Yıl: 2009 Cilt: 20 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 213 - 226 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi

Öz:
Amaç: Çalışmada ateşli silah ile temas etmiş lise öğrencilerinin davranışlarının ve karıştıkları/tanık oldukları ateşli silahla gerçekleştirilmiş şiddet olaylarının incelenmesi ve ateşli silah ile temasın stress arttırıcı bir faktör olup olmadığının araştırılması amaçlandı.Yöntem: Çalışma, ateşli silah kullanımı yaygın olan Düzce İli'nde yapıldı. Öğrencilerin ateşli silah edinme yönündeki tutum ve davranışlarının, ateşli silahlar ile gerçekleştirilen şiddet olayları hakkındaki görüşlerinin, kendilerinin ateşli silah ile direkt olarak yüzyüze gelip gelmediğinin ve ateşli silah ile gerçekleştirilmiş şiddet eylemlerine tanık olup olmadıklarının sorgulanmasına yönelik sorular içeren bir anket hazırlandı. Ankete ?stres düzey ölçeği? eklendikten sonra, Düzce'de okuyan toplam 8304 lise öğrencisi arasından rastlantısal yöntemle seçilen 791 öğrenciye uygulandı. Sonuçlar, SPSS 11.0 veri tabanı kullanılarak değerlendirildi.Bulgular: Ateşli silahlarla temas eden öğrencilerin bir şiddet olayı ile karşılaşsın veya karşılaşmasın stres düzeylerinin uyum güçlüğü düzeyine ulaşabildiği; stres düzeyi üzerinde akran grupları ve kardeşler arasında kabadayılık niteliğindeki agresif davranışların etkin olduğu; şiddet olaylarına maruz kalma ve tanıklık deneyimlerinin stres düzeyi üzerinde önemli rol oynadığı; stres düzeyi üzerinde cinsiyet, gelir düzeyi ve evde kendine ait bir oda bulunmamasının da rolü bulunduğu saptandı. Beklenenin aksine evde veya çevresinde ateşli silah bulunmasının, ateşli silahla temas olmadıkça ergenlik dönemindeki gençlerin stres düzeyi üzerinde etkisinin olmadığı, çevrelerinde silah seslerinin duyulmasının stres düzeyi üzerine en etkili faktörlerden olduğu belirlendi.Sonuç: Ergenlik döneminde, strese yol açan ateşli silahlar ile temasın ve bölgemizde yaygın olan silah atma eylemlerinin önlenmesi gerektiği düşünülmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri

The effect of firearms in inducing stress in high school students in the city of Düzce (Turkey)

Öz:
Objective: This study aimed to examine the behaviors of high school students exposed to firearms and firearms- related violence, which they had perpetrated or witnessed, and whether or not these events were related to stress.Method: The study was conducted in Düzce province, which is characterised by the widespread use of firearms. A questionnaire was prepared to ascertain students' attitudes and behaviors towards owning firearms, their thoughts about firearms- related violence, and whether or not they had been a victim or witness to firearms- related violence. After a stress level scale was added to the questionnaire, it was administered to 791 students randomly chosen from the 8304 students that were attending all high schools in Düzce. The results were evaluated with using SPSS v.11.0 software.Results: The level of stress in students that had contact with firearms, whether or not they were faced with a violent act, may be reached the adaptation difficulty level. Aggressive behaviors like hectoring occurred between coequal groups and brothers/sisters, affectedstress levels. Exposure to and witnessing violent acts had important roles on level of stress. Gender, income level, and lack of a private room at home for adolescents affected stress levels. Contrary to expectations, the presence of firearms at home or in their surroundings did not have an effect on stress levels. Hearing the sound of gunfire was one of the most important factors related to stress levels.Conclusion: Because of its ability to induce stress in adolescents, they must be protected form exposure firearms and their use, which is widespread in Düzce.
Anahtar Kelime:

Konular: Psikiyatri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akduman GG, Akduman B, Cantürk G ve ark. (2007) Ergen suçluluğunda bazı kişisel ve ailesel özelliklerin incelenmesi Turk Arch Ped, 42:156-61.
  • Aktepe E, Kandil S, Topbaş M ve ark. (2005) Çocuk ve Ergenlerde İntihar Davranışı TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4: 88-97.
  • Ash P, Kellermann AL, Fuqua-Whitley D ve ark. (1996) Gun Acquisition and Use by Juvenile Offenders. Jama, 275 :1754-8.
  • Bailey SL, Flewelling RL, Rosenbaum DP ve ark. (1997) Characteristics of Students Who Bring Weapons to School. J Adolesc Health, 20:261-70.
  • Balcıoğlu İ (2006) Adli Psikiyatri ve Silah. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7(Suppl.1):10-17.
  • Baltaş A (1993) Stres Altında Ezilmeden Öğrenmede ve Sınavlarda Üstün Başarı. Remzi Kitabevi, 20. Basım, 2003. ISBN 975-24-0355-3. İstanbul, s. 198-202.
  • Bilgin M, Cenkseven F, Satar S ve ark. (2007) An analysis of parent-female adolescent relationships in female adolescent suicides. Crisis, 28 :190-7.
  • Braga AA, Kennedy DM (2001) The İllicit of Firearm by Youth and Juveniles. J Crim Justice, 29:379-88.
  • Bülbül HS (2004) Ergen Etiği. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 13:206-10.
  • Committee on Adolescence (1992) Firearm and Adolescents. Pediatrics, 89:784-787.
  • Committee on Injury and Poison Prevention (1992) Firearm injuries affecting the pediatric population. Pediatrics, 89:788-90.
  • Compas BE (1987) Stress and life events during childhood and adolescence. Clin Psychol Review, 7: 275-302.
  • Dedeman N (2008, Kasım 25) Toplumsal şiddet, silahsızlanma perspektifinden çocuk hakları. Umut Vakfı 2008 Çocuk Zirvesi 13 Kutlama Toplantısı, çocuk hakları panelinde sunulmuş tebliğ. 24.12.2008 tarihinde (http://www.umut.org.tr/public/haftaninyorumu.aspx?id=17376 adresinden indirildi.
  • Deardroff J, Gonzales NA, Sandler IN ve ark. (2003) Control beliefs as a mediator of the relation between stress and depressive symptoms among inner-city adolescents. J Abnorm Child Psychol, 31:205-17.
  • Dirol F, Cantürk G, Küçüker H ve ark. (2002) The Evaluation of Ability of Realisation and Distinction Cases During the 1997-1999 Period in Elazığ City Summary. Klinik Adli Tıp, 2:43-6.
  • Dolins JC, Christoffel KK (1994) Reducing Violent Injuries: Priorities for Pediatrician Advocacy. Pediatrics, 94: 638-51.
  • Duggal S, Malkoff-Schwartz SM, Birmaher B ve ark. (2000) Assessment of Life Stress in Adolescents: Self Report Versus Interview Methods. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 39: 445-52.
  • Dülger HE, Hancı H, Ertürk S ve ark. (1992) 1998-1991 yılları arasında suç işledikleri iddiasıyla Elazığ'da farik-i mümeyyizlik muayenesi için gönderilen çocukların demografik özellikleri. Adli Tıp Dergisi, 8:131-6.
  • Düzce Emniyet Müdürlüğü'nün 25.11.2008 tarih, 31361-18.624/08 sayılı yazısı.
  • Düzce Valiliği Basın Bültenleri (2008 Ağustos) Meskun mahallerde silahla havaya ateş etme 04 Aralık 2008 ?de http://www.duzce.gov.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=374&Itemid=194 adresinden indirildi.
  • Emniyet Genel Müdürlüğü Basın ve Halkla İlişkiler Protokol Şube Müdürlüğü'nün 15.09.2004 tarih 163463 sayılı yazısı.
  • Garbarino J, Bradshaw CP, Vorrasi JA ve ark. (2002) Mitigating the Effects of Gun Violence on Children and Youth. Future Child, 12:73-85.
  • Girdler SS, Klatzkin R (2007) Neurosteroids in the context of stress: Implications for depressive disorders. Pharmacol Ther 116:125?39.
  • Grossman DC, Reay DT, Baker SA ve ark. (1999) Self Inflicted and Unintentional Firearm Injuries Among Children and Adolescents. Arch Pediatr Adolesc Med, 153:875-8.
  • Hancı H, Ege B (1993) İzmir'de suç işleyen çocukların sosyolojik özellikleri. Adli Tıp Dergisi, 9:3-9.
  • Heim C, Ehlert U, Hanker JP ve ark. (1998) Abuse-related posttraumatic stress disorder and alterations of the hypothalamic-pituitary-adrenal axis in women with chronic pelvic pain. Psychosom Med, 60:309-18.
  • Jandarma Genel Komutanlığı Düzce İl Jandarma Komutanlığı'nın 09.07. 2004 tarih, 0621-615-04:1111 sayılı yazısı.
  • Kahn DJ, Kazimi MM, Mulvihill MN ve ark. (2001) Attitudes of New York City High School Students Regarding Firearm Violence. Pediatrics, 107:1125-32.
  • Kocacık F (2001) Şiddet olgusu üzerine. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2:1-7.
  • Krischer MK, Sevecke K (2008) Early traumatization and psychopathy in female and male juvenile offenders. Int J Law Psychiatry, 31:253?62.
  • Lane MA, Cunningham SD, Ellen JM ve ark. (2004) The intention of adolescent to carry a knife of a gun: A study of low-income African-American adolescents. J Adolesc Health, 34 :72-8.
  • Leighton DC (1972) Measuring Stres Levels in School Children. Am J Public Health. 62: 799- 806.
  • Marshall RD, Garakani A (2002) Psychobiology of the acute stress response and its relationship to the psychobiology of post-traumatic stress disorder. Psychiatr Clin North Am, 25:385-95.
  • McCann IL, Sakheim DK, Abrahamson DJ ve ark. (1988) Trauma and victimization: A model of psychological adaptation. Couns Psychol, 16:531-94.
  • Molitch M (1993) Endocrine problems of adolescent pregnancy. Endocrinol Metab Clin North Am, 22:649?72.
  • Montessoro C, Blixen CE (1996) Public policy and adolescentpregnancy: a reexamination of the issues. Nurs Outlook, 44 :31-6.
  • Nansel TR, Overpeck M, Pilla RS ve ark. (2001) Bullying Behaviors Among US Youth, Prevalance and Association with Psychosocial Adjustment. JAMA, 285:2094-100.
  • National Research Council (CB) (2006) Posttraumatic Stress Disorder of the Committee on Gulf War and Health: Physiologic, Psychologic, and Psychosocial Effects of Deployment-Related Stres Board on Population Health and Public Health Practice. In: Posttraumatıc Stress Dısorder. Diagnosis and Assessment. Washington, DC, USA: National Academies Pres, s. 13-24. 17. 2008 tarihinde http://site.ebrary.com/lib/duzce/Doc?id=10141208&ppg adresinden indirildi.
  • Öner S, Yenilmez C, Ayrancı U ve ark. (2007) Sexual differences in the completed suicides in Turkey. Eur Psychiatry, 22 :223-8.
  • Özdeş T (2003) Ateşli Silahlarla İşlenmiş Suçlar ve Silah Ruhsatı, Av Tüfeği Tezkeresi ile Sahiplik Belgesi Alımında Adli Psikiyatrik Muayenenin Önemi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Adli Tıp Kurumu Başkanlığı, İstanbul.
  • Öztürk O (2004) Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Bayt Ltd.Şti. Onuncu Basım, s: 19.
  • Peterson GL, Peterson M, O'shanick GJ ve ark. (1985) Self- Inflicted Gunshot Wounds: Lethality of Method Versus Intent. Am JPsychiatry, 142:228-31.
  • Pfeffer CR (2001) Youth Suicide: Prevention Through Risk Management. Clin Neurosci Res, 1:362-65.
  • Polat O (2004) Klinik Adli Tıp. Seçkin Yayıncılık. 1. baskı. Ankara, s. 399-420.
  • Root MP (1992) Reconstructing the impact of trauma on personality. Personality and psychopathology LS Brown , M. Ballou (Ed), New York. Guilford Inc, s. 229-65.
  • Rosenthal BS, Wilson WC (2003) The association of ecological variables and psychological distress with exposure to community violence among adolescents. Adolescence, Fall 38:459-79.
  • Schuster MA, Franke TM, Bastian AM ve ark. (2000) Firearm Storage Patterns in US Homes with Children. Am J Public Health, 90:588-94.
  • TÜİK (2008) Nüfus istatistikleri; İllere Göre Nüfusun Nitelikleri, Genel Nüfus Sayımı http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=39&ust_id=11.
  • Uçar F (2004) Streste Zihnin Rolü ve Strese Bağlı Zihinsel/Ruhsal Hastalıklar. Türk Psikoloji Bülteni, 10:85-102.
  • Zhang L, Zhou R, Xing G ve ark. (2006) Identification of gene markers based on well validated and subcategorized stressed animals for potential clinical applications in PTSD. Med Hypotheses, 66:309?14.
  • Waaktaar T, Borgeb AI, Fundingsrud HP ve ark. (2004) The role of stressful life events in the development of depressive symptoms in adolescence -a longitudinal community study. J Adolesc, 27:153?63.
  • Ward CL, Flisher AJ, Zissis C ve ark. (2001) Exposure to violence and its relationship to psychopathology in adolescents. Inj Prev, 7:297-301.
  • Webster DW, Gainer PS, Champion HR ve ark. (1993) Weapon Carrying Among Inner City Junior High School Students: Defensive Behavior vs Aggressive Delinquency. Am J Public Health, 83: 1604-08.
APA BÜKEN B, ERKOL Z, BAHÇEBAŞI T, Buken E, ÖZDİNÇER S, ERCAN TOPTANER N (2009). Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi. , 213 - 226.
Chicago BÜKEN Bora,ERKOL ZEHRA ZERRIN,BAHÇEBAŞI Talat,Buken Erhan,ÖZDİNÇER Sevda,ERCAN TOPTANER NADİRE Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi. (2009): 213 - 226.
MLA BÜKEN Bora,ERKOL ZEHRA ZERRIN,BAHÇEBAŞI Talat,Buken Erhan,ÖZDİNÇER Sevda,ERCAN TOPTANER NADİRE Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi. , 2009, ss.213 - 226.
AMA BÜKEN B,ERKOL Z,BAHÇEBAŞI T,Buken E,ÖZDİNÇER S,ERCAN TOPTANER N Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi. . 2009; 213 - 226.
Vancouver BÜKEN B,ERKOL Z,BAHÇEBAŞI T,Buken E,ÖZDİNÇER S,ERCAN TOPTANER N Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi. . 2009; 213 - 226.
IEEE BÜKEN B,ERKOL Z,BAHÇEBAŞI T,Buken E,ÖZDİNÇER S,ERCAN TOPTANER N "Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi." , ss.213 - 226, 2009.
ISNAD BÜKEN, Bora vd. "Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi". (2009), 213-226.
APA BÜKEN B, ERKOL Z, BAHÇEBAŞI T, Buken E, ÖZDİNÇER S, ERCAN TOPTANER N (2009). Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(3), 213 - 226.
Chicago BÜKEN Bora,ERKOL ZEHRA ZERRIN,BAHÇEBAŞI Talat,Buken Erhan,ÖZDİNÇER Sevda,ERCAN TOPTANER NADİRE Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi 20, no.3 (2009): 213 - 226.
MLA BÜKEN Bora,ERKOL ZEHRA ZERRIN,BAHÇEBAŞI Talat,Buken Erhan,ÖZDİNÇER Sevda,ERCAN TOPTANER NADİRE Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.20, no.3, 2009, ss.213 - 226.
AMA BÜKEN B,ERKOL Z,BAHÇEBAŞI T,Buken E,ÖZDİNÇER S,ERCAN TOPTANER N Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2009; 20(3): 213 - 226.
Vancouver BÜKEN B,ERKOL Z,BAHÇEBAŞI T,Buken E,ÖZDİNÇER S,ERCAN TOPTANER N Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2009; 20(3): 213 - 226.
IEEE BÜKEN B,ERKOL Z,BAHÇEBAŞI T,Buken E,ÖZDİNÇER S,ERCAN TOPTANER N "Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi." Türk Psikiyatri Dergisi, 20, ss.213 - 226, 2009.
ISNAD BÜKEN, Bora vd. "Ateşli silahların adolesans döneminde stres yapıcı faktör olarak etkisi". Türk Psikiyatri Dergisi 20/3 (2009), 213-226.