Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı

Sevda YAPRAKLI (Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Erzurum, Türkiye)
Ankara Üniversitesi SBF Dergisi
5 0
Yıl: 2010 Cilt: 65 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 141 - 163 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı

Öz:
Çalışmanın amacı, Türkiye’nin dış ticaret açıklarını etkileyen temel faktörleri, maliye, para ve dövizkuru politikası çerçevesinde incelemektir. Bu amaçla çalışmada, esnek döviz kuru rejiminin uygulandığı2001:3-2009:6 dönemine ait aylık zaman serileri kullanılarak reel bütçe açığı, reel para arzı ve reel efektifdöviz kuru endeksinin reel dış ticaret açığı üzerindeki etkileri sınır testi yaklaşımı kullanılarak ekonometrikaçıdan incelenmektedir. Analiz sonuçlarına göre uzun dönemde dış ticaret açığı; bütçe açığından pozitif veistatistiki açıdan anlamlı, para arzından negatif ve istatistiki olarak anlamlı, reel efektif kur endeksinden isepozitif ve istatistiki açıdan anlamsız olarak etkilenmektedir. Öte yandan kısa dönemli analiz sonuçları, paraarzının dış ticaret açığını pozitif ve istatistiki olarak anlamlı etkilediğini göstermektedir. Bütçe açığı ve reelefektif kur endeksine ait kısa dönemli analiz sonuçları ise uzun dönemli ilişki sonuçlarıyla paralellik arzetmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat Uluslararası İlişkiler

The determinants of foreign trade deficits under floating exchange rate Regime: Bounds test approach

Öz:
The purpose of this paper is to investigate fundamental factors affecting foreign trade deficit ofTurkey that in the content of fiscal, monetary and exchange rate policies. For this purpose, the effects of realbudget deficit, real monetary supply and real effective exchange rate index on real foreign trade deficit areanalyzed econometrically by using bounds test by using monthly series belonging to the period of 2001:3- 2009:6 that floating exchange rate regime is implemented. According to the analysis results, foreign tradedeficit is positively and statistically significant effected by budget deficit, negatively and statisticallysignificant effected by monetary supply, and posivitely and not statistically significant by real effectiveexchange rate index in the long run. Furthermore, analysis results in short run show that foreign trade deficitis posivitely and statistically significant effected by monetary supply. Analysis results in short run belongingto budget deficit and real effective exchange rate index are demonstration parallel with the relationship resultsin long run.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acaravcı, A. ve I. Öztürk (2008), “Twin Deficits Phenomenon: Empirical Evidence from the ARDL Bound Test Approach for Turkey,” Bulletin of Statistics and Economics, 2: 57-64.
  • Adedeji, O.S., J.Handa ve A. B. Darku (2005), The Balance of Payments Analysis of Developing Economies: Evidence from Nigeria and Ghana (England :Ashgate Publishing Ltd).
  • Akbostancı, E. ve G.I. TUNÇ (2002), “Turkish Twin Deficits: an Error Correction Model of Trade Balance,” ERC Working Papers, 01(06).
  • Alkswani, A.M. (2000), “The Twin Deficit Phenomenon in Petroleum Economy: Evidence from Saudi Arabia,” Seventh Annual Conference, Economic Research Forum (Amman).
  • Anoruo, E. ve S. Ramchander (1998), “Current Account and Fiscal Deficits: Evidence from Developing Economies of Asia,” Journal of Asian Economics, 9(3) : 487-501.
  • Arize, A.C. (1994), “Cointegration Test of a Long-run Relation between the Real Effective Exchange Rate and the Trade Balance,” International Economic Journal, 8(3): 1-9.
  • Aydın, M.F., U.Çıplak ve M.E.Yucel (2004), “Export Supply and Import Demand Models for the Turkish Economy,” The Central Bank of the Republic of Turkey Research Department Working Paper, 04(09).
  • Bagnai, A ve S. Manzocchı (1999),“Current-Account Reversals in Developing Countries: The Role of Fundemantals,” Open Economic Review, 10: 143-163.
  • Bahmani-Oskooee, M.(1986), “Determinants of International Trade Flows: The Case of Developing Countries,” Journal of Development Economics, 20: 107-123.
  • Bahmani-Oskooee, M.(1989), “Effects of the US Government Budget on its Current Account: An Empirical Inquiry,” Quarterly Review of Economics and Business, 29: 76-91
  • Bahmani-Oskooee, M.(1995), “The Long-Run Determinations of the US Trade Balance Revisited?,” Journal of Post Keynesian Economics, 17: 457-465.
  • Bahmani-Oskooee, M.(2004), “Dynamics of the U.S. Trade With Developing Countries,” The Journal of Developing Areas, 37(2): 1-11.
  • Bahmani-Oskooee, M ve F. Niroomand (1998); “Long-Run Price Elasticities and The Marshall-Lerner Condition Revisited,” Economics Letters, 61: 101-109.
  • Baldemir, E. ve A.Keskiner (2004), “Devalüasyon, Para, Reel Gelir Değişkenlerinin Dış Ticaret Üzerine Etkisinin Panel Data Yöntemiyle Türkiye İçin İncelenmesi,” Dokuz Eylül Üniversitesi SBE Dergisi, 6(4): 44-59.
  • Bardsen, G.(1989), “Estimation of Long Run Coefficient in Error Correction Models,” Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 51: 345-350.
  • Bems, R., L. Dedola ve F. Smets (2006), “US Imbalances: The Role of Technology and Fiscal and Monetary Policy,” European Central Bank Paper, http://sccie.ucsc.edu/webpages/ conf/Euro-Dollar/2006/Smets_paper.pdf 5, Erişim Tarihi: 02.08.2007.
  • Boivin, J. ve M .P.Giannoni (2006), “Has Monetary Policy Become More Effective?,” The Review of Economics and Statistics, 88(3): 445-462.
  • Bussiére, M., M.Fratzscher ve G. J. Muller (2004), ‘‘Current Account Dynamics in OECD and AB Acceding Countries-An Intertemporal Approach,’, ECB Working Paper Series : 311.
  • Calderon, C. A., A. Chong, A. ve N. LOAYZA (2002), “Determinants of Current Account Deficits in Developing Countries,” Contributions to Macroeconomics, 2: 1-35.
  • Chinn, M. D. ve E. S. Prasad (2000), ‘‘Medium-Term Determinants of Current Accounts in Industrial and Developing Countries: An Empirical Eploration,” IMF Working Paper, 46.
  • Christiano, L. J., M. Eichenbaum ve C. L. Evans (1999), “Monetary Policy Shocks: What Have We Learned and To What End?,” Taylor, B ve M.Woodford(eds), Handbook of Macroeconomics(Amsterdam: Elsevier): 65-148.
  • Clarıida, R., J. Gali ve M. Gertler (2000), “Monetary Policy Rules and Macroeconomic Stability: Evidence and Some Theory,” Quarterly Journal of Economics, 25(2): 147-180.
  • Corsetti, G. ve G. J. Muller (2006), “Twin Deficits: Squaring Theory, Evidence and Common Sense,” Economic Policy, 21(48): 598–638.
  • Darrat, D. A. (1988), “Have Large Budget Deficits Caused Rising Trade Deficits?,” Southern Economic Journal, 54: 879-887.
  • Doğanlar, M., H. Bal ve M. Özmen (2004), “Uluslararası Ticaret ve Türkiye’nin İhracat Fonksiyonu,” Manas Üniversitesi S.B.E. Dergisi, 7: 83-109.
  • Duasa, J. (2007), “Determinants of Malaysian Trade Balance: An ARDL Bound Testing Approach,” Global Economic Review, 36(1): http://www.informaworld.com/smpp/ title~content=t713735143~db=all~tab=issueslist~branches=36 - v3689-102.
  • Egwaikhide, F. O. (1999), “Effects of Budget Deficit on Trade Balance in Nigeria: A Simulation Exercise,” African Development Review, 11(2): 265-289.
  • Eken, A. (1990), “Cari İşlemler Dengesi Üzerine Model Çalışması,” Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, I(2): 73-87.
  • Enders, W. ve B. S. Lee (1990); “Current Account and Budget Deficits: Twins or Distant Cousins?,” Review of Economics and Statistics, 72(3): 373-381.
  • Erkılıç, S. (2006), Türkiye’de Cari Açığın Belirleyicileri (Uzmanlık Yeterlilik Tezi) (Ankara:Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İstatistik Genel Müdürlüğü).
  • Fraga, A. (2000); “Monetary Policy During the Transition to a Floating Exchange Rate: Brazil's Recent Experience,” Finance and Development, 37(1): 1-5.
  • Freud, C. L. (2000), “Current Account Adjustment in Industrial Countries,” International Finance Discussion Paper, 692.
  • Froyen, R. T. (1999), Macroeconomics Theories and Policies (New Jersey: JPrentice Hall Inc).
  • Gali, J., J. D. Lopez-Salido ve J. Valles (2003), “Technology Shocks and Monetary Policy: Assessing the Fed's Performance,” NBER Working Papers, 8768, http://www.nber.org/ papers/w8768 (Erişim Tarihi: 05.07.2007).
  • Ganesh, S.M. ve V.Srivyal (2003), “Revisiting the Relationship Between Real Exchange Rate and Trade Balances,” Economic Studies, 2: 34-44.
  • Ghosh, A. R.ve J. D. Ostry (1995); “The Current Account in Developing Countries: A Perspective from the Consumption-Smoothing Approach,” The World Bank Economic Review, 19(2): 303-333.
  • Hooper, P. ve R. Tyron (1984), “The Current Account of the United States, Japan, and Germany: A Cyclical Analysis,” Board of Governors International Finance Discussion Papers, 236: 1-39.
  • Houthakker, H. S. ve S. P. Magge (1969), “Income and Price Elasticities in World Trade,” Review of Economics and Statistics, 51: 111-125.
  • Howard, D. H. (1989), “Implications of the U.S. Current Account Deficit,” Journal of Economic Perspectives, 3(4): 153-165.
  • Huang, C. J. (2006), “Government Expenditures in China and Taiwan: Do They Follow Wagner’s Law,” Journal of Economic Development, 31(2): 139-148.
  • Kandil, M. ve J. Grene (2002), “The Impact of Cyclical Factors on the U.S. Balance of Payments,” IMF Working Paper, 2(5).
  • Karunaratne, N.D. (1988), “Macro-Economic Determinants of Australia's Current Account, 1977- 1986,” Weltwirtschaftliches Archiv, 124(4): 713-728.
  • Khan, M.S. ve M.D. Knight (1983), “Determinants of Current Account Balances of Non-Oil Developing Countries in the 1970s,” IMF Staff Papers, 4(30): 819-842.
  • Kim, S. (2001), “Effects of Monetary Policy Shocks on the Trade Balance in Small Open European countries,” Economics Letters, 71(2):197-203.
  • Kimbugwe, H. (2006), “The Bilateral J-Curve Hypothesis Between Turkey and Her 9 Trading Partners,” MPRA Paper, 4254, http:// mpra.ub.uni-muenchen.de/4254/ (Erişim Tarihi: 08.07.2007).
  • Kremers, J. M., Ericsson, N. R. ve J. Dolado (1992), “The Power of Cointegration Tests,” Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 54: 325-348.
  • Krugman, P. ve R. Baldwin (1987), “The Persistence of The U.S. Trade Deficit,” Brookings Papers on Economic Activity, 1: 1-43.
  • Kutlar, A. ve M. Şimşek (2001), “Türkiye’de Bütçe Açıklarının Dış Ticaret Açıklarına Etkileri, Ekonometrik Bir Yaklaşım: 1984(4)-2000(2),” Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(1): 1-13.
  • Kyereme, S.S. (2002), “Determinants of United States’ Trade Balance with Australia,” Applied Economics, 34(10): 1241-1250.
  • Lane, P. R. ve G. M.Milesi-Feretti (2002), “External Wealth, the Trade Balance, and the Real Exchange Rate,” IMF Working Paper, 02(51), http://ssrn.com/abstract=879454 (Erişim Tarihi: 03.07.2006) .
  • Lardy, N. R. (2005), “Exchange Rate and Monetary Policy in China,” Cato Journal, 25(1): 41-47.
  • Lau, E. ve T. C. Tang (2009), “Twin Deficits in Cambodia:Are There Reasons for Concern? An Empirical Study,” Monash University, Department of Economics, Disscussion Papers,11(09): 1-9.
  • Lee, J. ve M. D.Chinn (1998), “The Current Account and The Real Echange Rate: A Structural VAR Analysis Of Major Currencies,” NBER Working Papers, 6495, http://www. nber.org/papers/w6495(Erişim Tarihi: 05.07.2007).
  • Magee, S. P. (1973), “Currency Contracts, Pass-Through, and the J-curve,” Brookings Papers of Economic Activity, 1: 303-323.
  • Mah, J. S. (2000), “An Empirical Examination of the Disaggregated Import Demand of Korea-the Case of Information Technology Products,” Journal of Asian Economics, 11: 237-244.
  • Mcconnell, M. ve G.Perez-Quiros (2000), “Output Fluctuations in the United States: What Has Changed since the Early 1980s?,” American Economic Review, 90(5): 1464-1476.
  • Narayan, S. ve P. K. Narayan (2004), “Determinats of Demand of Fiji’s Exports: An Empirical Investigation,” The Developing Economics, 27(1): 5-112.
  • Onafowora, O. (2003), “Exchange Rate And Trade Balance in East Asia: İs There A J Curve?,” Economics Bulletin, 5(18): 1-13.
  • Parkin, M. (2000), Economics (United States: Addison-Wesley Publishing Company).
  • Peker, O. (2007), “Reel Döviz Kurunun Dış Ticaret Dengesi Üzerindeki Kısa ve Uzun Dönem Etkilerinin Ekonometrik Analizi: Türkiye Örneği,” 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, http://www. eisemp8.inonu.edu.tr/bildiri-pdf/peker.pdf (Erişim Tarihi: 06.05.2009).
  • Peker, O. ve Hotunoğlu H. (2009), “Türkiye’de Cari Açığın Nedenlerinin Ekonometrik Analizi,” Atatürk Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 23(3): 221-237.
  • Pesaran, M. H., Shin, Y. ve R. J. Smith (2001), “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships,” Journal of Applied Econometrics, 16: 289-326.
  • Prati, A. ve T. Tressel (2006), “What is the Most Effective Monetary Policy for Aid-Receiving Countries?,” DESA Working Paper, 12: 1-16.
  • Rose, A.K. (1990), “Exchange Rates and the Trade Balance: Some Evidence from Developing Countries,” Economics Letters, 34(3): 271-275.
  • Sarcinelli, M. (1982); “Current Account Deficit, Foreign Borrowing, and Monetary Policy: The Italian Experience,” Banca Nazionale del Lavoro- Quarterly Review, 141: 147-164.
  • Seyidoğlu, H. (1999), Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama (İstanbul:Güzem Yayınları).
  • Sivri, U. ve C. Usta (2001), “Reel Döviz Kuru, İhracat ve İthalat Arasındaki İlişki,” Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19(4): 1-9.
  • Srinivasan, T.N. ve T.J. Bhagwati (1980), “Trade and Welfare in a Steady State,” Chipman,S. and C.P. Kindleberger (eds), Flexible Exchange Rates and the Balance of Payments ( Amsterdam: North-Holland): 341-353.
  • Sugema, I. (2005), “The Determinants of Trade Balance and Adjustment to the Crisis in Indonesia,” CIES Discussion Paper, 0508, http://www.adelaide.edu.au/cies/ (Erişim Tarihi: 05.05.2006).
  • Şimşek, M. ve C. Kadılar (2004), “Türkiye’nin İthalat Talebi Fonksiyonunun Sınır Testi Yaklaşımı ile Eşbütünleme Analizi: 1970-2002,” Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(1): 27-34.
  • Tang, T.-C. (2006), “Cointegration Analysis on Japan’s Aggregate Import Demand Function: Does Data Frequency Matter?,” Labuan Bulletin of International Business & Finance, 4: 19-43.
  • Türel, O. (2004), “Döviz Kuru, Cari Açık ve Reel Ekonomi,” Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışmalı Toplantı, http//:www.tek.org.tr (Erişim Tarihi: 02.08.2007).
  • Upadhyay, K.P. ve D. Dhakal (1997), “Devaluation and the Trade Balance: Estimating the Long Run Effect,” Applied Economics Letters, 4(6): 343-45.
  • Utkulu, U. (2001), “Türkiye’de Dış Açıkların Belirleyicileri: Ekonometrik Bir İnceleme,” Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 16(2): 113-132.
  • Utkulu, U. (2003), “Türkiye’de Bütçe Açıkları ve Dış Ticaret Açıkları Gerçekten İkiz mi? Koentegrasyon ve Nedensellik Bulguları,” Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F.Dergisi 18(1): 45-61.
  • Vamvoukas, G. (1999), “The Twin Deficits Phenomenon: Evidence From Greece,” Applied Economics, 31: 1093-1100.
  • Warner, D. ve M. E. Kreinin (1983), “Determinants of International Trade Flows,” The Review of Economics and Statistics, 65: 96-104.
  • Yaldız, E. (2006), “İkiz Açık Hipotezi ve Türkiye,” İzmir İktisat Kongresi Araştırma Merkezi Bilimsel Çalışma Raporları Serisi, 1: 1-18.
  • Yamak, R. ve A. Korkmaz (2005), “Reel Döviz Kuru ve Dış Ticaret Dengesi İlişkisi,” İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 2: 11-29.
  • Yücel, Y. (2003), “Dynamics of the Current Account Of Balance of Payments In Turkey,” 7.İktisat Kongresi, 6-9 Eylül, 2003, ODTÜ, Ankara.
  • Yücel, F. ve A. Y. Ata (2003); “Eş-Bütünleşme ve Nedensellik Testleri Altında İkiz Açıklar Hipotezi: Türkiye Uygulaması,” Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 12(12): 97-110.
  • Zanghieri, P. (2004), “Current Account Dynamics in New EU Members: Sustainability and Policy Issues,” D'Etudes Prospectives Et D'Informations Internationales (CEPII) Working Papers, 07.
APA Yaprakli S (2010). Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı. , 141 - 163.
Chicago Yaprakli Sevda Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı. (2010): 141 - 163.
MLA Yaprakli Sevda Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı. , 2010, ss.141 - 163.
AMA Yaprakli S Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı. . 2010; 141 - 163.
Vancouver Yaprakli S Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı. . 2010; 141 - 163.
IEEE Yaprakli S "Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı." , ss.141 - 163, 2010.
ISNAD Yaprakli, Sevda. "Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı". (2010), 141-163.
APA Yaprakli S (2010). Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(4), 141 - 163.
Chicago Yaprakli Sevda Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 65, no.4 (2010): 141 - 163.
MLA Yaprakli Sevda Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, vol.65, no.4, 2010, ss.141 - 163.
AMA Yaprakli S Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 2010; 65(4): 141 - 163.
Vancouver Yaprakli S Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 2010; 65(4): 141 - 163.
IEEE Yaprakli S "Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı." Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65, ss.141 - 163, 2010.
ISNAD Yaprakli, Sevda. "Türkiye’de esnek döviz kuru rejimi altında dış açıkların belirleyicileri: Sınır testi yaklaşımı". Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 65/4 (2010), 141-163.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 16:16

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları