KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

ULUBAY, GAYE; ULAŞLI, Sarınç Sevinç; AKINCI, Berna; AKÇAY, MÜŞERREF ŞULE; GÖREK DİLEKTAŞLI, ASLI

KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Gaye ULUBAY, (Başkent Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Sarınç Sevinç ULAŞLI, (Başkent Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Berna AKINCI, (Başkent Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

ASLI GÖREK DİLEKTAŞLI, (Başkent Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

MÜŞERREF ŞULE AKÇAY (Başkent Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Tüberküloz ve Toraks

6 1

Yıl: 2009 Cilt: 57 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 169 - 176 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Öz:

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olan olgularda solunum fonksiyonları ile birlikte egzersiz kapasitesinde azalma, yaşam kalitesinde bozulma sık görülen önemli sorunlardır. Ayrıca, kronik akciğer hastalığı olan olgularda hastalıkla ilişkili anksiyete ve depresyon riskinin yüksek olduğu bildirilmektedir. Bu bilgiler ışığında hastaların tedavisine katkı sağlayabileceği düşüncesi ile KOAH’lı olgularda emosyonel durumun, yaşam kalitesi ve egzersiz kapasitesine olası etkisinin araştırıldığı çalışmalara gereksinim vardır. Bu çalışma KOAH’lı olgularda emosyonel durumun; solunum fonksiyonları, egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesi üzerine etkilerini araştırmak amacı ile yapıldı. Çalışmaya tam geri dönüşümlü olmayan hava yolu obstrüksiyonu olan 52 (K/E= 13/39, ortalama yaş= 67 ± 12 yıl) KOAH’lı olgu (FEV1= 1.5 ± 0.6 L) alındı. Tüm olgulara Short Form-36 (SF-36), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), solunum fonksiyon testi ve 6 dakika yürüme testi (6-DYT) uygulandı. GOLD sınıflamasına göre ağır ve çok ağır derecede (ort FEV1= 0.95 ± 0.2 L) 17 KOAH’lı hasta ile, orta derecede (ortalama FEV1= 1.75 ± 0.56 L) 35 KOAH’lı hasta arasında emosyonel durum, yaşam kalitesi ve egzersiz performansı yönünden istatistiksel anlamlı farklılık saptanmadı. BDÖ ile FEV1 (p= 0.02, r= -0.323), genel sağlık algısı (p=0.001, r= -0.451), zindelik (p= 0.000, r= -0.619), mental durum (p= 0.000, r= -0.643) ve fiziksel işlev (p= 0.002, r= -0.426) arasında istatistiksel anlamlı ilişki bulundu. 6-DYT ile BDÖ ve SF-36 arasında ilişki bulunmadı. Çalışmamızda KOAH’lı olgularda emosyonel durumun azalmış solunum fonksiyonu ile ilişkili olduğu ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir faktör olduğu sonucuna varılmıştır. Bu nedenle KOAH’lı hastalarda yaşam kalitesinin düzeltilmesi adına solunumsal değerlendirme ile birlikte psikolojik değerlendirmenin de yapılması gerektiği görüşündeyiz.

Anahtar Kelime: Egzersiz Solunum fonksiyon testleri Akciğer hastalığı, kronik obstrüktif Depresyon Yaşam kalitesi

Konular: Solunum Sistemi Genel ve Dahili Tıp Rehabilitasyon

Assessment of relation among emotional status, pulmonary function test, exercise performance, and quality of life in patients with COPD

Öz:

Impaired pulmonary function tests, reduced exercise capacity and impaired quality of life are common problems in patients with chronic obstructive pulmonary diseases (COPD). Furthermore chronic respiratory disease is associated with increased risk for anxiety and depression. In the light of these data further studies investigating the effects of emotional status on quality of life and exercise performance in patients with COPD are needed in order to improve treatment modalities. This study was peformed to reveal emotional status on pulmonary function, quality of life, and exercise performance in patients with COPD. 52 (F/M = 13/39, mean age= 67 ± 12 years) irreversible for bronchodilator test COPD patients (FEV1= 1.5 ± 0.6 L) included to our study. Short form- 36, Beck’s Depression Inventory (BDI), pulmonary function tests and 6-minute walking test (6-MWT) were performed to all patients. There was no significant difference between 17 patients with severe to very severe airway obstruction according to GOLD classification (mean FEV1= 0.95 ± 0.2 L) and 35 patients with moderate airway obstruction (mean FEV1= 1.75 ± 0.56 L) in terms of emotional status, exercise performance, and quality of life. Significant corelation was found between BDI and; FEV1(p= 0.02, r= -0.323), general health perception (p= 0.001, r= -0.451), vitality (p= 0.000, r= -0.619), general mental health (p= 0.000, r= -0.643), and physical function (p= 0.002, r= -0.426). No correlation was found between 6 MWT and emotional status, and quality of life. In this study it was demonstrated that airway obstruction has an important role for exercise limitation and emotional status related to impaired PFT and quality of life in patients with COPD. We conclude that respiratory intervention together with psychocologic interventions should be performed on patients with COPD by clinicians to achieve improved quality of life.

Anahtar Kelime: Respiratory Function Tests Pulmonary Disease, Chronic Obstructive Depression Quality of Life Exercise

Konular: Solunum Sistemi Genel ve Dahili Tıp Rehabilitasyon

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Global strategy for the diagnosis, managementof chronic obstructive pulmonary disease. NHLBI/WHOWorkshop Report 2006. www.goldcopd.com/workshop/ index.html. Date last updated: November 2006.
2. O’Donnell DE, Revill S, Webb K. Dynamic hyperinflation and exercise intolerance in COPD. Am J Respir Crit Care Med 2001; 164: 770-7.
3. O’Donnell DE, Laveneziana P. Dyspnea and activity limitation in COPD: Mechanical factors. COPD 2007; 4: 225-36.
4. Kunik ME, Roundy K, Veazey C, et al. Surprisingly high prevalence of anxiety and depression in chronic breathing disorders. Chest 2004; 127: 1205-11.
5. Aydin IO, Ulusahin A. Depression, anxiety comorbidity, and disability in tuberculosis and chronic obstructive pulmonary disease patients: Applicability of the GHQ–12. Gen Hosp Psychiatry 2001; 23: 77-83.
6. Cazzola M, MacNee W, Martinez FJ, et al. ATS/ERS Task Force. Outcomes for COPD pharmacological trials: From lung function to biomarkers. Eur Respir J 2008; 31: 416-69.
7. Quanjer PH, Tammeling GJ, Cotes JE, Pedersen OF. European Respiratory Society. Standardized lung function testing. Lung volumes and forced ventilatory flows. 1993 update. Eur Respir J 1993; 6: 5-40.
8. Macintyre N, Crapo RO, Viegi G, et al. Standardisation of the single-breath determination of carbon monoxide uptake in the lung. Eur Respir J 2005; 26: 720-35.
9. ATS Statement: Guidelines for the Six-Minute Walk Test. Am J Respir Crit Care Med 2002; 166: 111-7.
10. McDowell I, Newell C. Measuring Health: A Guide to Rating Scales and Questionnaires. 2nd ed. New York: Oxford University Press, 1996: 446.
11. Ware JE Jr, Sherbourne CD. The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care 1992; 30: 473.
12. Beck AT, Ward CH, Mendelson M, et al. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961; 4: 561.
13. Celli BR, Cole CG, Marin JM, et al. The body mass index, airflow obstruction dyspnea, and exercise capacity index in chronic obstructive pulmonary disease. N Engl J Med 2004; 350: 1005-12.
14. Mahler DA, Mackowiak JI. Evaluation of the short form 36 item questionnaire to measure health related quality of life patients with COPD. Chest 1995; 107: 1585-9.
15. Spencer S, Calverley PMA, Burger PS, Jones PW. On behalf of the ISOLDE study group. Health status deterioration in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Am J Respir Crit Care 2001; 163: 122-8.
16. Hajiro T, Nishimura K, Tsukino M, et al. A comparision of the level of dyspnea vs disease severity in indicating the health related quality of life with COPD. Chest 1999; 116: 1632-7.
17. Soyyiğit Ş, Erk M, Güler N, Kılıç G. Kronik obstrüktif akciğer hastalığında yaşam kalitesinin belirlenmesinde SF- 36 sağlık taramasının değeri. Tuberk Toraks 2006; 54: 259-66.
18. Agusti AG, Noguera A, Sauleda J, et al. Systemic effects of chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir J 2003; 21: 347-60.
19. O’Donnell DE. Exercise limitation and clinical exercise testing in chronic obstructive pulmonary disease. In: Weissman IM, Zeballos RJ (eds). Cardiovascular and Respiratory System Responses and Limitations to Exercise. Clinical Exercise Testing. Basel: Karger AG, 2002: 138-58.
20. Sarpkaya Ü, Tuna H, Tabakoğlu E, Altıay G. Kronik obstruktif akciğer hastalığında solunum kasları egzersizlerinin ve aerobik egzersiz programının yaşam kalitesi üzerine etkileri. Türk Fiz Tıp Rehab Derg 2005; 51: 14-8.
21. Eiser N, West C, Evans S, et al. Effects of psychotherapy in moderately severe COPD: A pilot study. Eur Respir J 1997; 10: 1581-4.
22. DiMarco F, Verga M, Reggente M, et al. Anxiety and depression in COPD patients: The roles of gender and disease severity. Respir Med 2006; 100: 1767-74.
23. Kömürcüoğlu B, Bahoğlu M, Öztuna I ve ark. KOAH’lı erkek olgularda depresyon. Toraks Dergisi 2000; 1: 31-7.
24. Kunik ME, Veazey C, Cully JA, et al. COPD education and cognitive behavioral therapy group treatment for clinically significant symptoms of depression and anxiety in COPD patients: A randomized controlled trial. Psychol Med 2007; 1-12.

APA	ULUBAY G, ULAŞLI S, AKINCI B, GÖREK DİLEKTAŞLI A, AKÇAY M (2009). KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. , 169 - 176.
Chicago	ULUBAY GAYE,ULAŞLI Sarınç Sevinç,AKINCI Berna,GÖREK DİLEKTAŞLI ASLI,AKÇAY MÜŞERREF ŞULE KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. (2009): 169 - 176.
MLA	ULUBAY GAYE,ULAŞLI Sarınç Sevinç,AKINCI Berna,GÖREK DİLEKTAŞLI ASLI,AKÇAY MÜŞERREF ŞULE KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. , 2009, ss.169 - 176.
AMA	ULUBAY G,ULAŞLI S,AKINCI B,GÖREK DİLEKTAŞLI A,AKÇAY M KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. . 2009; 169 - 176.
Vancouver	ULUBAY G,ULAŞLI S,AKINCI B,GÖREK DİLEKTAŞLI A,AKÇAY M KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. . 2009; 169 - 176.
IEEE	ULUBAY G,ULAŞLI S,AKINCI B,GÖREK DİLEKTAŞLI A,AKÇAY M "KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi." , ss.169 - 176, 2009.
ISNAD	ULUBAY, GAYE vd. "KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi". (2009), 169-176.

APA	ULUBAY G, ULAŞLI S, AKINCI B, GÖREK DİLEKTAŞLI A, AKÇAY M (2009). KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks, 57(2), 169 - 176.
Chicago	ULUBAY GAYE,ULAŞLI Sarınç Sevinç,AKINCI Berna,GÖREK DİLEKTAŞLI ASLI,AKÇAY MÜŞERREF ŞULE KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks 57, no.2 (2009): 169 - 176.
MLA	ULUBAY GAYE,ULAŞLI Sarınç Sevinç,AKINCI Berna,GÖREK DİLEKTAŞLI ASLI,AKÇAY MÜŞERREF ŞULE KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks, vol.57, no.2, 2009, ss.169 - 176.
AMA	ULUBAY G,ULAŞLI S,AKINCI B,GÖREK DİLEKTAŞLI A,AKÇAY M KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks. 2009; 57(2): 169 - 176.
Vancouver	ULUBAY G,ULAŞLI S,AKINCI B,GÖREK DİLEKTAŞLI A,AKÇAY M KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks. 2009; 57(2): 169 - 176.
IEEE	ULUBAY G,ULAŞLI S,AKINCI B,GÖREK DİLEKTAŞLI A,AKÇAY M "KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi." Tüberküloz ve Toraks, 57, ss.169 - 176, 2009.
ISNAD	ULUBAY, GAYE vd. "KOAH’lı olgularda depresyon durumu, solunum fonksiyon testi, egzersiz performansı ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi". Tüberküloz ve Toraks 57/2 (2009), 169-176.