Yıl: 2010 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 930 - 953 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi

Öz:
Ahmet Mithat Efendi’nin kaleme aldığı “Karı Koca Masalı” isimli eser, bir masaldan beklenen özellikleri taşımasa da okunabilirliği açısından masallar kadar etkili bir yapıya sahiptir. Eserin içerisinde masal tabirini kullanan yazar aslında ister istemez ironik bir tavır sergilemiş olur. Masalı alıp okuyan insanların beklentisi bir karı koca masalı duymaktır. Ancak metin içerisine girildiğinde farklı bir hikâye ve ses ile karşılaşılır. Metin içerisindeki karşılıklı konuşmalar bizi iç monolog terimine yönlendirse de basit bir anlatı metni değildir. Bu anlatı metnindeki anlatı araçlarını tespit edebilmek için Chatman’ın metodolojisinden yararlanmaya çalıştık. Bu metodolijiye göre anlatı kendi içerisinde öykü ve söylem diye ikiye ayrılır. Bu çerçeve de değerlendirmeye çalıştığımız “Karı Koca Masalı”nda ilk karşımıza çıkan şey, anlatıcı ve yazarın karşılıklı konuşmaları olur. Bu konuşmalar, anlatının üst kurmaca bir niteliğe sahip olduğunu bize gösterir. Daha sonra bir geciktirme ve oyalama taktiği ile hikâyeyi sonuna kadar okutmayı planlayan yazar ile karşılaştık. Metin içerisinde karı koca tabirlerinden felsefe ve matematiğe kadar uzanan farklı konuları dinledik. Ġdeal okurunu arayan yazarın okur ile girdiği kurmaca anlaşmasına tanık olduk.
Anahtar Kelime:

Determination and study of narration tools in "husband and wife tale" of Ahmet Mithat Efendi

Öz:
The work, named “Husband and Wife Tale”, written by Ahmet Mithat Efendi; though it does not bear the characteristics expected from a tale, has as impressive structure as the tales in terms of reading. Using the expression “tale” in the work, the author inevitably exhibits an ironic demeanor. People reading the tale expect to hear a husband and wife tale. Yet, a different story and voice greet the person inside the text. The dialogues inside the text direct us to monologue expression, however it is not a simple narration. In order to determine the narration tools in this narration text, we tried to make use of Chatman’s methodology. According to this methodology, the narration is split into two as the story and the expression. What appear in the “Husband and Wife Tale”, which we have tried to evaluate within this frame are dialogues of the narrator and the author. These dialogues signify that the narration has an upper fiction quality. Then we meet the author, who plans to make the story be read until the end by a delay and distraction tactic. We listened to a range of subjects from philosophy to mathematics from husband and wife expressions within the text. We witnessed fictive agreement of the author, who is in search of the ideal reader, with the reader.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahmet Mithat Efendi, Müşahedat, (Yayına Hazırlayan: Osman Gündüz), Akçağ Yay., Ank. 1997.
  • Ahmet Mithat, Karı Koca Masalı ve Ahmet Mithat Bibliyografisi, (Haz. ve Çev. Nuket Esen), Kaf. Yay., İst. 1999.
  • CALVİNO, İtalo Amerikan Dersleri, (Türkçesi Kemal Atakay), Can Yay., İst. 1994.
  • CHATMAN, Seymour, Öykü ve Söylem, (Çev. Özgür Yaren), De Ki Basım Yayın, Ank. 2009.
  • DEMİR, Yavuz Anlatıcılar Tipolojisi, Dergâh Yay., İst. 2002.
  • DEMİR, Yavuz Zaman Zaman İçinde Roman Roman İçinde, Dergâh Yay., İst. 2002.
  • DEMİR, Yavuz, Estetik Dersi Notları, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2008.
  • DURGUN, H. Harika Ahmet Mithat Efendi'nin Edebiyat Teorisi, Tarihi ve Eleştirisine Dair Görüşleri Üzerinde Bir İnceleme, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, 2009.
  • ECO, Umberto, Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti, (Çev. Kemal Atakay), Can Yay., İst. 1996.
  • ESEN, Nüket, “Ahmet Mithat‟ta Anlatıcı ve Muhatabı”, Merhaba Ey Muharrir, Boğaziçi Üniv. Yay., İst. 2006.
  • FOUCAULT, Michel Özne ve İktidar-Seçme Yazılar 2, (Çev. Osman Akınhay), Ayrıntı Yay., İst. 2005.
  • GÖKÇEK, Fazıl Bir Postmodern Anlatı Örneği Olarak “Fehmi K.’nın Acayip Serüvenleri”nin “Karı Koca Masalı” ile İlişkisi Üzerine, Hikâyenin Bugünü Bugünün Hikâyesi; 80 Sonrası Türk Hikâyesi Sempozyumu, Ümraniye Belediyesi, İst. 2008.
  • GÜÇBİLMEZ, Belizİroni ve Dram Sanatı, Deniz Kitabevi, Ank. 2005
  • GÜRBİLEK, Nurdan, Mağdurun Dili, Metis Yay., İst. 2008.
  • KIRAN, Ayşe Sözceleme Kuramları Ders Notları, 2009.
  • KIRAN, Zeynel - Ayşe (Eziler) Kıran, Yazınsal Okuma Süreçleri, Seçkin Yay., Ank. 2007.
  • KUYAŞ, Nilüfer “Özkurmaca”, E Dergisi, Ekim 2002, Sayı: 43.
  • MORAN, Berna Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, İletişim Yay., İst. 1983.
  • ONEGA, Susana - Jose Angel Garcia Landa, Anlatıbilime Giriş, (Çev: Yurdanur Salman-Deniz Hakyemez), Adam Yay., İst. 2002.
  • POSPELOV, Gennadiy N. Edebiyat Bilimi, (Çev. Yılmaz Onay), Evrensel Kültür Kitaplığı, İst. 1995.
  • RANDALL, William L., Bizi „Biz‟ Yapa Hikâyeler, (Çev. Şen Süer Kaya). Ayrıntı Yay., İst. 1999.
  • STERNE, Laurence Tristram Shandy Beyefedi'nin Hayatı ve Görüşleri, (Çev. Nuran Yavuz). YKY., İst. 2006.
  • WELLEK, R. – Warren, A., Edebiyat Biliminin Temelleri, (Çev. A.Edip Uysal), Kültür ve Turizm Bak. Yay., Ank. 1983.
  • ZİMMERMANN, Hans Dieter Yazınsal İletişim, (Çev. Fatih Tepebaşılı), Çizgi Kitapevi, Konya 2001.
APA DİLBER K, ÇAĞLAYAN N (2010). Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi. , 930 - 953.
Chicago DİLBER KADİR CAN,ÇAĞLAYAN Nilay Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi. (2010): 930 - 953.
MLA DİLBER KADİR CAN,ÇAĞLAYAN Nilay Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi. , 2010, ss.930 - 953.
AMA DİLBER K,ÇAĞLAYAN N Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi. . 2010; 930 - 953.
Vancouver DİLBER K,ÇAĞLAYAN N Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi. . 2010; 930 - 953.
IEEE DİLBER K,ÇAĞLAYAN N "Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi." , ss.930 - 953, 2010.
ISNAD DİLBER, KADİR CAN - ÇAĞLAYAN, Nilay. "Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi". (2010), 930-953.
APA DİLBER K, ÇAĞLAYAN N (2010). Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi. Turkish Studies (Elektronik), 5(1), 930 - 953.
Chicago DİLBER KADİR CAN,ÇAĞLAYAN Nilay Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi. Turkish Studies (Elektronik) 5, no.1 (2010): 930 - 953.
MLA DİLBER KADİR CAN,ÇAĞLAYAN Nilay Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi. Turkish Studies (Elektronik), vol.5, no.1, 2010, ss.930 - 953.
AMA DİLBER K,ÇAĞLAYAN N Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi. Turkish Studies (Elektronik). 2010; 5(1): 930 - 953.
Vancouver DİLBER K,ÇAĞLAYAN N Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi. Turkish Studies (Elektronik). 2010; 5(1): 930 - 953.
IEEE DİLBER K,ÇAĞLAYAN N "Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi." Turkish Studies (Elektronik), 5, ss.930 - 953, 2010.
ISNAD DİLBER, KADİR CAN - ÇAĞLAYAN, Nilay. "Ahmet Mithat Efendi'nin "karı koca masalı"nda anlatı araçlarının tespiti ve incelemesi". Turkish Studies (Elektronik) 5/1 (2010), 930-953.