Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi

BODUR, Said; CİNGİL, DİLEK

Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi

Dilek CİNGİL, (Selçuk Üniversitesi, Karaman Sağlık Yüksek Okulu, Karaman, Türkiye)

Said BODUR (Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Konya, Türkiye)

Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi

3 1

Yıl: 2008 Cilt: 11 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 33 - 39 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi

Öz:

Çalışma Karaman’da yaşayan 65 yaş ve üzeri yaşlıların günlük yaşam aktivitelerinde bağımlılık düzeylerini ve bağımlılığı etkileyen risk etmenlerini saptamak amacıyla yapıldı.Bu tanımlayıcı araştırma 2003 yılı Nisan ayında Karaman 3 Nolu Sağlık Ocağı bölgesinde gerçekleştirildi. Yaşlıların bağımlılık düzeylerini saptamak amacıyla Katz Bağımlılık Ölçeği ve araştırıcılar tarafından geliştirilen sosyo-demografik bilgi formu kullanıldı. Anket ve ölçek tek tek ev ziyareti yapılarak yüz yüze görüşme tekniğiyle uygulandı.Araştırma kapsamına alınan yaşlıların yaş ortalaması 70.46±5.51 (65-95) idi.Ulaşılabilen 277 yaşlının 52’sinde (%18.8) bağımlılık tespit edildi. Bağımlılıkta ilk sıraları banyo yapma, giyinme ve idrar kontrolü almaktaydı. Kadınların idrar kontrolünde bağımlılığı erkeklere göre daha yüksek orandaydı. Temel günlük yaşam aktivitelerinde bağımlılık için risk etmenleri 75 yaş ve üzerinde bulunma, kronik hastalık varlığı ve öğrenim görmeme olarak tespit edildi.Sonuç olarak, yaşlı sağlığı hizmetlerinin planlama ve yürütümünün yaşlıların beşte birinin bağımlı olduğu gerçeğinin ve bağımlılığın risk etmenlerinin dikkate alınarak yapılmasının uygun olacağı kanaatine varıldı.

Anahtar Kelime:

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Geriatri ve Gerontoloji Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

The investigation of demographic and medical properties and levels of dependent in activities of daily living of older adults living in Karaman

Öz:

This study was done by aim to determine the risk factors influencing dependency and levels of dependent in activities of daily living of 65 years and over older adults living in Karaman.This descriptive research was realized in district of Karaman 3 Numbered Health Center in April 2003. It was used that socio-demographic question form that was developed by researchers and Katz Index of ADL (Activities of Daily Living) by aim to determine levels of dependent in activities of daily living of elderly.The questionnaire and Katz Index of ADL were completed by interview face to face with participants and by home visiting one by one.The age mean of elderly was 70.46±5.51 (65-95).There was dependent in 52 of 277 of persons (18.8%) to be achieved. In order of dependent, there was bathing, dressing, and urinary control. The dependency of urinary control was high rate in women more than men. The risk factors for dependent in activities of daily living were that they are 75 years old and over, have chronic disease, have not received education. The end of research was determined: It would be suitable must be taken in to consideration older people approximately dependent one in five have risk factors in dependency on planning and applying of geriatric health services.

Anahtar Kelime:

Konular: Temel Sağlık Hizmetleri Geriatri ve Gerontoloji Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akın B, Emiroğlu ON (2003).Evde yaşayan yaşlılarda mobilitede yetiyitimi ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. Geriatri 6(2): 59-67.
Aksayan S, Cimete G (1998). Kronik hastalıklı bireylerin evde bakım gereksinimleri, olanakları ve tercihleri, Marmara Üniversitesi I. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı, 79-90.
Akyüz G (2006). Geriatrik hastalarda yaşam kalitesi. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi 52 (Özel Ek A): A57-A59.
Arslan Ş, Gökçe-Kutsal Y (1999). Yaşlılarda özürlülüğün değerlendirimine yönelik çok merkezli epidemiyolojik çalışma. Geriatri 2: 103-114.
Çivi S, Tanrıkulu MZ (2000). Yaşlılarda bağımlılık ve fiziksel yetersizlik düzeyleri ile kronik hastalıkların prevalansını saptamaya yönelik epidemiyolojik çalışma. Geriatri 3(3): 85-90.
Dahlin Ivanoff S, Sonn U, Lundgren-Lindovist B et al. (2000). Disability in Daily Life Activities and visual impairment: a population study of 85-year-old people living at home. Scandinavian Journal of Occupational Therapy 7:148-155.
Dünya Sağlık Raporu Yaşam Boyunca Sağlık (1998). Çeviri Ed: B Metin, A Akın, İ Güngör. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, Ankara.
Karahan A, Güven S (2002). Yaşlılıkta evde bakım. Geriatri 5(4): 155-159.
Lueckenotte AG (2000). Overview of gerontologic nursing. Mosby, USA.
Mette C (2005). Wellbeing and dependency among the european elderly. the role of social ıntegration. Enepri Research Report No.12, July, http://www.enepri.org. (erişim: 13. 06. 2006).
Öztek Z ve Kubilay G (1994). Evde hasta bakımı: Toplum Sağlığı ve Hemşireliği. Somgür Yayıncılık, Ankara.
Özdemir L, Koçoğlu G, Sümer H ve ark. (2005). Sivas İl Merkezinde Yaşlı Nüfusta Bazı Kronik Hastalıkların Prevelansı ve Risk Faktörleri. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 27(3): 89-94.
Profile of older Americans (2003). U.S. Department of Health and Human Services, Administration on Aging. (2003). http://www.aoa.gov/prof/Statistics/profile/2003/profiles2003.asp (erişim: 14.09.2006)
Repetto L, Granetto C, Venturino A (1997). Home care in the older person. Clinics in Geriatric Medicine 3(2): 403-413.
Sağlık Bakanlığı (2000) Sağlık İstatitikleri 2000, Ankara
Suchindran DM, Koo HP (1997). Demography and Public Health. Oxford University Press. New York, USA.
Tel H, Tel H, Sabancıoğulları S (2006). Evde ve kurumda yaşayan 60 yaş ve üzeri bireylerin günlük yaşam aktivitelerini sürdürme ve yalnızlık yaşama durumu. Turkish Journal of Geriatrics 9(1): 34-40.
Turhanoğlu AD, Saka G, Karabulut Z ve ark. (2000). Diyarbakır il merkezinde yaşayan 55 yaş ve üzeri bireylerde özürlülük ve kronik hastalık sıklığı. Geriatri 3(4): 146-150.
Ulusel B, Soyer A, Uçku R (2004). Toplum içinde yaşayan yaşlılarda günlük yaşam etkinliklerinde bağımlılık düzeyi ve etkileyen risk etmenleri. Türk Geriatri Dergisi 7(4): 199-205.
Uncu Y, Özçakır A, Sadıkoğlu G ve ark. (2002). Bursa huzurevi yaşlılarının sosyodemografik özelikleri ve sağlık taraması sonuçları. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 28(3): 65-69.
Ünsaldı ÜE, Piyal B (2002). Bir Yaşlı Grubunda Cinsiyete Göre Etkinlik Kısıtlılığı. Sağlık ve Toplum 12(1): 57-65.

APA	CİNGİL D, BODUR S (2008). Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi. , 33 - 39.
Chicago	CİNGİL DİLEK,BODUR Said Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi. (2008): 33 - 39.
MLA	CİNGİL DİLEK,BODUR Said Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi. , 2008, ss.33 - 39.
AMA	CİNGİL D,BODUR S Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi. . 2008; 33 - 39.
Vancouver	CİNGİL D,BODUR S Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi. . 2008; 33 - 39.
IEEE	CİNGİL D,BODUR S "Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi." , ss.33 - 39, 2008.
ISNAD	CİNGİL, DİLEK - BODUR, Said. "Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi". (2008), 33-39.

APA	CİNGİL D, BODUR S (2008). Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(3), 33 - 39.
Chicago	CİNGİL DİLEK,BODUR Said Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 11, no.3 (2008): 33 - 39.
MLA	CİNGİL DİLEK,BODUR Said Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, vol.11, no.3, 2008, ss.33 - 39.
AMA	CİNGİL D,BODUR S Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008; 11(3): 33 - 39.
Vancouver	CİNGİL D,BODUR S Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008; 11(3): 33 - 39.
IEEE	CİNGİL D,BODUR S "Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi." Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11, ss.33 - 39, 2008.
ISNAD	CİNGİL, DİLEK - BODUR, Said. "Karaman il merkezinde yaşayan yaşlıların bağımlılık düzeyleri, demografik ve medikal özelliklerinin incelenmesi". Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 11/3 (2008), 33-39.