Yıl: 2009 Cilt: 59 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1 - 14 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı

Öz:
Türkiye coğrafyası yaklaşık 500 sulak alana ev sahipliği yapmaktadır. Bu alanlardan 76’sı uluslararası öneme sahip olup toplam 1 295 546 hektarlık bir alanı kapsamaktadır. Bu alanlar su kuşları için çok önemli ve Anadolu’da birçok göç rotasının kesiştiği konumdadır. Ramsar sözleşmesine göre sulak alanın tanımı; “alçak gelgitle altı metreyi aşmayan deniz suyu alanlarını da kapsamak üzere doğal ya da yapay; sürekli ya da geçici; durgun ya da akar, tatlı, acı ya da tuzlu; sazlıklar, sulak cayırlıklar, turbalık ya da bataklıklar”’dır. Sulak alanlar diğer ekosistemlerden farkı işlev ve değerlere sahiptirler. Çalışmada Sakarya Havzasında bulunan Sapanca, Acarlar, Kanlı, Kamış, Gölkent ve Poyraz Gölünde ve nehrin Karadeniz’e döküldüğü kıyı kesiminde Aralık 2003’de su kuşu varlığının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Acarlar Gölü hariç tüm sulak alanlarda sayım yöntemlerinden noktada sayım yöntemi kullanılmıştır. Ancak Acarlar Gölü subasar ormanı olduğundan burada kuşlar hat boyu sayım yöntemiyle sayılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda 9 takıma ait 11 familyadan 29 tür saptanmış ve toplam 55884 su kuşu sayılmıştır. Su kuşları içerisinde Sakarmeke (Fulica atra L., 1758) 32374 bireyle en fazla sayıda, Kızıl Gerdanlı Dalgıç (Gavia stellata (Pont. 1763)), Kızıl Boyunlu Batağan (Podiceps grisegena (Bo. 1783)) ve Dikkuyruk (Oxyura leucocephala (Scop., 1769)) 1’er bireyle bölgede en az sayıda gözlemlenen kuş türleridir.
Anahtar Kelime: kış su kuşları Sakaryabaşı Havzası Gavia stellata yabani kuşlar Türkiye sayım Oxyura leucocephala Podiceps grisegena Fulica atra

Konular: Orman Mühendisliği Kuş Bilimi

Waterbird counting in December at the damp zones in the Sakarya river basin

Öz:
At the present time, Turkey houses about 500 wetlands, 76 of which have an international importance to some degree and extend over 1.295.456 hectares. These areas are very important for waterfowl as many migration routes intersect over Anatolia. The Ramsar Convention defined wetlands as “areas of marsh, fen, peatland or water, whether natural, artificial, permanent or temporary, with water that is static or flowing, fresh, brackish or salty, including areas of marine water to the depths not exceeding six meters at low tide”. Wetlands have values and functions that cannot be compared with those of other ecosystems. This study was conducted “in December 2003” to determine the waterbirds existence within the lakes of Sapanca, Acarlar, Kanlı, Kamış, Gölkent and Poyraz of Sakarya river basin and the Black Sea coastline where the river flows into, in December. In all wetlands, except for Acarlar lake, observations were carried out by point counts method; birds were counted by transect observation method in Acarlar lake because it was a forested wetland. As a result of this counting study, a total of 55877 waterbirds (29 species) belonging to 11 families out of 9 orders were determined. With 32374 individuals, Coot (Fulica atra L. 1758) produced the highest numbers of waterbirds. Red-throated Diver (Gavia stellata (Pont. 1763)), Red-necked Grebe (Podiceps grisegena (Bo. 1783)) and White-headed Duck (Oxyura leucocephala (Scop. 1769)) are the least numbered birds in the region, they were observed very seldom and represented with just an one individual at the study area.
Anahtar Kelime: Turkey counting Oxyura leucocephala Podiceps grisegena Fulica atra winter waterbirds Sakaryabasi Watershed Gavia stellata wild birds

Konular: Orman Mühendisliği Kuş Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anonymous, 2004. Ekolojik Özellikler ve Başlıca Çevre Sorunları. Acarlar Gölünün Çevresel Analizi ve Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi Projesi Ara Raporu, Türçek, İstanbul.
  • Ballie, J. and B. Groombridge, 1996. 1996 IUCN Red List of Threatened Animals. IUCN Gland, Switzerland.
  • Baran, İ. and İ. Yılmaz, 1984. Ornitoloji Dersleri. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitapları Serisi No 87, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
  • Bibby, C. J., N. D. Burgess and D. A. Hill, 1995. Methoden der Feldornithologie (Bestandserfassung in der Praxis). Neumann Verlag, Stuttgart.
  • Bibby, C. J., M. Jones and S. Marsden, 1998. Expedition Field Techniques: Bird Surveys. Royal Geographical Society, London.
  • Çağlayan, E., D.T. Kılıç, E. Per and E. Gem, 2005. Türkiye Kış Ortası Sukuşu Sayımları 2005. Doğa Derneği, Ankara, Türkiye.
  • Fectetics, A., 1978. Jäger und Gejagte – über das sogenannte “Räuber-Beute- Verhältnis” bei Tier und Mensch. I. Internationale Luchs-Kolloquim, Heft 3, Österreich.
  • Fuller, R. M., B. J. Devereux, R. A. Hill and G. S. Amable, 2007. Bird distributions relative to remotely sensed habitats in Great Britain: Towards a framework for national modelling. Journal of Environmental Management. 84, 586-605.
  • Furness, R. W. and J. J. D. Greenwood, 1993. Birds as monitors of environmental change. Chapman and Hall, New York.
  • Güler, M., 1999. Sapanca Gölü Çevresindeki Doğal Kaynakların Kullanımı. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Heinzel, H., R. Fitter and J. Parslow, 2001. Türkiye ve Avrupa’nın Kuşları (Kuzey Afrika ve Ortadoğu dahil). (Çeviri: Boyla KA). Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul.
  • Kasparek, M. and C. Bilgin, 1996. Kuşlar (Aves). In: Kence, A., Bilgin C. (eds), Türkiye Omurgalılar Tür Listesi, TÜBİTAK, Ankara.
  • Keddy, P. A., 2000. Wetland Ecology Principles and Conservation. Cambridge University Press, Cambridge.
  • Kılıç, D. T. and G. Eken, 2004. Türkiye’nin Önemli Kuş Alanları – 2004 Güncellemesi. Doğa Derneği, Ankara.
  • Magnin, G., G. Eken and M. Yarar, 2000. Turkey. In: Heath M F, Evans M I, Hoccom D G, Payne AJ, Peet NB (eds), Important Bird Areas In Europe Priority sites for conservation, Volume 2: Southern Europe, Birdlife Conservation Series 8, United Kingdom.
  • Marquis, R. J. and C. J. Whelan, 1994. Insectivorous birds increase growth of white oak through consumption of leaf-chewing insects. Ecology. 75, 2007–2014.
  • Mebs, T., 1989. Greifvögel Europas: Biologie – Bestandsverhältnisse – Bestandsgefährdung. Kosmos Naturführer, Franckh’sche Verlagshandlung, Stutgart.
  • Mitsch, W. J. and J. G. Gooselink, 2000. Wetlands. 3rd Edition, Wiley and Sons, New York.
  • Mol, T., 2006. Yaban Hayatı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul.
  • Onmuş, O., 2007. Türkiye Kış Ortası Sukuşu Sayımları 2007. Doğa Derneği, Ankara, Türkiye.
  • Özhatay, N., A. Byfield and S. Atay, 2005. Türkiye'nin 122 Önemli Bitki Alanı. WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Yayınları, İstanbul.
  • Sallabanks, R., J. R. Walters and J. A. Collazo, 2000. Breeding Bird Abundance in Bottomland Hardwood Forests: Habitat Edge, and Patch Size Effect. The Cooper Ornithological Society, The Condor 102, 748-758.
  • Şişli, M. N., 1999. Çevre Bilim Ekoloji (2. Baskı). Gazi Büro Kitabevi, Beytepe, Ankara.
  • Uzun, A., M.A. Tabur and Ayvaz, Y., 2008. Birds of Lake Acarlar and Environmental Problems. Ekoloji. 66, 1-14.
  • Weller, M. W., 1987. Freshwater Marshes: Ecology and Wildlife Management. Second Edition, University of Minnesota Press, Minneapolis.
  • Yarar, M. and G. Magnin, 1997. Türkiye’nin Önemli Kuş Alanları. Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul.
APA Arslangündoğdu Z (2009). Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı. , 1 - 14.
Chicago Arslangündoğdu Zeynel Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı. (2009): 1 - 14.
MLA Arslangündoğdu Zeynel Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı. , 2009, ss.1 - 14.
AMA Arslangündoğdu Z Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı. . 2009; 1 - 14.
Vancouver Arslangündoğdu Z Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı. . 2009; 1 - 14.
IEEE Arslangündoğdu Z "Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı." , ss.1 - 14, 2009.
ISNAD Arslangündoğdu, Zeynel. "Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı". (2009), 1-14.
APA Arslangündoğdu Z (2009). Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B, 59(2), 1 - 14.
Chicago Arslangündoğdu Zeynel Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B 59, no.2 (2009): 1 - 14.
MLA Arslangündoğdu Zeynel Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B, vol.59, no.2, 2009, ss.1 - 14.
AMA Arslangündoğdu Z Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B. 2009; 59(2): 1 - 14.
Vancouver Arslangündoğdu Z Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B. 2009; 59(2): 1 - 14.
IEEE Arslangündoğdu Z "Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı." İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B, 59, ss.1 - 14, 2009.
ISNAD Arslangündoğdu, Zeynel. "Sakarya havzası sulak alanlarında Aralık ayı su kuşu sayımı". İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B 59/2 (2009), 1-14.