Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi
Yıl: 2011 Cilt: 30 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 83 - 106 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi
Öz: Bu araştırmanın amacı, öğrencilerin 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini kazanma düzeylerini belirlemek ve ilgili dersi veren öğretmenlerin öğrencilerinin bu becerileri ne düzeyde kazandığı ile ilgili görüşlerini saptamaktır. Betimsel bir çalışma olan bu araştırmada Hatay ilinin çeşitli okullarından tesadüfi olarak seçilen 227 altıncı sınıf öğrencisine düşünme becerilerini içeren anket (Cr.a: .86) ile 121 4. ve 5. sınıf öğretmenine öğrencilerinin bu düşünme becerilerine ne kadar sahip olduğunu belirtecekleri anket (Cr.a:.91) uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda ankete katılan öğretmenler belirtilen düşünme becerilerinin öğrencilere kazandırılmasında kendilerini yeterli bulurlarken, öğrenciler bu becerileri kazanmada kendilerini yeterli bulmamışlardır. Anahtar Ke/ime/er: Sosyal bilgiler, düşünme becerileri.
Anahtar Kelime: Konular:
Determination of the level of acquisition of some common skills concerning thinking in the curriculum of social studies
Öz: The aim of this research is to determine the level students' acquisition of thinking skills in 4th and 5th grade social studies courses and to determine the points of views of teachers, who have been teaching social studies, about the students' level of thinking skills acquisition. In this research, which is a descriptive study, a survey including thinking skills (Cr.a: .86) has been applied to 227 6th grade students and a survey including expressions of teachers concerning to what extend the students have these skills (Cr.a: .91) is applied to 121 4th and 5 th grade teachers all of which have been chosen haphazardly from different schools in Hatay. In the survey, teachers who have been chosen have expressed their opinion about the level of students acquiring thinking skills. As a result of the analysis, while the teachers participated in the survey have perceived themselves as sufficient in skill acquisition, the students have not perceives themselves as sufficient skill acquisition. Key Words: Social studies, thinking skill.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Areglado, R.J. (1996). Learning for life:creating class for self-directed learning, Thousand Oaks, Ca.:Corwin Press.
- Arslan, K., (2002), Üniversiteli gençlerde mesleki tercihler ve girişimcilik eğilimleri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6, 1-11.
- Ata, B. (2006). Sosyal bilgiler öğretim programı içinde: Öztürk, C. (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, (71-83 2.Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
- Alkaya, F. (2006). Eleştirel düşünme becerilerini temel alan fen bilgisi öğretiminin öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hatay.
- Aksoy, G. (2005). Fen eğitiminde yaratıcı düşünme temelli bilimsel yöntem sürecinin öğrenme ürünlerine etkisi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak.
- Balcı, A. (2004). Sosyal bilimlerde çalışmalar. Ankara: Pegam A Yayıncılık.
- Balcı, A. (2006/ Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegam A Yayıncılık.
- Baykara, N., (2006) Sosyal Bilgiler Dersinin Düşünme Becerileri Açısından Değerlendirilmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
- Cüceloğlu, D. (1994). İyi düşün doğru karar ver (7. Baskı). İstanbul: Sistem Yayınları.
- Craft, A. (2003). Creative thinking in the early years of education. Early Years, 23(2).
- Cenkseven, F. ve Vural Akar, R. (2006). Ergenlerin düşünme gereksinimi ve cinsiyetine göre problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları, (25), 45-53.
- Demirel, Ö. (2003). Eğitim sözlüğü, dictionary of education (2. Baskı). Ankara: PegemA Yayınları.
- Demirel, Ö. (2005). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. PegemA Yayınları, Ankara.
- Demir, M., K.. (2006). ilköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler derslerinde eleştirel düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- Doğanay, A. (1996). Öğrenmenin boyutları: Birleşik bir eğitim modeli. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(14), 48-54.
- Doğanay, A. (1997). Ders dinleme sırasında bilişsel farkmdalıkla ilgili stratejilerin kullanımı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(15), 34-42.
- Doğanay, A., Kara, Z. (1995). Düşünmenin boyutları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (11), 25-3 8.
- Doğanay, A. (2002/ Yaratıcı öğrenme. Üçüncü baskı. A. Şimşek (Ed.), Sınıfta Demokrasi (171-210). Ankara: Eğitim-Sen.
- Doğanay, A. (2006). Etkin Vatandaşlık Eğitimi İçin Düşünme Becerilerinin Öğretimi,, içinde: Öztürk, C. (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, (180-216). Ankara: PegemA Yayıncılık.
- Duphorne P.L., & Gunawardena G.N. (2005). The Effect of three computer conferencing designs on critical thinking skills of nursing students, The American Journal of Distance Education, 19(1), 37-50.
- Erdoğdu, Y. (2006). Yaratıcılık ile öğretmen davranışları ve akademik başarı Arasındaki İlişkiler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, www.e-sosder.com, ISSN: 1304-0278, 5 (17), 95-106.
- Ennis, R.H. (1985/ Goals for critical thinking curriculum. In. A. Costa (Ed.). Developig Minds: A Source Book for Teaching Thinking. VA.ASCD, Alexandria, USA.
- Fisher, R. (1995), Teaching children to think. United Kingdom: Stanley Thornes Publishers Ltd.
- Fisher R. (2006) 'Thinking Skills', in Arthur J, Grainger T., & Wray D (eds) Learning to teach in primary school, Routledge Falmer, http: //www. teachingthinking. net/Thinkskills. htm
- Gelen, İ. (1999). İlköğretim okulları 4. sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini kazandırma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
- Gelen, İ. (2003). Bilişsel Farkındalık Stratejilerinin Türkçe Dersine İlişkin Tutum, Okuduğunu Anlama ve Kalıcılığa Etkisi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana.
- Gömleksiz, M.,N. ve Kan, A., Ü. (2007). Yeni sosyal bilgiler dersi öğretim programının araştırma, iletişim ve Türkçeyi doğru, etkili güzel kullanma becerilerini kazandırmadaki etkililik düzeyine ilişkin öğrenci görüşleri (Diyarbakır İli Örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 135-162.
- Harris, R. (1998). Introduction to creative thinking. www. virtualsalt.com/crebooksl.html adresinden 12.12.2006 tarihinde alınmıştır.
- Jacopson, R. (1998), Teachers improving learning Using Metacognition with Self-Monitoring Learning Strategies, Education, Sum, 118(4), 579-590.
- Jensen, E., (2006). Beyin Uyumlu Öğrenme. Çevr. Doğanay, A. Adana: Nobel Kitabevi.
- Karasar, N., (2005), Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, 14. Baskı, Ankara
- Kazancı, O. (1989). Eğitimde eleştirel düşünme ve öğretimi. Ankara: Kazancı Hukuk Yayınları.
- Körükçü, Ö.,S. (2004). Altı yaş grubu çocukların özsaygı düzeyleri ile anne empatik becerilerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- Kaloç, R. (2005). Orta öğretim kurumu öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve eleştirel düşünme becerilerini etkileyen etmenler. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Leppard, L.J. (1993). Designing our futures by choice. Social Education. 127-130.
- Marzano, R.J.; Brandt, R.S.; Hughes, C.S.; Jones, B.F.; Presseisen, B.Z.; Rankin, S.C., & Suhor, C. (1988). Dimension Of Thinking: A Framework For Curriculum and Unstruction.Alexandria, VA.: ASCD; USA.
- MEB, (2006). İlköğretim Sosyal Bilgiler (4-5. Sınıf) Dersi Öğretim Programı, 2005, Ankara.
- MEB, (2007). İlköğretim Düşünme Eğitimi (6.Sınıf) Dersi Öğretim Programı, 2006, Ankara.
- Minton, S. (2003). Assessment of high school students' creative thinking skills: a comparison of dance and nondance classes. Research in Dance Education, 4(1).
- Öncül, R. (2000). Eğitim ve eğitim bilimleri sözlüğü'. Sözlük Dizisi, Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi. İstanbul: MEB Yayınları.
- Özdemir, D., (2006). Sosyal Bilgiler Dersinin Düşünme Becerilerini Kazandırma Düzeyine İlişkin Öğretmen Görüşleri, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
- Pithers, R.T., (2000). Critical thinking in education: A Review, educational research, 42(3), 237-249.
- Rawlinson, J. G. (1995). Yaratıcı düşünme ve beyin fırtınası. İstanbul: Rota Yayınları.
- Rich, J.,D., & Weisberg, R., W. (2004). Creating All in the Family: A Case Study in Creative Thinking, Creativity Research Journal, 16, Nos. 2 & 3, 247-259.
- Sancar, M., Ersoy, Y., Baykent, D., Çakırokkalı, N. (1996). Yaratıcı-synectics öğretme modeli ile yaratıcılığın geliştirilmesi; ısı iletiminin öğretimi. ODTÜ, Fen Bil. Eğt. Böl., Ankara.
- Senemoğlu, N. (2001). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Shapiro L.E. (2000), Yüksek EQ'lu çocuk yetiştirmek. Anne ve babalar için duygusal zeka rehberi. (Çeviri: Ü. Kartal), Varlık Yayınları, İstanbul.
- Stenberg, R.J., (2003), Creative Thinking in the classroom. Scandinavian Journal of Educational Research, 47(3), 2003.
- Tümkaya, S., İflazoğlu, A. (1999). Ç.Ü. Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin otomatik düşünce ve problem çözme düzeylerinin bazı sosyo-demografık değişkenlere göre incelenmesi. VIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 1-3 Eylül 1999, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Trabzon.
- Türk Dil Kurumu, (1998). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Türnüklü E., B. ve Yeşildere S. (2005). Türkiye'den bir profil: 11-13 yaş gurubu matematik öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilim ve becerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(2), 167-185.
- Torrance, E., Paul, (1962), Guiding Creative Talent. USA: Prentice-Hall, Inc.
- Tutuk, A., Al, D., & Doğan, S. (2002). Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6 (2).
- Ural, A,; Kılıç, İ., (2005), Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi SPSS 12.0 For Windows, Ankara: Detay Yayıncılık.
- Yenilmez, K. ve Yolcu, B., (2007), Öğretmen davranışlarının yaratıcı düşünme becerilerinin gelişimine katkısı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 95-105.
- Varış, F. (1988). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
- Yıldırım, R. (1998). Yaratıcılık ve yenilik. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Zıllıoğlu, M. (1993) İletişim nedir? İstanbul: Cem Yayınevi.
- Wang, M.C., Heartel, G.D., & Wolberg, H.J. (1994). Synthesis of Research: What Help Students learn?. Educational Leadership, 51(4), 74-79.
- www.logo.com/twp/thinking_skills, (2007) Thinking with Pictures (11.09.2007)
| APA | GELEN İ (2011). Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi. , 83 - 106. |
| Chicago | GELEN İSMAİL Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi. (2011): 83 - 106. |
| MLA | GELEN İSMAİL Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi. , 2011, ss.83 - 106. |
| AMA | GELEN İ Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi. . 2011; 83 - 106. |
| Vancouver | GELEN İ Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi. . 2011; 83 - 106. |
| IEEE | GELEN İ "Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi." , ss.83 - 106, 2011. |
| ISNAD | GELEN, İSMAİL. "Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi". (2011), 83-106. |
| APA | GELEN İ (2011). Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 83 - 106. |
| Chicago | GELEN İSMAİL Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 30, no.1 (2011): 83 - 106. |
| MLA | GELEN İSMAİL Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.30, no.1, 2011, ss.83 - 106. |
| AMA | GELEN İ Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2011; 30(1): 83 - 106. |
| Vancouver | GELEN İ Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2011; 30(1): 83 - 106. |
| IEEE | GELEN İ "Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi." Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, ss.83 - 106, 2011. |
| ISNAD | GELEN, İSMAİL. "Sosyal bilgiler programındaki düşünme ile ilgili bazı ortak becerilerin kazanılma düzeyinin belirlenmesi". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 30/1 (2011), 83-106. |
