Yıl: 2009 Cilt: 0 Sayı: 36 Sayfa Aralığı: 129 - 144 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 29-07-2022

Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals

Öz:
Problem Durumu: Konuyla ilgili literatürde, bilgi kaynaklı merak ve başarı amaçları arasındaki ilişkiye yönelik çıkarsamaların yapıldığı bazı araştırmalar bulunmasına rağmen, konunun doğrudan incelendiği yalnızca bir araştırmaya rastlanmıştır. Ancak, hem başarı amaçları hem de bilgi kaynaklı merak konusunun iyi bilinen önemi dikkate alındığında, bu değişkenler arasındaki ilişkiye yönelik bir çalışmanın üniversiteler gibi başarı-amaçlarının önemli bir etken olduğu eğitim/öğretim ortamlarında öğrencilerin başarı amaçlarının bilgi kaynaklı merakla ilgili kökenlerinin keşfedilmesi açısından önemli olduğu söylenebilir. Dolayısıyla, bu çalışma söz konusu iki değişken arasında bugüne kadar ihmal edilmiş boşluğu doldurabilmek için “öğrencilerin başarı amaçları ve bilgi kaynaklı merakları nedir?”, “Öğrencilerin başarı amaçları ve bilgi kaynaklı merakları arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?” Ve “öğrencilerin bilgi kaynaklı merakları başarı amaçlarını anlamlı düzeyde yordamakta mıdır?” sorularına odaklanmıştır. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı iki yönlüdür: Birincisi, öğrencilerin başarı amaçları ve bilgi kaynaklı merakları arasındaki ilişkinin incelenmesi, ikincisi ise bilgi kaynaklı merakın öğrencilerin başarı amaçlarındaki rolünün incelenmesidir. Araştırmanın Yöntemi: Tarama yönteminden hareketle, Türkiye’nin Batı Karadeniz bölgesinde yer alan büyük bir üniversitenin işletme (n = 129), fizik (n = 82) ve psikolojik danışma ve rehberlik alanlarında (n = 98) öğrenim gören toplam 309 öğrenci (159 kız, 150 erkek) çalışmaya gönüllü olarak katılmıştır. Örneklemde yer alan öğrencilerin, sırasıyla, 33’ü 1. sınıflarda, 97’si ikinci sınıflarda, 84’ü üçüncü sınıflarda ve 95’i 4. sınıflarda öğrenim görmektedir. Örneklemde yer alan öğrencilerin yaşları 17 ile 33 arasında değişmektedir. Buna göre, öğrencilerin yaş ortalaması 21.21 standart sapması ise 1.83 olarak hesaplanmıştır. Öğrencilerin ilgi hissi olarak meraklarını ölçmek için Bilgi Kaynaklı Merak Ölçeği, yoksunluk hissi olarak meraklarının ve problem çözme ve enformasyonu arama davranışlarını motive eden gerilimin ölçülmesi içinse Yoksunluk Hissi Olarak Merak Ölçeği kullanılmıştır. Öğrencilerin başarı amaçlarına ilişkin veriler ise Başarı Amaçları Anketi aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmada kullanılan tüm ölçme araçları araştırmacı tarafından Türkçe’ye çevrilmiş ve Yabancı Diller alanından iki uzmanın yardımı aracılığıyla da tekrar-çeviri yöntemi uygulanmıştır. Ölçekler öğrencilere araştırmanın amacını ve maddelere ilişkin görüşlerin nasıl belirtileceğine ilişkin açıklamaları içeren birer yönergeyle verilmiştir. Ölçeklerin uygulanması esnasında öğrencilerden gelen sorular yanıtlanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde tek örneklem ttestleri, korelasyon ve hiyerarşik regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırmanın Bulguları: Araştırmada tek örneklem t-testi aracılığıyla elde edilen betimsel bulgular, öğrencilerin hem yoksunluk hem de ilgi hissi olarak merak düzeylerinin görece yüksek düzeylerde olduğunu göstermiştir. Öğrencilerin üniversitede öğrenim gören öğrenciler olduğu ve üniversite öğrenim sürecinin de merak düzeyini canlı tutan eğitimsel/öğretimsel uygulamalar içerdiği dikkate alındığında, öğrencilerin bilgi kaynaklı merak düzeylerinin görece yüksek değerlerde olmasının beklenen bir bulgu olduğu söylenebilir. Bununla birlikte, tek örneklem t-testi sonuçları öğrencilerin performanstan kaçınma amaçlarından çok, performansa yaklaşma ve ustalaşma amaçlarını kabul etme eğilimlerinin yüksek olduğuna işaret etmektedir. Araştırmanın bu bulgusu, hakkında gittikçe artan miktarda kanıtın elde edildiği çoklu amaç çerçevesi ile uyumlu bir bulgudur. Nitekim tek örneklem t-testi aracılığıyla elde edilen bu bulgu, korelasyon analizi aracılığıyla elde edilen bulgularla da desteklenmiştir. Buna göre, korelasyon analizi sonuçları ilgi hissi olarak meraka göre yoksunluk hissi olarak merakın, öğrencilerin başarı amaçlarıyla anlamlı ve görece daha yüksek düzeyde ilişkili olduğunu gösteren anlamlı bir çerçeve sağlamıştır. Beklentinin aksine, hiyerarşik regresyon analizi sonuçları ilgi hissi olarak merakın değil, yoksunluk hissi olarak merakın öğrencilerin başarı amaçlarını yordamakta olduğunu göstermiştir. Daha açık bir ifadeyle, yoksunluk hissi olarak merak, ustalaşma ve performansa-yaklaşma amaçlarının yoksunluk hissi olarak merak güdümlü olduğunu gösterecek şekilde, öğrencilerin ustalaşma ve performansa-yaklaşma amaçlarını anlamlı düzeyde ve arka plan değişkenlerinin (yaş, cinsiyet, program türü) etkisinden bağımsız olarak yordamıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda eğitimsel çıkarsamalar ve gelecekte yapılabilecek araştırmalar üzerinde de durulmuştur. Ancak, araştırmanın bulgularının görece küçük bir örneklem üzerinden ve tek bir üniversiteden elde edilmiş olması genellenebilirliklerini sınırlamaktadır. Bununla birlikte, araştırmanın kesitsel olması ve verilerin korelasyonel yöntemlerle incelenmesi, elde edilen bulguların nedensel bir biçimde yorumlanmasına olanak vermemektedir. Dolayısıyla, bu çalışmadan elde edilen bulgular gelecekte yapılacak olan araştırmalarda dikkatle yorumlanmalıdır. Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Sonuç olarak bu çalışma üniversite öğrencilerinin hem yoksunluk hissi olarak merak hem de ilgi hissi olarak merak düzeylerinin görece yüksek olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, çalışmadan elde edilen bulgular başarı amaçlarının çoklu amaç çerçevesi içerisinde ele alınmasının daha uygun bir yaklaşım olduğuna işaret edecek şekilde, öğrencilerin performanstan-kaçınma amaçlarından çok, hem performansa yaklaşma hem de ustalaşma amaçlarını benimseme eğiliminde olduklarını ortaya koymuştur. Son olarak, çalışmanın sonuçları bir yoksunluk hissi olarak merakın öğrencilerin hem ustalaşma hem de performansayaklaşma amaçlarının anlamlı bir yordayıcısı olduğunu göstermiştir. Söz konusu sonuçlar ışığında, öğrencilerin bilgi kaynaklı merak düzeylerinin gerek eğitim ortamlarında gerekse gelecekte yapılacak olan araştırmalar
Anahtar Kelime: achievement goals university students hierarchical regression analysis epistemic curiosity

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ames, C. (1992). Classrooms: goals, structures, and student motivation. Journal of Educational Psychology, 84, 261-271.
  • Ames, C. & Archer, J. (1988). Achievement goals in the classroom: student learning strategies and achievement motivation. Journal of Educational Psychology, 18, 409-414.
  • Barron, K. E. & Harackiewicz, J. M. (2001). Achievement goals and optimal motivation: testing multiple goal models. Journal of Personality and Social Psychology, 80, 260-267.
  • Berlyne, D. E. (1954). A theory of human curiosity. British Journal of Psychology, 45, 180-191.
  • Bollen, K. A. & Curran, P. J. (2006). Latent curve models: A structural equation perspective. New Jersey, NJ: Wiley-Interscience.
  • Chak, A. (2007). Teachers’ and parents’ conceptions of children’s curiosity and exploration. International Journal of Early Years Education, 15 (2), 141-159.
  • Dweck, C. S. (1986). Motivational processes affecting learning. American Psychologist, 41, 1040-1048.
  • Elliot, A. J. (1999). Approach and avoidance motivation and achievement goals. Educational Psychologist, 34, 169-189.
  • Elliot, A. J. & Church, M. A. (1997). A hierarchical model of approach and avoidance achievement motivation. Journal of Personality and Social Psychology, 72 (1), 218-232.
  • Elliot, A. J. & McGregor, H. A. (2001). A 2 x 2 achievement goal framework. Journal of Personality and Social Psychology, 80, 501-519.
  • Elliot, A. J., Shell, M. M., Henry, K., & Maier, M. (2005). Achievement goals, performance contingencies, and performance attainment: An experimental test. Journal of Educational Psychology, 97, 630-640.
  • Gehlbach, H. (2006). How changes in students’ goal orientations relate to outcomes in social studies. The Journal of Educational Research, 99 (6), 358-370.
  • Harackiewicz, J. M., Barron, K. E., Pintrich, P. R., Elliot, A. J., & Thrash, T. M. (2002). Revision of achievement goal theory: necessary and illuminating. Journal of Educational Psychology, 94 (3), 638-645.
  • Harackiewicz, J. M., Durik, A. M., Barron, K. E., Garcia, L. L., & Tauer, J. M. (2008). The role of achievement goals in the development of interest: Reciprocal relations between achievement goals, interest, and performance. Journal of Educational Psychology, 100 (1), 105-122.
  • Hidi, S., & Renninger, K. A. (2006). The four-phase model of interest development. Educational Psychologist, 111-127.
  • Kaplan, A. & Midgley, C. (1999). The relationship between perceptions of the classroom goal structure and early adolescents’ affect in school: the mediating role of coping strategies. Learning and Individual Differences, 11 (2), 187-212.
  • Levy-Tossman, I., Kaplan, A., & Assor, A. (2007). Academic goal orientations, multiple goal profiles, and friendship intimacy among early adolescents. Contemporary Educational Psychology, 32 (2), 231-252.
  • Litman, J. A. (2005). Curiosity and the pleasures of learning: Wanting and liking new information. Cognition and Emotion, 19 (6), 793-814.
  • Litman, J. A. (2008). Interest and deprivation factors of epistemic curiosity. Personality and Individual Differences, 44 (7), 1585-1595.
  • Litman, J. A. & Jimerson, T. L. (2004). The measurement of curiosity as a feeling of deprivation. Journal of Personality Assessment, 82 (2), 147-157.
  • Litman, J. A. & Pezzo, M. V. (2007). Dimensionality of interpersonal curiosity. Personality and Individual Differences, 43, 1448-1459.
  • Litman, J. A. & Spielberger, C. D. (2003). Measuring epistemic curiosity and its diversive and specific components. Journal of Personality Assessment, 80 (1), 75-86.
  • Litman, J. A., Hutchins, T. L., & Russon, R. K. (2005). Epistemic curiosity, feeling-of-knowing, and exploratory behavior. Cognition and Emotion, 19 (4), 559-582.
  • Loewenstein, G. (1994). The psychology of curiosity: A review and reinterpretation. Psychological Bulletin, 116 (1), 75-98.
  • Meece, J. L., Anderman, E. M., & Anderman, H. L. (2006). Classroom goal structure, student motivation, and academic achievement. Annual Review of Psychology, 57, 487-503.
  • Midgley, C., Kaplan, A., & Middleton, M. J. (2001). Performance-approach goals: good for what, for whom, under what circumstances, and at what cost? Journal of Educational Psychology, 93, 77-86.
  • Midgley, C., Kaplan, A., Middleton, M., Maehr, M. L., Urdan, T., Anderman, L. H., Anderman, E., & Roeser, R. (1998). The development and validation of scales assessing students’ achievement goal orientations. Contemporary Educational Psychology, 23, 113-131.
  • Nisbett, R. E. (2005). Düşüncenin coğrafyası: Doğulular ile Batılılar nasıl ve neden farklı düşünürler? [The geography of thought: How Asians and Westerners think differently-and why? Tr. G. C. Güven]. İstanbul: Varlık.
  • Okun, M. A., Fairholme, C., Karoly, P., Ruehlman, L. S., & Newton, C. (2006). Academic goals, goal process cognition, and exam performance among college students. Learning and Individual Differences, 16, 255-265.
  • Pedhazur, E. J. (1997). Multiple-regression in behavioral research: Explanation and prediction. New York, NY: Wadsworth.
  • Régner, I., Escribe, C., & Dupeyrat, C. (2007). Evidence of social comparison in mastery goals in natural academic settings. Journal of Educational Psychology, 99 (3), 575-583.
  • Shen, B., Chen, A., & Guan, J. (2007). Using achievement goals and interest to predict learning in physical education. Journal of Experimental Education, 75 (2), 89-108.
  • Shih, S. S. (2005). Role of achievement goals in children’s learning in Taiwan. Journal of Educational Research, 98 (5), 310-319.
  • Spielberger, C. D. & Starr, L. M. (1994). Curiosity and exploratory behavior. In H. F. O’Neil, Jr. & M. Drillings (Eds.), Motivation: Theory and Research (pp. 221-243). Hillsdale, NJ: Lawrance Erlbaum.
  • Stevens, J. (1996). Applied multivariate statistics for the social sciences. Mahwah, NJ: Lawrance Erlbaum.
  • Wolters, C. (2004). Advancing achievement goal theory: using goal structures and goal orientations to predict students’ motivation, cognition, and achievement. Journal of Educational Psychology, 96 (2), 236-250.
APA EREN A (2009). Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals. , 129 - 144.
Chicago EREN Altay Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals. (2009): 129 - 144.
MLA EREN Altay Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals. , 2009, ss.129 - 144.
AMA EREN A Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals. . 2009; 129 - 144.
Vancouver EREN A Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals. . 2009; 129 - 144.
IEEE EREN A "Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals." , ss.129 - 144, 2009.
ISNAD EREN, Altay. "Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals". (2009), 129-144.
APA EREN A (2009). Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals. Eurasian Journal of Educational Research, 0(36), 129 - 144.
Chicago EREN Altay Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals. Eurasian Journal of Educational Research 0, no.36 (2009): 129 - 144.
MLA EREN Altay Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals. Eurasian Journal of Educational Research, vol.0, no.36, 2009, ss.129 - 144.
AMA EREN A Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals. Eurasian Journal of Educational Research. 2009; 0(36): 129 - 144.
Vancouver EREN A Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals. Eurasian Journal of Educational Research. 2009; 0(36): 129 - 144.
IEEE EREN A "Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals." Eurasian Journal of Educational Research, 0, ss.129 - 144, 2009.
ISNAD EREN, Altay. "Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals". Eurasian Journal of Educational Research 36 (2009), 129-144.