İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler

BATIGÜN DURAK, Ayşegül; KILIÇ, NEVİN

İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler

Ayşegül BATIGÜN DURAK, (Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Nevin KILIÇ (Haliç Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)

Türk Psikoloji Dergisi

93 18

Yıl: 2011 Cilt: 26 Sayı: 67 Sayfa Aralığı: 1 - 13 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler

Öz:

Bu çalışmanın temel amacı, üniversite öğrencileri arasında internetin kullanım amacı ve internet bağımlılığının yaygınlık oranı konusunda bilgiler elde etmek; internet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, psikolojik belirtiler ve sosyal destek arasındaki ilişkileri saptamaktır. Ayrıca internet bağımlılığı ile insiyet ve sosyo-ekonomik düzey gibi demografi k değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek de araştırmanın diğer bir amacını oluşturmaktadır. Örneklem grubu Ankara ve İstanbul illerindeki çeşitli özel ve devlet üniversitelerinde okumakta olan 672 kız ve 525 erkek olmak üzere toplam 1198 üniversite öğrencisinden oluşmuştur. Çalışmada İnternet Bağımlılığı Ölçeği, Beş Faktör Kişilik Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan bir seri istatistik analiz sonucunda öğrencilerin günde ortalama 1.53 (S = .79) saat internete bağlı kaldıkları; %18.89’unun internet bağımlısı olarak tanımlanabileceği ve erkeklerin internet bağımlılığı puanlarının kadınlardan anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca, üst sosyo-ekonomik düzeyde yer alan öğrencilerin orta ve alt sosyo-ekonomik düzeydeki öğrencilere göre anlamlı düzeyde daha yüksek internet bağımlılığı puanlarına sahip oldukları da dikkati çekmektedir. Yapılan regresyon analizi sonucunda internetin gün içerisinde uzun süreli ve iletişim amacıyla kullanımı, üst sosyoekonomik düzey, erkek olmak, gelecek beklentisi, yaşam doyumu ve özdenetimin düşük; nörotizm, anksiyete ve somatizasyonun ise yüksek olması internet bağımlılığını yordayan değişkenler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelime: sosyodemografik özellikler internet bağımlılık ölçeği Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği istatistiksel analiz üniversite öğrencileri kişilik özellikleri psikolojik belirtiler sosyoekonomik düzey kısa semptom envanteri Türkiye beş factor kişilik envanteri ölçeği internet kullanımı internet bağımlılığı toplumsal cinsiyet

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Batıgün, A. D. ve Hasta D. (2010). İnternet bağımlılığı: Yalnızlık ve kişilerarası ilişki tarzları açısından bir değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(3), 213-219.
Bayraktar, F. (2001). Ergenlik döneminde internet kullanımının rolü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Bayraktar, F. ve Gün Z. (2007). Incidence and correlates of internet usage among adolescents in North Cyprus. Cyberpsychology & Behavior, 10, 191-197.
Benet-Martinez, V. ve John, O. P. (1998). Los Cinco Grandes Across Cultures and Ethnic groups: Multitrait Multimethod Analyses of the Big Five in Spanish and Eglish. Journal of Personality and Social Psychology, 75(3), 729-750.
Brenner, V. (1997). Psychology of computer use: XLVIL. Parameters of internet use, abuse and addiction: The fi rst 90 days of the internet usage survey. Psychological Reports, 80, 879-882.
Chou, C. ve Hsiao, M. C. (2000). Internet addiction, usage, gratifi cation, and pleasure experience: The Taiwan college students’ case. Computers and Education, 35, 65-80.
Chou, C., Condron, L. ve Belland, J. C. (2005). A review of the research on internet addiction. Education Psychological Review, 4, 363-388.
Dağ, İ. (2005). Psikolojik test ve ölçeklerde geçerlik ve güvenirlik. 3P Dergisi, 13(Ek sayı 4), 17-23. Derlega,V. L., Meets, S., Petronio, S. ve Marqulis, S. T. (1993). Self-disclosure. London: Sage.
Derogatis, L. R. (1992). The Brief Symtom Inventory (BSI), Administration, scoring and procedures manual. II. Clinical Psychometric Research Inc.
Derogatis, L. R. ve DellaPietra, L. (1994). Psychological tests in screening for psychiatric disorder. M. E. Maruish, (Ed.), The use of Psychological Testing for Treatment Planning and Outcome Assessment içinde (55-74). New Jarsey: Lawrence Erlbaum Associates Eijnden, R. J. M., Meerkerk, G. J., Vermulst, A. A., Spijkerman,
R. ve Engels, C. M. E. (2008). Online communication, compulsive internet use, and psychosocial well-being among adolescents: A longitudinal study. Developmental Psychology, 44, 655-665.
Eker, D., Arkar, H. ve Yaldız, H. (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 17-25.
Eker, D. ve Arkar, H. (1995). Percieved social support: Psychometric properties of the MSPSS in normal and pathological groups in a developing country. Social Psychiatry & Psychiatric Epidemiology, 30, 121-126.
Engelberg, E. ve Sjöberg, L. (2004). Internet use, social skills, and adjustment. CyberPsychology & Behavior, 7(1), 41- 47.
Erdoğan, Y. (2008). Exploring the relationships among internet usage, internet attitudes and loneliness of Turkish adolescents. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 2(2), 1-8.
Goldberg, I. (2006). Internet addiction disorder: Diagnostik criteria. http://www. Psychom.net/iadcriteria.html, 17 Şubat 2006.
Halls, A. S. ve Parsons, J. (2001). Internet addiction: College student case study using best practices in cognitive behavior therpy. Journal of Mental Health Counseling, 23, 312-328.
Hamburger, Y. A. (2009). Personality, individual differences and internet use. A. Joinson, K. McKenna, T. Postmes ve U. D. Reips, (Ed.), The Oxford handbook of internet psychology içinde (187-204). Oxford University Press.
Hamburger, Y. A. ve Ben-Artzi, E. (2000). The relationship between extraversion and neuroticism and the different uses of the internet. Computers in Human Behavior, 16, 441-449.
Hojat, M. (1982). Loneliness as a function of selected personality variables. Journal of Clinical Psychology, 38, 137- 141.
Holahan, C. J. ve Moos, R. H. (1982). Social support and adjustment: Predictive benefi ts of social climate indices. American Journal of Community Psychology, 10, 403-415.
T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni http://www.tuik.gov.tr. , Sayı: 147, 8 Ağustos 2009.
Inderbiten, H. M., Walters, K. S. ve Bukowski, A. L. (1997). The role of social anxiety in adolescent peer relations: Differences among sociometric status groups and rejected subgroups. Journal of Clinical & Child Psychology, 26, 338-348.
Jackson, L. A., Alexander, E., Biocca, F. A., Barbatsis, G., Fitzgerald, H. E. ve Zhao, Y. (2003). Personality, conitive style, demographic characteristics and internet use. Findings from the HomeNetToo project. Swiss Journal of Psychology, 62, 79-90.
Ko, C. H., Yen, J. Y., Chen, C. C., Chen, S. H., Wu, K. ve Yen, C. F. (2006). Tridimensional persoality of adolescents with internet addiction and substance use experience. Canadian Journal of Psychiatry, 51(14), 887-893.
Kraut, S., Kiesler, B. ve Boneva, J. (2002). Cummings J, Helgeson V, Crawford, A Internet paradox revisited. Journal of Social Issues, 58, 49-74.
Kubey, R. W., Lavin, M. J. ve Barrows, J. R. (2001). Internet use and collegiate academic performance decrements: Early fi ndings. Journal of Communication, 51, 366-382.
Levine, I. ve Stokes, J. P. (1986). An examination of the relation between individual difference variables to loneliness. Journal of Personality, 54, 717-733.
McKenna, K. ve Bargh, J. (2000). Plan 9 from cyberspace: The implications of the internet for personality and social psychology. Personality and Social Psychology Review, 4, 57-75.
Miller, S. M. (2008). The effect of frequency and type of internet use on perceived social support and sense of well-being in individuals with spinal cord injury. Rehabilitation Counseling Bulletin, 51(3), 148-158.
Morahan-Martin, J. M. ve Schumacher P. (2000). Incidence and correlates of pathological internet use among college students. Computers in Human Behavior, 16, 13-29.
Papacharissi, Z. ve Rubin A. M. (2000). Predictors of internet use. Journal of Broadcast Electron Media, 44, 175-196.
Pennebaker, J.W. (1989). Confession, inhibition, and disease. L. Berkowitz, (Ed.), Advances in experimental social psychology içinde 221-244. New-York: Academic Press.
Shim, Y. S. (2004). The impact of the internet on teenagers’ interpersonal communication behaviors: The relationship between internet use and desire for face-to-face comminication. Yayınlanmamış doktora tezi, Southern Illinois University Carbondale.
Stephenson, W. (1988). The play theory of mass communication. NJ: Transaction Boks.
Subrahmanyam, K. ve Lin, G. (2007). Adolescents on the net: Internet use and well-being. Adolescence, 42, 659-677.
Sümer, N., Lajunen, T. ve Özkan, T. (2005). Big Five Personality Traits as the distal predictors of road accident involvement. G. Underwood, (Ed.), Traffi c and transport psychology: Theory and application içinde (215-227). Ellsevier.
Şahin, N. H., Batıgün, A. D. ve Uğurtaş, S. (2002). Kısa Semptom Envanteri: Ergenler için kullanımı. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(2), 21-32.
Şahin, N. H. ve Durak, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri: Türk gençleri için uyarlaması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 44-56.
Tuten, T. L. ve Bosnjak, M. (2001). Understanding differences in Web usage: The role of need for cognition and fi ve factor model of personality. Social Behavior and Personality, 29, 391-398.
Vaizoğlu, S. A., Aslan, D., Görmüş, U., Ünlügüzel, G., Özemri, S., Akkuş, A. ve Güler, C. (2004). Internet use among high school students in Ankara, Turkey. Sudi Medical Journal, 25, 737-740.
Willoughby, T. A. (2008). Short-term longitudinal study of internet and computer game use by adolescent boys and girls: Prevalence, frequency of use, and psychosocial predictors. Developmental Psychology, 44, 195-204.
Yang, S. C. ve Tung, C. (2004). Comparison of internet addicts and non-addicts in Taiwanese high school. Computers in Human Behavior, 23, 79-96.
Yeh, Y. C., Ko, H. C., Wu, J. Y. W. ve Cheng, C. P. (2008). Gender differences in relationships of actual and virtual social support to internet addiction mediated through depressive symptoms among college students in Taiwan. CyberPsychology & Behavior, 11, 485-487.
Yellowlees, P. M. ve Marks, S. (2007). Problematic internet use or internet addiction?. Computers in Human Behavior, 23, 1447-1453.
Young, K. ve Rodgers, R. C. (1998). Internet addiction: Personality traits associated with its development. Paper presented at the 69th Annual Meeting of the Eastern Psychological Association.
Young, K.S. (1998). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. CyberPsychol & Behavior, 1, 237- 244.
Yousfi , S., Matthews, G. ve Amelang, M. (2004). Personality and disease: Correlations of Multiple trait scores with various illnesses. Journal of Health Psychology, 9, 627- 647.

APA	BATIGÜN DURAK A, KILIÇ N (2011). İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler. , 1 - 13.
Chicago	BATIGÜN DURAK Ayşegül,KILIÇ NEVİN İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler. (2011): 1 - 13.
MLA	BATIGÜN DURAK Ayşegül,KILIÇ NEVİN İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler. , 2011, ss.1 - 13.
AMA	BATIGÜN DURAK A,KILIÇ N İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler. . 2011; 1 - 13.
Vancouver	BATIGÜN DURAK A,KILIÇ N İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler. . 2011; 1 - 13.
IEEE	BATIGÜN DURAK A,KILIÇ N "İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler." , ss.1 - 13, 2011.
ISNAD	BATIGÜN DURAK, Ayşegül - KILIÇ, NEVİN. "İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler". (2011), 1-13.

APA	BATIGÜN DURAK A, KILIÇ N (2011). İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 1 - 13.
Chicago	BATIGÜN DURAK Ayşegül,KILIÇ NEVİN İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi 26, no.67 (2011): 1 - 13.
MLA	BATIGÜN DURAK Ayşegül,KILIÇ NEVİN İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, vol.26, no.67, 2011, ss.1 - 13.
AMA	BATIGÜN DURAK A,KILIÇ N İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi. 2011; 26(67): 1 - 13.
Vancouver	BATIGÜN DURAK A,KILIÇ N İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi. 2011; 26(67): 1 - 13.
IEEE	BATIGÜN DURAK A,KILIÇ N "İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler." Türk Psikoloji Dergisi, 26, ss.1 - 13, 2011.
ISNAD	BATIGÜN DURAK, Ayşegül - KILIÇ, NEVİN. "İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografi k değişkenler arasındaki ilişkiler". Türk Psikoloji Dergisi 26/67 (2011), 1-13.