Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi

BÜYÜKBAŞ, Sadık; ŞAHİN, Dursun Ali; BAŞARILI, Mustafa Kemal; KOCABAŞ, Volkan

Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi

Volkan KOCABAŞ, (Beyhekim Devlet Hastanesi, Konya, Türkiye)

Sadık BÜYÜKBAŞ, (Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Konya, Türkiye)

Dursun Ali ŞAHİN, (Rize Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, Rize, Türkiye)

Mustafa Kemal BAŞARILI (Dicle Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Diyarbakır, Türkiye)

Selçuk Tıp Dergisi

3 0

Yıl: 2009 Cilt: 25 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 203 - 210 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi

Öz:

Amaç: Çeşitli şekillerde oluşan hemoraji hipovolemik şoka neden olabilir. Hemorajik şoku önlemek için uygulanan volüm replasmanı ise reperfüzyona neden olmaktadır. Çalışmamızda 30 dakikalık iskemi sonrası yapılan reperfüzyonun karaciğer dokusu malondialdehit (MDA), ksantin oksidaz (XO), süperoksit dismutaz (SOD) ve antioksidan aktivite (AOA) düzeylerine olası etkisini değerlendirmeyi amaçladık. Yöntem: Çalışmamızda Spraque-Dawley cinsi 24 adet rat kullanıldı. Ratlar 4 gruba ayrıldı: A grubu kontrol, B, C, ve D grupları iskemi-reperfüzyon grupları olarak planlandı. İskemi-reperfüzyon gruplarında femoral venden kan alınarak 30 dakikalık iskemi oluşturuldu. İskemi süresinin sonunda alınan kan tekrar verilip reperfüzyon oluşturulmasını takiben, B, C ve D gruplarında sırası ile 1, 3 ve 24. saatin sonunda ratlar sakrifiye edilerek karaciğer doku örnekleri çıkarıldı. Kontrol grubunda ise sadece 60 dakika süreli anesteziyi takiben ratlar sakrifiye edilerek karaciğer doku örnekleri çıkarıldı. Karaciğer dokusunda MDA, XO, SOD ve AOA analizleri yapıldı. Bulgular: İskemi-reperfüzyon gruplarında karaciğer doku MDA düzeyleri ve XO aktivitelerinin kontrol grubuna oranla önemli oranda (p<0,05) arttığı, SOD ve AOA değerlerinin ise önemli oranda (p<0,05) azaldığı görülmüştür. Bu artış ve azalmalar özellikle reperfüzyon sonrası birinci saatte en belirgin olmuştur. Sonuç: Bulgularımız göstermektedir ki; hipovolemik iskemi sonrası uygulanan volüm replasmanı reperfüzyon hasarına neden olmuştur. Reperfüzyonun birinci saatindeki MDA, XO, SOD ve AOA değişimlerinin üçüncü ve yirmidördüncü saatlerden daha belirgin olması nedeniyle volüm replasmanı uygulamasına ilaveten reperfüzyon hasarını azaltıcı antioksidan destek uygulanmasını öneriyoruz. Bunun için α-tokoferol, askorbik asit ve melatonin gibi antioksidanlar reperfüzyonun özellikle ilk saatinde tercih edilmelidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Genel ve Dahili Tıp Hematoloji Kimya, Tıbbi Gastroenteroloji ve Hepatoloji Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Farmakoloji ve Eczacılık

The effect of ischemia reperfusion injury after haemorrhage on liver oxidant-antioxidant status

Öz:

Aim: Various types of haemorrhage can cause hypovolemic shock. Volume replacement for prevention of hypovolemic shock results with reperfusion. The aim of this study was to determine the hepatic tissue MDA, XO, SOD and AOA levels after reperfusion following ischemia with duration of 30 minutes. Method: Twenty four female Spraque-Dawley rats were divided into four groups of six rats in each. Group A was the control group and B, C, and D groups were ischemia-reperfusion groups which were reperfused for 1 hour, 3 hours and 24 hours after 30 minutes hemorrhagic ischemia, respectively. In the ischemia-reperfusion groups at the end of the reperfusion periods, rats were sacrified and the liver tissue samples were collected. In group A rats were only anesthetized for one hour and then they were sacrified and the liver tissue samples were collected. MDA, XO, SOD and AOA analyses were performed in liver tissues. Results: MDA and XO levels were significantly increased in the ischemia- reperfusion groups when compared with the control group (p<0,05). SOD and AOA levels were significantly decreased in ischemia- reperfusion groups when compared with the control group (p<0,05). These changes were most obvious in the first hour. Conclusion: Our findings showed that volume replacement therapy after hypovolemic shock was lead to reperfusion injury. Because MDA, XO, SOD ve AOA changes were more significant in the first hour of the reperfusion than the 3th and 24th hours; we suggest maintenance of antioxidant suplements with replacement theraphy to decrease the reperfusion injury. For the supplemental management antioxidants such as alpha tocopherol, ascorbic acid and melathonin can be prefered in the first hour of reperfusion especially.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi Araştırmalar Deneysel Genel ve Dahili Tıp Hematoloji Kimya, Tıbbi Gastroenteroloji ve Hepatoloji Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Farmakoloji ve Eczacılık

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Scafer M, Krahenbuhl L. Effect of laparoscopy on intraabdominal blood flow. Surgery. 2001;129(4):385-9.
2. Eleftheriadis E, Kotzampassi K, Heliadis N, Sarris K. Gut ischemia, oxidative stress, and bacterial translocation in elevated abdominal pressure in rats. World J Surg. 1996;20(1):11-6.
3. Yilmaz S, Koken T, Tokyol C, Kahraman A, Akbulut G, Serteser M, et al. Can preconditioning reduce laparoscopy–induced tissue injury? Surg Endosc. 2003;17(5):819-24.
4. Liu Z, Xu Z, Shen W, Li Y, Zhang J, Ye X. Effect of pharmacologic preconditioning with tetrandrine on subsequent ischemia/reperfusion injury in rat liver. World Journal Of Surgery 2004;28(6):620-4.
5. Cheng F, Li YP, Cheng JQ, Feng L, Li SF. The protective mechanism of Yisheng Injection against hepatic ischemia reperfusion injury in mice. World journal of gastroenterology 2004;10(8):1198-203.
6. Garrison RN, Conn AA, Haris PD, Zakaria ER. Direct peritoneal resuscitation as adjunct to conventional resuscitation from hemorrhagic shock: a beter outcome. Surgery 2004;136(4):900-8.
7. Aydemir EO, Var A, Uyanik BS, Ilkgul O, Aydede H, Sakarya A. The protective mechanisms of defibrotide on liver ischaemia–reperfusion injury. Cell Biochem Funct. 2003;21(4):307–10.
8. Giakoustidis D, Papageorgiou G, Kostopoulou E, Iliadis S, Giakoustidis A, Kontos N, et al. High dose intravenous immunoglobulin g pretreatment: effect on lipid peroxidation and reperfusion injury to the liver. World J Surg. 2003;27(12):1300–5.
9. Sener G, Tosun O, Sehirli AO, Kacmaz A, Arbak S, Ersoy Y, et al. Melatonin and N-acetylcysteine have beneficial effects during hepatic ischemia and reperfusion.Life Sci 2003;72(24):2707-18.
10. Peralta C, Bulbena O, Xaus C, Prats N, Cutrin JC, Poli G, et al. Ischemýc preconditioning: a defense mechanism against the reactive oxygen species generated after hepatic ischemia reperfusion. Transplantation. 2002;73(8):1203-11.
11. Erdogan O, Yildiz S, Basaran A, Demirbas A, Yesilkaya A. Effect of intraportal verapamil infusion on hepatic ischemia-reperfusion injury. Pol J Pharmacol. 2001;53(2):137-41.
12. Yuan GJ, Ma JC, Gong ZJ, Sun XM, Zheng SH, Li X. Modulation of liver oxidant-antioxidant system by ischemic preconditioning during ischemia/reperfusion injury in rats. World J Gastroenterol. 2005;11(12):1825-8.
13. Bertuglia S, Giusti A. Influence of ACTH-(1-24) and plasma hyperviscosity on free radical production and capillary perfusion after hemorrhagic shock Microcirculation. 2004;11(3):227–38.
14. Lowry OH, Rosebrough NJ, Farr AL, Randall RJ. Protein measurement with the Folin phenol reagent. J Biol Chem. 1951;193(1):265–75.
15. Hammouda A el-R, Khalil MM, Salem A. Lipid peroxidation products in pleural fluid for seperation of transudates and exudates. Clin Chem 1995;41(9):1314-5.
16. Prajda N, Weber G. Malignant transformation–linked imbalance: decreased xhantine oxidase activity in hepatomas. FEBS Lett 1975;59(2):245–9.
17. Sun Y, Oberley LW, Li Y. A simple method for clinical assay of superoxide dismutase. Clin Chem. 1988;34(3),497-500.
18. Durak I, Yurtaslanı Z, Canbolat O, Akyol O. A methodological approach to superoxide dismutase (SOD) activity assay based on inhibition of nitrobluetetrazolium (NBT) reduction. Clin Chim Acta 1993;214:103-4.
19. Koracevic D, Koracevic G, Djordjevic V, Andrejevic S, Cosic V. Method for the measurement of antioxidant activity in human fluids. J Clin Pathol. 2001;54(5):356-61.
20. Gedik E, Girgin S, Obay BD, Ozturk H, Ozturk H, Buyukbayram H. Iloprost, a prostacyclin (PGI2) analogue, reduces liver injury in hepatic ischemia-reperfusion in rats. Acta Cir Bras. 2009;24(3):226-32.
21. Baltalarli A, Ozcan V, Bir F, Aybek H, Sacar M, Onem G, et al. Ascorbic acid (vitamin C) and iloprost attenuate the lung injury caused by ischemia/reperfusion of the lower extremities of rats. Ann Vasc Surg. 2006;20:49-55.
22. Zulfikaroglu B, Koc M, Soran A, Isman F, Cinel I. Evaluation of oxidative stress in laparoscopic cholecystectomy. Surg Today. 2002;32(10):869-74.
23. Sare M, Yilmaz I, Hamamci D, Birincioglu M, Özmen M, Yesilada O. The effect of carbon dioxide pneumoperitoneum on free radicals. Surg Endosc. 2000;14(7):649-52.
24. Kanko M, Maral H, Akbas MH, Ozden M, Bulbul S, Omay O, et al. Protective effects of clopidogrel on oxidant damage in a rat model of acute ischemia. Tohoku J Exp Med. 2005;205(2):133-9.
25. Issekutz TB. Effects of six different cytokines on lymphocyte adherence to microvascular endothelium and in vivo lymphocyte migration in the rat. J Immunol. 1990;144(6):2140-6.
26. Tsujimoto M, Yokota S, Vilcek J, Weissmann G. Tumor necrosis factor provokes superoxide anion generation from neutrophils. Biochem Biophys Res Commun. 1986;137(3):1094-100.
27. Meyer JD, Yurt RW, Duhaney R, Hesse DG, Tracey KJ, Fong YM, et al. Tumor necrosis factor-enhanced leukotriene B4 generation and chemotaxis in human neutrophils. Arch Surg. 1988 Dec;123(12):1454-58.
28. Guneli E, Cavdar Z, Islekel H, Sarioglu S, Erbayraktar S, Kiray M, Sokmen S, et al. Erythropoietin protects the intestine against ischemia/ reperfusion injury in rats. Mol Med. 2007;13(9-10):509-17.
29. Kart A, Cigremis Y, Ozen H, Dogan O. Caffeic acid phenethyl ester prevents ovary ischemia/reperfusion injury in rabbits. Food Chem Toxicol. 2009;47(8):1980-4.
30. Xu GX, Xiao ZY, Xie MS, Feng YL, Guo J, Fu LX. Protective effects of melatonin on cultural human retinal pigment epithelial cells against oxidative damage in vitro. Zhonghua Yan Ke Za Zhi. 2009;45(6):528-32.

APA	KOCABAŞ V, BÜYÜKBAŞ S, ŞAHİN D, BAŞARILI M (2009). Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi. , 203 - 210.
Chicago	KOCABAŞ Volkan,BÜYÜKBAŞ Sadık,ŞAHİN Dursun Ali,BAŞARILI Mustafa Kemal Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi. (2009): 203 - 210.
MLA	KOCABAŞ Volkan,BÜYÜKBAŞ Sadık,ŞAHİN Dursun Ali,BAŞARILI Mustafa Kemal Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi. , 2009, ss.203 - 210.
AMA	KOCABAŞ V,BÜYÜKBAŞ S,ŞAHİN D,BAŞARILI M Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi. . 2009; 203 - 210.
Vancouver	KOCABAŞ V,BÜYÜKBAŞ S,ŞAHİN D,BAŞARILI M Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi. . 2009; 203 - 210.
IEEE	KOCABAŞ V,BÜYÜKBAŞ S,ŞAHİN D,BAŞARILI M "Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi." , ss.203 - 210, 2009.
ISNAD	KOCABAŞ, Volkan vd. "Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi". (2009), 203-210.

APA	KOCABAŞ V, BÜYÜKBAŞ S, ŞAHİN D, BAŞARILI M (2009). Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi. Selçuk Tıp Dergisi, 25(4), 203 - 210.
Chicago	KOCABAŞ Volkan,BÜYÜKBAŞ Sadık,ŞAHİN Dursun Ali,BAŞARILI Mustafa Kemal Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi. Selçuk Tıp Dergisi 25, no.4 (2009): 203 - 210.
MLA	KOCABAŞ Volkan,BÜYÜKBAŞ Sadık,ŞAHİN Dursun Ali,BAŞARILI Mustafa Kemal Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi. Selçuk Tıp Dergisi, vol.25, no.4, 2009, ss.203 - 210.
AMA	KOCABAŞ V,BÜYÜKBAŞ S,ŞAHİN D,BAŞARILI M Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi. Selçuk Tıp Dergisi. 2009; 25(4): 203 - 210.
Vancouver	KOCABAŞ V,BÜYÜKBAŞ S,ŞAHİN D,BAŞARILI M Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi. Selçuk Tıp Dergisi. 2009; 25(4): 203 - 210.
IEEE	KOCABAŞ V,BÜYÜKBAŞ S,ŞAHİN D,BAŞARILI M "Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi." Selçuk Tıp Dergisi, 25, ss.203 - 210, 2009.
ISNAD	KOCABAŞ, Volkan vd. "Hemorajik şoku izleyen iskemi-reperfüzyon hasarının karaciğer oksidan-antioksidan durumuna etkisi". Selçuk Tıp Dergisi 25/4 (2009), 203-210.