Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi

ÇAVUS GÜNGOREN, SEDA; BİLİCAN, KADER; Dogan, Nihal; ARSLAN, Orhan; Cakiroglu, Jale

Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi

Nihal DOĞAN, (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye)

Jale ÇAKIROĞLU, (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye)

SEDA ÇAVUŞ GÜNGÖREN, (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye)

Kader BİLİCAN, (Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye)

Orhan ARSLAN (Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye)

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

11 0

Yıl: 2011 Cilt: 2011 Sayı: 40 Sayfa Aralığı: 127 - 139 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi

Öz:

Birçok ülke; fen eğitim programlarıyla, etkili bir fen öğretme ve öğrenme sürecinin düzenlenmesini ve öğrencilerin bilim okur-yazarı olarak yetiştirilmesini hedefler. Bu hedefin gerçekleştirilmesinde en önemli rolü fen öğretmenleri üstlenmektedir. Bu doğrultuda, bu çalışmanın amacı; ilköğretim fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin "Bilimin Doğası" hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesinde, hizmetiçi eğitim programının etkisini incelemektir. Bir hafta süren "Bilimin Doğası" hizmetiçi eğitim programına 24'ü bayan 20'si erkek toplam 44 Fen ve Teknoloji dersi öğretmeni katılmıştır. Öğretmenlerin bilimin doğası hakkında görüşlerini belirlemesinde, Aikenhead, Ryan ve Fleming (1989) tarafından geliştirilen "Fen, Teknoloji, Toplum Üzerine Görüşler" (Views On Science, Technology and Society; VOSTS) anketinin 14 sorusu ön-test ve son-test olarak kullanılmıştır. Öğretmenlerin, bilimin doğasının; "bilimsel bilgi deney ve gözlemlerden elde edilmiş kanıtlara dayanır, bilimsel bilginin sınıflama düzeyinin doğası, 'Bilimsel Metot' miti ve hipotezlerin epistemolojik durumu" hakkındaki görüşlerinin eğitim sonrasında olumlu yönde geliştiği tespit edilmiştir. Bu sonuçlar; etkili düzenlenen hizmetiçi eğitim programlarının başarılı olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelime: fen eğitimi in-service education bilimin doğası bilim felsefesi

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Developing science teachers' nature of science views: The effect of in-service teacher education program

Öz:

Science education programs in many countries aim to promote effective teaching and learning process in science classroom and consequently develop scientifically literate person. Science teacher is an important actor to achieve this goal. For this reason, the purpose of the study was to examine the impact of one-week in-service program on elementary science teachers’ views of nature of science (NOS). A total of 44 (24 Female, 20 Male) elementary science teachers participated in the study. Pre and post administration of Views On Science-Technology -Society (VOSTS) questionnaire including 14 items (Aikenhead, Ryan & Fleming, 1989) was used to determine teachers’ NOS views. The results of the study indicated that at the end of the program majority of teachers’ demonstrated substantial improvements in their understanding of some NOS aspects such as theory driven nature of observations, scientific method, and hypothesis. This result supports effectiveness of in-service program on the development of science teachers’ NOS views.

Anahtar Kelime: hizmetiçi eğitim nature of science philosophy of science science education

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık

Abd-El-Khalick, F., & BouJaoude, S. (1997). An exploratory study of the knowledge base for science teaching. Journal of Research in Science Teaching, 34, 673-699.
Abd-El-Khalick, F., & Lederman, N.G. (2000). Improving science teachers' conceptions of nature ofscience: A critical review of the literature. International Journal of Science Education. 22(7), 665- 70.
Abd-El-Khalick, F. & Lederman, N. G. (2000). Improving science teachers' conceptions of nature science: a critical review.International Journal of Science Education, 22, 665-701.
Aikenhead, G., Fleming R.W. & Ryan, A.G. (1989). CDN 5 form of VOSTS, {Online}. Available: http://www.usask.ca/ education/people/aikenhead/vosts.pdf {2002, November}
Aikenhead, G., Fleming, R.W., & Ryan, A.G. (1987). High school graduates' beliefs about science- technology-society. I. Methods and issues in monitoring student views. Science Education, 71, 145-162.
Bartholomew, H., Osborne, J. & Ratcliffe, M. (2004). Teaching students 'ideas-about-science': Five dimensions of effective practice, Science Education, 88(5), 655-682.
Bell, R. L. (2004). Persuing pandora's box. In L. B. Flick &N. G. Lederman (Eds.), Scientific Inquiry and Nature of Science. (pp.427-446). Dordrecth, the Netherlands: Kluwer academic publishers.
Demir, Ö. (2007). Bilim Felsefesi (3. Baskı). Ankara: Vadi Yayınları.
Doğan Bora, N. (2005). Türkiye'deki ortaöğretim fen branşı öğretmen ve öğrencilerinin bilimin doğası hakkında görüşlerinin araştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Dogan, N & Abd-El-Khalick, F. (2008). Turkish grade 10 students' and science teachers' conceptions of nature of science: A national study. Journal of Research in Science Teaching, 45(10), 1083-1112.
Doğan, N., Çakıroğlu, J., Bilican, K. & Çavuş, S. (2009). Bilimin doğası ve öğretimi. Ankara: Pegem A.
Doğan Bora, N., Arslan, O., Çakıroğlu, J. (2006). Lise öğrencilerinin bilim ve bilim insani hakkındaki görüşleri. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 32-44.
Driver, R. L., Millar, R., & Scott, P. (1996). Young people's images of Science. Open University Press: Bristol, PA. Feyerabend, D. (1975). Against method. London: Verso.
Feyerabend, P (1996). Bir bilgi anarşisti. (Der: Güzel, C). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Giere, R. N. (1988). Explaining science: A cognitive approach. Chicago: University of Chicago Press.
Irez, S. (2008). Nature of science as depicted in Turkish biology textbooks. ScienceEducation, 93(3), 422-447.
Khishfe, R. (2008). The development of seventh graders' views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 45,(4), 470-496.
Khishfe, R., & Abd-El-Khalick, F. (2002). Influence of explicit and reflective versus implicit inquiry-oriented instruction on sixth graders' views of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 39 (7), 551-578.
Koyre, A. (1966). Bilim tarihi yazıları (6. Baskı). (Kurtuluş, D. Çev.). Ankara: Tübitak popüler bilim kitapları. (Orijinal çalısma basım tarihi 2000).
Kök, R. (2003). Bilimsel etik ve bilim insanı üzerine metodolojik bir yaklaşım. (Bilimsel Düşünce ve Araştırmada Etik, Kitap içinde (Ed. Güven, H.,Gidiner, S.), Dokuz Eylül Yayınları, İzmir).
Kuhn, T. S. (1962). The structure of scientific revolutions. Chicago: University of Chicago Press.
Lakatos, I. (1970). Falsification and the methodology of scientific research programs. In I. Lakatos & A. Musgrave (Eds.).Criticism and the growth of knowledge. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Lederman, N., Abd-El-Khalick, F.,Bell, R. L. & Schwartz, R. S. (2002). Views of Nature of Science Questionnaire: Toward valid and meaningful assessment of learners' conceptions of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 39(6), 497-521.
Lederman, N.G. (2007). Nature of science: Past, present, and future. In S.K. Abell & N.G. Lederman (Eds.), Handbook of research in science education. New Jersey: Erlbaum Publishers.
Lederman, N.G. (1992). Students' and teachers' conceptions of the nature of science: A review of the research. Journal of Research in Science Teaching, 29, 331-359.
Lucas, K. B., & Roth, W.M. (1996). The nature of scientific knowledge and student learning: Two longitudinal case studies. Research in Science Education, 74, 225-239.
Ozansoy, C. (1998). Bilimde değer sorunu ve pozitivizm ilişkisi üzerine bazı gözlemler. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 47(1-4), 37-48.
Palmquist, B. & Finley, F. (1997). Pre-service teachers' views of the nature of science during a postbaccalaureate science teaching program. Journal of Research in Science Teaching, 34, 595-615.
Pomeroy, D. (1993). Implications on teachers' beliefs about the nature of science: Comparison of the beliefs of scientist, secondary science teachers, and elementary teachers. Science Education, 77(3), 261-278.
Popper (1983). Realism and the aim of science: The postcript to the locic of scienctific discovery. 1. (Der.). W.W. Bartley IIITotowa, NJ: Rowman I Littlefield.
Rubba, P. A., Bradford C.S. & Harknes, W. J. (1996). A new scoring procedure for the views on science-technology-society instrument. International Journal of Science Education, 18, 387-400.
Ryder, J., Leach, J., & Driver, R. (1999). Undergraduate science students' images of science. Journal of Research in Science Teaching, 36, 201-220.
Sağsan, M (2003). Epistemolojik anarşizmi karşısında Feyerabend'ı yeniden anlama üzerine düşünceler. TKD Ankara Şubesi Yayın Organı, 59,14-30.
Shapira, B. L. (1989). What children bring to light: Giving high status to learners' views and actions in science. Science Education, 73, 711-733.
Songer, N.B. & Linn. M.C. (1991). How do students' views of science influence knowledge integration? Journal of Research in Science Teaching, 28, 761-784.
Şahin Fırat, N. (2006). Pozitivist yaklaşımın eğitim yönetimi alanına yansıması, alana getirdiği katkı ve sınırlılıkları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 20: 40-51.
Schwartz, R. S., Lederman, N. G., & Crawford, B. (2004). Developing views of nature of science in an authentic context: an explicit approach to bridging the gap between nature of science and scientific inquiry. Science Education, 88, 610-645.
Terzi, A.R. (2005). Üniversite öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları üzerine bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 298-311.
Tuan, H. & Chin, C. (1999). What can inservice Taiwanese science teachers learn and teach about the nature of science? Paper presented at the annual meeting of the National Association for Research in Science Teaching, Boston, MA.
Yıldırım, C. (2002). Bilim felsefesi. Büyük Fikir Kitapları Dizisi: 35. İstanbul: Remzi Kitapevi AŞ
Yıldırım, C (2008). Bilim tarihi. Büyük Fikir Kitapları Dizisi: 50. İstanbul: Remzi Kitapevi AŞ.
Zeidler, D. L., Walker, K. A., Ackett, W. A & Simmons, M. L. (2002). Tangled up in views: Beliefs in the nature of science and responses to socioscientific dilemmas. Science Education, 86, 343-367.

APA	Dogan N, Cakiroglu J, ÇAVUS GÜNGOREN S, BİLİCAN K, ARSLAN O (2011). Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi. , 127 - 139.
Chicago	Dogan Nihal,Cakiroglu Jale,ÇAVUS GÜNGOREN SEDA,BİLİCAN KADER,ARSLAN Orhan Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi. (2011): 127 - 139.
MLA	Dogan Nihal,Cakiroglu Jale,ÇAVUS GÜNGOREN SEDA,BİLİCAN KADER,ARSLAN Orhan Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi. , 2011, ss.127 - 139.
AMA	Dogan N,Cakiroglu J,ÇAVUS GÜNGOREN S,BİLİCAN K,ARSLAN O Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi. . 2011; 127 - 139.
Vancouver	Dogan N,Cakiroglu J,ÇAVUS GÜNGOREN S,BİLİCAN K,ARSLAN O Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi. . 2011; 127 - 139.
IEEE	Dogan N,Cakiroglu J,ÇAVUS GÜNGOREN S,BİLİCAN K,ARSLAN O "Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi." , ss.127 - 139, 2011.
ISNAD	Dogan, Nihal vd. "Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi". (2011), 127-139.

APA	Dogan N, Cakiroglu J, ÇAVUS GÜNGOREN S, BİLİCAN K, ARSLAN O (2011). Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2011(40), 127 - 139.
Chicago	Dogan Nihal,Cakiroglu Jale,ÇAVUS GÜNGOREN SEDA,BİLİCAN KADER,ARSLAN Orhan Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2011, no.40 (2011): 127 - 139.
MLA	Dogan Nihal,Cakiroglu Jale,ÇAVUS GÜNGOREN SEDA,BİLİCAN KADER,ARSLAN Orhan Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.2011, no.40, 2011, ss.127 - 139.
AMA	Dogan N,Cakiroglu J,ÇAVUS GÜNGOREN S,BİLİCAN K,ARSLAN O Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2011; 2011(40): 127 - 139.
Vancouver	Dogan N,Cakiroglu J,ÇAVUS GÜNGOREN S,BİLİCAN K,ARSLAN O Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2011; 2011(40): 127 - 139.
IEEE	Dogan N,Cakiroglu J,ÇAVUS GÜNGOREN S,BİLİCAN K,ARSLAN O "Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2011, ss.127 - 139, 2011.
ISNAD	Dogan, Nihal vd. "Öğretmenlerin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirilmesi: Hizmetiçi eğitim programının etkisi". Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2011/40 (2011), 127-139.