Yıl: 2011 Cilt: 4 Sayı: 36 Sayfa Aralığı: 127 - 138 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi

Öz:
Bu araştırmada ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada internet bağımlılığını yordayıcı psiko-sosyal değişkenler olarak yalnızlık, algılanan sosyal destek, yaşam doyumu, karşı cinsle romantik ilişki durumu, akademik başarı ve cinsiyet değişkenleri seçilmiştir. Araştırmaya 2009-2010 eğitim öğretim yılından İzmir ili Çeşme ilçesinde bulunan ortaöğretim kurumlarında 9., 10., 11. ve 12.sınıflarda öğrenim gören 333' ü kız, 367' si erkek 700 öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak İnternet Bağımlılık Ölçeği, UÇLA Yalnızlık Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular incelendiğinde, ergenlerde internet bağımlılığı ile yalnızlık arasında pozitif yönde; internet bağımlılığı ile aileden algılanan sosyal destek arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunurken; internet bağımlılığı ile çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin alt boyutlarından olan arkadaştan algılanan sosyal destek ve özel kişiden algılanan sosyal destek arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Araştırmanın sonucunda cinsiyet, akademik başarı, yalnızlık ve aileden algılanan sosyal destek değişkenlerinin ergenlerde internet bağımlılığını yordadığı görülmüştür. Söz konusu bu değişkenlerin internet bağımlılığındaki toplam varyansın % 7.3'ünü açıklamış olmaları nedeniyle internet bağımlılığını etkileyen diğer değişkenlerin bulunabilmesi için farklı değişkenleri içeren yeni araştırmalara ihtiyaç duyulduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: algılanan sosyal destek psiko-sosyal değişkenler sosyodemografik özellikler lise öğrencileri Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ergenler yalnızlık UCLA Yalnızlık Ölçeği yaşam doyumu internet yaşam doyumu ölçeği romantik ilişki internet bağımlılığı

An investigation of psycho-social variables in predicting internet addiction among adolescents

Öz:
The purpose of the study was to examine to what extend some psychosocial variables such as loneliness, perceived social support, life satisfaction, romantic relationship status; academic achievement, and sex predict internet addiction among adolescents. Study participants were 700 (333 girls, 367 boys) high school students, from grades 9 to 12 Participants completed an assesment battery consisting of five instruments: (1) the Internet Addiction Test, (2) the UCLA Loneliness Scale, (3) the Multidimensional Scale of Perceived Social Support, (4) the Satisfaction with Life Scale and (5) an information sheet. Results showed significant positive correlations between internet addiction and loneliness. No significant correlations were observed between internet addiction and two subscales of perceived social support (friend subscale, significant other subscale). However, family subscale of the social support was significanlty correlated with internet addiction. At the same time, gender, academic achievement, loneliness and perceived social support from family were found to have predictive value on internet addiction of adolescents. These variables explained 7% of the total variance for internet addiction among adolescents. Based on these findings, it could be concluded that further studies that include other predictors of the internet addiction are needed.
Anahtar Kelime: internet life satisfaction scale romantic relationship internet addiction perceived social support psycho-social variables sociodemographic characteristics high school students Multidimensional Perceived Social Support Scale adolescents loneliness UCLA Loneliness Scale life satisfaction

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Ayaroğlu, N.S. (2002). The relationship between internet use and loneliness of university students. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Aydoğdu, C. (2003). Televizyon ve bilgisayarın ( 18-24 yaş) gençler üzerindeki psikolojik etkileri: Hendek örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Aysan, F. (2001). Bir grup lise öğrencisinin yaşam kalitesine ilişkin bazı değişkenler. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12,101-124.
  • Bakken, I. J., Wenzel, H. G., Götestam, K. G., Johansson, A. ve Ören, A. (2009). Internet addiction among Norwegian adults: A stratified probability sample study. Scandinavian Journal of Psychology, 50, 121-127.
  • Balta, Ö.Ç.ve Horzum, M.B. (2008). Web tabanlı öğretim ortamındaki öğrencilerin internet bağımlılığını etkileyen faktörler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41, 185-203.
  • Bayraktar, F. (2001). İnternet kullanımının ergen gelişimindeki rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • Bayraktar, F. ve Gün, Z. (2007). Incidence and correlates of internet usage among adolescents in North Cyprus. Cyberpsychology & Behavior, 10, 191-197.
  • Berson I. ve Berson M. (2003). Digital literacy for effective citizenship. Social Education, 67(3), 164-167.
  • Cao, F. ve Su, L. (2007). Internet addiction among Chinese adolescents: prevalence and psychological features. Child Care Health Development, 33(3), 275-81.
  • Çaplan, S.E. (2002). Problematic Internet use and psychological well-being: development of a theory-based cognitive- behavioral measurement instrument. Computers in Human Behavior, 18, 553-75.
  • Ceyhan E. , Ceyhan A.A. ve Gürcan, A. (2007). Problemli internet kullanımı ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (KUYEB) Dergisi, 1, 387-416.
  • Ceyhan, A.A. (2008). Predictors of problematic internet use on Turkish university students, CyberPsychology & Behavior, 11 (3), 363-366.
  • Chen, X. , Li, F. H. ve Long, L. L. (2007). Prospective study on the relationship between social support and internet addiction. Chinese Mental Health Journal, 21(4), 240-243.
  • Chou, C. Ve Hsiao, M.C. (2000). Internet addiction, usage, gratification, and pleasure experience: The Taiwan college student's case. Computers and Education, 35, 65-80.
  • Coakes, S.J. (2005). SPSS: analysis without anguish: version 12.0 for Windows. Austarilia: Wiley & Sons
  • Colwell, J. ve Kato, M. (2003). Investigation of the relationship between social isolation, self-esteem, aggressionand computer game play in Japanese adolescents. Asian Journal of Social Psychology, 6(2), 149-158.
  • Çeçen, A.R. (2008). Üniversite öğrencilerinde yasam doyumunu yordamada bireysel bütünlük (tutarlılık) duygusu, aile bütünlük duygusu ve benlik saygısı, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4 (1), 19-30.
  • Çeşme İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü (2009). Çeşme İlçesi sayılar bilgileri. Elde edilme tarihi: 11 Ekim 2009. http://cesme.meb.gov.tr/sayisal_veriler.htm
  • Demir, A. (1990). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeylerini etkileyen bazı etmenler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • DiNicola, M. D. (2004). Pathological internet use among college students: The prevalence of pathological internet use and its correlates. Unpublished Doctoral Dissertation, Ohio University, USA.
  • Eker, D. ve Arkar, H. (1995). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği'nin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi, 34, 45-55.
  • Ersoy, A. ve Yaşar, Ş. (2003). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin internet kullanma durumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4), 401- 425.
  • Ferraro, G., Caci, B., D'Amico, A. ve Blasi, M. (2007). Internet addiction aisorder: An Italian study. CyberPsychology & Behavior, 10,170-175.
  • Gönül, A. S. (2002) Patolojik internet kullanımı (İnternet bağımlılığı / kötüye kullanımı). Yeni Symposium, 40 (3),105-110.
  • Günüç, S. (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
  • Hamburger, Y.A.ve Ben-Artzi, E. (2003). Loneliness and internet use. Computers in Human Behavior, 19, 71-80.
  • Jang, K.S. , Hwang, S.Y. ve Choi, J.Y. (2008). Internet addiction and psychiatric symptoms among Korean adolescents. Journal of School Health, 78, 165-171.
  • Johansson, A. ve Götestam, K. G. (2004). Internet addiction: Characteristics of a questionnaire and prevalence in Norwegian youth (12-18 Years). Scandinavian Journal Of Psychology, 45, 223-229.
  • Kerber, C.J. (2005). Problem and pathological gambling among college athletes. Ann Clin Psychiatry, 17(4), 243-247.
  • Kim, K, Ryu, E., Chon, M-Y., Yeun, E-J., Choi, S-Y., Seo, J-S. ve Nam, B-W. (2006). Internet addiction in Korean adolescents and its relation to depression and suicidal ideation: a questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 43, 185-192.
  • Kraut, R., Scherlis, W., Patterson, M., Kiesler,S., Mukhopadhyay, T. (1998). Social impact of the Internet: What does it mean? Communications of the ACM, 41 (12), 21-22.
  • Kraut, R., Patterson, M., Lundmark, V., Kiesler, S., Mukophadhyay, T. ve Scherlis, W. (1998). Internet paradox: a social technology that reduces social involvement and psychological well-being? American Psychologist, 53 (9), 1017-1031.
  • Kurtaran, G. T. (2003). Internet bağımlılığını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • Leung, L. (2004). Net-generation attributes and seductive properties of the internet as predictors of online activities and internet addiction. Cyberpsychology & Behavior, 7(3), 333-348.
  • Morahan-Martin, J. ve Schumacher, P. (2000). Incidence and correlates of pathological internet use among college students. Computers in Human Behavior, 16, 13-29.
  • Mythily, S., Qiu, S. ve Winslow, M. (2008). Prevalence and correlates of excessive internet use among youth in Singapore. The Annals, Academy of Medicine, Singapore, 37(1), 9-14.
  • Orhan, F. ve Akkoyunlu, B. (2004). İlköğretim öğrencilerinin internet kullanımları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 107-116.
  • Özcan, N. ve Buzlu, S. (2005). Problemli internet kullanımını belirlemede yardımcı bir araç: "internet bilişsel durum ölçeği"nin üniversite öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliği. Bağımlılık Dergisi, 6 (1), 19-26.
  • Öztürk, Ö., Odabaşıoğlu, G., Eraslan, D., Genç, Y. ve Kalyoncu, Ö.A. (2007). İnternet Bağımlılığı: Kliniği ve Tedavisi, Bağımlılık Dergisi, 8 (1), 36-41.
  • Park, S.K., Kim, J.Y. ve Cho, C.B. (2008). Prevalence of internet addiction and correlations with family factors among South Korean adolescents. Adolescence, 43(172), 895-909.
  • Pawlak, C. (2002). Correlates of internet use and addiction in adolescents. Dissertation Abstracts International Section A: Humanities & Social Sciences, 63(5-A), 1727.
  • Shapira, N.A., Lessig, M.C., Goldsmith, T.D., Szabo, S.T., Lazoritz, M., Gold, M.S. ve Stein, D.J. (2003). Problematic internet use: Proposed classification and diagnostic criteria. Depress Anxiety ,17, 207-216.
  • Shaw, L.H. ve Gant, L.M. (2002). In defense of the Internet: The relationship between internet communication and depression, loneliness, self-esteem and perceived social support. CyberPsychology & Behavior, 5,157-171.
  • Silverman T. (1999). The Internet and relational theory. American Psychologist, 54, 780-781.
  • Subrahmanyan, K. ve Lin, G. (2007). Adolescents on the net: Internet use and well-being. Adolescence, 42, 659-77.
  • Tahiroğlu, A.Y., Çelik, G.G., Uzel, M., Özcan, N. ve Avcı, A. (2008). Internet use among Turkish adolescents. CyberPsychology & Behavior, 11(5), 537-543.
  • Treuer, T., Fabian, Z. ve Füredi, J. (2001). Internet addiction associated with features of impulse control disorder: is it a real psychiatric disorder? Journal of Affective Disorders, 66(2-3), 283.
  • Tsai, C. ve Lin, S. J. (2001). Analysis of attitudes toward computer networks and internet addiction of Taiwanese adolescents. Cyberpsychology & Behavior, 4 (3); 373-376.
  • Türkiye İstatistik Kurumu. (2007). 2007 Yılı Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanımı Araştırması Sonuçlan. Türlüye İstatistik Kurumu Haber Bülteni. Sayı 186. Ankara.
  • Valkenburg, P.M. ve Peter, J. (2007). Preadolescents' and adolescents' online communication and their closeness to friends. Developmental Psychology, 43, 267-277.
  • Widyanto, L. ve McMurran, M. (2004). The psychometric properties of the internet addiction test. Cyberpsychology & Behavior, 7 (4), 443-450.
  • Yang, S.C. ve Tung, C.J. (2007). Comparison of internet addicts and non-addicts in Taiwanese high school. Computers in Human Behavior, 23, 79-96. Yazıcıoğlu, Y., ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Yoo, H.J., Cho, S.C., Ha, J., Yune, S.K., Kim, S.J., Hwang, J., Chung, A., Sung, Y.H.ve Lyoo, I.K. (2004). Attention deficit hyperactivity symptoms and internet addiction. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 58 (5), 487-494.
  • Young, K. (1996). Internet Addiction; the emergence of new clinical disorder. CyberPsychology & Behavior, 1,237-244.
  • Zimet, G.D., Dahlem, N.W., Zimet,S.G.ve Farley, G.K. (1988) The Multidimensional Scale Of Perceived Social Support. The Journal of Personality Assesment, 52, 30-41.
APA KOÇ İ, SİYEZ M (2011). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. , 127 - 138.
Chicago KOÇ İSMET,SİYEZ M. Didem Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. (2011): 127 - 138.
MLA KOÇ İSMET,SİYEZ M. Didem Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. , 2011, ss.127 - 138.
AMA KOÇ İ,SİYEZ M Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. . 2011; 127 - 138.
Vancouver KOÇ İ,SİYEZ M Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. . 2011; 127 - 138.
IEEE KOÇ İ,SİYEZ M "Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi." , ss.127 - 138, 2011.
ISNAD KOÇ, İSMET - SİYEZ, M. Didem. "Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi". (2011), 127-138.
APA KOÇ İ, SİYEZ M (2011). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 127 - 138.
Chicago KOÇ İSMET,SİYEZ M. Didem Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 4, no.36 (2011): 127 - 138.
MLA KOÇ İSMET,SİYEZ M. Didem Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, vol.4, no.36, 2011, ss.127 - 138.
AMA KOÇ İ,SİYEZ M Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2011; 4(36): 127 - 138.
Vancouver KOÇ İ,SİYEZ M Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2011; 4(36): 127 - 138.
IEEE KOÇ İ,SİYEZ M "Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi." Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4, ss.127 - 138, 2011.
ISNAD KOÇ, İSMET - SİYEZ, M. Didem. "Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi". Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 4/36 (2011), 127-138.