Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi

Yıl: 2011 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 277 - 288 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi

Öz:
Bu çalışmanın amacı, lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisini belirlemektir. Araştırma, Muğla ilinde turizm, gıda ve taşımacılık alanlarında faaliyette bulunan işletmelerde çalışan 203 kişiye bir anket yapılarak gerçekleşmiştir. Yapılan analizler sonucunda, liderüye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasında anlamlı ve negatif yönde bir ilişki olduğu bulunmuştur. Bundan başka, cinsiyetin ve lider-üye etkileşiminin işten ayrılma niyetini önemli ölçüde etkilediği ortaya çıkmıştır. Bu araştırma sonucunda, işten ayrılma niyeti üzerinde lider-üye etkileşimi ile cinsiyetin birlikte etkisinin var olduğu ve bu ilişkinin kadın çalışanlar için erkeklerden daha kuvvetli olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak, işten ayrılma niyetinin anlaşılması açısından hem cinsiyetin hem de lider-üye etkileşiminin dikkate alınması gereği vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aiken, L.S. ve West, S.G. (1991) Multiple Regression: Testing and Interpreting Interactions, Newbury Park, CA, Sage.
  • Alexander, J.A., Bloom, J.R. ve Nuchols, B.A. (1994) “Nursing Turnover and Hospital Efficiency: An Organization-Level Analysis” Industrial Relations, 33: 505–520.
  • Anderson, J.C. ve Gerbing, D.W. (1988) “Structural Equation Modeling In Practice: A Review and Recommended Two- Step Approach” Psychological Bulletin, 103: 411–423.
  • Bannister, B.D. ve Grifeth, R.W. (1986) ”Applying a Causal Analytic Framework to The Mobley, Horner, and Hollingsworth (1978) Turnover Model: A Useful Reexamination” Journal of Management, 12(3): 433–443.
  • Bauer, T.N. ve Green, S.G. (1996) “Development of Leader- Member Exchange: A Longitudinal Test” Academy of Management Journal, 39(6): 1538-1567.
  • Baysal, A.C. (1984): “İşletmelerde İşgücü Devri Sorunu” Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Güz(6): 81-97.
  • Breukelen, W., Schyns, B. ve Blanc, P.L. (2006) “Leader-Member Exchange Theory and Research: Accomplishments and Future Challenges” Leadership, 2(3): 295-316.
  • Burns, J.Z. ve Otte, F.L. (1999) “Implications of Leader-Member Exchange Theory and Research for Human Resource Development Research” Human Resource Development Quarterly, 10(3): 225-248.
  • Cammann, C., Fichman, M., Jenkins, D. ve Klesh, J. (1979) Michigan Organizational Assessment Questionnaire, University of Michigan, Ann Arbor, Michigan.
  • Cammann, C., Fichman, M.G., Jenkins, D. ve Klesh, J.R. (1983) “Assessing the Attitudes and Perceptions of Organizational Members” Seashore et al. (eds.), Assessing Organizational Change: A Guide to Methods, Measures and Practices, New York, Wiley.
  • Campbell, D.J. ve Campbell, K.M. (2003) “Global Versus Facet Predictors of Intention to Quit: Differences in a Sample of Male and Female Singaporean Managers and Non- Managers” International Journal of Human Resource Management, 14(7): 1152-1177.
  • Cascio, W. (1991) Costing Human Resources: The Financial Impact of Behavior in Organizations, 3rd edition, Boston, PWSKent.
  • Champoux, J.E. ve Peters, W.S. (1987) “Form, Effect Size, and Power in Moderated Regression Analysis” Journal Of Occupational Psychology, 60: 243–255.
  • Chaplin, W.F. (1991) “The Next Generation of Moderator Research in Personality Psychology” Journal of Personality, 59: 143–178.
  • Cevrioğlu, E. (2007) Lider-Üye Etkileşimi ile Bireysel ve Örgütsel Sonuçlar Arasındaki İlişki: Ampirik Bir İnceleme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Afyon, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
  • Cotton, J.L. ve Tuttle, J.M. (1986) “Employee Turnover: A Meta-Analysis and Review with Implications for Research” The Academy of Management Review, 11(1): 55-70.
  • Çekmecelioğlu, H.G. (2005) “Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma” C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2): 23-39.
  • Dansereau, F., Graen, G.B. ve Haga, W. (1975) “A Vertical Dyad Linkage Approach to Leadership in Formal Organizations” Organizatonal Behavior and Human Performance, 13: 46-78.
  • Demircan, Ç.N. ve Ceylan, A. (2005) “İş Motivasyonunun Çalışan Bağlılığı ve İşten Ayrılma Eğilimi Üzerine Etkileri” Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1): 52-66.
  • Dienesch, R.M. ve Liden, R.C. (1986) “Leader-Member Exchange Model of Leadership: A Critique and Further Development” Academy of Management Review, 11(3): 618-634.
  • Evans, M.G. (1985) “A Monte Carlo Study Of The Effects Of Correlated Method Variance in Moderated Multiple Regression Analysis” Organizational Behavior and Human Decision Processes, 36(3): 305–323.
  • Ferris, G.R. (1985) “Role of Leadership in The Employee Withdrawal Process: A Constructive Replication” Journal of Applied Psychology, 70: 777–781.
  • Frazier, P.A., Tix, P.A. ve Barron, K.E. (2004) “Testing Moderator and Mediator Effects in Counseling Psychology Research” Journal of Counseling Psychology, 51(1): 115-134.
  • Gerstner, C.R. ve Day, D.V. (1997) “Meta-Analytic Review of Leader-Member Exchange Theory: Correlates and Construct Issues” Journal of Applied Psychology, 82(6): 827-844.
  • Graen, G.B. ve Scandura, T.A. (1987) “Toward a Psychology of Dyadic Organizing” Research in Organizational Behavior, 9: 175-208.
  • Graen, G.B. ve Uhl-Bien, M. (1995) “Relationship-Based Approach to Leadership: Development of Leader-Member Exchange (LMX) Theory of Leadership Over 25 Years: Applying A Multi-Level Multi-Domain Perspective” Leadership Quarterly, 6(2): 219-247.
  • Graen, G.B., Liden, R.C. ve Hoel, W. (1982) “Role of Leadership in The Employee Withdrawal Process” Journal of Applied Psychology, 67: 868–872.
  • Green, S.G., Anderson, S.E. ve Shivers, S.L. (1996) “Demographic and Organizational Influences on Leader-Member Exchange and Related Work Attitudes” Organizational Behavior and Human Decision Processes, 66: 203-214.
  • Griffeth, R.W., Hom, P.W. ve Gaertner, S. (2000) “A Meta- Analysis of Antecedents and Correlates of Employee Turnover: Update, Moderator Tests, and Research İmplications for The Next Millennium” Journal of Management, 26: 463–488.
  • Gül, H., Oktay, E. ve Gökçe, H. (2008) “İş Tatmini, Stres, Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti ve Performans Arasındaki İlişkiler: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama” Akademik Bakış, 15: 1-11.
  • Gürpınar, G. (2006) “Örgütsel Adalet, Örgütsel Bağlılık, Lider- Üye Mübadele İlişkisi Ve Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkiler Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
  • Harris, K.J., Kacmar, K.M. ve Wıtt, L.A. (2005) “An Examination of The Curvilinear Relationship Between Leader– Member Exchange and Intent to Turnover” Journal of Organizational Behavior, 26: 363-378.
  • Hom, P.W., Caranikas-Walker, F., Prussia, G.E. ve Griffeth, R.W. (1992) “A Meta-Analytical Structural Equations Analysis of a Model of Employee Turnover” Journal of Applied Psychology, 77: 890-909.
  • House, J.H. ve Adiya, R.N. (1997) “The Social Scientific Study of Leadership: Quo Vadis?” Journal of Management, 23(3): 409-473.
  • Hu, L. ve Bentler, P.M. (1995) “Evaluating Model Fit”, Hoyle, R.H. (Ed.), Structural Equation Modelling: Concepts, Issues, and Applications, Thousand Oaks, CA, Sage Publications.
  • Hu, L. and Bentler, P.M. (1998) “Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives” Structural Equation Modeling, 6: 1–55.
  • Jöreskog, K.G. ve Sörbom, D. (1993) LISREL 8: User’s Reference Guide, Chicago, Scientific Software International.
  • Keçecioğlu, T. (2003) Lider ve Liderlik: Değişim Yolunda İyi Bir Öğrenci ve İyi Bir Öğretmen, Birinci Baskı, İstanbul, Okumuş Adam Yayıncılık.
  • Koçel, T. (2003) İşletme Yöneticiliği, Genişletilmiş 9. Baskı, İstanbul, Beta Bas.Yay.Dağ.A.Ş.
  • Liden, R.C. ve Graen, G.(1980) “Generalizability of the Vertical Dyad Linkage Model of Leadership” Academy of Management Journal, 23(3): 451-465.
  • Liden, R.C. ve Maslyn, J.M. (1998) “Multidimensionality of Leader-Member Exchange: An Empirical Assessment Through Scale Development” Journal of Management, 24(1): 43- 72.
  • Lyness, K.S. ve Judiesch, M.K. (2001) “Are Female Managers Quitters? The Relationships of Gender, Promotion, and Family Leaves of Absence to Voluntary Turnover” Journal of Applied Psychology, 86(6): 1167-1178.
  • Maslyn, J.M. ve Uhl-Bien, M. (2001) “Leader-Member Exchange and Its Dimensions: Effects of Self-Effort and Other’s Effort on Relationship Quality” Journal of Applied Psychology, 86(4): 697-708.
  • Milner, K., Katz, L.A., Fisher, J. ve Notrica, V. (2007) “Gender and the Quality of Leader-Member Exchange: Findings From South African Organization” South African Journal of Psychology, 37(2): 316-329.
  • Mobley, W.H. (1977) “Intermediate Linkages in the Relationship between Job Satisfaction and Employee Turnover” Journal of Applied Psychology, 62(2): 237-240.
  • Mobley, W.H. (1982) Employee Turnover: Causes, Consequences, and Control, MA, Addison-Wesley.
  • Morrow, P.C., Suzuki, Y., Crum, M.R., Ruben, R. ve Pautsch, G. (2005) “The Role of Leader-Member Exchange in High Turnover Work Environments” Journal of Managerial Psychology, 20(8): 681-694.
  • Onay, M. (2009) “Algılanan Cinsiyet Ayrımcılığının Sonuçları ve Konuyla İlgili Ampirik Bir Araştırma” Ege Akademik Bakış, 9(4): 1101-1125.
  • Özutku, H., Ağca, V. ve Cevrioğlu, E. (2008) “Lider-Üye Etkileşimi Teorisi Çerçevesinde, Yönetici-Ast Etkileşimi ile Örgütsel Bağlılık Boyutları ve İş Performansı Arasındaki İlişki: Ampirik Bir İnceleme” İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2): 193-210.
  • Podsakoff, P.M., Mackenzie, S.B., Lee, J.Y. and Podsakoff, N.P. (2003) “Common Method Biases in Behavioral Research: A Critical Review of The Literature and Recommended Remedies” Journal of Applied Psychology, 88: 879–903.
  • Rai, H. (2008) ”Gender Differences: Ingratiation and Leader- Member Exchange” Singapore Management Review, 31(1): 63-72.
  • Sabuncuoğlu, E.T. (2007) “Eğitim, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi” Ege Akademik Bakış, 7(2): 621-636.
  • Schriesheim, C.A., Castro, S.L. ve Cogliser, C.C. (1999) “Leader- Member Exchange (LMX) Research: A Comprehensive Review of Theory, Measurement, and Data-Analytic Practices” Leadership Quarterly, 10(1): 63-113.
  • Steel, R.P. ve Ovalle, N.K. (1984) “A Review and Meta-Analysis of Research on the Relationship Between Behavioral Intentions and Employee Turnover” Journal of Applied Psychology, 69(4): 673-686.
  • Stone, E.F. ve Hollenbeck, J.R. (1989) “Clarifying Some Controversial Issues Surrounding Statistical Procedures for Detecting Moderator Variables: Empirical Evidence and Related Evidence” Journal of Applied Psychology, 74: 3–10.
  • Şimşek, Ö.F. (2007) Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları, Ankara, Ekinoks Yayıncılık.
  • Tanoff G.F. ve Barlow, C.B. (2002) “Leadership and Followership: Same Animal, Different Spots?” Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 54(3): 157-167.
  • Uyguç, N. ve Çimrin, D. (2004) “DEÜ Araştırma ve Uygulama Hastanesi Merkez Laboratuvarı Çalışanlarının Örgüte Bağlılıklarını ve İşten Ayrılma Niyetlerini Etkileyen Faktörler” DEÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1): 91-99.
  • Vecchio, R.P. ve Gobdel, B.C. (1984) “The Vertical Dyad Linkage Model of Leadership: Problems and Prospects” Organizational Behavior and Human Performance, 34: 5–20.
  • Vecchio, R.P., Grifeth, R.W. ve Hom, P.W. (1986) “The Predictive Utility of the Vertical Dyad Linkage Approach” Journal of Social Psychology, 126(5): 617-625.
  • Wayne, S.J., Liden, R.C. ve Sparrow, R.T. (1994) “Developing Leader-Member Exchanges: The Influence of Gender and Ingratiation” American Behavioral Scientist, 37(5): 697-714.
  • Wilhelm, C.C., Herd, A.M. ve Steiner, D.D. (1993) “Attributional Conflict Between Managers and Subordinates: An Investigation of Leader–Member Exchange Effects” Journal of Organizational Behavior, 14: 531–544.
  • Williams, L.J. ve Hazer, J.T. (1986) “Antecedents and Cosequences of Satisfaction and Commitment in Turnover Models: A Reanalysis Using Latent Variable Structural Equation Methods” Journal of Applied Psychology, 71(2): 219-231.
  • Zel, U. (2006) Kişilik ve Liderlik, 2nci Basım, Ankara, Nobel Yayınları.
APA Şahin F (2011). Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi. , 277 - 288.
Chicago Şahin Faruk Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi. (2011): 277 - 288.
MLA Şahin Faruk Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi. , 2011, ss.277 - 288.
AMA Şahin F Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi. . 2011; 277 - 288.
Vancouver Şahin F Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi. . 2011; 277 - 288.
IEEE Şahin F "Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi." , ss.277 - 288, 2011.
ISNAD Şahin, Faruk. "Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi". (2011), 277-288.
APA Şahin F (2011). Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi. Ege Akademik Bakış, 11(2), 277 - 288.
Chicago Şahin Faruk Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi. Ege Akademik Bakış 11, no.2 (2011): 277 - 288.
MLA Şahin Faruk Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi. Ege Akademik Bakış, vol.11, no.2, 2011, ss.277 - 288.
AMA Şahin F Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi. Ege Akademik Bakış. 2011; 11(2): 277 - 288.
Vancouver Şahin F Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi. Ege Akademik Bakış. 2011; 11(2): 277 - 288.
IEEE Şahin F "Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi." Ege Akademik Bakış, 11, ss.277 - 288, 2011.
ISNAD Şahin, Faruk. "Lider-üye etkileşimi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki üzerinde cinsiyetin etkisi". Ege Akademik Bakış 11/2 (2011), 277-288.