Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği

BODUR, Şahin; ÜNERİ, Özden Şükran; BARUT, YASAR; TURGUT, Sevil; MUNİR, Kerim M.; Oner, Pinar; ÖNER, Özgür

Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği

Pınar ÖNER, (Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi, Ankara, Türkiye)

Yaşar BARUT, (Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi, Ankara, Türkiye)

Özgür ÖNER, (Dışkapı Çocuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara, Türkiye)

Özden Şükran ÜNERİ, (Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi, Ankara, Türkiye)

Şahin BODUR, (Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi, Ankara, Türkiye)

Sevil TURGUT, (Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi, Ankara, Türkiye)

Kerim M. MUNİR (Harward Medical School, Children's Hospital, Boston, USA)

Klinik Psikofarmakoloji Bülteni

39 8

Yıl: 2009 Cilt: 19 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 382 - 395 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği

Öz:

Amaç: Bu çalışmada çocuklarda uyku bozukluklarının değerlendirilmesinde kullanılan Çocuklarda Uyku Ölçeği (ÇUÖ)-uzun formunun Türkçe çevirisinin geçerlik ve güvenirliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu ölçeğin kısaltılmış ve uzun olmak üzere 2 ayrı formu bulunmaktadır. Kısa olan form daha çok uykuya bağlı solunum problemleri ile ilişkili iken kapsamlı olan formunda, daha fazla uyku sorunu değerlendirilebilmektedir.Yöntem: Ölçeğin Türkçe çevirisi ve geri-çeviri yapıldıktan sonra, 99 Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olgusu, 34 Üst Solunum yolu Direnci ve Horlaması olan (ÜSDH) olgu ve 42 sağlıklı kontrol değerlendirmeye alınmıştır. Güvenilirlik analizi için iç tutarlılık göstergesi olarak Cronbach alfa değerleri, madde-toplam puan korelasyonları ve test-tekrar test güvenirliği hesaplanmıştır. Faktörlerin belirlenmesi için ana bileşenler yöntemi ve varimax rotasyonu kullanılmıştır. Kesim noktaları, duyarlılık, özgüllük, negatif ve pozitif yordayıcı değerlerin hesaplanması için Alıcı İşlem Karakteristik Eğrileri kullanılmıştır.Bulgular: Güvenirlik analizinde tüm ölçeğin Cronbach alfa katsayısı 0.77 olarak bulunmuştur. ÇUÖnin orijinal çalışmasındakine benzer bir şekilde dört faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. Ancak, faktörlere farklı maddeler yüklendiği görülmüştür. Bulgular Horlama,Davranış Sorunları ve Nefes Alma Sorunları faktörlerinin gruplar arasında anlamlı farklar ve yeterli geçerlik ve güvenirlik gösterdiğini ancak Diğer faktörünün bu özellikleri sergilemediğini göstermektedir. Nefes Alma Sorunları DEHB grubunda kontrollerden; Toplam Uyku Sorunları da ÜSDH grubunda diğer iki gruptan fazla olarak saptanmıştır. Alıcı İşlem Karakteristik Eğrilerinden elde edilen kesim noktaları incelendiğinde, kesim noktası olarak ÇUÖ Toplam puanı 6 kabul edildiğinde ÜSDH ve kontrol gruplarını oldukça iyi bir şekilde ayırabildiği görülmektedir. DEHB ve ÜSDH olgularının ayrılması için Davranış Sorunları maddelerini içermeyen Uyku Sorunları Toplam Puanı nın kullanılması daha büyük bir duyarlılık ve özgüllüğe izin vermektedir.Tartışma: ÇUÖnin Türkçe uyarlamasının yeterli geçerlilik ve güvenirliğe sahip olduğu, Toplam Puanın birincil uyku sorunu olan grubu sağlamlardan ayırt etmekte başarılı olduğu ve Davranış Sorunları puanı katılmadan bulunan Uyku Sorunları Toplam Puanının birincil ve DEHB ile ilişkili ikincil uyku sorunlarının ayırt edilmesinde kullanılabileceği saptanmıştır.

Anahtar Kelime: Uyku Araştırma teknikleri Hiperaktiviteyle beraber dikkat eksikliği bozukluğu Çocuk Horlama Güvenirlik ve geçerlik

Konular: Farmakoloji ve Eczacılık

Reliability and validity of Turkish translation of the pediatric sleep questionnaire

Öz:

Objective: Aim of this study was to investigate the validity and reliability of the Turkish translation of Pediatric Sleep Questionnaire (PSQ)-the extended version. The Pediatric Sleep Questionnaire (PSQ) has two versions: a shorter one, which has been validated for sleep-related breathing disorders, and an extended version, which deals with a wider range of sleep disturbances.Method: After translation and back-translation of the PSQ, it was filled in by the parents of 99 patients with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), 34 patients with Upper Airway Resistance and Snoring (UARS), and 42 healthy controls. Cronbach alpha was computed as a measure of internal consistency along with test-retest reliability and item-total score correlations. We used principal components analysis and varimax rotation to investigate the factor structure. The Receiver Operator Characteristic (ROC) curves were used to determine cut-off points, sensitivity, specificity, and negative and positive predictive values.Results: Cronbach alpha coefficient was 0.77 for the whole questionnaire. Similar to the original PSQ study, we found four factors, namely Snoring,Behavioral Problems," Breathing Problems, and Other Problems. . However, different items loaded to these factors. While the first three factors were reliable and valid, this was not the case for the last factor. ADHD patients had higher Breathing Problems score than the controls, while all sleep related problems were higher in the UARS group than the other two groups. Cut-off points obtained from the ROC curves indicated that when a PSQ total score of 6 points was used as a cut-off, UARS group and the controls could be discriminated easily. In order to discriminate the ADHD and UARS groups, using the Total Sleep Problems Score , which did not include the Behavioral Problems factor, resulted in greater specificty and sensitivity.Discussion: These results indicated that the Turkish version of the PSQ was a valid and reliable measure, that the PSQ total score could discriminate patients with primary sleep disorder from healthy controls, and that the Total Sleep Problems Score , which was obtained by omitting the Behavioral Problems factor score, could be used to discriminate primary sleep problems from secondary sleep problems associated with ADHD.

Anahtar Kelime: Child Snoring Reliability and validity Sleep Investigative Techniques Attention Deficit Disorder with Hyperactivity

Konular: Farmakoloji ve Eczacılık

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Meltzer LJ, Mindell JA. Nonpharmacologic treatments for pediatric sleeplessness. Pediatr Clin North Am 2004; 51: 135-151
2. Dahl RE, Allison GH. Sleep in children and adolescents with behavioral and emotional disorders. Sleep Med Clin 2007; 2: 501-511
3. Van Dongen HP, Dinges DF. Investigating the interaction between the homeostatic and circadian processes of sleep-wake regulation for the prediction of waking neurobehavioural performance. J Sleep Res 2003; 12: 181-187
4. Chervin RD, Archbold KH, Panahi P, Pituch KJ. Sleep problems seldom addressed at two general pediatric clinics. Pediatrics 2001; 107: 1375-1380
5. Owens J. The practice of pediatric sleep medicine. Pediatrics 2001; 108:e51
6. Owens JA. The ADHD and sleep conundrum: a review. J Dev Behav Pediatr 2005; 26: 312-322
7. Grigg-Damberger M. Neurologic disorders masquerading as pediatric sleep problems. Pediatr Clin North Am 2004; 51: 89-115
8. American Academy of Pediatrics Section on Pediatric Pulmonology, Subcomitee on Ostructive Sleep Apnea Syndrome. Clinical Practice Guideline: diagnosis and management of childhood obstructive sleep apnea syndrome. Pediatrics 2002; 109: 704-712
9. Hoban TF, Chervin RD. Pediatric sleep-related breathing disorders and restless legs syndrome: how children are different. Neurologist 2005; 11: 325-337
10. Blunden S, Lushington K, Lorenzen B, Martin J, Kennedy D. Neuropsychological and psychosocial function in children with a history of snoring or behavioral sleep problems. J Pediatr 2005; 146: 780-786
11. Chervin RD, Hedger K, Dillon JE, Pituch KJ. Pediatric Sleep Questionnaire (PSQ): validity and relaibility of scales for sleepdisordered breathing, snoring, sleepiness, and behavioral problems. Sleep Med 2000; 1: 21-32
12. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th ed. American Psychiatric Association ed., Washington 2004.
13. Biederman J, Faraone SV. Attention deficit hyperactivity disorder. Lancet 2005; 366: 237-248
14. Chervin RD, Archbold KH. Associations between symptoms of attention, hyperactivity, restless legs, and periodic leg movements. Sleep 2001; 25: 213-215
15. Efron D, Jarman F, Barker M. Side effects of methylphenidate and dextroamphetamine in children with attention deficit hyperactivity disorder: a double-blind, crossover trial. Pediatrics 1997; 100: 662-666
16. Golan N, Shahar E, Ravid S, Pillar G. Sleep disorders and day time sleepiness in children with attention deficit hyperactivity disorder. Sleep 2004; 27: 261-266
17. Huang YS, Chen NH, Li HY, Wu YY, Chao CC, Guilleminault C. Sleep disorders in Taiwanese children with attention deficit hyperactivity disorder. J Sleep Res 2004; 13: 269-277
18. Owens JA, Maxim R, Nobile C, Mcguinn M, Msall M. Parental and self-report of sleep in children with attention deficit hyperactivity disorder. Arch Pediatr Adolesc Med 2000; 154: 549-555
19. Cortese S, Konofal E, Yateman N, Mouren MC, Lecendeux M. Sleep and alertness in children with attention deficit hyperactivity disorder: a systematic review of the literature. Sleep 2006; 29: 504-511
20. van der Heijden KB, Smiths MG, Gunning WB. Sleep-related disorders in ADHD: a review. Clin Pediatr 2005; 44: 201-210
21. Kaufman J, Birmaher B, Brent DA, , Rao U, Flynn C, Moreci P, Williamson D, Ryan ND. Schedule for affective disorders and schizophrenia for school-age children present and lifetime version (K-SADS-PL): initial relaibility and validity dat. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 1997; 36: 545-553
22. Gökler B, Ünal F, Pehlivantürk B, Kültür EÇ, Akdemir D, Taner Y. Okul çağı çocukları için duygulanım bozuklukları ve şizofreni görüşme çizelgesi şimdi ve yaşam boyu şekli- Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirliği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2004; 11: 109-116
23. Green SB, Salkind NJ, Akey TM. Using SPSS for Windows: Analyzing and Understanding Data. Prentice-Hall Inc. 2000 New Jersey
24. Tomás Vila M, Miralles Torres A, Beseler Soto B. [Spanish version of the Pediatric Sleep Questionnaire (PSQ). A useful instrument in investigation of sleep disturbances in childhood. Reliability analysis] An Pediatr (Barc) 2007; 66: 121-128

APA	Oner P, BARUT Y, ÖNER Ö, ÜNERİ Ö, BODUR Ş, TURGUT S, MUNİR K (2009). Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. , 382 - 395.
Chicago	Oner Pinar,BARUT YASAR,ÖNER Özgür,ÜNERİ Özden Şükran,BODUR Şahin,TURGUT Sevil,MUNİR Kerim M. Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. (2009): 382 - 395.
MLA	Oner Pinar,BARUT YASAR,ÖNER Özgür,ÜNERİ Özden Şükran,BODUR Şahin,TURGUT Sevil,MUNİR Kerim M. Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. , 2009, ss.382 - 395.
AMA	Oner P,BARUT Y,ÖNER Ö,ÜNERİ Ö,BODUR Ş,TURGUT S,MUNİR K Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. . 2009; 382 - 395.
Vancouver	Oner P,BARUT Y,ÖNER Ö,ÜNERİ Ö,BODUR Ş,TURGUT S,MUNİR K Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. . 2009; 382 - 395.
IEEE	Oner P,BARUT Y,ÖNER Ö,ÜNERİ Ö,BODUR Ş,TURGUT S,MUNİR K "Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği." , ss.382 - 395, 2009.
ISNAD	Oner, Pinar vd. "Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği". (2009), 382-395.

APA	Oner P, BARUT Y, ÖNER Ö, ÜNERİ Ö, BODUR Ş, TURGUT S, MUNİR K (2009). Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 19(4), 382 - 395.
Chicago	Oner Pinar,BARUT YASAR,ÖNER Özgür,ÜNERİ Özden Şükran,BODUR Şahin,TURGUT Sevil,MUNİR Kerim M. Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 19, no.4 (2009): 382 - 395.
MLA	Oner Pinar,BARUT YASAR,ÖNER Özgür,ÜNERİ Özden Şükran,BODUR Şahin,TURGUT Sevil,MUNİR Kerim M. Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, vol.19, no.4, 2009, ss.382 - 395.
AMA	Oner P,BARUT Y,ÖNER Ö,ÜNERİ Ö,BODUR Ş,TURGUT S,MUNİR K Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2009; 19(4): 382 - 395.
Vancouver	Oner P,BARUT Y,ÖNER Ö,ÜNERİ Ö,BODUR Ş,TURGUT S,MUNİR K Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2009; 19(4): 382 - 395.
IEEE	Oner P,BARUT Y,ÖNER Ö,ÜNERİ Ö,BODUR Ş,TURGUT S,MUNİR K "Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği." Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 19, ss.382 - 395, 2009.
ISNAD	Oner, Pinar vd. "Çocuklarda Uyku Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliği". Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 19/4 (2009), 382-395.