The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness

ÇELİKKALELİ, Öner; Gündüz, Bülent

The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness

Bülent GÜNDÜZ, (Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Mersin, Türkiye)

Öner ÇELİKKALELİ (Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Mersin, Türkiye)

İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

6 2

Yıl: 2009 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 19 - 37 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness

Öz:

Bu araştırmanın amacı, ergenlerin akademik yetkinlik inançlarının, akran baskılarının ve sürekli kaygılarının saldırganlıklarını yordayıp yordamadığını incelemektir. Bu amaçla farklı lise türlerine devam eden 231 ergenden veri toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Saldırganlık Ölçeği, Akademik Yetkinlik Beklentisi Ölçeği, Akran Baskısı Ölçeği ve Sürekli Kaygı Envanteri kullanılmıştır. Verilerin analizinde korelasyon katsayısı ve aşamalı çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular göre; erkek ergenlerin saldırganlıklarını yordamada en önemli katkının sırasıyla akran baskısı ve akademik yetkinlik inancı değişkenlerinden geldiği; buna karşın kızlarda ise akademik yetkinlik inancı, sürekli kaygı ve akran baskısının yordayıcı etkisinin olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelime: akademik öz yeterlik ölçeği akran zorbalığı academik yetkinlik inancı yeterlik inancı saldırganlık saldırganlık ölçeği akran baskısı ölçeği kaygı akran baskısı sürekli kaygı envanteri ergen saldırganlığı sürekli kaygı

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Allen, J.M. (1998). School counseling: New perspectives & Practices, Greenboro: Eric/Cass Publications.
Alonzo, DC. (2000). The interrelationships of identity, self efficacy and aggression with African American male adolescents, Unpublished Master Thesis, The University of Toledo,
Atkinson, R.L.; Atkinson, R.C.; Hilgard, E.R. (1995). Psikolojiye giriş I. (Çev. Kemal Atakay, Mustafa Atakay, Aysun Yavuz), İstanbul: Söğüt Ofset.
Aydın, A. (2007). Eğitim psikolojisi, 8. Basım, Ankara: Tek Ağaç Yayıncılık.
Baltaş, A. (1988). Kaygı düzeyi açısından okullar arası farklar. XXII. Ulusal Psikiyatri ve Nöroloji Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
Bandura, A. (1986). Social foundation of throught and action: A social cognitive theory.Englewood Cliffs, Nj: Prentice Hall.
Bandura, A., Barbaranelli. C., Caprara, G. V., Pastorelli, C. (1996). Multifaceted impact of self-efficacy beliefs on academic functioning. Child Development, 67 (3),1206-1222.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. Freeman, New York.
Blake, S. ve Lesser, L. (2006). Exploring the relationship between academic selfefficacy and middle school students’ performance on a high-stakes mathematics test. In Alatorre, S., Cortina, J.L., Sáiz, M., and Méndez, A.(Eds). Proceedings of the 28th annual meeting of the North American Chapter of the International Group for the Psychology of Mathematics Education (v: 2, p. 656). Mérida,México: Universidad Pedagógica Nacional.
Boxer, P. ve Tisak, M. S. (2005). Children's beliefs about the continuity of aggression. Aggressive Behavior, 32 (2), 172–188.
Breger, L. (2002). Freud. Görünümün ortasındaki karanlık (Çev. A. Biçen) İstanbul:Yapı Kredi Yayınları.
Brown, T. A, Barlow, D. H. ve Leibowitz, M. R. (1994) The empirical basis of generalized anxiety disorder. American Journal of Psychiatry, 151, 1272–1280.
Busch, T. (1995). Gender differences in self efficacy and academic performance among students of business administration. Scandinavian Journal of Educational Research, 39, 311-318.
Canbaz, S., Sünter, T. ve Peşken, Y. (2005). Samsun Çıraklık Eğitim Merkezi’ne devam eden çırakların durumluk-sürekli kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 21, 16–21.
Chemers, M. M., Hu, L. ve Garcia, B. F. (2001). Academic self-efficacy and first year college student performance and adjustment. Journal of Educational Psychology,93 (1), 55–64.
Cooper, S, E. ve Robinson, D. A. G. (1991). The relationship of mathematics selfefficacy beliefs to mathematics anxiety and performance. Mesurement & Evaluation in Counseling & Development, 24 (1), 4-8.
Cullingford, C. ve Morrison, J. (1997). Peer group pressure within and outside school. British Educational Research Journal, 23 (1). 61-80.
Cüceloğlu, D. (1992). İnsan ve davranışı, psikolojinin temel kavramları. 3. Basım,İstanbul: Remzi Kitabevi.
Çelikkaleli, Ö., Gündoğdu, M. ve Kıran-Esen, B. (2006). Ergenlerde yetkinlik beklentisi ölçeği: Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Araştırmaları. 25, 62–72.
Çiftçi, B. (2003). Türkiye’de sanayileşme sürecinde çalışan kadınlar ve aile içi yaşamı,İstihdam, Kadın İşgücü ve Yeni İş Kanunu Sempozyumu, Muğla.
Çiğdemoğlu, S. (2006). Lise I.sınıf öğrencilerinin akran baskısı, özsaygı ve dışadönüklük kişilik özelliklerinin okul türlerine göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Demirhan, M. (2002). Kendi açma düzeyleri farklı genel lise öğrencilerinin bazı değişkenler açısından saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Dusenbury, L., Falco, M., Lake, A., Bosworth, K. (1997). Nine critical elements of promising violence prevention programs. The Journal of School Health, 67, 409-414.
Eldeleklioğlu, J. (2007). The relationships between aggressiveness, peer pressure and parental attitudes among Turkish high school students, Social Behavior and Personality, 35 (7), 975-986.
Endler, N. S., Speer, R. L., Johnson, J. M., Flett, G. L. (2001). General self-efficacy and control in relation to anxiety and cognitive performance. Current Psychology, 20 (1), 36–53.
Eron, L. D. (1987). The development of aggressive behavior from the perspective of a developing behaviorism. American Psychologist, 42 (5), 435-442.
Gander, M. J. ve Gardiner, H. W. (1993). Çocuk ve ergen gelişimi. (Çev. B. Onur).İstanbul: İmge Kitapevi Yayınları.
Geçtan, E. (1998). Psikanaliz ve sonrası. 4.Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Goleman, D. (2001). Duygusal zeka. (Çev.: B. Seçkin YÜKSEL), 19. Basım. İstanbul:Varlık Yayınları.
Gullone, E. ve Moore, S. (2000). Adolescent risk taking and five-factor model of personality. Journal of Adolescence, 23 (4), 393-407.
Gümüş, T. (2000). Kendini kabul düzeyleri farklı genel lise öğrencilerinin bazı değişkenlere göre saldırganlık düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Hampton, N. Z. ve Mason, E. (2003). Learning disabilities, gender, sources of efficacy,self-efficacy beliefs, and academic achievement in high school students. Journal of School Psychology, 41 (2), 101-112.
Jarvinen, L.K. (2001). Aggressive behaviour and social problem-solving strategies: a review of the findings of a seven-year follow-up from childhood to late adolescence. Criminal Behaviour and Mental Health, 11(4), 236–250.
Karabıyık, Ç. (2003).Üniversite öğrencilerinde saldırganlığı yordayan bazı değişkenler.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Kemer, G. (2006). The role of self-efficacy, hope, and anxiety in predicting university entrance examinatıon scores of eleventh grade students, Unpublished Master Thesis, Middle East Technical University, Ankara.
Kılıççı, Y. (2000). Okulda ruh sağlığı, Ankara: Anı Yayıncılık.
Kıran, B. (2002). Akran baskısı düzeyi farklı olan öğrencilerin risk alma, sigara içme davranışı ve okul başarılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Ankara.
Köknel, Ö. (1999). Kaygıdan mutluluğa kişilik. 15. Baskı, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Köksal, F. (1991). Denetim odağı ile saldırgan davranışlar arasındaki ilişkiler.Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Kumru Sarıca, A. (2008). Sosyal beceri programının ergenlerin saldırganlık düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
Lazarus, S. R. ve S. Folkman. (1984). Stress, appraisal and coping. Springer Publishing Company, New York.
Lee, S. Y. (2002). The effects of peer on the academic and creative talent development of a gifted adolescent, The Journal of Secondary Gifted Aducation, 14 (1), 19–29.
Lieb, A.G. (2004). Self-awereness of control as related to aggression and self-efficacy, Unpublished Master Thesis, University of Monitoba.
Meredith, P., Strong, J., ve Feeney, J. A. (2006). Adult attachment, anxiety, and pain self-efficacy as predictors of pain intensity and disability. Pain, 123, 146–154.
Muris, P. (2001) A brief questionnaire for measuring self-efficacy in youths. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 23 (3), 145–149.
Muris, P. (2002). Relationships between self-efficacy and symptoms of anxiety disorders and depression in a normal adolescent sample. Personality and Individual Differences, 32, 337–348.
Ohbuchi, K, Ohno, T. ve Mukai, H.(2001). Empathy and aggression: effects of selfdisclosure and fearful appeal. The Journal of Social Psych.133(2), 243–253.
Osterman, K. Björkqvist, K., Lagerspetz, K. M. J., Charpentier, S., Caprara, G. V.,Pastorelli, C. (1999). Locus of control and three types of aggression. Aggressive Behavior, 25(1), 61–65.
Öner N., ve Le Compte, A (1983) Durumluk sürekli kaygı envanteri el kitabı, İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
Özusta, H.Ş. (1995). Çocuklar için durumluk-sürekli kaygı envanteri uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması, Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 32-44.
Santor, D. A., Messervey, D., Kusumakar, V. (2000). Measuring peer pressure, popularity, and conformity in young adolescent boys and girls: predicting school performance, sexual attitudes, and substance use. Journal of Youth and Adolescence. 29, 163-182.
Schunk, D. (1989). Self-efficacy and cognitive achievement: implications for students with learning problems. Journal of Learning Disabilities, 22, 14–22.
Şahan, M. (2007). Lise öğrencilerinde saldırganlığı yordayan değişkenlerin incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Taylor, S. E., Peplau, L. A. ve Sears, D. O. (2007). Sosyal psikoloji (Çev. Ali Dönmez).İmge Kitapevi Yayınları, I. Baskı, Ankara.
Tekinsav Sütçü, G. S. (2006). Ergenlerde öfke ve saldırganlığı azaltmaya yönelik bilişsel davranışçı bir müdahale programının etkililiğinin değerlendirilmesi.Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,İzmir.
Tokuç, B., Halil Evren, S. M., ve Ekuklu, G. (2009). Edirne ve Hayrabolu mesleki eğitim merkezi öğrencilerinde umutsuzluk ve sürekli kaygı düzeyleri, TAF Prev Med Bull, 8 (2), 155–160
Tuzgöl, M. (1998). Ana-baba tutumları farklı lise öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Uyguç, N. (2003). Cinsiyet, bireysel değerler ve meslek seçimi. D. E. Ü. İ. İ. B. F.Dergisi, 18 (1), 93–103.
Versteege, S. N. (1999). Sex differences in perceived self-efficacy, attribution style, expectancy-value, and academic achievement in language arts. Master of Arts,B. A., University of Alberta.
Willemse, M. (2008). Exploring the relationship between self-efficacy and aggression in a group of adolescents in the peri-urban town of worcester. Unpublished Master Thesis, University of Stellenbosh.
Yavuzer, H. (1999). Çocuk psikolojisi, 18. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yıldırım, M. (2007). Şiddete başvuran ve başvurmayan ergenlerin yalnızlık düzeyleri ve akran baskısı düzeyleri açısından incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

APA	Gündüz B, ÇELİKKALELİ Ö (2009). The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness. , 19 - 37.
Chicago	Gündüz Bülent,ÇELİKKALELİ Öner The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness. (2009): 19 - 37.
MLA	Gündüz Bülent,ÇELİKKALELİ Öner The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness. , 2009, ss.19 - 37.
AMA	Gündüz B,ÇELİKKALELİ Ö The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness. . 2009; 19 - 37.
Vancouver	Gündüz B,ÇELİKKALELİ Ö The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness. . 2009; 19 - 37.
IEEE	Gündüz B,ÇELİKKALELİ Ö "The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness." , ss.19 - 37, 2009.
ISNAD	Gündüz, Bülent - ÇELİKKALELİ, Öner. "The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness". (2009), 19-37.

APA	Gündüz B, ÇELİKKALELİ Ö (2009). The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 19 - 37.
Chicago	Gündüz Bülent,ÇELİKKALELİ Öner The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 10, no.2 (2009): 19 - 37.
MLA	Gündüz Bülent,ÇELİKKALELİ Öner The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.10, no.2, 2009, ss.19 - 37.
AMA	Gündüz B,ÇELİKKALELİ Ö The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2009; 10(2): 19 - 37.
Vancouver	Gündüz B,ÇELİKKALELİ Ö The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2009; 10(2): 19 - 37.
IEEE	Gündüz B,ÇELİKKALELİ Ö "The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness." İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, ss.19 - 37, 2009.
ISNAD	Gündüz, Bülent - ÇELİKKALELİ, Öner. "The role of academic efficacy belief, peer pressure and trait anxiety on adolescent aggressiveness". İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 10/2 (2009), 19-37.