Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek

KARA, SEHER BELGÜZAR

Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek

SEHER BELGÜZAR KARA (Diyarbakır Askeri Hastanesi, Diyarbakır, Türkiye)

Türk Geriatri Dergisi

20 5

Yıl: 2009 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 49 - 54 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek

Öz:

Osteoporoz, kemik yoğunluğunda azalma ve kemik dokusunun mikro yapısında bozulma nedeniyle kemik kırılganlığının artması ile karakterize sistemik bir iskelet hastalığıdır. Dünyada yaşlılarda başta gelen morbidite ve mortalite nedenlerinden biri olan osteoporoz, kadınlarda erkeklerden üç kat daha yaygındır. Hastalığın etyolojisi çok yönlüdür. Osteoporozun başlıca özellikleri ağrı, kırık ve deformite olup, kırıkların önlenmesi başlıca toplum sağlığı sorunudur. Bunu başarmak için stratejiler, nüfusa dayalı veya yüksek risk gruplarına yönelik olabilir. Ancak her iki yaklaşımda da osteoporoz ve kırıklar için değiştirilebilir risk faktörlerinin ele alınması önemlidir. Sigara içme, kemik kitlesi kaybı ve kırıklar için bir risk faktörüdür. Bu nedenle, sağlık ekibi tarafından hastalardan risk faktörleri ile ilgili ayrıntılı veri toplanmalı, sigara kullanımı sorgulanmalı ve hastalara eğitim verilmelidir. Bu makalede, sigaranın kemik sağlığına etkileriyle ilgili kanıtlar gözden geçirilmekte ve sağlık personeline önerilerde bulunulmaktadır.

Anahtar Kelime: Risk faktörleri Sigara içme Kırıklar, kemik Osteoporoz

Konular: Genel ve Dahili Tıp Temel Sağlık Hizmetleri

A neglected risk factor in osteoporosis: Smoking

Öz:

Osteoporosis is a systemic skeletal disease characterized by low bone density and microarchitectural deterioration of bone tissue with a consequent increase in bone fragility. This is currently one of the leading causes of morbidity and mortality among elderly over the world. Osteoporosis is three times more common in women than in men. The aetiology of osteoporosis is multifactorial. The cardinal features of osteoporosis are pain, fracture and deformity. Fracture prevention is a major public health issue. Strategies to achieve this may be either population- based or targeted at high-risk groups. Addressing modifiable risk factors for osteoporosis and fractures is an important component of both approaches. Smoking is a risk factor for bone loss and fractures. For this reason, detailed data about risk factors should be collected from patients, and patients should be questioned about smoking and educated by health team. This article reviews evidences regarding the effects of smoking on bone health. Moreover, recommendations for health care professionals are listed.

Anahtar Kelime: Smoking Fractures, Bone Osteoporosis Risk Factors

Konular: Genel ve Dahili Tıp Temel Sağlık Hizmetleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. Koçoğlu GO, Bilir N. Yaşlanma 2002: Uluslararası eylem planı. Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara 2002.
2. Nüfus Etüdleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) 2003. Erişim: http://www.hips.hacettepe. edu.tr/tnsa2003/index.htm. Erişim tarihi: 27.03.2008.
3. Giray H, Meseri R, Saatlı G, Yücetin N, Aydın P, Uçku R. Türkiye’ye ilişkin yaşlı sağlığı örgütlenmesi model önerisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2008; 7(1): 81-86.
4. Akdemir N. Yaşlılarımızın bakım sorunları ivedilikle çözümlenmelidir. Türk Geriatri Dergisi 2000; 3(4): 169.
5. Küçükardalı Y, Solmazgül E, Kaplan M, fiahan B, Salmanoğlu M. Huzurevinde yaşayan yaşlı popülasyonda osteoporoz taraması. Türk Geriatri Dergisi 2006; 9(1): 25-29.
6. World Health Organization. Prevention and management of osteoporosis. World Health Organization Technical Report Series 2003; 921: 1-164.
7. Lamichhane AP. Osteoporosis- an update. J Nepal Med Assoc 2005; 44(158): 60-66.
8. Sedlak CA, Doheny MO, Jones SL. Osteoporosis education programs: Changing knowledge and behaviors. Public Health Nurs. 2000; 17(5): 398-402.
9. Demirol A, Güven S, Güven ES, Gürgan T. Postmenopozal osteoporoza yaklaşımda hormon tedavisi: Güncel durum. Türk Geriatri Dergisi 2006; 9(3): 192-194.
10. Gülhane Askeri Tıp Akademisi. Osteoporoz GATA Basımevi, 2002, Yayın Numarası: 14.
11. Gass M, Dawson-Hughes B. Preventing osteoporosis-related fractures: An overview. Am J Med 2006; 119(4 Suppl 1): S3-S11.
12. Madhok R, Kerr H, Capell HA. Recent advances: Rheumatology. BMJ 2000; 321: 882-885.
13. Akan N. Osteoporoz olgusunda hemşirenin bilmesi gerekenler. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1999, 3(2): 1-9.
14. Wong PK, Christie JJ, Wark JD. The effects of smoking on bone health. Clin Sci (Lond). 2007; 113(5): 233-241.
15. International Osteoporosis Foundation. Osteoporosis in the European Community: Action plan, 2003. Erişim: www.iofbonehealth. org/publications/eu-policy-report-of-2003.html. Erişim tarihi:03.01. 2008.
16. Jenkins MR, Denison AV. Smoking status as a predictor of hip fracture risk in postmenopausal women of northwest Texas. Prev Chronic Dis. 2008; 5(1): A09.
17. Seltzer V. Smoking and women’s health. Int J Gynaecol Obstet 2000; 70(1): 159-163.
18. Kamer AR, El-Ghorab N, Marzec N, Margarone JE, Dziak R. Nicotine induced proliferation and cytokine release in osteoblastic cells. Int J Mol Med 2006; 17(1): 121-127.
19. Akhter MP, Lund AD, Gairola CG. Bone biomechanical property deterioration due to tobacco smoke exposure. Calcif Tissue Int 2005; 77(5): 319-326.
20. Lee LL, Lee JS, Waldman SD, Casper RF, Grynpas MD. Polycyclic aromatic hydrocarbons present in cigarette smoke cause bone loss in an ovariectomized rat model. Bone 2002; 30(6): 917-923.
21. Liu XD, Zhu YK, Umino T, Spurzem JR, Romberger DJ, Wang H, et al. Cigarette smoke inhibits osteogenic differentiation and proliferation of human osteoprogenitor cells in monolayer and three-dimensional collagen gel culture. J Lab Clin Med 2001; 137(3): 208-219.
22. Muraki S, Yamamoto S, Ishibashi H, Oka H, Yoshimura N, Kawaguchi H, et al. Diet and lifestyle associated with increased bone mineral density: Cross-sectional study of Japanese elderly women at an osteoporosis outpatient clinic. J Orthop Sci 2007;12(4): 317-320.
23. Iki M. Osteoporosis and smoking. Clin Calcium 2005; 15(7): 156-158.
24. Sewon L, Laine M, Karjalainen S, Doroguinskaia A, Lehtonen Veromaa M. Salivary calcium reşects skeletal bone density of heavy smokers. Arch Oral Biol 2004; 49(5): 355-358.
25. Benson BW, Shulman JD. Inclusion of tobacco exposure as a predictive factor for decreased bone mineral content. Nicotine Tob Res 2005; 7(5): 719-724.
26. Liu X, Kohyama T, Kobayashi T, et al. Cigarette smoke extract inhibits chemotaxis and collagen gel contraction mediated by human bone marrow osteoprogenitor cells and osteoblast-like cells. Osteoporos Int 2003; 14(3): 235-242.
27. Chapurlat RD, Ewing SK, Bauer DC, Cummings SR. Inşuence of smoking on the antiosteoporotic efficacy of raloxifene. J Clin Endocrinol Metab 2001; 86(9): 4178-4182.
28. Mueck AO, Seeger H. Smoking, estradiol metabolism and hormone replacement therapy. Arzneimittelforschung 2003; 53(1): 1-11.
29. Tansavatdi K, McClain B, Herrington DM. The effects of smoking on estradiol metabolism. Minerva Ginecol 2004; 56(1): 105-114.
30. Solomon DH, Brookhart MA, Gandhi TK, et al. Adherence with osteoporosis practice guidelines: A multilevel analysis of patient, physician, and practice setting characteristics. Am J Med 2004; 117(12): 919-924.
31. Mueck AO, Seeger H. Smoking, estradiol metabolism and hormone replacement therapy. Curr Med Chem Cardiovasc Hematol Agents 2005; 3(1): 45-54.
32. Kessenich C. An approach to postmenopausal osteoporosis treatment: A case study review. J Am Acad Nurse Pract 2003; 15(12): 539-545.

APA	KARA S (2009). Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek. , 49 - 54.
Chicago	KARA SEHER BELGÜZAR Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek. (2009): 49 - 54.
MLA	KARA SEHER BELGÜZAR Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek. , 2009, ss.49 - 54.
AMA	KARA S Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek. . 2009; 49 - 54.
Vancouver	KARA S Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek. . 2009; 49 - 54.
IEEE	KARA S "Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek." , ss.49 - 54, 2009.
ISNAD	KARA, SEHER BELGÜZAR. "Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek". (2009), 49-54.

APA	KARA S (2009). Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek. Türk Geriatri Dergisi, 12(1), 49 - 54.
Chicago	KARA SEHER BELGÜZAR Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek. Türk Geriatri Dergisi 12, no.1 (2009): 49 - 54.
MLA	KARA SEHER BELGÜZAR Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek. Türk Geriatri Dergisi, vol.12, no.1, 2009, ss.49 - 54.
AMA	KARA S Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek. Türk Geriatri Dergisi. 2009; 12(1): 49 - 54.
Vancouver	KARA S Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek. Türk Geriatri Dergisi. 2009; 12(1): 49 - 54.
IEEE	KARA S "Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek." Türk Geriatri Dergisi, 12, ss.49 - 54, 2009.
ISNAD	KARA, SEHER BELGÜZAR. "Osteoporozda gözardı edilen bir risk faktörü: Sigara içmek". Türk Geriatri Dergisi 12/1 (2009), 49-54.