Yıl: 2011 Cilt: 7 Sayı: suppl Sayfa Aralığı: 153 - 169 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu

Öz:
Makalede önce, liman-kent ilişkisinin, Antik Çağ’da en yoğun biçimde izlenebildiği İyonya ve Karya kıyı yerleşimleri ele alınmıştır. Bunların, uygun doğa koşulları sayesinde limanın yanına kurulduğu, böylece oluşan “liman-ticaret-din-kent” dörtlüsünün de sosyokültürel yapıyı biçimlendirdiği gözlenmektedir. Bununla bağlantılı olarak, İyonya bölgesinde, kesişen deniz ve kara ticaretinin, göçlerin, kolonileşmenin artzamanlı ve birbirleriyle bağlantılı olduğu; bunun da çevredeki uygarlıklarla teması sağladığı ve yeni düşünce biçimlerini doğurduğu saptanmaktadır. Daha sonra, liman-kent birlikteliğinin yarattığı ızgara (Hippodamos) kent dokusunun Miletos’da ortaya çıkış nedenleri, topografya, Doğu etkileri, kentin yeniden kurulma zorunluluğu, doğa filozoşarının etkilediği düşünce ortamının uygunluğu ve politikada eşitlik kavramı özetlenmiştir. Sonuç bölümünde, İyonya ve Karya liman kentlerindeki mimari kurgunun kentsel ve yapısal boyutlarına, Miletos örneğinde dikkat çekilerek, cografi konumun yanı sıra düşüncenin, inançların ve siyasal ortamın, kentin oluşumuna katkıları vurgulanmıştır.
Anahtar Kelime: antik çağ coğrafi konum kıyı şehri ege bölgesi batı anadolu ticaret iyonya ızgara plan şehir planlama tarihi Hippodamos roma dönemi kentsel kimlik coğrafi şartlar antik kentler islam şehirleri kentsel doku liman şehri

Konular: Coğrafya

The formation of the architectural identity in the harbour cities from Miletos to Istanbul

Öz:
At the beginning of the article, we explore the “harbour-city” connection of the Ionian and Carian coastal urbanisation at its highest point in Antiquity. The suitable conditions of the environment caused a settling next to the harbour. We therefore examine the socio-cultural structure by the elements of “harbour + trade + religion + city” which resulted in this urbanisation. In relation with these remarks, we examine the interlacing of sea trade with land trade, the migration and colonisation of this particular period. Further on, we examine the “harbour-city” juxtaposition which resulted in the grid plan of Hippodamos in Miletos. We also explore the topography; the influences of the Eastern world; the necessity of reconstructing the city; the new ideas which were contributed by the “nature philosophers” and the political conception of equality. The conclusion part consists of the appraisal of the accumulated facts. By focusing on the example of Miletos, we investigated the architectural structure and formation of the Ionian and Carian harbour cities. We emphasize that, in addition to the advantages of a geographical location, political and religious beliefs also have a strong influence on the establishing of a city.
Anahtar Kelime: urban planning history Hippodamos roman period urban identity geographical conditions ancient cities islamic cities urban pattern harbor city antiquity geographical location coastal city aegean region western anatolia trade ionia grid plan

Konular: Coğrafya
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akın, N. 1998. Yüzyılın ‹kinci Yarısında Galata ve Pera. İstanbul.
  • Ayverdi, E. H. 1973. Osmanlı Mi’mârîsinde Fâtih Devri, III, İstanbul.
  • Ayverdi, E. H. 1974. Osmanlı Mi’mârîsinde Fâtih Devri, IV, İstanbul.
  • Barghouti, A. N. 1982. Urbanization of Paletsine and Jordan in Hellenistic and Roman Times. Studies in the History and Archeology of Jordan, I, Amman: 209-229.
  • Bobbio, R. A. 1988. Eine Zukunft für den Hafen?. Werk. Bauen+Wohnen 9: 48-55.
  • Bona, E. D. 1988. Einzelfaelle der Moderne. Werk. Bauen+Wohnen 9: 39-47.
  • Boon, G. C. 1957. Roman Silchester, London. Braudel, F. 1996. Uygarlıkların Grameri (çev. M. A. Kılıçbay) Ankara.
  • Brown, P. 1995. La Toge et la Mitre. Le Monde de l’Antiquité Tardive (çev. C. Monatte) Paris.
  • Browne, K. 1976. Life Line I. Bazaar route: Friday Mosque to the Maidan. AA. May No:951: 260-261.
  • Bruttomesso, R. 1991. Waterfront. una nuova frontiera urbana Venezia.
  • Buchanan, P. 1991. Monumente für eine klassizistisch-kon struktivistische Stadt. Barselona Architektur und Staedtebau zur Olympiade 1992: 20-25.
  • Cezar, M. 1983. Tipik Yapıları ‹le Osmanlı fiehirciliğinde Çarşı ve Klasik Dönem imar Sistemi. ‹stanbul.
  • Chebab, H. 1988. Ancar’daki Emevî Sarayları/Prenslerin Yazlık ‹kametgâhları. Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi 3: 85-91.
  • Çelik, Z. 1996. 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti. Değişen İstanbul (çev. S. Deringil) İstanbul.
  • Demangeon, A. 1991. France, Port of Cherbourg. European Docklands. Past, Present and Future: 19-24.
  • De Sola-Morales. 1991. Moll de la Futsa. Barselona Architektur und Staedtebau zur Olympiade 1992: 160-167.
  • Ducellier, A. 1976. Le Drame de Byzance, Paris. Erdal, A. 1996. İzmir Kızlarağası Hanı ile Çevresini Tanıtma ve Sevdirme Amacına Yönelik Bir Araştırma İzmir.
  • Goodwin, G. 1992. A History of Otoman Architecure, London.
  • Gölpınarlı [tarihsiz]. Hz. Muhammed ve Hadisleri. ‹stanbul. Hall, P. 1992. Arre portuali:Nuovi approdi del progetto. Casabelle, 589: 30-45.
  • Hoag, J. 1976. Islamische Architektur Stuttgart. Hoepfner, W.- E. L.Schwandner. 1994. Haus und Stadt klas sischen Griechenland. Neubearbeitung. Wohnen in den klassischen Polis I, München.
  • Kato, A. 1980. Plazas of Southern Europe Tokyo. Kleiner, G. 1968. Die Ruinen von Milet Berlin.
  • Kuban, D. 1996. Istanbul. An Urban History. Byzantion Konstantinopolis ‹stanbul ‹stanbul.
  • Lange, K.- M. Hirmer, K. 1967. Ägypten München. Lehmann-Hartleben, K. 1923. Die antiken Hafenanlagen des Mittelmeeres Leipzig.
  • Maillinger, R. 1992. Colombo 92 in Genua. Baumeister 8: 42-45.
  • Martorell, J. 1991. La Nova Icaria. Barselona Architektur und Staedtebau zur Olympiade 1992: 29-31.
  • Matthew, D. 1988. Ortaçağ Avrupası (Atlas of Medieval Europe) (çev. M. A. Kılıçbay) İstanbul.
  • Mumford, L. 1975. The City in History London.
  • Müller-Wiener, W. 1977. Bildexikon xur Topographie Istanbuls Tübingen.
  • Necipoğlu, G. 1991. Architecture, Ceremonial and Power. The Topkapı Palace in the Fifteenh and Sixteenth Centuries. Cambridge – London.
  • Necipoğlu, G. 2005. The Age of Sinan. Architectural Culure in the Otoman Empire London.
  • Öney, G. 1989. Beylikler Devri Sanatı. XIV-XV. Yüzyıl (1300-1453) Ankara.
  • Özdeş, G. 1998. Türk Çarşıları Ankara.
  • Özgümüş, F. 1994. Anadolu’da Kiliseye Çevrilmiş Yunan ve Roma Tapınakları ‹stanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, basılmamış doktora tezi
  • Poleggi, E. 1988. Der urbane Ort und seine Architektur. Werk. Bauen+Wohnen, 9: 24-30.
  • Prange, C. 1990. Auf zur Reise durch Hamburgs Geschichte- A Journey through Hamburg’s History Hamburg.
  • Raby, J. 1987. El Gran Turco: Mehmed the Conqueror as a Patron of the Arts of Christendom PhD thesis, Oxford University.
  • Restle, M. 1981. Bauplannung und Baugesinnung unter Mehmed II Fatih Pantheon, 39: 361-367.
  • Sauvaget, J. 1941. Alep. Essai sur le développement d’une grande ville syrienne, des origines au milieu du XIXè siècle, Paris
  • Sourdel, J.- B. Thomine Spuler. 1973. Die Kunst des Islam, Berlin.
  • Sönmez, Z. 1995. Başlangıcından 16. Yüzyıla Kadar, Anadolu Türk-‹slam Mimarisinde Sanatçılar Ankara.
  • Türkantoz, K. 2004. Anadolu’da Eshab-ı Kehf (Yedi Uyurlar) Kültüne Bağlanan Ziyaret Merkezlerinin Mimari Kimliği. Uluslararası Türk Dünyası inanç Merkezleri Sempozyumu (Mersin):1183-1219.
  • Vogt-Göknil, U. 1965. Turquie Ottomane (çev. M.-C. Thiebaud) Fribourg.
  • Wycherley, R.E. 1993. Antik Çağ’da Kentler Nasıl Kuruldu?, (N. Nirven-N. Başgelen) İstanbul..
APA TÜRKANTOZ K (2011). Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu. , 153 - 169.
Chicago TÜRKANTOZ Kayahan Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu. (2011): 153 - 169.
MLA TÜRKANTOZ Kayahan Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu. , 2011, ss.153 - 169.
AMA TÜRKANTOZ K Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu. . 2011; 153 - 169.
Vancouver TÜRKANTOZ K Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu. . 2011; 153 - 169.
IEEE TÜRKANTOZ K "Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu." , ss.153 - 169, 2011.
ISNAD TÜRKANTOZ, Kayahan. "Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu". (2011), 153-169.
APA TÜRKANTOZ K (2011). Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu. Tasarım+Kuram, 7(suppl), 153 - 169.
Chicago TÜRKANTOZ Kayahan Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu. Tasarım+Kuram 7, no.suppl (2011): 153 - 169.
MLA TÜRKANTOZ Kayahan Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu. Tasarım+Kuram, vol.7, no.suppl, 2011, ss.153 - 169.
AMA TÜRKANTOZ K Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu. Tasarım+Kuram. 2011; 7(suppl): 153 - 169.
Vancouver TÜRKANTOZ K Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu. Tasarım+Kuram. 2011; 7(suppl): 153 - 169.
IEEE TÜRKANTOZ K "Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu." Tasarım+Kuram, 7, ss.153 - 169, 2011.
ISNAD TÜRKANTOZ, Kayahan. "Miletos’ tan İstanbul’ a liman kentlerinde mimari kimliğin oluşumu". Tasarım+Kuram 7/suppl (2011), 153-169.