Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri

ERDÖNMEZ, İ. Müge Özgüç; BEKDEMİR, ALEV PERİHAN

Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri

İ. Müge Özgüç ERDÖNMEZ, (İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Peyzaj Planlama ve Tasarım Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

ALEV PERİHAN BEKDEMİR (İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Peyzaj Planlama ve Tasarım Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B

23 0

Yıl: 2009 Cilt: 59 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 59 - 73 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri

Öz:

Sözlük anlamı "yabanıl ve bazen evcil hayvanları sergilemek amacıyla düzenlenmiş mekan" olarak tanımlanan hayvanat bahçelerinin kökeni 18. yüzyıla dayansa da, aslında, hayvan koleksiyonculuğunun daha eski zamanlara uzandığı bilinmektedir. Her ne kadar doğru olanı, hayvanların kendi doğal ortamlarında yaşayabilmesi olsa da, gerek insanların doğaya ve onun parçalarına duydukları özlem ve merak nedeniyle, gerekse, nesli tehlikeye girmiş olan hayvanların korunabilmesi amacıyla, hayvanat bahçelerinin tesisi zorunlu hale gelmiştir. Bu zorunluluktan yola çıkılarak, barınacak hayvanların sağlığı ve konforunun yanısıra onlar hakkında bilgi edinecek insanın güvenliği ve tatmin olması açısından da hayvanat bahçelerinin planlama ve tasarım ilkelerinin iyi bilinmesi ve bu ilkeler doğrultusunda çalışılması gerekmektedir. Bu çalışmada, hayvanat bahçesinin tanımı, tarihi gelişimi, işlev ve amaçları üzerinde durulmuş; bu alanların planlama ve tasarım ilkeleri irdelenmiştir.

Anahtar Kelime: peyzaj planlama tasarım hayvanat bahçesi

Konular: Orman Mühendisliği

Landscape planning and design principles of zoos

Öz:

Although zoos', of which dictionary meaning is a site designed to expose wild animals and pets, roots go back 18th century, it is actually known that roots of animal collecting go back more far. Despite the fact that animals should be left in their natural habitat, zoos became essential facilities because of aspiration and wonderment of human being for the nature and its elements. Planning and design principles should be well known and implemented not only for health and comfort of animals but also for security and satisfaction of human who wants to get knowledge about the animals. In this study definition, historical development, functions, and aims of zoos are reviewed; planning and design principles of these sites are investigated.

Anahtar Kelime: design zoological gardens landscaping

Konular: Orman Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ABB, 2008. Antalya Büyükşehir Belediyesi resmi internet sitesi. http://www.antalya.bel.tr/tr/bel_kurumsal/mekanlar/hayvanat_bahcesi.cfm (Ziyaret tarihi: 01.05.2008).
Açıkkol, C, 1984. Master plan for Ankara Zoo and the planning of aquatic exhibition building. Yüksek Lisans Tezi, O.D.T.Ü., Ankara.
AMM 1, 2008. Arkitera Mimarlık Merkezi, http://www.arkitera.com/h25239- gaziosmanpasada-turkiyenin-en-buyuk-hayvanat-bahcesi-aciliyor.html (Ziyaret tarihi: 18.04.2008)
AMM 2, 2008. Arkitera Mimarlık Merkezi, http://www.arkitera.com/h27977- gaziosmanpasayi-kimse-taniyamayacak.html (Ziyaret tarihi: 18.04.2008)
AOÇ, 2008. Atatürk Orman Çiftliği, Ankara Hayvanat Bahçesi resmi internet sitesi,http://www.ankarazoo.gov.tr/tarihce.htm (Ziyaret tarihi: 20.04.2008).
Baele, N., 1989. Metro Toronto Zoo. Landscape Architecture, The Magazine of American Society of Landscape Architects 79, no. 1 (January), Washington.
Baratay, E. and E. Hardomn-Fugier, 2002. Zoo—A history of zoological gardens in the west. Reaktion Books, ISBN: 1861891113, London.
Berkyez, Ş., 1992. Hayvanat bahçesi fiziksel planlamalarında göz önünde bulundurulması gerekli genel prensipler. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
BHB, 2008. Boğaziçi Hayvanat Bahçesi ve Botanik Parkı resmi internet sitesi, http://www.bosphoruszoo.com.tr/ (Ziyaret tarihi: 18.04.2008).
Bierlein, J., 2003. Exhibit design and the aesthetic of nature manager of planning and interpretive exhibits, Woodland Park Zoo. AZA Communique, ZooLex Publ., Seattle, Washington.
Coe J. C, 2001. Zoo planning & design. Encyclopedia of the World's Zoos, C. Bell,Ed. Fitzroy Dearborn Publishers. Chicago.
Civelek, S., 1999. Hayvanat bahçeleri tasarımı üzerine bir araştırma- mekansal farklılığın ziyaretçi algısına etkileri. Yük. Lis. Tezi, K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Dunlap, J., and S. R. Kellert, 2003. Animal welfare and rights: Zoos and Zoological Parks. Encyclopedia of Bioethics, Vol: 1, sf: 184-186, Macmillan Reference Books, New York.
GBB,2008. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi resmi internet sitesi, http://www.gaziantep-bld.gov.tr/zoo.php (Ziyaret tarihi: 21.04.2008).
Giritlioğlu, C, N. Ergim ve M. A., Yüzer, 1993. Yerleşmelerde insan-doğa ilişkileri ve hayvanat bahçeleri kurgu ve tasarım ilkeleri, Florya Hayvanat Bahçesi örneği. Tasarım Mimarlık, İçmimarlık ve Görsel Sanatlar Dergisi, Sayı:39, S:68-74,İstanbul.
GKR, 2008. Gaziantep Kent Rehberi, Gaziantep Hayvanat Bahçesi, http://www.antebim.com/gaziantep_hayvanatbahcesi.php (Ziyaret tarihi: 21.04.2008).
Gupta, B. K., 2000. Principles and standards for barrier design. Proceedings of the Short Term Training Course: 15-23, Central Zoo Authority, India
Günergun, F., 2006. Türkiye'de hayvanat bahçeleri tarihine giriş. I. Ulusal Veteriner Hekimliği Tarihi ve Mesleki Etik Sempozyumu Bildirileri, s. 185-218, Elazığ.
IUDZG-IUCN/SSC, 1997. Dünya Hayvanat Bahçesi Örgütü ve Kapalı Hayvanlar Yetiştirme Uzman Grubu Raporu. Çeviri: Güray Çelik, Dünya Hayvanat Bahçesi Koruma Stratejisi, Çevre Koruma Daire Başkanlığı Yerel Gündem 21, Şube Müdürlüğü Yayını 3, Bursa.
İBB, 2008. İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültürpark Hayvanat Bahçesi resmi internet Sitesi, 2008. http://www.izmir.bel.tr/zoo/amac.asp?sayfaidz=l (Ziyaret tarihi:18.04.2008).
Jones, G. R., D. E. Paulson and J. C. Coe 1982. Zoo design methodologies according to bioclimatic and zoogeographic principles. Proceedings of the 3rd International Symposium on Zoo Design and Construction, Zoo Design 3, Paignton.
Nyhuis, A. W., 1994. Zoo book. Publisher Group West, Carousel Press, ISBN: 0- 917120-13-2, USA.
Özpolat, D., 2001. Hayvanat bahçelerimiz. Bilim ve Teknik Dergisi, Sayı:408, sf:28-33, TÜBİTAK, Ankara.
Polakowski, K. J., 1987. Zoo design: The reality of wild illusions. Univ. of Michigan School of Natural Resources Publ., ISBN 0944150004, Michigan.
Reich, T., W., 1995. Animal Welfare and Rights: Zoos and Zoological Parks, Encyclopedia of Bioethics: Volume 1: Revised Edition, Macmillan Library Reference, ISBN: 0028973534, Sayfa: 184-186, Michigan, U.S.A.
RG, 2008. Radikal gazetesi resmi internet sitesi, http ://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno= 15 6201 (Ziyaret tarihi:20.04.2008).
Schomberg, G., 1972. General principles of zoo design. Lutra Consultants, London.
Simonic, T., 2003. Preference and perceived naturalness in visual perception of naturalistic landscapes. PhD Thesis, University of Ljubljana Biotechnical Faculty Department of Landscape Architecture, Slovenia.
Woodland Park Zoo, 2002. Long-range physical development plan, development guidelines, non-exhibit recommendations and exhibit scenarios. CLRdesign inc., Philadelphia.
Yanez, L., G. Collados and B. Harrison, 2005. Visitor circulation in zoos. SEAZA/ARAZPA Joint Conference - the art and science of zoos, Design Workshop -the principles of zoo design and the planning of a night safari, Melbourne.

APA	ERDÖNMEZ İ, BEKDEMİR A (2009). Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri. , 59 - 73.
Chicago	ERDÖNMEZ İ. Müge Özgüç,BEKDEMİR ALEV PERİHAN Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri. (2009): 59 - 73.
MLA	ERDÖNMEZ İ. Müge Özgüç,BEKDEMİR ALEV PERİHAN Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri. , 2009, ss.59 - 73.
AMA	ERDÖNMEZ İ,BEKDEMİR A Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri. . 2009; 59 - 73.
Vancouver	ERDÖNMEZ İ,BEKDEMİR A Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri. . 2009; 59 - 73.
IEEE	ERDÖNMEZ İ,BEKDEMİR A "Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri." , ss.59 - 73, 2009.
ISNAD	ERDÖNMEZ, İ. Müge Özgüç - BEKDEMİR, ALEV PERİHAN. "Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri". (2009), 59-73.

APA	ERDÖNMEZ İ, BEKDEMİR A (2009). Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B, 59(1), 59 - 73.
Chicago	ERDÖNMEZ İ. Müge Özgüç,BEKDEMİR ALEV PERİHAN Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B 59, no.1 (2009): 59 - 73.
MLA	ERDÖNMEZ İ. Müge Özgüç,BEKDEMİR ALEV PERİHAN Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B, vol.59, no.1, 2009, ss.59 - 73.
AMA	ERDÖNMEZ İ,BEKDEMİR A Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B. 2009; 59(1): 59 - 73.
Vancouver	ERDÖNMEZ İ,BEKDEMİR A Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B. 2009; 59(1): 59 - 73.
IEEE	ERDÖNMEZ İ,BEKDEMİR A "Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri." İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B, 59, ss.59 - 73, 2009.
ISNAD	ERDÖNMEZ, İ. Müge Özgüç - BEKDEMİR, ALEV PERİHAN. "Hayvanat bahçelerinin peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri". İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B 59/1 (2009), 59-73.