Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi

Harun ŞEŞEN (K.K.K. Teknik ve Proje Yönetimi Bölümü, Ankara, Türkiye)
Savunma Bilimleri Dergisi
1 0
Yıl: 2010 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 67 - 90 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi

Öz:
Örgütsel adalet algısı, bireylerin örgüt içi davranışları ve tutumları üzerinde etkili bir faktördür. Bireylerin yaşadığı tükenmişlik duygusu da adalet algısından etkilenebilen bir örgütsel değişkendir. Bu çalışmada, adalet algısının tükenmişlik üzerindeki etkisinde iş tatmininin aracılık rolü, kamuda çalışan 175 öğretmenden anket yöntemiyle elde edilen veriler ışığında araştırılmıştır. Verilerin değerlendirilmesi, korelasyon, regresyon ve yapısal eşitlik modeli testi ile yapılmıştır. Elde edilen bulgular, adalet algısı ve tükenmişlik davranışı arasında anlamlı bir ilişki olduğunu ve bu ilişkide iş tatminin aracılık rolü oynadığını göstermektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme Davranış Bilimleri

The impact of justice perception on burnout: Testing the mediational role of job satisfaction with structural equation modelling

Öz:
Organizational justice perception may affect personal behavior and attitudes in an organizational context. Burnout of an individual could also be affected by the organizational justice perception. The mediating role of job satisfaction in the relation between justice perception and burnout was investigated in this study with the data gathered by a questionnaire from 175 public school teachers. The assessment of the data was made with correlation, regression and structural equation modeling analysis. The results indicated that there was a significant relation between organizational justice perception and burnout and job satisfaction had a mediating role in that relation.
Anahtar Kelime:

Konular: İş İşletme Davranış Bilimleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adams, J. S. 1965. Inequity in social exchange, (Edi. L. Berkowitz), Advances in Experimental Social Psychology, Academic Press, New York.
  • Altun, I. 2002. Burnout and nurses’ personal and professional values. Nursing Ethics, 9(3), 269-278.
  • Ambrose, M. 2002. Contemporary justice research: a new look at familiar questions, Organizational Behavior and Human Decision Processes, Vol. 89, 803-812.
  • Arnold, J., ve Feldman, D. 1986. Organizational behavior. MCGraw-Hill, New York.
  • Bakker, A. B., Schaufeli, W. B., Demerouti, E., Janssen, P. M. P., Van Der Hulst, R. ve Brouwer, J. 2002. Using Equity Theory To Examine the Difference Between Burnout and Depression. Anxiety, Stress and Coping, 13, 247-268.
  • Baron, R. M., ve Kenny, D. A. 1986. The moderator mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.
  • Belicki, K. & Woolcott, R. 1996. Employee and patient designed study of burnout and job satisfaction in a chronic care hospital. Employee Assistance Quarterly, 12, 1, 37-45.
  • Bies, R., ve Moag, J. 1986. Interactional justice: Communication criteria of fairness. Research on Negotiation in Organizations, No. 1, JAI Press, Greenwich, CT.
  • Blau, P. 1964. Exchange and Power in Social Life. Wiley, New York.
  • Brewer, E. W. 1998. Employee satisfaction and your management style. NCEOA Journal, Spring, 27-29.
  • Brewer, E. W. ve Clippard, L. F. 2002. Burnout and job satisfaction among student support services personnel. Human Resource Development Quarterly, 13, 2, 169-186.
  • Byrne, B. M. 2010. Structural Equation Modeling with AMOS. Routledge, New York.
  • Cardinell, C. F., 1981. Mid-Life Professional Crises: Two Hypotheses. The annual Meeting of the Nationel Conferance of Professors of Educational Administration, Seattle.
  • Cherniss, C. 1980. Staff burnout, job stress in the human service. Sage Publications, Beverly Hills, California.
  • Cohen-Charash, Y. ve Spector, P. E. 2001. The role of justice in organizations: A meta-analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86, 278-321.
  • Colquitt, J.A. 2001. On the dimensionality of organizational justice: a construct validation of a measure. Journal of Applied Psychology, 86, 386-400.
  • Colquitt, J.A., Conlon, D.E., Wesson, M.J., Porter, C.O.L.H., ve Ng, K.Y. 2001. Justice at the millennium: A meta-analytic review of 25 years of organizational justice research. Journal of Applied Psychology, 86, 425–445.
  • Cordes, C. L., Dougherty, T.W. 1993. A review and an Integration of Research on Job Burnout. Academy of Management Review, 18(4), 621-656.
  • Çekmecelioğlu, H. G. 2005. Örgüt ikliminin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2).
  • Ergin, C. 1992. Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik: Maslach Tükenmişlik Envanterinin Uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, Ankara.
  • Folger, R., ve Cropanzano, R. 1998. Organizational Justice and Human Resource Management. Sage, Thousand Oaks, CA.
  • Folger, R., ve Cropanzano, R. 2001. Fairness theory: Justice as accountability. (Edi. J. Greenberg ve R. Cropanzano). Advances in organizational justice. Stanford University Press, Stanford, CA, 89- 118.
  • Folger, R., ve Konovsky, M. A. 1989. Effects of procedural and distributive justice on reaction to pay raise decisions, Academy Of Management Journal, 32(1).
  • Freudenberger, N.J. 1974. Staff Burnout. Journal of Social Issues, 30, 159-165
  • Geurts, S. ve Gründermann, R. 1999. Workplace Stres and Stres Prevention in Europe. (Edi. M. Compier ve C. Cooper) Preventing Stres, Improving Productivity; European Case Studies in the Workplace, Routledge, London, 9-32.
  • Gold, Y. 2001. Does Teacher Burnout Begin With Student Teaching. Education, 105(3), 254-257.
  • Golembiewski, R.T., Munzenrider, R.F. ve Carter, D. 1983. Phases of Progressive Burnout and Their Worksite Covariants. Journal of Applied Behavioral Science, 19, 461-481.
  • Greenberg, J. 1990. Organizational justice: Yesterday, today, and tomorrow. Journal of Management, 6, 399-432.
  • Greenberg, J. 1993. The social side of fairness: Interpersonal and informational classes of organizational justice. (edi. Cropanzano), Justice in the workplace: Approaching fairness in human resource management associates, Lawrence Erlbaum, Hillsdale, NJ, 79-103.
  • Hackman, J. R., ve Oldham, G. R. 1975. Development of the job diagnostic survey. Journal of Applied Psychology, 60, 159-170.
  • Haj-Yahia, MM., Bargal, D. ve Guterman, N. B. 2000. Perception of job satisfaction, service effectiveness and burnout among Arab social workers in Israel. International Journal of Social Welfare, 9, 201-210.
  • Izgar H., 2001. Okul Yöneticilerinde Tükenmişlik Nedenleri, Sonuçları ve Başaçıkma Yolları, Nobel Yayın No: 275, Ankara.
  • İşbaşı, J. Ö. 2001. Çalışanların yöneticilerine duydukları güvenin ve örgütsel adalete ilişkin algılamalarının vatandaşlık davranışının oluşumundaki rolü. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 51-73.
  • Lambert, E. G., Hogan, N. L., Jiang, S., Elechi, O. O., Benjamin, B., Morris, A., Laux, J. M., ve Dupuy, P. 2010. The relationship among distrubutive and procedural justice and correctional life satisfaction, burnout, and turnover intent: An exploratory study. Journal of Criminal Justice, 38, 7-16.
  • Lee, J. 2001. Leader-member exchange, perceived organizational justice, and cooperative communication. Management Communication Quarterly, 14, 574-583.
  • Leventhal, G. 1980. What should be done with equity theory? New approaches to the study of fairness in social relationships. (Edi:K. Gergen, M. Greenberg ve R. Willis) Social Exchange: Advances in Theory and Research. Plenum, New York, 27-55.
  • Martin, C. L., ve Bennett, N. 1996. The role of justice judgments in explaining the relationship between job satisfaction and organizational commitment. Group & Organization Management, 21 (1).
  • Maslach, C. ve Jackson, S. E. 1981. The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behaviour, 2, 99-113.
  • Maslach, C. ve Jackson, S. H. 1984. Patterns of Burnout Among a National Sample of Public Contact Workers. Journal of Health and Human Resource Administration, 7, 189-212.
  • Maslach, C. ve Leiter M. P. 1997. The Truth About Burnout: How Organizations Cause Personal Stres and What To Do About It, Jossey-Bass, San Francisco, California.
  • Maslach, C., Schaufeli, W. B. ve Leiter, M. P. 2001. Job Burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397-422.
  • McFarlin, D. B., ve Sweeney, P. D. 1992. Distributive and procedural justice as predictors of satisfaction with personal and organizational outcomes. Academy of Management Journal, 35 (3).
  • Mitchell, G. ve Hastings, R. P. 2001. Coping Burnout and Emotion in Staff Working in Community Services for People with Challenging Behaviors. American Journal on Mental Retardation, 106, 448-459.
  • Nowakovski, J. M., ve Conlon, D.E. 2005. Organizational justice: looking back, looking forward. International Journal of Conflict Management, 16 (1), 4-29.
  • Nummela, R. M. 2001. The Number of Teacher Adaptations can Predict Burnout. Education, 103 (1), 79-81.
  • Oncel, S., Ozer, Z. C. ve Efe, E. 2007. Work-related stress, burnout and job satisfaction in Turkish midwives. Social Behavior and Personality, 35, 3, 317-328.
  • Pines, A. M. 1993. Burnout. (Edi. L. Goldberger ve S. Breznitz) Handbook of Stres: Theorical and Clinical Aspects. The Free Press, New York, 386-402.
  • Pines, A., ve Keinan, G. 2005. Stress and burnout: The significant difference. Personality and Individual Differences, 39, 625-635.
  • Raykov, T., ve Marcoulides, G. A. 2006. A First Course in Structural Equation Modeling. Lawrence Erlbaum, London.
  • Rice, P. L. 1992. Stres and Health. Brooks/Cole Publishing, Pacific Grove, California.
  • Rose, J. 1995. Stress and Residential Staff: Towards an Integration of Existing Research. Mental Handicap Research, 8, 220-236.
  • Rose, J. 1999. Stress and Residential Staff Who Work with People Who Have an Intellectual Disability: A Factor Analitic Study. Journal of Intellectual Disability Research, 43, 268-278.
  • Schaufeli, W., ve Enzmann, D. 1998. The burnout companion to study and practice: A critical analysis. Taylor & Francis, London.
  • Singh, J., Goolsby, J. R. ve Rhoads, G. R. 1994. Behavioral and psychological consequences of boundary spanning burnout for customer service representatives. Journal of Marketing Research, 31, November, 558-569.
  • Spector, P. E. 1997. Job satisfaction. Sage Publications, New York.
  • Tang, T. L., ve Baldwin, L. J. 1996. Distributive and procedural justice as related to satisfaction and commitment. Advanced Management Journal, 61 (3).
  • Thibaut J. W. ve Kelley, H. H. 1959. The Social Psychology of Groups. Wiley, New York.
  • Thibaut, J., ve Walker, L. 1975. Procedural justice: A psychological analysis. Lawrence Erlbaum Associates, Hillsdale, NJ.
  • Viswesvaran, C., ve Ones, D. S. 2003. Examining the construct of organizational justice. Journal of Business Ethics, 38, 193-203.
  • Weisberg, J. ve Sagie, A. 1999. Teacher’s Physical, Mental, and Emotional Burnout: Impact on Intention to Quit. The Journal of Psychology, 133 (3), 333-339.
  • Wright, T. A. ve Bonett, D. G. 1997. The contribution of burnout to work performance. Journal of Organizational Behavior, 18 (5), 491-499.
  • Wright, T. A. ve Cropanzano, R. 2000. Psychological Well-being and Job Satisfaction as Predictors of Job Performance. Journal of Occupational Health Psychology, 5, 84-94.
  • Yeniçeri, Ö., Demirel, Y., ve Seçkin, Z. 2009. Örgütsel adalet ile duygusal tükenmişlik arasındaki ilişki: İmalat sanayi çalışanları üzerine bir araştırma. KMU İİBF Dergisi, 11 (16), 83-99.
  • Yürür, S. 2008. Örgütsel adalet ile iş tatmini ve çalışanların bireysel özellikleri arasındaki ilişkilerin analizine yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (2), 295-312.
  • Zhang, H. 2006. Antecedents and consequences of organizational justice: An investigation in China. Unpublished Ph.D Thesis, McMaster University, Ontario.
APA sesen h (2010). Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi. , 67 - 90.
Chicago sesen harun Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi. (2010): 67 - 90.
MLA sesen harun Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi. , 2010, ss.67 - 90.
AMA sesen h Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi. . 2010; 67 - 90.
Vancouver sesen h Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi. . 2010; 67 - 90.
IEEE sesen h "Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi." , ss.67 - 90, 2010.
ISNAD sesen, harun. "Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi". (2010), 67-90.
APA sesen h (2010). Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(2), 67 - 90.
Chicago sesen harun Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi. Savunma Bilimleri Dergisi 9, no.2 (2010): 67 - 90.
MLA sesen harun Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi. Savunma Bilimleri Dergisi, vol.9, no.2, 2010, ss.67 - 90.
AMA sesen h Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi. Savunma Bilimleri Dergisi. 2010; 9(2): 67 - 90.
Vancouver sesen h Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi. Savunma Bilimleri Dergisi. 2010; 9(2): 67 - 90.
IEEE sesen h "Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi." Savunma Bilimleri Dergisi, 9, ss.67 - 90, 2010.
ISNAD sesen, harun. "Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi". Savunma Bilimleri Dergisi 9/2 (2010), 67-90.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
16-04-2024 23:42

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları