiye)

Engin KARADAĞ, (Yedi Tepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri, Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Hasan KARAMAN (Çekmeköy Hatice Mehmet Ekşioğlu İlköğretim Okulu, İstanbul, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

78 0

Yıl: 2008 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 407 - 437 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması

Öz:

Bu çalışmanın temel amacı, ilköğretim ve ortaöğretim okulu yöneticilerinin stratejik planlamaya yönelik tutumlarını ölçebilecek bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmada, İstanbul ilinde farklı sosyoekonomik düzeyi yansıtan üç ilçede görev yapan 498 okul yöneticisi (77 kadın, 421 erkek; 140 müdür, 56 müdür başyardımcısı, 302 müdür yardımcısı) örneklem grubu olarak ele alınmıştır. Çalışma sekiz aşamada tamamlanmı ştır: (i) Ölçek maddelerinin oluşturulması, (ii) içerik geçerliği çalışması, (iii) madde toplam ve madde kalan korelasyonları çalışması, (iv) madde ayırt edicilik özelliğinin belirlenmesi, (v) yapı geçerliğinin belirlenmesi [(a) açımlayıcı faktör analizi, (b) doğrulayıcı faktör analizi], (vi) Cronbach Alpha iç tutarlılık güvenirliği, (vii) alt ölçekler arasındaki korelasyonların ve (viii) test tekrar test güvenirliğin incelenmesidir. Ölçeğ in madde toplam ve madde kalan korelasyonlarından elde edilen korelasyon kat sayılarının 0.29’un üzerinde olduğu ve tüm maddelerin istatistiksel olarak manidar olduğ u saptanmıştır. Maddelere ilişkin ayırt edicilik güçleri % 27 alt ve üst grup ortalamaları arasında tüm test maddeleri için p<.01 düzeyinde manidardır. Yapılan açımlayı cı faktör analizi sonucunda ölçek; (i) Kurum Geliştirme, (ii) Güvensizlik, (iii) Verimlilik, (iv) Etkililik ve (v) Direnç adı verilen beş (5) alt ölçekte toplanmıştır. Ölçe- ğe ait maddelerin faktör yük değerleri ise 0.41 ile 0.87 arasında değişmektir. Ölçeğin beş faktördeki öz değeri 20.33 ve açıklanan varyans yüzdesi de 58.11’dir. Çalışma kapsamında yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre, ölçek için oluşturulan modele uygun Ki-kare (x2) değeri ve istatistiki manidarlık düzeyleri önerilen modelin toplanan veriye uygun olduğunu göstermiştir. Cronbach Alpha kat sayısı alt ölçeklerde 0.72 ile 0.94 arasında ve ölçeğin geneli için 0.82 olarak saptanmıştır. Ölçeklerin test-tekrar test kat sayıları ise 0.698 ile 0.865 arasında saptanmıştır. Bulgular ölçeğin yeterli bir iç tutarlılık gösterdiğini, okul yöneticilerinin stratejik planlamaya yönelik tutumlarının ölçümünde yeterli bir geçerlik taşıdığını desteklemektedir.

Anahtar Kelime: açımlayacı ve doğrulayacı faktör analizi geçerlik güvenirlik ilk öğretim ikinci kademe stratejik planlama ilk öğretim okulları tutum ölçeği okul yöneticileri

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

The Strategic Planning Attitude Scale: A Study of Exploratory and Confirmatory Factor Analyses

Öz:

The aim of this study was to develop a scale measuring attitudes toward strategic planning for primary and secondary school administrators. In the research, 498 school administrators (77 females, 421 males; 140 principles, 56 vice and 302 assistant administrators) consisted of the sampling group in three districts of Istanbul/Turkey according to the three different income levels. Study was completed at eight steps: (i) items were consisted, (ii) the study of content validation , (iii) the study of itemtotal point and item-remainder correlations, (iv) defining item-discrimination, (v) defining structure validation [(a) exploratory factor analysis, (b) confirmatory factor analysis (vi) defining Cronbach Alpha coefficient, (vii) correlations between sub-scales and (viii) the level of confidence was explained with the method of test retest. Item- total point and item-remainder correlations of the scale were found to be statistically significant. Item discrimination index was significant at the level of p < .01 for all items and they were found significant for sub and top 27% group meanings. As a result of the exploratory factor analysis, it was observed that the scale had a five- factor structure. The subscales are named as (i) Organizational Development, (ii) Distrust, (iii) Productivity, (iv) Efficiency and (v) Resistance. Factor loadings of the sub-scales ranged from .41 to .87. Self value of scale was 20.33 and percent of variance explained was 58.11. Result of confirmatory factor analysis showed that the value of chi-square (X2) and level of statically meaningful were enough for model suggested. Cronbach alpha coefficients of subscales ranged from .72 to .94 and for the total scale, it was .82. The test-retest coefficients ranged from .70 to .87. Findings showed that the scale had high internal consistency and validity in measuring the attitudes of school administrators towards strategic planning.

Anahtar Kelime: strategic planning elementary schools attitude scale school administrators primary schools exploratory and comfirmatory factor analyses validity reliability secondary education

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Adem, M. (1997). Eğitim planlaması. Ankara: Şafak Matbaası.
Aksu, M. (2002). Eğitimde stratejik planlama ve toplam kalite yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Alexander, W. F., & Serfass, R. W. (1999). Futuring tools for strategic quality planning in education. Milwaukee, WI: ASQ Quality.
Anderson, D., Johnson, R., & Milligan, B. (1999). Strategic planning in Australian universities. Australia: Evaluations and investigations programme. Higher Education Division, Department of Education, Training and Youth Affairs. Retrieved 10 Ekim 2007 from, http://www.dest.gov.au/archive/highered/eippubs/ 99-1/report.pdf
Anderson, J. C., & Gerbing, D. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika, 49, 155-173.
Balcı, A. (2000). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara:TDFO.
Basham V., & Lunenburg. F. C. (1989). Strategic planning, student achievement and school district financial and demographic factors. Planning & Changing, 20, 158-171.
Bell, L. (2004). Strategic Planning in Primary Schools: A tale of no significance? Management in Education, 18 (4), 33-36.
Bircan, İ. (2002). Kamu kesiminde stratejik yönetim ve vizyon. DPT Planlama Dergisi, 42, 11-19.
Birnbaum, R. (2003). Management fads in higher education: Where they come from, what they do, why they fail. San Francisco: Jossey-Bass. Brown, S. A. (1996). Participants’ perceptions of the “site planning in a strategic context” process. Dissertation Abstracts International, 57 (7), 27-54.
Bryson, J. M. (1995). Strategic planning for public and nonprofit organizations: A guide to strengthening and sustaining organizational achievement. San Francisco: Jossey-Bass.
Bryson, J. M., & Alston, F. K. (1996). Creating and implementing your strategic plan: A workbook for public and nonproŞt organizations. San Francisco: Jossey- Bass.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem- A Yayıncılık.
Cole, D. A. (1987). Utility of conŞrmatory factor analysis in test validation research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 1019-1031.
Cooper, H. A. (1985). Strategic planning in education: A guide for policymakers. Alexandria, VA: National Association of State Boards of Education (ERIC Document Reproduction Service No. ED297439).
Çalık, T. (2003). Eğitimde stratejik planlama ve okulların stratejik planlama açısından nitel değerlendirmesi. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 11 (2), 251-268.
Davies, B., & Ellison, L. (1997) . Strategic marketing for schools. London: Roulledge.
Erdoğan, İ. (2002). Eğitimde değişim yönetimi. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
Evans R. (2007). The case againist strategic planning. Independent School, 67 (1), 92-104.
Hallinan, E. R. (2006). Executivebriefcase. Reeves Journal, 86 (8), 79-80. Hambright, G., & Diamantes, T. (2004). DeŞnitions, beneŞts, and barriers of K–12 educational strategic planning. Journal of Instructional Psychology, 31 (3), 233-239.
Hamel, G., & Prahalad, C. K. (1989). Strategic intent. Harvard Business Review, 67 (3), 63-76.
Johnson, R. (2007). Supply house times. The Real Value of Strategic Planning, 50 (3), 88-89.
Jöreskog, K., & Sörbom, D. (2001). LISREL 8.51. Mooresvile: Scientifc Software. Karadağ, E. (2007). Yapılandırmacı öğrenme ile ilgili Öğretmen Yeterliliği Ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik analizleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7 (1), 153-175.
Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York: Routledge. Marsh, H. W., Balla, J. R., & McDonald, R. P. (1988). Goodness-of-fit indexes in conŞrmatory factory analysis: The effects of sample size. Psychological Bulletin, 103 (3), 391-410.
Mintzberg, H. (1994). The rise and fall of strategic planning. Hemel Hempstead: Prentice Hall.
Romney, V. (1996). Strategic planning and needs assessment for schools and communities. Fairfax, VA: National Community Education Foundation.
Schumacher, R. E., & Lomax, R. G. (1996). A beginner’s guide to structural equation modeling. Hilsdale, NJ: Erlbaum.
Tosun, U., & Karadağ, E. (2008). Yapılandırmacı düşünme envanterinin Türkçeye uyarlanması dil geçerliliği ve psikometrik incelemesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8 (1), 225-264.
TÜİK (2008). Türkiye istatistik yıllığı 2007. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu. Valentine, E. P. (1991). Strategic management in education: A focus on strategic planning. Needham Heights, MA: Allyn and Bacon.

APA	BALOĞLU N, KARADAG E, Karaman H (2008). Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması. , 407 - 437.
Chicago	BALOĞLU Nuri,KARADAG ENGIN,Karaman Hasan Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması. (2008): 407 - 437.
MLA	BALOĞLU Nuri,KARADAG ENGIN,Karaman Hasan Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması. , 2008, ss.407 - 437.
AMA	BALOĞLU N,KARADAG E,Karaman H Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması. . 2008; 407 - 437.
Vancouver	BALOĞLU N,KARADAG E,Karaman H Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması. . 2008; 407 - 437.
IEEE	BALOĞLU N,KARADAG E,Karaman H "Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması." , ss.407 - 437, 2008.
ISNAD	BALOĞLU, Nuri vd. "Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması". (2008), 407-437.

APA	BALOĞLU N, KARADAG E, Karaman H (2008). Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(2), 407 - 437.
Chicago	BALOĞLU Nuri,KARADAG ENGIN,Karaman Hasan Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 8, no.2 (2008): 407 - 437.
MLA	BALOĞLU Nuri,KARADAG ENGIN,Karaman Hasan Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.8, no.2, 2008, ss.407 - 437.
AMA	BALOĞLU N,KARADAG E,Karaman H Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2008; 8(2): 407 - 437.
Vancouver	BALOĞLU N,KARADAG E,Karaman H Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2008; 8(2): 407 - 437.
IEEE	BALOĞLU N,KARADAG E,Karaman H "Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8, ss.407 - 437, 2008.
ISNAD	BALOĞLU, Nuri vd. "Stratejik Planlama Tutum Ölçeği: Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi Çalışması". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 8/2 (2008), 407-437.