Yıl: 2009 Cilt: 59 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 125 - 136 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace

Öz:
Bu çalışmada; yapımı 1784 yılında tamamlanan İshak Paşa Sarayından günümüze kadar ulaşan ahşap kapı–pencere lentolarından ve ahşap heykellerden alınan örneklerde makroskopik–mikroskopik özellikler belirlenerek, teşhisleri yapılmıştır. Araştırma materyali, 2008 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Eskiçağ Tarihi Anabilim Dalı’ndan temin edilmiştir (Şekil 6). Yaklaşık 5x10 mm boyutundaki dört örnek öncelikle makroskopik olarak incelenmiş, daha sonra mikrotomla kesitler alınarak hazırlanan preparatların analysis five digital imaging solutions programlı Olympus BX51 fotomikroskopta (kamera Olympus DP71) ölçüm, görüntüleme işlemleri ve ağaç türleri teşhisi gerçekleştirilmiştir. Anatomik özelliklerin terminolojisi ve sınıflandırılmasında IAWA (2004) tarafından hazırlanan ölçütlerden yararlanılmıştır. İshak Paşa Sarayından getirilen örneklerin makroskopik incelemelerinde yıllık halka sınırlarının belirgin, ilkbahar odunundan yaz odununa geçişin hızlı olduğu, reçine kanalarının bulunduğu ve odununun mat olduğu görülmüştür. Mikroskopik incelemelerde enine kesitte: yaz odunu traheidlerinin radyal yönde yassılaşmış ve çeperlerinin kalın, lümenlerinin küçük olduğu, boyuna reçine kanalları bulunduğu, reçine kanallarında epitel hücrelerinin ince çeperli olduğu, boyuna paranşim hücrelerinin bulunmadığı, radyal kesitte: karşılaşma yeri geçitlerinin 1–2 adet ve pencere tipinde olduğu, öz ışınlarının heterojen yapıda ve öz ışını traheidlerinin dişli olduğu, teğet kesitte: öz ışınlarının tek sıralı ve fusiform olduğu, ince çeperli epitel hücrelerinin çevrelediği enine reçine kanallarının bulunduğu görülmüştür (Şekil 7–10). Mikroskopik incelemelerde ayrıca, traheidlerin ortalama uzunlukları, radyal-teğet çapları, radyal çeperleri üzerindeki kenarlı geçitlerin çapları, tek sıralı öz ışınlarının yüksekliği adet ve m olarak, reçine kanalı taşıyan öz ışınlarının yüksekliği m olarak ölçülmüş, tespit edilen tüm değerler Tablo 1’de verilmiştir. Yapılan incelemeler sonunda İshak Paşa Sarayı’ndan getirilen ahşap örneklerin sarıçam (Pinus sylvestris L.) odununa ait oldukları saptanmıştır. Mikroskopik incelemeler sonucunda belirlenen bazı değerler, literatürde bulunabilen günümüz sarıçam değerleri ile Tablo 2’de karşılaştırılmıştır. Sarıçam odunu, kurutulması sırasında çatlamaya ve dönüklüğe eğilimi az olan, el aletleriyle (ve makinelerle) kolay işlenen bir malzemedir. Ülkemizde doğal olarak yetişen ağaç türleri için yapılan dayanıklılık sınıflandırmasında mantar ve böceklere karşı sarıçamın öz odununun doğal dayanıklılığı orta derecede olmasına rağmen, yapımı 1784 yılında biten İshak Paşa Sarayı’nda hâlâ varlık gösterebilmesi, ağaç malzemenin hizmet ömrü hakkında yanlış düşünceleri yıkmak bakımından önemlidir.
Anahtar Kelime: ahşap yapılar sarıçam saraylar tarihi yapılar Pinus sylvestris İstanbul Türkiye çam heykel

Konular: Orman Mühendisliği

İshak Paşa Sarayı ahşap objeleri teşhisi

Öz:
In this study, macroscopic–microscopic properties were identified and confirmed in samples taken from the wooden materials used on door–window lintels and from animal figured wooden sculptures that belong to Ishak Pasha Palace, construction of which was completed in 1784, and that have survived until today. Macroscopic investigations and microscopic analyses revealed that the wood samples brought from Ishak Pasha Palace belonged to scots pine
Anahtar Kelime: Pinus sylvestris Istanbul Turkey pines sculpture wooden structure scotch pine palace historic buildings

Konular: Orman Mühendisliği
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Archnet, 2008. Ihsak Pasa Palace. Digital Library. http://archnet.org/library/sites/one-site.jsp?site_id=9361 (Ziyaret tarihi: 12.12.2008).
  • Bingöl, Y., 2007. İshak Paşa Sarayı’nın tarihlendirilmesi. I. Uluslararası Ağrı Dağı ve Nuh’un Gemisi Sempozyumu (ed. Belli, O.). Matbaa Çözümleri San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. İstanbul, s. 384–390.
  • Bozkurt, A.Y. and N. Erdin, 1998. Ticarette önemli yabancı ağaçlar. İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yayın No 4024/12, s. 242–243.
  • Bozkurt, A.Y. and N. Erdin, 2000. Odun Anatomisi. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın No 4263/466, s. 269.
  • Erdoğmuş, E., 2006. İshak Paşa Sarayı. http://www.ahsap.com/gallery/v/album48 (Ziyaret tarihi: 05.12.2008).
  • Gökmen, H., 1970. Açık tohumlular−Gymnospermae. T.C. Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yayın No 523/49, Ankara, s. 266.
  • Gündoğdu, H., 2007. Üslup açısından İshak Paşa Sarayı kapıları. I. Uluslararası Ağrı Dağı ve Nuh’un Gemisi Sempozyumu (ed. Belli, O.). Matbaa Çözümleri San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. İstanbul, s. 373–381.
  • Kılıç, M., 2007. İshak Paşa Sarayı kitabelerine tahlilci bir yaklaşım. I. Uluslararası Ağrı Dağı ve Nuh’un Gemisi Sempozyumu (ed. Belli, O.). Matbaa Çözümleri San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. İstanbul, s. 393–399.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2008. Dünya Mirası Listesinde Türkiye. http://www.kultur.gov.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF3D828A179298319F9B93B76674042401. (Ziyaret tarihi: 21.12.2008).
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2009. Ağrı İshak Paşa Sarayı. http://www.kultur.gov.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF1AD8E71A9A9C292549427A86C5F3D0FD. (Ziyaret tarihi: 21.12.2008).
  • Mayer, H. and H. Aksoy, 1998. Türkiye ormanları. T.C. Orman Bakanlığı Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Bolu, Yayın No 1, s. 65.
  • Richter, H.G., D. Grosser, I. Heinz and P.E. Gassson, 2004. IAWA list of microscopic features for softwood identification. Repr. IAWA Journal. 25: 1–70.
APA erdin n, TIRAK HIZAL k (2009). Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace. , 125 - 136.
Chicago erdin nurgün,TIRAK HIZAL kamile Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace. (2009): 125 - 136.
MLA erdin nurgün,TIRAK HIZAL kamile Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace. , 2009, ss.125 - 136.
AMA erdin n,TIRAK HIZAL k Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace. . 2009; 125 - 136.
Vancouver erdin n,TIRAK HIZAL k Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace. . 2009; 125 - 136.
IEEE erdin n,TIRAK HIZAL k "Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace." , ss.125 - 136, 2009.
ISNAD erdin, nurgün - TIRAK HIZAL, kamile. "Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace". (2009), 125-136.
APA erdin n, TIRAK HIZAL k (2009). Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 59(2), 125 - 136.
Chicago erdin nurgün,TIRAK HIZAL kamile Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 59, no.2 (2009): 125 - 136.
MLA erdin nurgün,TIRAK HIZAL kamile Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, vol.59, no.2, 2009, ss.125 - 136.
AMA erdin n,TIRAK HIZAL k Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 2009; 59(2): 125 - 136.
Vancouver erdin n,TIRAK HIZAL k Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 2009; 59(2): 125 - 136.
IEEE erdin n,TIRAK HIZAL k "Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace." İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 59, ss.125 - 136, 2009.
ISNAD erdin, nurgün - TIRAK HIZAL, kamile. "Identification of wooden objects in Ishak Pasha Palace". İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 59/2 (2009), 125-136.