Yıl: 2009 Cilt: 5 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 125 - 134 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*

Öz:
Giriş: Meme kanseri gerek gelişmiş gerek ise gelişmekte olan ülkelerin birçoğunda, en sık görülen kadın kanseri ve kadınlarda en sık kanserden ölüm nedenidir. Toplumda meme kanseri farkındalığı oluşturmak ve toplum tabanlı organize tarama programları uygulamak, meme kanserinde erken tanıyı sağlayarak mortaliteyi azaltmakta ve memenin korunma şansını vermektedir. Bu şekilde, kadınlar vücut imaj bütünlüğü korunarak uzun süreli sağlıklı yaşamaktadırlar. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı tarafından 81 ilde kurulmuş olan 84 kanser erken tanı ve tarama merkezinde fırsatçı kanser taramaları yapılmaktadır. Ancak, fırsatçı taramanın meme kanseri mortalitesi üzerine etkisi henüz bilinmemektedir. Bu amaca ulaşmak için, toplum tabanlı organize tarama programlarının uygulanması gerekir.Amaç: Ülkemizde en sık görülen ve sıklığı giderek artan meme kanserinin erken tanısı ve tedavi için gerekli olan ülke koşullarına uygun ulusal erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması amaç edilmiştir.Yöntemler: Sağlık Bakanlığı Ulusal Kanser Danışma Kurulu Meme Kanseri Erken Tanı ve Tarama Alt Kurulu, Türkiye'de Meme Kanseri Erken Tanı ve Tarama Programlarını hazırlamak için Ankara'da 2008 yılında toplam üç çalıştay düzenlemiştir. Bunlara ek olarak 22-24 Ocak 2009 tarihinde Ankara'da dördüncü toplantı yapılmış ve bir rapor hazırlanmıştır. Bu çalıştaylara, Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi, Ulusal Meme Kanseri Erken Tanı ve Tarama Alt Kurulu ve Meme Hastalıkları Dernekleri Federasyonu tarafından belirlenen meme kanserinin erken tanı ve tedavisi konusunda uzman bilim adamları katılmıştır. Ayrıca üçüncü çalıştayda Dünya Sağlık Örgütünden iki temsilci bulunmuştur. Öncelikle meme kanserinin erken tanısı için hedefler, stratejiler belirlenmiş, olası engeller ve bunların ortadan kaldırılmasına yönelik önlemler ve izlem yöntemleri ortaya konulmuştur.Bulgular: Erken tanının önemi toplum ve özellikle hedef kitle tarafından bilinmedikçe, erken tanı ve tarama programlarının başarılı olması mümkün değildir. Bu nedenle, kadınların eğitimi ve bunlarda kanser farkındalığının oluşturulması ilk basamak olmalıdır. Topluma sağlık hizmeti veren elemanların (doktor, hemşire, ebe vs.) ve bunları yöneten idarecilerin (Sağlık Müdürü, Başhekim, vs.) kanser, erken tanı ve tarama programları konusunda eğitilmesi ve uygulama içerisine alınması da şarttır. Bu projelerin uygulanmasında gerçek bir bütçe oluşturulması ve uygulanması, uygulamayı yapacak olan kurum ve kuruluşlar arasında uyumlu bir çalışmanın sağlanması gerekir. Projelerin gerçekleştirilmesini önleyecek sosyal, kültürel ve diğer bölgesel faktörler ortaya konulmalı ve bunlarla mücadele edilmelidir. Uygulamalar, belirli aralıklarla kontrol edilmeli, elde edilecek veriler değerlendirilmeli ve düzenli olarak yayımlanmalıdır. Hazırlanan tablolarda, hedefler, stratejiler, aktiviteler, ilgili kuruluşlar, olası engeller ve ilerleme göstergeleri belirlenmiştir.Sonuçlar: Meme kanseri erken tanı ve tarama programının hazırlanması ve başarılı bir şekilde uygulanması, ciddi, planlı ve organize bir çalışma, ayrılan kaynakların yerinde ve zamanında kullanılması ile mümkün olabilecektir. Bunun sonucu olarak, tanı sırasında kanser evresinde küçülme ve mortalitede azalma mümkün olacaktır.
Anahtar Kelime: Erken tanı Kanserin erken teşhisi Meme neoplazmları Türkiye Farkında olma

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1) Anderson GF, Chu E. Expanding priorities--confronting chronic disease in countries with low income. N Engl J Med 2007; 356(3): 209-11. (PMID: 17229946)
  • 2) 58th World Health Assembly approved resolution on cancer prevention and control WHA58.22 Geneva: World Health Organization, 2005: 2.
  • 3) Parkin DM, Bray F, Ferlay J, Pisani P. Global cancer statistics, 2002. CA Cancer J Clin. 2005; 55: 74-108. (PMID: 15761078)
  • 4) Fidaner C, Eser SY, Parkin DM, Incidence in Izmir in 1993-1994: first results from Izmir Cancer Registry, Eur J Cancer, 2001; 37: 83-92. (PMID: 11165134)
  • 5) Tuncer M, Kanserin ülkemiz ve dünyadaki önemi, hastalık yükü ve kanser kontrol politikaları,. İçinde: Tuncer M (ed), Türkiye'de Kanser Kontrolü, Sağlık Bakanlığı Yayınları, No: 707, Ankara, , 2007, s :5-9.
  • 6) Ozmen V, Breast cancer in the World and Turkey, J Breast Health, 2008; 4: 6-12. Available at: www.thejournalofbreasthealth.com
  • 7) Ozmen V, Dünyada ve Ülkemizde Meme Kanseri Tarama ve Kayıt Programları, İçinde: Tuncer M (ed), Türkiye!de Kanser Kontrolü, Sağlık Bakanlığı Yayınları, No: 707, Ankara, 2007; s: 335-43.
  • 8) Ozmen V, Anderson BO. The Challenge of Breast Cancer in Low- and Middle-income Countries'Implementing the Breast Health Global Initiative Guidelines. US Oncology, Touch briefing. 76-79, 2008.
  • 9) Ozmen V, Ozcinar B, Karanlik H, et al. Breast cancer risk factors in Turkish women--a University Hospital based nested case control study. World J Surg Oncol 2009; 7: 37-47. (PMID: 19356229)
  • 10) Fidaner, C, Kanserde Erken Yakalama: Tarama ve Kayıt Programları, İçinde: Tuncer M (ed), Türkiye'de Kanser Kontrolü, Sağlık Bakanlığı Yayınları, No: 707, Ankara, 2007; s: 319 - 332
  • 11) Fidaner C, Aral M, Tuncer M, Breast Cancer Screening Practice in Turkey, IBSN International Breast Cancer Screening Network (IBSN) Biennial Meeting, Ottawa - Kanada, 10 - 11 May 2006
  • 12) Balıkesir D. H. KETEM, Bir Tarama Örneği: Balıkesir Meme Kanseri Tarama Programı, İçinde: Tuncer M (ed), Türkiye'de Kanser Kontrolü, Sağlık Bakanlığı Yayınları, No: 707, Ankara, 2007; s: 345-348
  • 13) Schopper D, de Wolf C, How effective are breast cancer screening programmes by mammography? Review of the current evidence. Eur J Cancer 2009, in press (PMID: 19398327).
  • 14) http://ukdk.org/pdf/mevzuat/Ulusal_Meme_tarama_standartlari.pdf adresinden 11.06.2009 tarihinde erişilmiştir.
  • 15) http://www.resmi-gazete.org/sayi/13560/20059250-4736-sayilikanunun- 1-inci-maddesinin-birinci-fikrasi-hukmunden-muaftutulacaklarin- tespitine-dair-20023654-sayili-kararnamenineki- kararda-degisiklik-yapilmasina-iliskin-karar.htmladresinden 11.06.2009 tarihinde erişilmiştir.
APA ÖZMEN V, FİDANER C, AKSAZ E, BAYOL Ü, DEDE İ, GOKER E, GÜLLÜOĞLU B, Işıkdoğan A, Topal U, UHRİ M, UTKAN Z, ZENGİN N, Tuncer M (2009). Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*. , 125 - 134.
Chicago ÖZMEN Vahit,FİDANER Caner,AKSAZ Erol,BAYOL Ümit,DEDE İsmet,GOKER ERDEM,GÜLLÜOĞLU Bahadır M.,Işıkdoğan Abdurrahman,Topal Uğur,UHRİ Mehmet,UTKAN Zafer,ZENGİN Nurullah,Tuncer Murat Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*. (2009): 125 - 134.
MLA ÖZMEN Vahit,FİDANER Caner,AKSAZ Erol,BAYOL Ümit,DEDE İsmet,GOKER ERDEM,GÜLLÜOĞLU Bahadır M.,Işıkdoğan Abdurrahman,Topal Uğur,UHRİ Mehmet,UTKAN Zafer,ZENGİN Nurullah,Tuncer Murat Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*. , 2009, ss.125 - 134.
AMA ÖZMEN V,FİDANER C,AKSAZ E,BAYOL Ü,DEDE İ,GOKER E,GÜLLÜOĞLU B,Işıkdoğan A,Topal U,UHRİ M,UTKAN Z,ZENGİN N,Tuncer M Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*. . 2009; 125 - 134.
Vancouver ÖZMEN V,FİDANER C,AKSAZ E,BAYOL Ü,DEDE İ,GOKER E,GÜLLÜOĞLU B,Işıkdoğan A,Topal U,UHRİ M,UTKAN Z,ZENGİN N,Tuncer M Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*. . 2009; 125 - 134.
IEEE ÖZMEN V,FİDANER C,AKSAZ E,BAYOL Ü,DEDE İ,GOKER E,GÜLLÜOĞLU B,Işıkdoğan A,Topal U,UHRİ M,UTKAN Z,ZENGİN N,Tuncer M "Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*." , ss.125 - 134, 2009.
ISNAD ÖZMEN, Vahit vd. "Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*". (2009), 125-134.
APA ÖZMEN V, FİDANER C, AKSAZ E, BAYOL Ü, DEDE İ, GOKER E, GÜLLÜOĞLU B, Işıkdoğan A, Topal U, UHRİ M, UTKAN Z, ZENGİN N, Tuncer M (2009). Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*. Meme Sağlığı Dergisi, 5(3), 125 - 134.
Chicago ÖZMEN Vahit,FİDANER Caner,AKSAZ Erol,BAYOL Ümit,DEDE İsmet,GOKER ERDEM,GÜLLÜOĞLU Bahadır M.,Işıkdoğan Abdurrahman,Topal Uğur,UHRİ Mehmet,UTKAN Zafer,ZENGİN Nurullah,Tuncer Murat Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*. Meme Sağlığı Dergisi 5, no.3 (2009): 125 - 134.
MLA ÖZMEN Vahit,FİDANER Caner,AKSAZ Erol,BAYOL Ümit,DEDE İsmet,GOKER ERDEM,GÜLLÜOĞLU Bahadır M.,Işıkdoğan Abdurrahman,Topal Uğur,UHRİ Mehmet,UTKAN Zafer,ZENGİN Nurullah,Tuncer Murat Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*. Meme Sağlığı Dergisi, vol.5, no.3, 2009, ss.125 - 134.
AMA ÖZMEN V,FİDANER C,AKSAZ E,BAYOL Ü,DEDE İ,GOKER E,GÜLLÜOĞLU B,Işıkdoğan A,Topal U,UHRİ M,UTKAN Z,ZENGİN N,Tuncer M Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*. Meme Sağlığı Dergisi. 2009; 5(3): 125 - 134.
Vancouver ÖZMEN V,FİDANER C,AKSAZ E,BAYOL Ü,DEDE İ,GOKER E,GÜLLÜOĞLU B,Işıkdoğan A,Topal U,UHRİ M,UTKAN Z,ZENGİN N,Tuncer M Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*. Meme Sağlığı Dergisi. 2009; 5(3): 125 - 134.
IEEE ÖZMEN V,FİDANER C,AKSAZ E,BAYOL Ü,DEDE İ,GOKER E,GÜLLÜOĞLU B,Işıkdoğan A,Topal U,UHRİ M,UTKAN Z,ZENGİN N,Tuncer M "Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*." Meme Sağlığı Dergisi, 5, ss.125 - 134, 2009.
ISNAD ÖZMEN, Vahit vd. "Türkiye’de meme kanseri erken tanı ve tarama programlarının hazırlanması “Sağlık Bakanlığı meme kanseri erken tanı ve tarama alt kurulu raporu”*". Meme Sağlığı Dergisi 5/3 (2009), 125-134.