Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi

HALİME ÜNAL REŞİTOĞLU, (Muğla Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Muğla, Türkiye)
Şafak Cem ÇUKUR (Muğla Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Muğla, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
15 0
Yıl: 2011 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 547 - 570 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi

Öz:
Ülkemiz eğitim sistemi içersinde artan oranda gözlenen şiddet ve sapkın davranışlara paralel olarak bu alanda görgül çalışmaların artığını görmekteyiz. Ancak yürütülen çalışmalar ağırlıklı olarak okullardaki şiddet içeren veya sapkın davranışların doğası ve yaygınlığı üzerine odaklanmıştır. Bu alanda özellikle farklı türde okul değişkenleri ile öğrencilerin sapkın davranışları arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmaların sayısı sınırlıdır. Bu bağlamda, şimdiki araştırmanın amacı; okula bağlılık (öğretmene bağlılık ve okul taahhüdü), okullarda kullanılan disiplin teknikleri (zorlayıcı disiplin ve açıklayıcı disiplin) ve okul mağdurluğu faktörlerinin gençlerin farklı türdeki sapkın davranışlarına (mala yönelik, şiddet içeren, okulda ve madde kullanımı) etkisini araştırmaktır. Bunun için İzmir İl merkezindeki liseler arasından tabakalı- küme örnekleme tekniğiyle seçilen 11 liseden toplam 3742 lise öğrencisinden veri toplanmıştır (% 52'si erkek ve ortalama yaş 16,8'dir). Çalışmadaki değişkenler çalışma bağlamında geliştirilen veya uyarlanan farklı ölçekler aracılığıyla belirlenmiştir. Analizler temel olarak farklı türdeki sapkın davranışların bağımlı değişken olduğu Tobit regresyon teknikleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Öne çıkan sonuçlardan birisi, okula olan taahhüdün öğrencilerin tüm sapkın davranışları (mala yönelik ve şiddet içeren sapkın davranışlar, madde kullanımlarını ve okulda gerçekleştirilen sapkın davranışlar) ile anlamlı ve negatif yönde ilişkili olmasıdır. Diğer taraftan, okulda kullanılan zorlayıcı-güce dayalı disiplin tekniklerinin ve okulda yaşanan mağdurluktaki artışın, öğrencilerin rapor ettiği tüm sapkın davranış türleriyle anlamlı ve pozitif yönde ilişkili olduğu görülmektedir. Araştırmanın okulla ilgili bazı değişkenleriyle gençlerin farklı türdeki sapkın davranışları arasında olumlu, bazılarıyla ise olumsuz yönde ilişki olduğunu gösteren bulgular, diğer sosyal faktörler (aile, mahalle, vb.) gibi, okulun da gençlerin sapkın davranışlarını etkileyen önemli bir ortam olduğuna işaret etmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

The effects of school bonds, discipline techniques in school and victimization on delinquency of high school students

Öz:
Delinquency has become an import social problem in Turkey, especially in schools. Along with this trend, empirical studies have started to pay attention to delinquent acts in schools. However, most of these studies have mainly focused on the nature and prevalence of the delinquent behaviors. There are limited numbers of studies that explore relationships between school related factors and delinquency among Turkish students. Thus, the main purpose of the present study is to examine how various delinquent behaviors (property delinquency , violent behavior, delinquency in in school and substance use) are related to some school related factors such as school bonds (attachment to teacher and commitment to school), discipline techniques used in schools (coercive and inductive discipline) and victimization in the school. For this, a total of 3742 students from 11 high schools in İzmir were chosen through stratified cluster sampling techniques. The mean age of the sample was 16.8 and percentage of male students was 52. Self-report instruments used in previous studies were mainly adapted to measure school-related variables and various delinquent involvements. Due to the censored nature of dependent variables (delinquent involvements), Tobit regression techniques were used in analysis. The analysis revealed that commitment to school had an effect in the reduction of all kinds of delinquent acts that are assessed in this study. Results also indicated that coercive discipline techniques and victimization in schools were positively related to delinquent involvements regardless of the nature of delinquency. Overall, findings have confirmed that schools should be considered as an important social context along with family, communities or neighborhood that also affect various processes related to delinquency.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Agnew, R. (1992). Foundation for general strain theory of crime and delinquency. Criminology, 30,47-87.
  • Akers, R. L. (1985). Deviant behavior: A social learning approach (3th ed). Belmont, Wadsworth.
  • Alikaşifoğlu, M., Erginoz, E., Ercan, O. Uysal, O., Kaymak, D. A., & İlter, Ö. (2004). Violent behavior among Turkish high school students and correlates of physical fight. European Journal of Public Health, 14, 173-177.
  • Baş, A. U. ve Kabasakal, Z. T. (2010). İlköğretim okullarında saldırganlık ve şiddet davranışlarının yaygınlığı. İlköğretim Online, 9, 93-105.
  • Battistich, V., & Hom, A. (1997). The relationship between students’ sense of their school as a community and their involvement in problem behaviors. American Journal of Public Health, 87, 1997-2001.
  • Bilgiç, F. ve Yurtal, F. (2009). Zorbalık eğilimlerinin sınıf iklimine göre incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5, 180-194.
  • Cernkovich, S. A., & Giordano, P. C. (1992). School bonding, race and delinquency. Criminology, 30, 261-291.
  • Cohen, A. K. (1955). Delinquent boys: The culture of tthe gang. NY: Free Press.
  • Crosnoe, R. (2006). The connection between academic failure and adolescent drinking in secondary school. Sociology of Education, 79, 44-60.
  • Crosnoe, R., Johnson, M. K., & Elder, G. H. (2004). Intergenerational bonding in school: The behavioral and contextual correlates of student-teacher relationship. Sociology of Education, 77, 60-81.
  • Çalık, T., Özbay, Y., Erkan, S., Kurt, T. ve Kandemir, M. (2009). İlköğretim okullarında okul iklimi, zorbalık ve prososyal davranışlar arasındaki ilişkilerin incelenmesi. 1. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi Kitabı içinde (s. 17-33). Çanakkale. http://oc.eab.org.tr/egtconf/cd.php adresinden 8 Ağustos 2010 tarihinde edinilmiştir.
  • Çukur, C. Ş. ve Kuru, S. (2007). Öğretmen, öğretmen adayları ve öğrenciler arasında kültürel farklılaşma ve uzlaşmazlık çözüm tercihleri. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 6, 25-40.
  • Demir, N. Ö., Baran, A. G. ve Ulusoy, D. (2005). Türkiye’de ergenlerin arkadaş-akran grupları ile ilişkileri ve sapmış davranışlar: Ankara örneklemi. Bilig/ Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 32, 83-108.
  • Demirtaş, Z. ve Ersözlü, A. (2007). Okul kültürü ile öğrencilerin şiddete başvurma davranışları arasındaki ilişkiler. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 178-189.
  • Deveci, S. E., Açık, Y., & Ayar, A. (2007). A survey of rate of victimization and attitudes towards physical violence among school-aged children in Turkey. Child: Care, Health On Development, 34, 25-31.
  • DuRant, R. H.,Cadenhead C., Pendergrast R. A., Slavens G. & Linder C. W. (1994). Factors associated with the use of violence among urban black adolescents, American Journal of Public Health, 84,612-617.
  • Durmuş, E. ve Gürgan, U. (2005). Lise öğrencilerinin şiddet ve saldırganlık eğilimleri. Gazi Üniversitesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 253-269.
  • Elliot, D. S., Huizinga, D., & Ageton, S. S. (1985). Explaining delinquency and drug use. Beverly Hills, CA: Sage.
  • Erdoğmuş, Z. (1993). Hüküm giymiş erkek çocukların suç işlemelerinde rol oynayan faktörler: Elazığ Çocuk Islahevi örneği. Sosyolojide Son Gelişmeler ve Türkiye’de Etkileri içinde (s.114-131). Abant: Unesco Milli Komisyonu.
  • Erickson, K. G., Crosnoe, R., & Dornbush, S. M. (2000). A social process model of adolescent deviance: Combining social control and differential association perspective. Journal of Youth and Adolescence, 29, 395-425.
  • Felson, R. B., & Staff , J. (2006). Explaining the academic performance-delinquency relationship. Criminology, 44, 209- 317.
  • Fowler, L. T. S., Banks, T. I., Anhalt, K. Der, H. H., & Kalis, T. (2008). The association between externalizing behavior problems, teacher-student relationship quality, and academic performance in young urban learners. Behavioral Disorder, 33, 167-183.
  • Gözütok, D., Karacaoğlu C., ve Er, K.O. (2007). Çocuklar evde de okulda da dövülüyor. A. Solak (Ed.), Okullarda Şiddet ve Çocuk Suçluluğu içinde (s. 133-149). Ankara: Hegem Yayınları.
  • Gutierrez, F., & Shoemaker, D.J. (2008). Self-reported delinquency of high school students in metro Manila: Gender and social class. Youth and Society, 40, 55-85.
  • Hagan, J. L., Gillis, A. R., & Simpson, J. (1985). The class structure of gender and delinquency: Toward a power-control theory of common delinquent behavior. American Journal of Sociology, 90,1151-1179.
  • Hagan, J. L., Simpson, J., & Gillis, A. R. (1987). Class in the household; A power-control theory of gender and delinquency. American Journal of Sociology, 92,788-816.
  • Heimer, K. (1996). Gender, interaction and delinquency: Testing a theory of differential social control. Social Psychology Quarterly, 59, 39-361.
  • Heimer, K. (1997). Socioeconomic status, subcultural definitions, and violent delinquency. Social Forces, 75, 799-833.
  • Hirschi, T. (1969). Causes of delinquency. Berkeley: University of California Press.
  • Jenkins, P. H. (1995). School delinquency and school commitment. Sociology of Education, 68, 221-239.
  • Kepenekçi, Y. K., & Çınkır, Ş. (2006). Bullying among Turkish high school students. Child Abuse & Neglect, 30, 1993-204.
  • Liska, A., & Reed, M. (1985). Ties to conventional institutions and delinquency: Estimating reciprocal effects. American Sociological Review, 50, 547-560.
  • Long, S. J. (1997). Regression models for categorical and limited dependent variables. Thousand Oaks: Sage.
  • McCarthy, B., & Hagan, J. (2001). When crime pays: Capital, competence, and criminal success. Social Forces, 79, 1035-1059.
  • Meehan, B. T., Hughes, J. N., & Cavell, T. A. (2003). Teacherstudent relationship as compensatory resources for aggressive children. Child Development, 74, 1145-1157.
  • Osgood, D. W., Finken, L. L., & McMorris, B. J. (2002). Analyzing multiple-item measures of crime and deviance II: Tobit Regression analyses of transformed scores. Journal of Quantitative Criminology, 18, 267-296.
  • Ousey, G. C., & Wilcox, P. (2007). The interaction of antisocial propensity and life-course varying predictors of delinquent behavior: Differences by method of estimation and implications for theory. Criminology, 45, 313-353.
  • Öğel, K., Taner, S. ve Eke, C. Y. (2006). Onuncu sınıf öğrencileri arasında tütün, alkol ve madde kullanım yayınlığı: İstanbul örneği. Bağımlılık Dergisi, 7, 18-23.
  • Özbay, O. (2003). Merton’s strain theory; Evidence from high school students in Ankara. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 59-76.
  • Özönder, C., Sağlam, S., Aksoy, E., Uluocak, Ş. ve Köktürk, G. (2005). İlköğretim okullarında şiddet ve taciz. Ankara: Köksav.
  • Payne, A. A. (2004). School community and disorder: Communal schools, student bonding, delinquency and victimization. New York, NY: LFB Scholarly Publishing LLC.
  • Payne, A. A., Gottfredson, D. C., & Gottfredson, G. R. (2003). School as communities: The relationship among communal school organization, student bonding, and school disorder. Criminology, 41, 749-777.
  • Ring, J., & Svensson, R. (2007). Social class and criminality among young people: A study considering the effects of school achievement as a mediating factor on the basis of Swedish register and self-report data. Journal of Scandinavian Studies in Criminology and Crime Prevention, 8, 210-233.
  • Sampson, R. J., & Lauritsen, J. C. (1990). Deviant lifestyles, proximity to crime, and off ender-victim link in personal violence. Journal of Research in Crime and Delinquency, 27, 110-139.
  • Skipa, R. L., & Peterson, R. L. (2000). School discipline at crossroads: From zero tolerance to early response. Exceptional Children, 66, 335-347.
  • Spano, R. C., & Bolland, J. (2006). The impact of timing of exposure to violence on violent behavoring a high poverty sample of inner city African American youth. Journal of Youth Adolescence, 35, 681-692.
  • Sprague, J., Walker, H. M., Stiber, S., Simonsen, B., & Nishioko, V. (2001). Exploring the relationship between school discipline referrals and delinquency. Psychology in the School, 38, 197- 206.
  • Stewart, E. A. (2003). School social bonds, school climate, and school misbehavior: A multilevel analysis. Justice Quarterly, 20, 575-604.
  • Sullivan, C. J., McGloin, J. M., & Piquero, A. R. (2008). Modeling the deviant Y in criminology: An examination of the assumption of censored normal regression and potential alternatives. Journal of Quantitative Criminology, 24, 399-421.
  • Sutherland, E. H. (1947). Criminology (4th ed). Philadelphia: Lippincott.
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi [TBMM]. (2007). Türkiye’de ortaöğretime devam eden öğrencilerde ve ceza ve infaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlü çocuklarda şiddet ve bunu etkileyen etkenlerin saptanması araştırma raporu. Ankara: Çocuklarda ve gençlerde artan şiddet eğilimi ile okullarda meydana gelen olayların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan meclis araştırma komisyonu (10/337,343,356,357). http://www.tbmm. gov.tr/develop/owa/ARASTIRMA_ONERGESI_GD.onerge_ bilgileri?kanunlar_sıra_no=491 adresinden 03 Haziran 2009 tarihinde edinilmiştir.
  • Ulusoy, D. (2006). Gençlerin sapmış davranışlara yönelmelerinde etiketlenmenin etkisi: Lise son sınıf gençliği örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23, 21-31.
  • Ulusoy, M. D., Demir, N. Ö. ve Baran, A. G. (2005). Parçalanmış aile ve gençlerde sapmış davranışlar: Lise son sınıf gençliği örneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22, 61-66.
  • Welsh, W. N. (2001). Effects of student and school factors on five measures of school disorder. Justice Quarterly, 18, 911-947.
  • Welsh, W. N., Greene, J. R., & Jenkins, P. H. (1999). School disorder: The influence of individual, institutional, and community factors. Criminology, 37, 73-115.
  • Welsh, W. N., Stokes, R., & Greene, J. R. (2000). Macro-level model of school disorder. Journal of Research in Crime and Delinquency, 36, 87-110.
  • Zhang, L., & Messner, S. F. (1996). School attachment and off icial delinquency status in the People’s Republic of China. Sociological Forum, 11, 285-303
APA ÜNAL REŞİTOĞLU H, ÇUKUR Ş (2011). Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi. , 547 - 570.
Chicago ÜNAL REŞİTOĞLU HALİME,ÇUKUR Şafak Cem Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi. (2011): 547 - 570.
MLA ÜNAL REŞİTOĞLU HALİME,ÇUKUR Şafak Cem Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi. , 2011, ss.547 - 570.
AMA ÜNAL REŞİTOĞLU H,ÇUKUR Ş Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi. . 2011; 547 - 570.
Vancouver ÜNAL REŞİTOĞLU H,ÇUKUR Ş Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi. . 2011; 547 - 570.
IEEE ÜNAL REŞİTOĞLU H,ÇUKUR Ş "Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi." , ss.547 - 570, 2011.
ISNAD ÜNAL REŞİTOĞLU, HALİME - ÇUKUR, Şafak Cem. "Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi". (2011), 547-570.
APA ÜNAL REŞİTOĞLU H, ÇUKUR Ş (2011). Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 547 - 570.
Chicago ÜNAL REŞİTOĞLU HALİME,ÇUKUR Şafak Cem Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11, no.2 (2011): 547 - 570.
MLA ÜNAL REŞİTOĞLU HALİME,ÇUKUR Şafak Cem Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.11, no.2, 2011, ss.547 - 570.
AMA ÜNAL REŞİTOĞLU H,ÇUKUR Ş Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(2): 547 - 570.
Vancouver ÜNAL REŞİTOĞLU H,ÇUKUR Ş Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2011; 11(2): 547 - 570.
IEEE ÜNAL REŞİTOĞLU H,ÇUKUR Ş "Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11, ss.547 - 570, 2011.
ISNAD ÜNAL REŞİTOĞLU, HALİME - ÇUKUR, Şafak Cem. "Okula bağlılık, okulda uygulanan disiplin teknikleri ve okulda mağdurluğun lise öğrencilerinin sapkın davranışları üzerine etkisi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 11/2 (2011), 547-570.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
16-04-2024 23:3

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları