Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi

AKTAŞ, Cengiz

Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi

Cengiz AKTAŞ (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, İstatistik Bölümü, Eskişehir, Türkiye)

Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KOSBED)

26 2

Yıl: 2009 Cilt: 0 Sayı: 18 Sayfa Aralığı: 35 - 47 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi

Öz:

Bu çalışmada, Türkiye’nin 1996-2006 dönemindeki verilerle ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi araştırıldı. Birim kök testi sonuçlarına göre tüm serilerin birinci farklarında durağan oldukları görüldü. Johansen’nın Eşbütünleşme testi sonuçları ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasında uzun dönem denge ilişkisinin olduğunu ve üç eşbütünleşim vektörü olduğunu gösterdi. Seriler eşbütünleşik olduklarından, nedensellik testinin yapılması için vektör hata düzeltme modeli kullanıldı. Ampirik sonuçlar kısa dönemde ithalat, ihracat ve ekonomik büyüme arasında iki yönlü nedensellik ilişkisi olduğunu gösterdi. Hata Düzeltme Modeline göre uzun dönemde, ihracattan ithalata, ithalattan ihracata, büyümeden ihracata ve büyümeden ithalata doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna varıldı.

Anahtar Kelime: ithalat nedensellik ihracat Türkiye Granger nedensellik testi

Analysis of causality between exports, imports and economic growth in Turkey

Öz:

In this paper, the Granger-causality between exports, imports, and economic growth is examined for Turkey using data covering the period 1996-2006. According to unit root test results were shown that each of series is stationary when the variables are defined in first differences. The results of the Johansen’s cointegration analysis test show that there is causality relationship between exports, imports and economic growth. It is concluded that there are three cointegration vectors in the data. Since the series are found to be cointegrated, we use vector error correction model to test the existence of causality. The empirical results show that there is two-way causality relationship among exports, imports and economic growth in the short-run. According to Error Correction Model that there is unidirectional causality from exports to imports, from imports to exports, from growth to exports and from growth to imports in the long-run.

Anahtar Kelime: Turkey Granger causality test import causality export

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Arısoy, İ. (2005), “Wagner ve Keynes Hipotezleri Çerçevesinde Türkiye’de Kamu Harcamalari ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Ç.Ü. Sos. Bi. Ens.Dergisi, 14, Sayı 2, 63-80.
Awokuse, T.O. (2005), “Exports, Economic Growth and Causality In Korea”, Applied Economic Letters, 12, 693-696.
Bhagwati, J. (1988), “Export Promotion Trade Strategy: İssues and Evidence”, World Bank, Research Observer, 3, 27–58.
Balassa, B. (1978), “Export and Economic Growth: Further Evidence”, Journal of Development Economics, 5, 181-189
Çetintaş, H. (2004), “İhracat ve Ekonomik Büyüme”, Dokuz Eylül Ünv. İşletme Fak.Dergisi,Cilt:5, Sayı:1, 23-34.
Değer, K. (2006), “Turizme ve İhracata Dayalı Büyüme: 1980-2005 Türkiye Deneyimi” Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, Cilt:20, Sayı:2, 67-86.
Demiray, D.B. (1998), “Döviz Kurlarına Moneter Yaklaşım ve Türkiye İçin Alternatif Bir Uygulama”, D.E.Ü.İ.İ.B.F Dergisi, 13, sayı II, 65-84.
Demirhan, E. ve Akçay S. (2005), “İhracat Artışı ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: MENA Ülkeleri İçin Ampirik Kanıt”, İktisat,İşletme ve Finans, Aylık Dergi,124-131
Dickey, D.A. ve Fuller, W.A. (1979), “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74,427-431.
Dickey, D.A. ve Fuller, W.A. (1981), “Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With a Unit Root”, Econometrica, 49, 1057-1072.
Doraisami, A. (1996), “Export growth and Economic Growth, a Reexamination of Some Time-Series:Evidence of The Malaysian Experience”, J. of Developing Areas, 30, 223–230.
Enders, W. (1995), Applied Econometris Time Series, John Wiley & Sons, New York.
Engle, R. F. and Granger, C. W. J. (1987), “Cointegration and Error Correction:Representation, Estimation, and Testing”, Econometrica, 55, 251–276.
Feder, G. (1982), “On Exports and Economic Growth”, J. Dev. Econ. 12, 59-73.
Findlay, R. (1984), Growth and Development in Trade Models, Handbook of International Economics, vol.1, 4, 185-236.
Ghartey, E. E. (1993), ”Causal Relationship Between Exports and Economic Growth: Some Empirical Evidence in Taiwan, Japan and The US”, Applied Economics, 25, 1145–1152.
Granger, C.W. (1988), “Some Recent Developments in a Concept of Causality”, Journal of Econometrics, 39, 199– 211.
Grossman, G. and Helpman, E. (1991) Innovation and Growth in the Global Economy,Cambridge, MA: MIT Pres.
Helpman, E. and Krugman, P. (1985), Market Structure and Foreign Trade, Cambridge, MA:MIT Press
. Işık, N., Acar, M. ve Işık, B. (2004), “Enflasyon ve Döviz Kuru İlişkisi: Bir Eşbütünleşme Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, C.9, S.2 .325-340.
Johansen, S. (1988), “Statistical Analysis of Cointegrating Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, Vol. 12, 231-254.
Johansen, S. ve Juselius, K. (1990), “Maximum Likelihood Estimation Vectors in Gaussian Vector Autoregressive Models”, Econometrica, 55, 1151-1180.
Kavoussi, R. M. (1984), “Export expansion and Economic Growth: Further Empirical Evidence”, Journal of Development Economics, 14, 241–250.
Kemal, A. R. v.d. (2002), “Exports and Economic Growth in South Asia” A study prepared for the South Asia Network of Economic Research Institutions.
Korkmaz, T. ve Uygurtürk, H. (2008), “Türkiye’deki Emeklilik Fonları ile Yatırım Fonlarının Performans Karşılaştırması ve Fon Yöneticilerinin Zamanlama Yetenekleri”, Kocaeli Ünv. Sosyal Bilimler Ens. Dergisi, 15, 1, 114-147.
Krueger, A. (1978), Foreign Trade Regimes and Economic Development: Liberalisation Attempts and Consequences. Ballinger, Cambridge, MA.
Kunst, R. M. and Marin, D. (1989), “On Exports and Productivity: A Causal Analysis”, Review of Economic and Statistics, 699–703.
Love, J ve Chandra, R. (2004), “Testing Export-Led Growth In India, Pakıstan And Sri Lanka Using a Multivariate Framework”, The Manchester School, 72, 4, 483-496.
Mah, J.S. (2005), “Exports Expansion, Economic Growth and Causality In China”, Applied Economic Letters, 12, 105-107.
Mallick, S.K. (1994), “Exports and Economics Growth”, Journal of Indian School of Political Economy, 6, 505–15.
Marin, D. (1992), “Is the Export-Led Growth Hypothesis Valid for İndustrialized Countries?”, Rev. Econ. Stat. 74, 678-688.
Michaely, M. (1977), “Exports and Growth: An Empirical İnvestigation”, Journal of Development Economics, 4, 49–53.
Oxley, L. (1993), “Cointegration, Causality and Export-Led Growth in Portugal, 1865-1985”,Econ. Lett. 43, 163-166.
Segerstrom, P., Anant, and T., Dinopoulos, E. (1990) “A Shumpeterian Model of the Product Life Cycle”, Am.Econ. Rev. 80, 1077-1091.
Saatçioğlu, C. ve Karaca, O. (2004), “Türkiye'de İhracat İle Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi:1980 Dönüşümünün Etkisi”, İstanbul Ünv. İşletme Fak. İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi: Yönetim, Sayı:49.
Sunal, S. ve Aykaç, E. (2005), “Türk İmalat Sanayinde İstihdam, İhracat ve Kapasite Kullanım Oranı İlişkisi: Panel Koentegrasyon”, VII Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu.1-24
Şıklar, E. (1999), “Yükselen Hisse Senedi Piyasalarında Eşbütünleşme Analizi”, Anadolu Ü.İ.İ.B.F Dergisi, 15, 123-143.
Şimşek, M. ( 2003), “İhracata Dayalı-Büyüme Hipotezinin Türkiye Ekonomisi Verileri İle Analizi, 1960–2002”, D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi Cilt:18 Sayı:2, 43- 63.
Şimşek, M. ve Kadilar, C. (2005), “Türkiye’nin İhracat Talebi Fonksiyonunun Sınır Testi Yöntemi İle Eşbütünleşme Analizi”, Doğuş Ünv. Dergisi, 6, 1, 144-152.
Thornton, J. (1996), “Cointegration, Causality and Export-Led Growth in Mexico”, Econ.Lett. 50, 413-416.
Vernon, R. (1996), “International Investment And International Trade in The Product Cycle”,J. Econ., 80, 190-207.
Yiğidim, A. ve Köse, N. (1997), “İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki, İthalatın Rolü:Türkiye Örneği”, Ekonomik Yaklaşım, Cilt: 8, Sayı :26, 71-85.

APA	AKTAŞ C (2009). Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi. , 35 - 47.
Chicago	AKTAŞ Cengiz Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi. (2009): 35 - 47.
MLA	AKTAŞ Cengiz Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi. , 2009, ss.35 - 47.
AMA	AKTAŞ C Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi. . 2009; 35 - 47.
Vancouver	AKTAŞ C Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi. . 2009; 35 - 47.
IEEE	AKTAŞ C "Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi." , ss.35 - 47, 2009.
ISNAD	AKTAŞ, Cengiz. "Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi". (2009), 35-47.

APA	AKTAŞ C (2009). Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KOSBED), 0(18), 35 - 47.
Chicago	AKTAŞ Cengiz Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KOSBED) 0, no.18 (2009): 35 - 47.
MLA	AKTAŞ Cengiz Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KOSBED), vol.0, no.18, 2009, ss.35 - 47.
AMA	AKTAŞ C Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KOSBED). 2009; 0(18): 35 - 47.
Vancouver	AKTAŞ C Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KOSBED). 2009; 0(18): 35 - 47.
IEEE	AKTAŞ C "Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi." Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KOSBED), 0, ss.35 - 47, 2009.
ISNAD	AKTAŞ, Cengiz. "Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi". Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KOSBED) 18 (2009), 35-47.