Gram-negatif bakterilerde, aminoglikozid antibiyotiklere karsı görülen direnç mekanizmaları (Ag DM), coğrafik bölgeye göre, hatta ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Türkiye'nin değişik coğrafık bölgelerindeki 15 merkezde izole edilen ve klinik kullanımdaki aminoğlikozidler (gentamisin, tobramisin, netilmisin, ami-kasin)'den en az birine dirençli (Ag D) gram-negatif bakteriler, fenotipik ve genotipik olarak analiz edilerek, içerdikleri Ag DM'ler belirlenmiştir. Fenotip; izolatların, 12 aminoglikozide karşı gösterdikleri göreceli direnç profilleri temel alınarak, genotip ise bakteri DNA'larının, 22 aminoglikozid direnç geni probuyla hibridizasyo-nu yapılarak belirlenmiştir. Toplam 585 Ag D izolatta, gentamisin (G), tobramisin (T), netilmisin (N) ve ami-kasin (A) direnci sırasıyla %91.5, %93.2, %62.l, %48.2 olarak bulunmuştur. Henüz ülkemizde klinik kullanımda olmayan izepamisin (i) ise en etkili aminoglikozid olarak saptanmış olmakla birlikte, diğer ülkelere kıyasla, bu yeni aminoglikozide karşı direnç oranının da azımsanmayacak ölçüde (%29.2) olduğu saptanmıştır. Türkiye'de daha önceki çalışmalarda belirlenen Ag DM'lerin [AAC(3)-II (GTN), AAC(6')-I (TNA), ANT(2")-I (GT)] varlığını halen koruduğu belirlenmiştir. Bu eski mekanizmalara ek olarak iki yeni Ag DM'si daha, ülkemiz izo-latlarında bulunmuş olup, bunlardan T, N, A, I direncine yol açan AAC(6')-III, Enterobacteriaceae'de %l 1.9, Pseudomonas spp.'de ise % 19.3 oranında bulunmuştur. Diğer yeni Ag DM'si AAC(6')-IV olup, bu enzim G, T, N ve A direncine yol açmaktadır ve Enterobacteriaceae'de %26.9 oranında bulunurken, ilginç olarak Pseudomonas spp.'de saptanmamıştır. Tüm izolatlarda, adı geçen direnç mekanizmaları, AAC(6')-IV dışında, çoğunlukla birbirleriyle ya da az görülen diğer Ag DM'lerle kombine biçimde bulunmaktadır. Aminoglikozid direnç mekanizmalarının kombine halde bulunma insidansı, hem Enterobacteriaceae'de, hem de Pseudomonas spp.'de yüksek olup, sırasıyla %48 ve %58.7 olarak belirlenmiştir, izolatların klinik kullanımdaki aminoglikozid lere karsı gösterdiği yüksek direnç, kombine direnç mekanizmalarının insidansındaki bu yükseklik ile paralellik göstermektedir. Enzimatik Ag DM'ler Pseudomonas spp.'de de yüksek oranlarda [AAC(3)-I (%I6.6), AAC(6')-II (%29.3), AAC(6')-III (%I9.3), ANT(2")-I (%40)] olmakla birlikte, bu bakterilerdeki yüksek aminoglikozid direncinden, esas olarak permeabilite direnci sorumlu gözükmektedir.