Yıl: 2011 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1951 - 1964 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri

Öz:
Battal-nâme (Türk), Sasonlu Tavit (Ermeni) ve Digenes Akrites (Bizans) destanları farklı toplumlara aittir. Bu üç destanı bizim için ilginç kılan ise, her üçünün de konularının – özellikle Sasonlu Tavit ve Digenes Akrites – Anadolu topraklarında geçmesidir. Özellikle Sasonlu Tavit üzerinde Türk destanlarının hem yapı hem de üslup yönünden açık bir tesiri görülmüştür. Bu çalışmamızda rüya kavramı ve destanlardaki işlevlevinin yanında, modern psikolojinin rüya tanımını ve destanlardaki rüyaların hangi kategoriye girdiğini de anlatmaya gayret gösterdik. Her üç destanda da benzer rüyaların varlığı, bu rüyalarda görülen şahsiyetlerin fonksiyonlarının aynı olduğu görüldü. Bu durum, üç toplumun da uzun tarihî müşterekliği ve karşılıklı etkileşimleri neticesinde olmuştur. Ancak, Ermeni folklorunun diğer örneklerinden de hareketle Türk anlatı geleneğinin ve Türklerin Şamanizm anlayışının, Sasonlu Tavit ve Digenes Akrites destanlarındaki rüyalarda etkin bir şekilde görüldüğü tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

The function of dreams in Battalname, Digenis Akritas and David of Sassoun

Öz:
Battal-nâme, David of Sassoun and Digenes Akritas belongs to three different societys. The most important feature of these three epics, that their issues occured in Anatolia. However, there isn’t a relationship between Turks and the plot of the epics. But Turkish narrative tradition deeply affected these epics and their plots. The relationship between narrator and listener, depiction of heroes, and relationship with each other, we can see many similar theme in the epics. In this paper we researched concept of dream, the function of dreams in the epics, what is the concept of dream in the modern psychology and its overwiev on the dreams. The function of dreams, and peoples in the dreams are similar in the each epics. This stiation occured historical association between three community. As a result of this article, we understand, that Turkish narrative tradition and understanding of Turkis Shaman is very effective on these three epics.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • ADLER, Alfred: Bireysel Psikoloji, Çev: Ali Kılıçoğlu, Say yayınları, İstanbul 2009.
  • ANOHİN, A.V.: Altay Şamanlığına Ait Materyaller, Çev: Dr. Zekeriya Karadavut, Jannet Meyermanova, Kömen Yayınları, Konya 2006.
  • BALDİCK, Julian: Animal and Shaman, Ancient Religions of Central Asia, New York University Press, USA 2000.
  • DEMİR Necati, ERDEM, Mehmet Dursun, Battal-nâme, (Eski Türkiye Türkçesi), Hece Yayınları, Ankara 2006. Daredevils of Sassoun, The Armenian National Epic, By Leon Surmelian, George Allen & Unwin Ltd, London 1964.
  • David of Sassoun, The Armenian Folk Epic in Four Cycles, Translated with an Introduction and Notes by Artin K. SHALİAN, Ohio University Press, 1964.
  • Digenes Akrites, Anadolu‟nun Büyük Destanı (Grottaferrata ve Escorial versiyonları Yunanca ve Türkçe olarak) Yunancadan Çeviren: Barış BAYSAL, Kalkedon Yayınları, İstanbul 2009.
  • Dini Kavramlar Sözlüğü, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2006.
  • DİOSZEGİ, Vilmos: Tracing Shamans in Siberia, Humanities Press Inc, New York, 1960.
  • ERDOĞAN, İsmail: İslam Filozoflarının Rüyanın Mahiyeti Hakkındaki Görüşleri Üzerine Bir İnceleme, İslami Araştırmalar, C.16, S.1., 63-71, 2003.
  • FREUD, Sigmund: Rüya Yorumları-I, İlya Yayınları, Çev: Akın Kanat, İzmir 2006.
  • FREUD, Sigmund: Psikanaliz Üzerine, Çev: A. Avni Öneş, Say Yayınları, İstanbul 2008.
  • FREUD, Sigmund: Metapsikoloji, Çevirenler: Dr. Emre Kapkın, Ayşen Tekşen Kapkın, Payel Yayınları, İstanbul Mart 2002.
  • GENÇTAN, Engin: Psikanaliz ve Sonrası, Metis Yayınları, İstanbul, Mayıs 2008.
  • GİLLOT, Pascale: Althusser ve Psikanaliz, Çev: Nami Başer, Epos Yayınları, Ankara 2010.
  • JUNG, Carl Gustav: Analitik Psikoloji, Çev: Ender Gürol, Payel Yayınları, İstanbul 2006.
  • JUNG, C. G.: İnsan ve Sembolleri, Çeviri: Ali Nahit Babaoğlu, Okuyan-us Yayınları, Ağustos 2009.
  • JUNG, Antony Stevens, Türkçesi: Ayda Çayır, Kaknüs, İstanbul 1999.
  • KALAFAT, Dr. Yaşar t: Türk – Ermeni Kültür İlişkilerinde Mitolojik Boyut, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, Nisan 2003.
  • Kindî: Uyku ve Rüyanın Mahiyeti Üzerine, (Felsefî Risâleler içerisinde) çev. Mahmut Kaya, İstanbul, 1994.
  • Kur‟ân-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Hazırlayanlar: Prof. Dr. Hayrettin KARAMAN, Prof. Dr. Ali ÖZEK, Prof. Dr. İbrahim Kafi DÖNMEZ, Prof. Dr. Mustafa ÇAĞRICI, Prof. Dr. Sadrettin GÜMÜŞ, Doç. Dr. Ali TURGUT, Ankara 2007.
  • LAGACHE, Daniel: Psikanaliz, Yayına Hazırlayan, Halil Gökhan, Dost yayınları, Ankara Nisan 2005.
  • Manas Eposunun Okuyalarınan Kıskaça Bayanı (Cusup Mamay varyantı boyunca) Şincan El Basması, Urumçi, 1995.
  • SCHİMMEL, Annemarie: Halifenin Rüyaları, İslamda Rüya ve Rüya Tabiri, Kabalcı , İstanbul 2005.
  • TÜRKMEN, Prof. Dr. Fikret: Türk Halk Edebiyatının Ermeni Kültürüne Tesiri, Akademi Yayınları, İzmir 1992.
  • YILMAZ, Kardiye: Kamile ÇETİN: Rüyalar Ve Niyazî-İ Mısrî‟nin Ta„Bîrâtü‟l-Vâkı„Ât Adlı Eserinde Rüyaların Dili, Turkish Studies International Periodical For the Language, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 2/4 Fall 2007.
APA YILMAZ M (2011). Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri. , 1951 - 1964.
Chicago YILMAZ MEHMET Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri. (2011): 1951 - 1964.
MLA YILMAZ MEHMET Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri. , 2011, ss.1951 - 1964.
AMA YILMAZ M Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri. . 2011; 1951 - 1964.
Vancouver YILMAZ M Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri. . 2011; 1951 - 1964.
IEEE YILMAZ M "Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri." , ss.1951 - 1964, 2011.
ISNAD YILMAZ, MEHMET. "Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri". (2011), 1951-1964.
APA YILMAZ M (2011). Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri. Turkish Studies (Elektronik), 6(1), 1951 - 1964.
Chicago YILMAZ MEHMET Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri. Turkish Studies (Elektronik) 6, no.1 (2011): 1951 - 1964.
MLA YILMAZ MEHMET Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri. Turkish Studies (Elektronik), vol.6, no.1, 2011, ss.1951 - 1964.
AMA YILMAZ M Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri. Turkish Studies (Elektronik). 2011; 6(1): 1951 - 1964.
Vancouver YILMAZ M Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri. Turkish Studies (Elektronik). 2011; 6(1): 1951 - 1964.
IEEE YILMAZ M "Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri." Turkish Studies (Elektronik), 6, ss.1951 - 1964, 2011.
ISNAD YILMAZ, MEHMET. "Battalname-Sasonlu Tavit ve Digenis Akritas destanlarında rüyaların işlevleri". Turkish Studies (Elektronik) 6/1 (2011), 1951-1964.