Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!"

Yıl: 2009 Cilt: 4 Sayı: 10 Sayfa Aralığı: 157 - 175 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!"

Öz:
Şiddetin hakim olduğu bir dünyada, insan hakları ve hukuk devleti ilkesinin oldukça uzağında olan ülkelerden biri olan Türkiye, söz konusu güvenlik olunca, her insanını potansiyel birer tehlike olarak görmektedir. İnsanlara duyulan bu güvensizlik, sıklıkla "güvenlik" gerekçesiyle haklar ve özgürlükler üzerindeki kısıtlamalar olarak kendini göstererek kişi özgürlüğünün bir parçası olan kişisel güvenliği tehdit etmektedir. Yasal zeminler üzerinden de meşrulaş-tırılan güvensizlik, mevcut düzen içerisinde korku politikası temelinde bilinçli olarak şekillendirilmekte ve özgürlüklerinden yoksun bırakılan insanlar, yapılan hukuksuzluklara razı gelmektedir. Suç işlenmesinden önce de "önleyici" düstûruyla ortaya çıkan iletişimin denetlenmesi tedbiri, ilgili kanunlarda güvenlik güçlerine ve istihbarat servislerine geniş yetkiler tanımaktadır. Haberleşme özgürlüğü, özel yaşamın gizliliği gibi insan hakları, yasal düzenlemeler yerine güvenlik güçlerinin kişisel algıları tedbire dayanak edilerek savunmasız bırakılmıştır. İletişimin denetlenmesi tedbiri de, amacından çok uzak olarak, adeta bir "başucu tedbiri" olarak kullanılmaktadır. Bu tedbirlerin gizli olması ihlallerin belirlenmesi bakımından da ayrıca bir sorun yaratmaktadır. Oysaki açık müdahale niteliği taşıyan faaliyetlerin denetlenilebiİirliği ve yasal düzenlemelerin objektif kıstasları olması gerekliliği hukuk devleti ilkesi açısından hayati önem taşımaktadır. Sıklıkla gündemde yerini bulan ülke genelinde dinleme kararlarının veriliyor olması ve bu konuda bilgi edinme başvurularının dahi yapılıyor olması konunun önemini ortaya koymaktadır. Bu sebeple bu çalışmada insan hakları ve temel ilkeler doğrultusunda, CMK ve PVSK, JTGYK, Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu düzenlemeleri incelenecek, somut örnekler doğrultusunda kişisel güvenlik kavramı irdelenecektir.
Anahtar Kelime:

Konular: Siyasi Bilimler Hukuk Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akıllıoğlu, T. (1995), însan Hakları -I, Ankara: AÜSBF İHM Yayınları.
  • Altıparmak, K. (2006), Büyük Biraderin Gözetiminden Çıkış: Telefonların İzlenmesinde Devletin Sorumluluğu, İçinde: Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y.19, S.63.
  • Bora, T. (2001), Polis Partisi, İçinde: Birikim, S. 141.
  • Born, H., Leigh I. (2008), İstihbaratı Hesap Verebilir Hale Getirmek, İstanbul: TESEV Yayınları.
  • Bozkurt, V. (2000), Gözetim ve İnternet: Özel Yaşamın Sonu mu?, İçinde: Birikim Dergisi, S.136.
  • Centel, N., Zafer, H. (2008), Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Cerrah, İ. (2008), Avrupa Polis Etiği Kuralları ve Türkiye Güvenlik Personelinde Meslekiçi Sosyalleşme, İstanbul: TESEV Yayınları.
  • "Dinlendiğimizi Duyuran Gazeteciler Beraat Etti", (2009, 31 Mart), Bianet.
  • "Dinlendiğimizi Yazan İki Gazetecinin Üç Yıl Hapsi İstendi", (2008, 17 Ekim), Bianet.
  • Erdem, M. R. (2005), 5271 Sayılı CMK'da İletişimin Denetlenmesi, İçinde: Hukuki Perspektifler Dergisi, S.3.
  • Erdoğan, M. (2000-01), "Hikmet-i Hükümet"ten Hukuk Devletine Yol Var mı?, İçinde: Doğu Batı Dergisi, Y.4, S. 13.
  • Ergur, A. (1998), Elektronik Denetimin Sınırlarında Demokrasi, İçinde: Birikim Dergisi, S. 110.
  • Foucault, M. (2006), Hapishanenin Doğuşu, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara: İmge Kitabevi.
  • Gölcüklü, F. ve Gözübüyük, Ş. (2004), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Ankara: Turhan Kitabevi.
  • Gözübüyük Ş. ve Tan, T. (2007), İdare Hukuku Genel Esaslar Cilt-I, Ankara: Turhan Kitabevi. "Hakimler Kazara Kendilerini Dinletmiş", (2008, 17 Aralık), Taraf Gazetesi.
  • İlkiz, F. (2008), Gizli Dinlemenin Gizliliği, www.bianet. org/bianet/kategori/insanhaklari/107813/gizlidinlenmenin-gizliligi, 23 Haziran 2008.
  • İlkiz, F. (2009), Gizli Dinleme Esastır, http://bianet.org/bianet/kategori /bianet/112581/gizli-dinleme-esastir, 16 Şubat 2009.
  • Kaboğlu, İ. Ö. (1993), Özgürlükler Hukuku, İstanbul: Afa Yayınları.
  • Kalabalık, H. (1998), İdarenin Kolluk Faaliyetleri Karşısında İnsan Haklarının Durumu ve Korunması, Türkiye'de İnsan Hakları Konferansı, 7-9 Aralık 1998, Ankara.
  • Kapani, M. (1993), Kamu Hürriyetleri, Ankara: Yetkin Yayınevi.
  • Kilkelly, U. (2003), Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Gösterilmesi Hakkı, İnsan Hakları El Kitapları No: 1, Almanya: Avrupa Konseyi İnsan Hakları Genel Müdürlüğü.
  • Kunter, N., Yenisey, F., Nuhoğlu, A. (2008), Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Kühne, H. H. (2004), Avukat Telefonlarının Dinlenmesi, Çev. Hakan Hakeri, İçinde: Prof. Dr. Nurullah Kunter'e Armağan - Adil Yargılanma Hakkı ve Ceza Hukuku, Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Marx, G. T. (1996), Privacy and Technology, http://web.mit.edu/gtmarx /www/privantt.html, 5 Şubat 2009.
  • O'Neill, J. (2007-08), Disiplin Toplumu: Weber'den Foucault'ya, Çev. Mine Yıldırım, İçinde: Doğu Batı Dergisi, Y.10, S.43.
  • Ökçesiz, H. (1998), Hukuk Devleti, İstanbul: Afa Yayınları.
  • Ökçesiz, H. (2005), Özgürlük Güvenlik İlişkisinde Yedi Sav, İçinde: Hukuki Perspektifler Dergisi, S.4.
  • Orwell, G. (2007), Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, Çev. Nuran Akgören, İstanbul: Can Yayınları.
  • Özbek, V. Ö. (2005), CMKÎzmir Şerhi, Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Özdek, Y. (2004), Avrupa insan Hakları Hukuku ve Türkiye, Ankara: TODAİE İnsan Hakları Araştırma ve Derleme Merkezi.
  • Öztürk, A. (2007-08), Bir Haklı Savaş Tartışması: Şiddet Meşru Olabilir mi?, İçinde: Doğu Batı Dergisi, Y.10, S.43.
  • Öztürk, B., Erdem, M. R. (2006), Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • Sancar, M. (2000-01), Şiddet, Şiddet Tekeli ve Demokratik Hukuk Devleti, İçinde: Doğu Batı Dergisi, Y.4, S. 13. "Telekulak Töreye Karşı İşlemiyor", (2008, 5 Eylül), Radikal Gazetesi.
  • Tezcan, D., Erdem, R., Sancakdar, O. (2004), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türkiye 'nin İnsan Hakları Sorunu, Ankara: Seçkin Yayınevi. "Türkiye'yi Sarsacak Belge", (2005, 1 Haziran), Vatan Gazetesi.
  • Uygun, O. (2003), Küreselleşme ve Değişen Egemenlik Anlayışının Sosyal Haklara Etkisi, İçinde: Anayasa Yargısı Dergisi, C.20.
  • Yokuş Sevük, H. (2006); Kolluk Tarafından Suçun Önlenmesine Yönelik Yapılan İletişimin Denetlenmesine İlişkin Değerlendirmeler, İçinde: Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y.19,-S.67.
APA ATAY H (2009). Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!". , 157 - 175.
Chicago ATAY H. Hande Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!". (2009): 157 - 175.
MLA ATAY H. Hande Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!". , 2009, ss.157 - 175.
AMA ATAY H Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!". . 2009; 157 - 175.
Vancouver ATAY H Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!". . 2009; 157 - 175.
IEEE ATAY H "Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!"." , ss.157 - 175, 2009.
ISNAD ATAY, H. Hande. "Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!"". (2009), 157-175.
APA ATAY H (2009). Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!". Ceza Hukuku Dergisi, 4(10), 157 - 175.
Chicago ATAY H. Hande Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!". Ceza Hukuku Dergisi 4, no.10 (2009): 157 - 175.
MLA ATAY H. Hande Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!". Ceza Hukuku Dergisi, vol.4, no.10, 2009, ss.157 - 175.
AMA ATAY H Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!". Ceza Hukuku Dergisi. 2009; 4(10): 157 - 175.
Vancouver ATAY H Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!". Ceza Hukuku Dergisi. 2009; 4(10): 157 - 175.
IEEE ATAY H "Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!"." Ceza Hukuku Dergisi, 4, ss.157 - 175, 2009.
ISNAD ATAY, H. Hande. "Temel haklar ve ilkeler doğrultusunda iletişimin denetlenemsi tedbiri ve kişisel güvenlik:"biri bizi dinliyor!"". Ceza Hukuku Dergisi 4/10 (2009), 157-175.