Yıl: 2010 Cilt: 0 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 103 - 135 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği

Öz:
Günümüzde işletmelerde liderlik davranışları ve örgütsel bağlılık davranışları gibi konuların önemi günden güne artmaktadır. Yöneticilerin liderlik davranışlarının işletmelerindeki insan kaynaklarının örgütsel bağlılıklarını artırmada etkili olduğu pek çok araştırma sonucunda ortaya koyulmuştur. Bu çalışmada, çalışanların liderlik algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, öncelikle yönetsel ve Dönüşümcü liderlik tarzları ve örgütsel bağlılık kavramı alt boyutlarıyla kısaca incelenerek konunun kavramsal çerçevesi oluşturulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın araştırma kısmında ise; Tunceli ve Malatya devlet hastanelerinde görev yapan toplam 148 yardımcı sağlık personelinden (ebe, hemşire, sağlık memuru, biyolog, laborant, röntgen teknisyeni ve diyetisyen) toplanan veriler, istatistikî analize tabii tutulmuştur. Araştırmanın sonucunda; “Yöneticilerin sergiledikleri liderlik tarzları çalışanların bağlılıklarını gerçekten etkiler mi?” şeklinde belirlenmiş olan sorunun cevabının “evet” olduğu ortaya çıkmıştır. Liderlik tarzlarından özellikle dönüşümcü liderliğin örgütsel bağlılık üzerinde güçlü bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarının ve önerilerin, özellikle sağlık işletmeleri yöneticilerine, liderlik tarzlarının birlikte çalıştıkları insan kaynağının örgütsel bağlılıklarını daha fazla artırma noktasında faydalı olacağına inanılmaktadır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Allen, N.J. & Meyer, J. P. (1990). Organizational Socialization Tactics: A Longitudinal Analysis of Links to Newcomers’ Commitment and Role Orientation. Academy of Management Journal. 33(4), 847- 859.
  • Antonakis, John, Bruce J. Avolio & Nagaraj Sivasubramaniam. (2003). Context and Leadership: An Examination of The Nine-Factor Full-Range Leadership Theory Using The Multifactor Leadership Questionnaire. The Leadership Quarterly. 14, 261–295.
  • Avolio, Bruce J., Weichun, Zhu, William, Koh, & Puja Bhatia. (2004). Transformational Leadership and Organizational Commitment: Mediating Role of Psychological Empowerment and Moderating Role of Structural Distance. Journal of Organizational Behavior. 25, 951–968.
  • Bass, B.M. & P. Steidlmeier. (1999). Ethics, Character and Authentic Transformational Leadership Behavior. Leadership Quarterly. 10(2), 181–217.
  • Bass, B. & Avolio, B. (1999). Re-Examining The Components of The Transformational and Transactional Leadership Using The Multifactor Leadership Questionnaire. Journal of Occupational And Organizational Psychology. 72, 441- 462.
  • Bass, B.M. (1990). From Transactional to Transformational Leadership: Learning to Share the Vision. Organizational Dynamics. 18(3), 19–31.
  • Bayram Levent (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Sayıştay Dergisi. 59, 125- 139.
  • Blau, G.J. & Boal, K.R. (1987). Conceptualizing How Job İnvolvement and Organizational Commitment Affect Turnover and Absenteeism. Academy of Management Review. 17, 288-301.
  • Block, Lory. (2003). The Leadership-Culture Connection an Exploratory Investigation. The Leadership & Organization Development Journal. 24(6), 318–334.
  • Bolat Oya İ., & Tamer Bolat. (2008). Otel İşletmelerinde Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 11(19), 75-94.
  • Bowles A. & Bowles N. B. (2000). A Comparative Study of Transformational Leadership in Nursing Development Units and Conventional Clinical Settings. Journal of Nursing Management. 8, 69–76.
  • Cemaloğlu, Necati. (2007). Okul Yöneticilerin Liderlik Stillerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 5(1), 73–112.
  • Cole, Michael S. & Arthur G. Bedeian (2007). Leadership Consensus as a Cross-Level Contextual Moderator of The Emotional Exhaustion–Work Commitment Relationship. The Leadership Quarterly. 18, 447–462.
  • Currivan, Douglas B., (1999). The Causal Order of Job Satısfactıon and Organızatıonal Commıtment In Models of Employee Turnover. Human Resource Management Review. 9(4), 495 – 524.
  • Çakınberk, Arzu & İbrahim Aksel. (2009). Ebe Ve Hemşirelerin Örgütsel Bağlılıklarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Malatya İli Merkez Sağlık Ocaklarında Yapılan Bir Uygulama. E-Journal of New World Sciences Academy. 4(3).
  • Dick, Gavin & Beverly, Metcalfe (2001). Managerial Factors and Organisational Commitment - A Comparative Study of Police Officers and Civilian Staff. International Journal of Public Sector Management. 14(2), 111-129.
  • Dilek, Hakan. (2005). Liderlik Tarzlarının ve Adalet Algısının; Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkilerine Yönelik Bir Araştırma. Gebze: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • Dunham, R. B., Grube, J. A. & Castañeda M. B. (1994). Organizational Commitment: The Utility of an Integrative Definition. Journal of Applied Psychology. 79(3), 370-380.
  • Durna, Ufuk & Veysel Eren. (2005). Üç Bağlılık Unsuru Ekseninde Örgütsel Bağlılık. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 6(2), 210–219.
  • Erdal, Mehmet. (2007). İşletmelerde Dönüştürücü Liderlik Davranışlarının Analizi. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilimdalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Howell, Jane P. & Bruce J. Avolio. (1993). Transformational Leadership, Transactional Leadership, Locus of Control and Support for Innovation: Key Predictors of Consolidated-Business-Unit Performance. Journal of Applied Psychology. 78(6), 891-902.
  • Karahan Atıl. (2008). Hastanelerde Liderlik ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi. 10(1),145-162.
  • Kaya, Nihat & Seçil Selçuk Başarı Güdüsü Organizasyonel Bağlılığı Nasıl Etkiler?. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 8(2), 175–190.
  • Loke, J.Chıok Foong. Leadership Behaviours: Effects on Job Satisfaction, Productivity and Organizational Commitment. Journal Of Nursing Management. 9, 191–204.
  • Malhotra, N., Budhwar P. & Prowse P. (2007). Linking Rewards To Commitment and Empirical İnvestigation of Four UK. International Journal of Human Resource Management. 18(12), 2095–2128.
  • Mccoll-Kennedy, Janet R. & Ronald D. Anderson (2005). Subordinate–Manager Gender Combination and Perceived Leadership Style Influence on Emotions, Self-Esteem and Organizational Commitment. Journal of Business Research. 58, 115– 125.
  • Meyer John P. & Natalie J. Allen. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resource Management Review. 1(1), 61-89.
  • Meyer, J. P., Allen, Natalie J. & Smith, Catherine A. (1993). Commitment to Organizations and Occupations: Extension and Test of a Three-Component Conceptualization. Journal of Applied Psychology. 78(4), 538–551.
  • Meyer, John P. & Lynne Herscovitch. (2001). Commitment in The Workplace Toward A General Model. Human Resource Management Review. 11, 299–326.
  • Meyer, John P., David J. Stanley, Lynne Herscovitch & Laryssa Topolnytsky. (2002). Affective, Continuance and Normative Commitment To The Organization: A Meta-Analysis of Antecedents, Correlates, And Consequences. Journal of Vocational Behavior. 61, 20–52.
  • Moore, Lori L. & Rick D. Rudd. (2006). Leadershıp Styles of Current Extension Leaders. Journal of Agricultural Education. 47(1), 6–16. Nicholls, John. (1994). The Paradox of Managerial Leadership. Journal of General Management. 18(4), 1-14.
  • Özalp, İnan & Hülya Öcal. (2000). Örgütlerde Dönüştürücü (Transformatıonal) Liderlik Yaklaşımı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 3(4), 207-227.
  • Özdamar, Kazım. (2003). Modern Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
  • Richardson, Hettıe A. & Robert J. Vandenberg. (2005). Integrating Managerial Perceptions and Transformational Leadership İnto A Work-Unit Level Model of Employee İnvolvement. Journal of Organizational Behavior. 26, 561–589.
  • Rowden Robert W. (2000). The Relationship Between Charismatic Leadership Behaviors and Organizational Commitment. Leadership & Organization Development Journal. 21(1/2), 30-35.
  • Şafak, Battal. (2004). Çalışan ve Yönetici Açısından Liderlik Davranışlarının Değerlendirilmesi: Türk ve Kırgız İşletmelerinde Bir Uygulama. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Tengilimoğlu Dilaver. (2005). Kamu ve Özel Sektör Örgütlerinde Liderlik Davranışı Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 4(14), 1-16.
  • Tutar, Hasan. (2007). Erzurum’da Devlet Ve Özel Hastanelerde Çalışan Sağlık Personelinin İşlem Adaleti, İş Tatmini ve Duygusal Bağlılık Durumlarının İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi. 12(3), 97-120.
  • Uygur, Akyay. (2007). Örgütsel Bağlılık İle İşgören Performansı İlişkisini İncelemeye Yönelik Bir Alan Araştırması. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi. 1, 71-85.
  • Walumbwa, Fred O., Bani Orwa Peng Wang & John J. Lawler. (2005). Transformational Leadership, Organizational Commitment and Job Satisfaction: A Comparative Study of Kenyan And U.S. Financial Firms. Human Resource Development Quarterly. 16(2), 235–256.
  • Wong, Chi-Sum, Yui-tim Wong, Chun Hui & Kenneth S. Law. (2001). The Significant Role of Chinese Employees’ Organizational Commitment: Implications For Managing Employees in Chinese Societies. Journal of World Business. 36(3), 326–340.
  • Yammarino, Francis J., Shelley D. Dionne, Jae Uk Chun & Fred Dansereau. (2005). Leadership and Levels of Analysis: A State-of-The-Science Review. The Leadership Quarterly. 16, 879– 919.
APA ÇAKINBERK A, DEMIREL E (2010). Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. , 103 - 135.
Chicago ÇAKINBERK Arzu,DEMIREL ERKAN TURAN Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. (2010): 103 - 135.
MLA ÇAKINBERK Arzu,DEMIREL ERKAN TURAN Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. , 2010, ss.103 - 135.
AMA ÇAKINBERK A,DEMIREL E Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. . 2010; 103 - 135.
Vancouver ÇAKINBERK A,DEMIREL E Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. . 2010; 103 - 135.
IEEE ÇAKINBERK A,DEMIREL E "Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği." , ss.103 - 135, 2010.
ISNAD ÇAKINBERK, Arzu - DEMIREL, ERKAN TURAN. "Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği". (2010), 103-135.
APA ÇAKINBERK A, DEMIREL E (2010). Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(24), 103 - 135.
Chicago ÇAKINBERK Arzu,DEMIREL ERKAN TURAN Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.24 (2010): 103 - 135.
MLA ÇAKINBERK Arzu,DEMIREL ERKAN TURAN Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.24, 2010, ss.103 - 135.
AMA ÇAKINBERK A,DEMIREL E Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2010; 0(24): 103 - 135.
Vancouver ÇAKINBERK A,DEMIREL E Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2010; 0(24): 103 - 135.
IEEE ÇAKINBERK A,DEMIREL E "Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği." Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.103 - 135, 2010.
ISNAD ÇAKINBERK, Arzu - DEMIREL, ERKAN TURAN. "Örgütsel bağlılığın belirleyicisi olarak liderlik: Sağlık çalışanları örneği". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 24 (2010), 103-135.