Yıl: 2010 Cilt: 7 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 373 - 385 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki

Öz:
Bu araştırmada Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatım becerileri incelenmiştir. Öğrencilerin yazılı anlatım çalışmaları metinsellik ölçütlerinden bağdaşıklık ve tutarlılık açısından değerlendirilmiştir. Öğrencilere herhangi bir konuda serbest yazılı anlatım çalışması yaptırılmıştır. Onların bir konuyu, ana düşünceyi ve ana düşünceyi destekleyen yardımcı düşünceleri metinde işleyebilme becerileri değerlendirilmiştir. Türkçe öğretmeni adayı 110 birinci sınıf öğrencisi araştırmada örneklem olarak alınmıştır. Verilere ulaşmak için doküman inceleme tekniği kullanılmıştır. Öğrencilerin yazılı anlatım kâğıtlarını puanlama ve değerlendirme için Bağdaşıklık ve Tutarlılık Ölçeği kullanılmıştır. Öğrencilerin, yazılı anlatımda bağlama ögelerini orta düzeyde kullanabildikleri, özellikle “zaman-sıralama, karşılaştırma-zıtlık, örnekleme ve koşul” bildiren bağlama ögelerini kullanmada yeterli düzeyde olmadıkları belirlenmiştir. Ayrıca yazılı anlatımlarında bağlama uygun kelime kullanabilme becerileri de orta düzeydedir. Öğretmen adaylarının belli bir konu belirleyebilme becerilerinin iyi olduğu, fakat metinde bir ana düşünceyi öne sürme ve onu destekleyecek yardımcı düşünceleri örgütlemede yeterli düzeyde olmadıkları belirlenmiştir. Yazılı anlatımda bağdaşıklık ögelerini kullanabilme becerisi iyi düzeyde olan öğrencilerin tutarlı metin oluşturabilmede iyi düzeyde başarılı oldukları, öğrencilerin bağdaşıklık ögelerini kullanabilme ile tutarlı metin oluşturabilme becerileri arasında orta düzeyde ve anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aktaş, T. ve Balcı, H. (1996). “Metinlerde Kohezyon”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, (16), 2, 149-157.
  • Aktaş, T. (1994). “Metin Oluşumunda Bağlaçların Yeri”. Türk Dili, 505, 53-64.
  • Alan, Y. (1994). Lisan ve İnsan. İzmir: TÖV Yayınları
  • Altunkaya, F. (1987). Cohesion in Turkish: A Survey of Cohesive Devices in Prose Literature. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Bahar, M. (2006). Teorik Gramer Bilgisi ile Yazılı Anlatım Bozukluğu Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Coşkun, E. (2003). “Çeşitli Değişkenlere Göre Lise Öğrencilerinin Etkili Okuma Becerileri ve Bazı Öneriler”. Türklük Bilimi Araştırmaları, Türkçenin Öğretimi Özel Sayısı, 13, 101-130.
  • Coşkun, E. (2005). İlköğretim Öğrencilerinin Öyküleyici Anlatımlarında Bağdaşıklık, Tutarlılık ve Metin Elementleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • de Beaugrande, R A and Dressler, W. U. (1986). Introduction to Text Lingusitic. London: Longman Group Company.
  • Demircan, Ö. (1986). “Türkçede Bağlam İşlevleri ve Bağlayıcılar”. Türk Dilbilimi Konferansı Bildirileri, 9-10 Ağustos 1984, (Ed.: Ayhan Aksu Koç) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yay., s.31-48.
  • Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
  • Göktürk, A. (1988). Okuma Uğraşı. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
  • Günay, V. D. (2003). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
  • Günay, V. D. (2007). “Liselerdeki Yazın Eğitimine Yeni Bir Yaklaşım”. Milli Eğitim, 169, 8-17.
  • Halliday, M.A.K. and Hasan R. (1976). Cohesion in English. New York: Longman Group UK Limited.
  • İşsever, S. (1995). Türkçe Metinlerdeki Bağlantı Öğelerinin Metinbilim ve Kullanımbilim Açısından İşlevleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Karabağ, S. ve İşsever S. (1995). “Edinim Sürecinde Bağdaşıklık”. IX. Dilbilim Kurultayı, 25-27 Mayıs 1992, Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Yayınları.
  • Karatay, H. (2007). İlköğretim Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerine Alan Araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Koç, A. A. (1992). “Eğitim Düzeyinin Anlatı Yapısına Etkisi”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, (8) 3, 275-296.
  • Külebi, O. (1990). “Türkçede Eksilti Tümceleri”. Hacettepe Üniveristesi, Edebiyat Fakültesi Dergisi, (7), 1-2, 117-137.
  • McCulley, G. A. (1985). “Writing Quality, Coherence and Cohesion”. Research in the Teaching of English”, 19, (3), 269-282.
  • Öküzcü, İ. (1996). “Türkçede Cümle Bağlayıcıları” Folkloristik: Prof.Dr.Umay Günay Armağanı. (Ed.:Özkul Çobanoğlu-Metin Özarslan), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Türk Halkbilimi Anabilim Dalı, s.247-265.
  • Özkan, B. (2004). “Metindilbilimi, Metindilbilimsel Bağdaşıklık ve Haldun Taner’in “Onikiye Bir Var” Adlı Öyküsünde Metindilbilimsel Bağdaşıklık Görünümleri”. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13), 1, 167-182.
  • Öztürk, E. (2007). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Yaratıcı Yazma Becerilerinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Ramadan, S.M.S. (2003). Cohesion in Written Works of The Twelfth Grade Students of Literary and Scientific Streams at State Secondory Schools in Jordan. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Rubin, D. (2000). Teaching Elementary Language Arts, “A Balanced Approach”. Boston: A Pearson Education Company.
  • Shi, H. (1993). The Relation Between Freshman Writing Coherence and Cohesion, Functional Roles, and Cognitive Strategies. Unpublished Doctorate Thesis, Pennsylvania: Indiana University of Pennsylvania.
  • Toklu, O. (2003). Dilbilime Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Tompkins, E.G. (2000). Teaching Writing “Balancing Proces and Product”. New Jersey: Prentice-Hall.
  • Uzun, L. S. (1995). “Türkçede Bazı Metindilbilimsel Görünümler Üzerine”. IV. Dilbilim Sempozyumu Bildirileri, 17-18 Mayıs 1990,(Ed.: A. Sumru Özsoy-Hikmet I. Sebüktekin), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yay., s.71-80.
  • Van Dijk, T.A. (1981). Studies in the Pragmatics of Discourse. Berlin/New York: Mouton Publishers.
APA KARATAY H (2010). Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. , 373 - 385.
Chicago KARATAY HALIT Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. (2010): 373 - 385.
MLA KARATAY HALIT Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. , 2010, ss.373 - 385.
AMA KARATAY H Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. . 2010; 373 - 385.
Vancouver KARATAY H Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. . 2010; 373 - 385.
IEEE KARATAY H "Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki." , ss.373 - 385, 2010.
ISNAD KARATAY, HALIT. "Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki". (2010), 373-385.
APA KARATAY H (2010). Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 373 - 385.
Chicago KARATAY HALIT Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7, no.13 (2010): 373 - 385.
MLA KARATAY HALIT Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.7, no.13, 2010, ss.373 - 385.
AMA KARATAY H Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2010; 7(13): 373 - 385.
Vancouver KARATAY H Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2010; 7(13): 373 - 385.
IEEE KARATAY H "Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki." Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, ss.373 - 385, 2010.
ISNAD KARATAY, HALIT. "Bağdaşık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki". Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7/13 (2010), 373-385.