Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları
Yıl: 2009 Cilt: 5 Sayı: 17 Sayfa Aralığı: 18 - 29 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları
Öz: Günümüzde çeşitli nedenlerle artık tıbbi tedavisi mümkün olmayan son dönemdeki hastalıklarda kullanılan yöntemlerden birisi organ naklidir. Organ nakli konusunda ileri olduğu kabul edilen ülkelerde bile organ bağışı istenen düzeyde değildir ve bu konuda da kesin bir çözüm henüz bulunamamıştır. Bu sorunun kaynağında, halkın hayattayken ve öldükten sonra yakınlarının organlarını bağışlama konusunda çekimserliği yatmaktadır. Bu araştırma, hastanede yatan hastaların yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumlarını değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmış ve uygulanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmaya, 15 Nisan–31 Mayıs 2007 tarihleri arasında Bandırma Mustafa Güven Karahan (160 yataklı) ve Kapıdağ Devlet Hastanelerinde (250 yataklı) yatarak tedavi gören hastaların yakınlarından araştırmaya katılmayı kabul eden 338 kişi alınmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan 26 soruluk anket formu aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmanın yürütülmesi için kurumlardan yazılı izin ve çalışmaya katılan kişilerden araştırmanın amacı anlatıldıktan sonra onam alınmıştır. Verilerin analizi SPSS 11.0 bilgisayar istatistik paket programında değerlendirilmiş, verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve ki kare analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma kapsamına alınan kişilerin yaş ortalaması 40.72±13.28, %73.1’i kadın, %76.9’u evli, %52.4’ü ilkokul mezunu %54.4’ü ev hanımı ve %71.0’i ilçede yaşamaktadır. Hasta yakınlarının %55.3’ünün organ bağışı konusunda bilgilerinin olduğu, %96.4’ünün organlarını bağışlamadığı, %75.4’ünün organ bağışında bulunmak istediği, %90.5’inin organ bağışının gerekliliğine inandığı, %92.0’ının ise organ bağışı için ne yapmak gerektiğini bilmediği saptanmıştır. Organ bağışlamama nedenleri sırasıyla; %20.4’ü hekimlere güvenmeme, %16.0’ı kişisel tercih, 10.9’u kararsızlık %9.5’i vücut bütünlüğünün bozulmasını istememe nedeniyle organlarını bağışlamak istemediklerini belirtmişlerdir. Sonuç: Araştırma sonucunda; hasta yakınlarının organ bağışı konusunda bilgi eksiklikleri olduğu, organ bağışı konusunda tutum ve davranışlarının farklı olduğu ve organ bağışlamak isteyenlerin çok azının organ bağışında bulunduğu saptanmıştır. Bu bulgular hasta yakınlarının organ bağısı konusunda eğitime gereksinimleri olduğunu düşündürtmektedir.
Anahtar Kelime: Konular:
Knowledge and attitudes of patients' relatives towards organ donation
Öz: Aim: Today, organ transplantation is only performed in patients who are in the terminal phase of disease. However, even countries with well-established cadaveric organ procurement systems are unable to provide the number of transplants required, and the solutions to this problem are still not clear. The hesitance of the people to donate their organs in life or after death lies in the core of this problem. This descriptive study was planned and applied to assess the knowledge and attitudes of hospitalized patients’ relatives toward organ donation. Material and Method: Total 338 voluntary people who hospitalized patients’ relatives at Bandırma Mustafa Güven Karahan (160 beds) and Kapıdağ State Hospitals (250 beds) between the dates of April 15 and May 31, 2007 were enrolled in research. Data were collected using the questionnaire (26 items) which prepared by researchers. Before the study, permission was taken from the hospitals and persons. The analysis of the data was obtained by using descriptive statistical and chi-square test in SPSS 11.0. Results: Mean age of person who participated in the study was 40.72±13.28 years.73.1% of them were woman, 76.9% were married, 52.4% had education in primary school level, 54.4% were housewife and 71.0% were living in district. It was determined that 55.3’% of the patients’ relatives had information about the subject, 75.4% of the person were volunteers, 90.5% of the persons were believed in the necessity organ donation, 92.0% of them do not know where to apply. Reasons for refusal to donate organs were as follows: lack of confidence a doctor (20.4%), personal choice (16.0%), instability (10.9%) and didn’t want to be cut into pieces of their body (9.5%). Conclusion: As a conclusion, health knowledge of patients’ relatives about organ transplantation was low. There was a difference between attitudes and behaviors about organ transplantation; the rate of organ donation was low in patients’ relatives that went to donate. The results of this study suggested that training of patients’ relatives on organ donation was essential
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Ahmed W, Harris S, Brown E. (1999). Attitutes to organ donation among South Asians in an English high street. J R Soc Med, 92 (12):626-627.
- Akgün S, Tokalak I, Erdal R. (2002). Attitudes and behavior related to organ donation and transplantation: a survey of university students. Transplant Proc, 34(6): 2009-2011
- Aksoy Ş. (2003). Kadavradan organ bağışını artırmaya yönelik bir öneri. T Klin Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi, 11:189-194.
- Al Sebayel MIM, Khalaf H. (2004). Knowledge and attitude of ıntensivists toward organ donation in Riyadh. Saudi Arabia. Transplantation Proceedings, 36:1883–1884.
- Alat İ, Akpınar MB, Eğri M, Aydın N, Aydemir İK, Aldemir M, Eroğlu T, Özgür B, Erbaş F, Nisanoğlu V. (2007). Doku ve organ naklinde hasta ve yakınlarının görüşleri. Anadolu Kardiyol Derg,7: 316- 317.
- Bölükbaş N, Eyüpoğlu A, Kurt P. (2004). Organ bağışı hakkında üniversite öğrencilerinin düşünceleri. O.M.Ü. Tıp Dergisi, 21(2): 73–77.
- Cantarovich F. (2005). Influence of socioeconomic and ethical factors on people’s behaviour regarding the use of cadaveric organs. Transplantation Proceedings, 37: 539–542.
- Chen JX, Zhang TM, Lim FL, Wu HC, Lei TF, Yeong PK, Xia SJ. (2006). Current knowledge and attitudes about organ donation and transplantation among Chinese university students. Transplantation Proceedings, 38: 2761–2765.
- Çelebi F, Balık AA, Yılmaz İ, Polat KY. (2002). Doğu Anadolu Bölgesi insanı organ bağısına nasıl bakıyor?. T Klin Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi,10:34-38.
- Dontlu AÇ. (2004). Organ bağışı ve naklinde etik, dinsel ve yasal yaklaşımlar. Diyaliz Transplantasyon ve Yanık, 15 (2): 69-76.
- Dutra MM, Bonfim TA, Pereira IS, Figueiredo IC, Dutra AM & Lopes AA. (2004). Knowledge about transplantation and attitudes toward organ donation: a survey among medical students in northeast Brazil. Transplantation Proceedings, 36: 818–820.
- El-Shoubaki H, Bener A. (2005). Public Knowledge and attitudes toward organ donation and transplantation: A cross-cultural study. Transplantation Proceedings, 37:1993–1997.
- Golchet G, Carr J, Harris MG. (2000). Why don’t we have enough cornea donors? A literature review and survey. Optometry, 71:318-28.
- Göz F, Gürelli ŞŞ. (2007). Yoğun bakım hemşirelerinin organ bağışı ile ilgili düşünceleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(5): 77-88.
- Göz, F., Göz, M., ve Erkan, M. (2006). Knowledge and attitudes of medical, nursing, dentistry and health technician students towards organ donation: a pilot study, Journal of Clinical Nursing 15: 1371–1375.
- Kececioglu N, Tuncer M, Yücetin L, Akaydın M, Yakupoğlu G. (2000). Attitudes of religious people in Turkey regarding organ donation and transplantation. Transplantation Proceedings, 32: 629– 630.
- Liu Y, Lei H, Qui F. (1997). Investigation of attitudes towards organ transplantation in young people in China. Chin Med J (Engl), 110(3):210-215.
- Naçar M, Çetinkaya F, Kanyılmaz D, Tokgöz B, Utaş C. (2001). Hekim adaylarının organ nakline bakış açıları. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi,10(2):123-128.
- Özdağ N. (2001). Organ nakli ve bağışına toplumun bakışı. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5(2): 46-55.
- Özer FG, Karamanoğlu AY, Beydağ KD, Fidancıoğlu H, Akıncı E, Şanlı D, Tembelo D, Bozkurt L, Urak S. (2008). Sağlık Yüksekokulunda öğrenim gören bir grup öğrencinin organ nakli/bağışına yönelik görüşleri ve bilgi düzeylerine eğitimin etkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 7(1): 39–46.
- Özmen, D, Çetinkaya, AÇ. Sarizeybek, B, Zeybek A. (2008). Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin organ bağısına ilişkin bilgi ve görüşleri. Türkiye Klinikleri J Med Sci , 28:311–318.
- Pontin AR, Botha J, Poscoe MD, Kahn D. (1999). Does rural follow-up of renal allogrefts give impared graft survival in a thirt-world country? Transplantation Proceedings, 31:3279.
- Schutte G. (2002). 25 years of organ donation: European initiatives to increase organ donation. Transplant Proc, 34(6):2005-2006.
- Taner P, Akarsu C, Ergin A, Dervişoğulları S. (2002). Kırıkkale ilinde organ bağışı ve keratoplastiye yaklaşım. T Klin Oftalmoloji,11:122-125.
- Yaşar M, Oğur R, Uçar M, Göçgeldi E, Yaren H, Tekbaş FÖ, Korkmaz A. (2008). Bir Sağlık Meslek Yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin organ bağısı konusundaki tutumları ve tutumlarına etki eden faktörler. Genel Tıp Dergisi,18 (1): 33- 37.
- Yeung I, Kong SH, Lee J. Attitudes towards organ donation in Hong Kong. Soc Sci Med 2000; 50(11): 1643-54.
- Yücetin L, Keçecioğlu N, Ersoy FF. (2003). Türkiye’de organ bağışı ve nakline bir bakış. Diyaliz Transplantasyon ve Yanık,14 (2):115-118.
| APA | OZKAN S, Yilmaz E (2009). Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. , 18 - 29. |
| Chicago | OZKAN SULTAN,Yilmaz Emel Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. (2009): 18 - 29. |
| MLA | OZKAN SULTAN,Yilmaz Emel Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. , 2009, ss.18 - 29. |
| AMA | OZKAN S,Yilmaz E Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. . 2009; 18 - 29. |
| Vancouver | OZKAN S,Yilmaz E Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. . 2009; 18 - 29. |
| IEEE | OZKAN S,Yilmaz E "Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları." , ss.18 - 29, 2009. |
| ISNAD | OZKAN, SULTAN - Yilmaz, Emel. "Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları". (2009), 18-29. |
| APA | OZKAN S, Yilmaz E (2009). Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. Aile ve Toplum, 5(17), 18 - 29. |
| Chicago | OZKAN SULTAN,Yilmaz Emel Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. Aile ve Toplum 5, no.17 (2009): 18 - 29. |
| MLA | OZKAN SULTAN,Yilmaz Emel Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. Aile ve Toplum, vol.5, no.17, 2009, ss.18 - 29. |
| AMA | OZKAN S,Yilmaz E Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. Aile ve Toplum. 2009; 5(17): 18 - 29. |
| Vancouver | OZKAN S,Yilmaz E Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları. Aile ve Toplum. 2009; 5(17): 18 - 29. |
| IEEE | OZKAN S,Yilmaz E "Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları." Aile ve Toplum, 5, ss.18 - 29, 2009. |
| ISNAD | OZKAN, SULTAN - Yilmaz, Emel. "Hasta yakınlarının organ bağışı ile ilgili bilgi ve tutumları". Aile ve Toplum 5/17 (2009), 18-29. |
