Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik

ASLAN DÜZGÜN, ÜLGEN

Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik

Ülgen Aslan DÜZGÜN (Ahi Evran Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Kırşehir, Türkiye)

Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

7 0

Yıl: 2011 Cilt: 15 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 25 - 59 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik

Öz:

Modern sermaye piyasalarının vazgeçilmez unsurlarından olan aracı kurumlarve merkez dışı örgütleri, Sermaye Piyasası Kanunu(SerPK) ve Sermaye PiyasasıKurulu’nun çıkarttığı V/46 sayılı Tebliğ ile düzenlenmiştir. Son yıllarda sermayepiyasalarının gelişmesi ve iş hacminin hızla büyümesiyle birlikte, aracı kurumlarınfaaliyet alanları da genişlemiştir. Bunun sonucunda da düzenli bir merkez dışı örgütağına olan ihtiyaçları artmıştır. Şube ve irtibat bürolarıyla beraber, aracı kurumlarınmerkez dışı örgütlerini oluşturan aracı kurum acenteleri, V/46 sayılı Tebliğ ilebankalarla tesis edilen acentelik şeklinde düzenlenmiştir. Bu şekilde bir düzenlemeyapılmasının sebebi, aracı kurum acentelerinin daha etkili bir şekilde denetimlerininsağlanmak istenmesidir. Çalışmamızın amacı, bankalarla yapılan bir sözleşme ile tesis edilen aracıkurum acentelerini incelemektir. Ancak, aracı kurum acentelerinin TTK’da düzenlenenacenteden farklı olan yönleri de ele alınmıştır.Belirttiğimiz bu çerçevede, aracı kurum acenteliği sözleşmesi incelenmiş,sözleşmenin hukukî niteliği üzerinde durulmuştur. Çalışmamızda acentelik tesisi içingereken şartlar ve acentenin faaliyetleri sırasında uyacağı kurallar ilgili tebliğler veSerPK’nın ışığında açıklanmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: İletişim

Agencies of intermediaries

Öz:

Intermediaries and their branches, agencies and liaison ofﬁces which arethe main elements of modern capital markets are regulated by the Capital MarketsAct and Capital Markets Board Circular numbered V/46 in Turkish law. In recentyears, with progression of the capital markets and increasing expansion of businessscale, ﬁelds of intermediaries’ activities expanded. Result of this process was thatintermediaries needed a regular structural network, including “agencies” linked withor around the center. As the decentralized institutions, agencies of intermediaries could beconstructed only with banks, forced by the terms of the Circular numbered V/46.According to this framework, we research the contracts which include theconstruction of agencies of intermediaries and of its activities and the judicial qualityof these contracts. Relevant circular enumerates the types of agencies of intermediaries’ activitiesunder four subarticles. According to these rulings, agencies of intermediaries couldnot carry out the some activities of the main intermediaries. In context with thispoint, we explain the appearance of joint and several liabilities of intermediaries andagencies of intermediaries, the liabilities relating with the activities of agencies ofintermediaries.

Anahtar Kelime:

Konular: İletişim

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

ALVER, Cemil: Ticaret Kanunu’nun Genel Esasları, Açıklamalı – İçtihatlı, Ankara 1988.
ARAL, Fahrettin: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, 2. Bası Ankara 1999.
ARIK, Fikret: Acentelik Bağıtı, Ankara 1948.
ARKAN, Sabih: Ticari İşletme Hukuku, 6. Bası, Ankara 2001.
ARSLANLI, Halil: Kara Ticaret Hukuku Dersleri, Umumî Hükümler, 3.Bası, İstanbul 1960.
AYHAN, Rıza / ÇAĞLAR, Hayrettin / ÖZDAMAR, Mehmet: Ticarî İşletme Hukuku Genel Esaslar, 1. Baskı, Ankara 2009.
BARLAS, Nami: “Çerçeve Sözleşme Kavramı ve Çerçeve Sözleşmelerin Özellikleri”, Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu’na 65. Yaş Günü Armağanı, İstanbul 1999, s. 807-814, 817.
BERK, Metin: “Bankalarda Pazarlama ve Müşteri Temsilcileri”, Para ve Ser- maye Piyasası Dergisi, Şubat 1985, S.72, s. .14 -15.
BERZEK, Ayşe Nur: “Sermaye Piyasasında Aracılık Faaliyeti”, Prof. Dr. Reha Poroy’a Armağan, İstanbul 1995, s. 49 vd.
Borsa Uyuşmazlıkları, Uygulama, Örnek Kararlar ve Mevzuat, İMKB Yayın- ları, İstanbul 1997.
BOZER, Ali/ GÖLE, Celal: Bankacılar İçin Ticaret Hukuku Bilgisi (Ticarî İşletme- Tacir- Ticarî Borçlar), 16. Bası, Ankara 2000.
BROUİLLAUD, Jean Pierre: Droit Commercial, Crescendo, Paris 1995.
DOĞANAY, İsmail: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, 3. Bası, I. Cilt, Ankara 1990.
DOMANİÇ, Hayri: Ticaret Hukukunun Genel Esasları, 4. Bası, İstanbul 1988.
EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. I, 6. Bası, İstanbul 1988.
EREN, Fikret: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, C.II, 5.Bası, İstanbul 1999.
EYÜPGİLLER, Servet: Bankacılar İçin Banka İşletmeciliği Bilgisi, Ankara 2000.
HORN, Norbert / KÖTZ, Hein / LESER, Hans G.: German Private and Com mercial Law: An Introduction, Translated by Tony Weir, Oxford 1982.
İMREGÜN, Oğuz: Kara Ticareti Hukuku Dersleri, İstanbul 1974.
İMREGÜN, Oğuz: Ticaret Hukukunun Genel İlkeleri, İstanbul 1989.
İNCEOĞLU, Mehmet Murat: Sermaye Piyasasında Aracı Kurumların Hukuki Sorumluluğu, Ankara 2004.
İPPOLİTO, Benjamin / de JUGLORT, Michel: Cours de Droit Commercial Avectroux, 11. édition, Paris 2000.
KAPLAN, İbrahim: “Portföy Yönetimi Sözleşmesi”, BATİDER, C.XVIII, S.1-2, 1995, sh. 46 vd.
KAPLAN, İbrahim: Banka Sözleşmeleri Hukuku, C.I, Ankara 1996, (KAP LAN: Banka).
KARAHAN, Sami: Ticari İşletme Hukuku, 9.Bası, Konya 1999.
KARAKAŞ, Tülay: Portföy Yönetimi Sözleşmesi, Ankara 2000.
KARAYALÇIN, Yaşar: Ticaret Hukuku, I. Giriş, Ticari İşletme, 3.Baskı, An kara 1968.
KAYIHAN, Şaban: Türk Hukukunda Acentelik Sözleşmesi, İstanbul 1999, s.22-23;
KAYIHAN, Şaban: Türk Hukukunda Acentelik Sözleşmesi, İstanbul 1999.
KINACIOĞLU, Naci: Acente ve Acentelik Sözleşmesi, Ankara 1963.
MİMAROĞLU, Sait Kemal: Ticaret Hukuku, İşletme Hukuku, C.I, 3.Baskı, Ankara 1978.
POROY, Reha/ YASAMAN, Hamdi: Ticari İşletme Hukuku, 8.Bası, İstanbul 1998.
SÖNMEZ, Yusuf Ziyaeddin: “Aracı Kurumların Hukuki Sorumluluğu”, Ya yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 1997.
SUMER, Ayşe: “Aracı Kurumların Meslek Kurallarına Aykırı İşlemleri ve Sonuçları”, Prof. Dr. Ömer Teoman’a 55. Yaş Günü Armağanı, C.I, İs tanbul 2002, s. 671. vd.
TANDOĞAN, Halûk: Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C. II, İstisna (Eser) ve Vekâlet Sözleşmeleri, Vekâletsiz İş Görme, Kefalet ve Garanti Sözleşmeleri, 3. Bası, Ankara 1987.
TANÖR, Reha: Türk Sermaye Piyasası, C. I, Taraﬂ ar, İstanbul 1999.
TEKİNAY, Selahattin Sulhi / AKMAN, Sermet / BURCUOĞLU, Haluk / AL TOP, Atilla: Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 6. Bası, İstan bul 1988.
TURANBOY, Asuman: Bankacılar İçin Banka Hukuku Bilgisi, Ankara 2000.
ÜLGEN, Hüseyin / TEOMAN, Ömer / HELVACI, Mehmet / KENDİGELEN, Abuzer / KAYA, Arslan / ERTAN, Füsun Nomer: Ticari İşletme Huku ku, 3. Bası, İstanbul 2009.
ÜNAL, Oğuz Kürşat: Aracı Kurumlar, Türk ve Amerika Birleşik Devletleri Hukukunda Aracı Kurumlar, Ankara 1997.
YASAMAN, Hamdi: Menkul Kıymetler Borsası Hukuku, İstanbul 1992.
YAVUZ, Cevdet: Türk Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), İstanbul 2000.
http://www.iosco.org/ (erişim 19 Mart 2011)
http://www.iosco.org/library/pubdocs/pdf/IOSCOPD266.pdf (erişim 19 Mart 2011)

APA	ASLAN DÜZGÜN Ü (2011). Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik. , 25 - 59.
Chicago	ASLAN DÜZGÜN ÜLGEN Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik. (2011): 25 - 59.
MLA	ASLAN DÜZGÜN ÜLGEN Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik. , 2011, ss.25 - 59.
AMA	ASLAN DÜZGÜN Ü Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik. . 2011; 25 - 59.
Vancouver	ASLAN DÜZGÜN Ü Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik. . 2011; 25 - 59.
IEEE	ASLAN DÜZGÜN Ü "Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik." , ss.25 - 59, 2011.
ISNAD	ASLAN DÜZGÜN, ÜLGEN. "Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik". (2011), 25-59.

APA	ASLAN DÜZGÜN Ü (2011). Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15(1), 25 - 59.
Chicago	ASLAN DÜZGÜN ÜLGEN Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 15, no.1 (2011): 25 - 59.
MLA	ASLAN DÜZGÜN ÜLGEN Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.15, no.1, 2011, ss.25 - 59.
AMA	ASLAN DÜZGÜN Ü Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2011; 15(1): 25 - 59.
Vancouver	ASLAN DÜZGÜN Ü Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2011; 15(1): 25 - 59.
IEEE	ASLAN DÜZGÜN Ü "Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik." Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15, ss.25 - 59, 2011.
ISNAD	ASLAN DÜZGÜN, ÜLGEN. "Aracı kurumlarda merkez dışı örgüt olarak acentelik". Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 15/1 (2011), 25-59.