Yıl: 2010 Cilt: 20 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 52 - 57 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi

Öz:
Bu çalışmada, Akkaraman varyetesi olarak kabul edilen Norduz erkek toklularında sperma verimi ve kalite özelliklerinin yaşa göre değişiminin saptanması amaçlanmıştır. Erkek toklularda sperma alımına ortalama 275 günlük oldukları zaman başlanmıştır. Bu amaçla 23 baş erkek toklu 5–6 hafta süreyle yapay vajinaya alıştırılmıştır. Çalışma materyali toklularda sperma verimi ve özelliklerinin saptanmasında 275–365 günlük yaş dönemlerinde ayda bir, 379–463 günlük yaş dönemlerinde ise 14 günde bir olmak üzere toplam 11 denetim yapılmıştır. Norduz erkek toklularında sperma miktarı, sperma motilitesi, spermatozoit yoğunluğu ve anormal spermatozoit oranına ilişkin en küçük kareler ortalamaları 0.67±0.05 ml, %78.7±3.96, 4.52±0.34 (x109/ml) ve %29.74±1.70 olarak gözlenmiştir. Kitle hareketi ve sperma kıvamı için tanımlayıcı değerler 3.83±0.06 ve 3.53±0.06 olarak bulunmuştur. Tekiz ve ikiz erkek toklularda sperma miktarı (ml), sperma motilitesi (%), kitle hareketi (0–5), sperma kıvamı (0–5), spermatozoit yoğunluğu (109/ml) ve anormal spermatozoit oranı (%) sırasıyla 0.73±0.02, 0.63±0.03; 76.96±1.72, 80.70±2.47; 3.85±0.09, 3.79±0.05; 3.49±0.08, 3.60±0.06; 4.74±0.14, 4.44±0.20; 30.68±0.73, 28.20±1.03 olarak bulunmuştur. Aynı şekilde 3, 4 ve 5 ana yaşlı erkek toklularda sırasıyla sperma miktarı (ml) 0.71±0.04, 0.63±0.02 ve 0.70±.03; sperma motilitesi (%) 80.96±3.56, 73.56±1.61 ve 81.97±2.47; kitle hareketi (0–5) 3.96±0.14, 3.69±0.09 ve 4.08±0.08; sperma kıvamı (0–5) 3.55±0.13, 3.41±0.08 ve 3.81±0.08; spermatozoit yoğunluğu (109/ml) 4.62±0.29, 4.15±0.13 ve 5.01±0.20; anormal spermatozoit oranı (%) ise 29.38±1.50 30.18±0.68 28.76±1.03’dir. Çevresel faktörlerden canlı ağırlık, yaş dönemi, ana yaşı ve doğum tipinin etkilerinin ise spermatolojik özelliğe göre değiştiği gözlenmiştir.
Anahtar Kelime: spermatozoa sperm hareketliliği Norduz (koyun ırkı) sperm koç sperm kalitesi yaş erkek hayvanlar Akkaraman sperma oluşması

Konular: Ziraat Mühendisliği

The some spermatological characteristics in Norduz ram lambs and its change based on age

Öz:
This study aimed to detect the changes in the sperm output and characteristics in Norduz ram lambs (variety of Akkaraman) based on age. Sperm collection was initiated when the ram lambs were average 275 old-days age. For this aim, 23 head of ram lambs were accustomed to artificial vagina for 5-6 weeks. Sperm was collected from 275 - 365 old-days ram lambs and bi-weekly from 379 - 463 days old ram lambs for sperm output and characteristics. The least squares means for sperm volume, sperm motility, concentration of spermatozoa and abnormal spermatozoa ratio in ram lambs were detected as 0.67±0.05 ml, 78.7±3.96 %, 4.52±0.34 (109/ml) and 29.74±1.70 %, respectively. The basic values for mass motility and sperm viscosity were 3.83±0.06, 3.53±0.06. In single and twin ram lambs sperm volume (ml), sperm motility (%), mass motility (0-5), sperm viscosity (0-5), sperm concentration (109/ml), and abnormal spermatozoit ratio (%) were found as 0.73±0.02, 0.63±0.03; 76.96±1.72 80.70±2.47; 3.85±0.09 3.79±0.05; 3.49±0.08 3.60±0.06; 4.74±0.14 4.44±0.20; 30.68±0.73 28.20±1.03, respectively. Similarly, in ram lambs born from 3, 4, 5 old-years age of dam sperm volume (ml), sperm motility (%), mass motility (0–5), sperm viscosity (0–5), concentration of spermatozoa (109/ml), and abnormal spermatozoa ratio (%) were 0.71±0.04, 0.63±0.02, 0.70±.03; 80.96±3.56 73.56±1.61 81.97±2.47; 3.96±0.14, 3.69±0.09 4.08±0.08; 3.55±0.13 3.41±0.08 3.81±0.08; 4.62±0.29, 4.15±0.13, 5.01±0.20, and 29.38±1.50, 30.18±0.68, 28.76±1.03, respectively. The effects of the environmental factors which are live weight, age periods, age of dam and type of birth on sperm output varied based on sperm characteristics.
Anahtar Kelime: sperm quality age male animals Akkaraman spermatogenesis spermatozoa sperm motility Norduz (sheep breed) sperm rams

Konular: Ziraat Mühendisliği
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
APA Yılmaz A, CENGİZ F (2010). Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi. , 52 - 57.
Chicago Yılmaz Ayhan,CENGİZ Fırat Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi. (2010): 52 - 57.
MLA Yılmaz Ayhan,CENGİZ Fırat Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi. , 2010, ss.52 - 57.
AMA Yılmaz A,CENGİZ F Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi. . 2010; 52 - 57.
Vancouver Yılmaz A,CENGİZ F Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi. . 2010; 52 - 57.
IEEE Yılmaz A,CENGİZ F "Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi." , ss.52 - 57, 2010.
ISNAD Yılmaz, Ayhan - CENGİZ, Fırat. "Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi". (2010), 52-57.
APA Yılmaz A, CENGİZ F (2010). Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 20(2), 52 - 57.
Chicago Yılmaz Ayhan,CENGİZ Fırat Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 20, no.2 (2010): 52 - 57.
MLA Yılmaz Ayhan,CENGİZ Fırat Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, vol.20, no.2, 2010, ss.52 - 57.
AMA Yılmaz A,CENGİZ F Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2010; 20(2): 52 - 57.
Vancouver Yılmaz A,CENGİZ F Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2010; 20(2): 52 - 57.
IEEE Yılmaz A,CENGİZ F "Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi." Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 20, ss.52 - 57, 2010.
ISNAD Yılmaz, Ayhan - CENGİZ, Fırat. "Norduz erkek toklularında bazı spermatolojik özellikler ve yaşa bağlı değişimi". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 20/2 (2010), 52-57.