Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi

UZ BAŞ, Aslı; Siyez, Diğdem

Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi

Aslı UZ BAŞ, (Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı İzmir, Türkiye)

Diğdem Müge SİYEZ (Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı İzmir, Türkiye)

Türk Eğitim Bilimleri Dergisi

6 5

Yıl: 2011 Cilt: 9 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 43 - 70 Metin Dili: Diğer İndeks Tarihi: 29-07-2022

Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi

Öz:

Bu çalışmanın amacı, akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesidir. Araştırmaya İzmir ilinde ilköğretim okullarına devam eden 270 öğrenci katılmıştır. Araştırmaya katılan 270 öğrenciye ilk olarak sosyometri tekniği uygulanmış ve sosyometri testi sonuçlarına göre kabul gören ve görmeyen öğrenciler belirlenmiştir. Ardından yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak, akranları tarafından kabul gören (22 öğrenci) ve görmeyen (22 öğrenci) toplam 44 öğrenci ile görüşülmüştür. Elde edilen bilgiler içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda akranları tarafından kabul gören ve görmeyen öğrencilerin görüşme sorularına verdikleri yanıtlar, benzer şekilde kategorileştirilmekle birlikte, bazı görüşme sorularına verdikleri yanıtlar arasında nicelik ve nitelik açısından farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Akranları tarafından kabul gören öğrencilerin, kabul görmeyen öğrencilere göre arkadaş ilişkilerini başlatmak ve sürdürmek ile çatışma çözümü alanında sosyal açıdan daha yeterli yanıtlar verdikleri görülmüştür. Araştırma bulguları, akran kabulü ve akran ilişkileri literatürü ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

İnvestigating of peer-accepted and non-accepted elementary school students' perceptions about peer relations

Öz:

The aim of this study is to investigate of peer-accepted and non-accepted elementary school students’ perceptions about peer relations in grades 4 and 5. Participants were 270 elementary school students in İzmir. First of all participants were applied sociometric tecnique and they were categorized as accepted and non-accepted in terms of sociometric test total scores. Subsequently the researchers interviewed with totally 44 students who were categorized as accepted (22) and non-accepted (22) by using an structured interview technique. A content analysis was used during the data analysis. The results indicated that despite accepted and non accepted students’ perceptions about peer relations were similar in terms of categories, some of the answers were differentiated in terms of the quantity and the quality of the contents . Results showed that students who were accepted by their peers tend to demonstrate more competent behaviors in starting and maintaining friendships and conflict solution, than students who were non-accepted by their peers. The results were discussed in the light of peer relations and peer acceptance literature.

Anahtar Kelime: peer relations perceptions peer acceptance elementary school students

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akkök, F. (1999). İlköğretimde sosyal becerilerin geliştirilmesi: Öğretmen el kitabı. İstanbul: Özgür Yayınları.
Alpa-Bilbay, A. (1999). Effectiveness of a social skills training program to enhance the peer relations of low Accepted Fourth Grade Chidren. Unpublished master‟s thesis, Boğaziçi University, İstanbul.
Bacanlı, H. (1999). Sosyal beceri eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Bullock, J.R. (1998). Encouraging the development of social competence in young children. Early Child Development and Care, 37,47–54.
Butler, J.C., Doherty, M.S., ve Potter, R.M. (2007). Social antecedents and consequences of interpersonal rejection sensitivity. Personality & Individual Differences, 43, 1376–1385.
Campbell, P. ve Siperstein, G. N. (1994). Improving social competence. Massachusetts: Allyn and Bacon.
Crick, N. R. ve Ladd, G. W. (1993). Children's perceptions of their peer experiences: attributions, loneliness, social anxiety, and social avoidance. Developmental Psychology, 29, 2, 244–254.
Eliot, S.N., Sheridan, S. M. ve Gresham, F.M. (1989). Assessing and treating social skills deficits: A case of study for the scientist-practitioner. Journal of School Psychology, 27, 197–222.
Gifford-Smith, M.E. ve Brownell, C.A. (2003). Childhood peer relationships: Social acceptance, friendships, and peer networks. Journal of School Psychology, 41, 235–284.
Gresham, F.M. ve Stuart, D. (1992). Stability of sociometric assessment : Implications for uses as selection and outcome measures in social skills training. Journal of School Psychology, 30, 223–231.
Hatipoğlu-Sümer, Z. (1999). The effect of social skills training on perceived dimensions of social skills and sociometric status of primary school students. Unpublished doctoral thesis, The Middle East Technical University, Ankara.
Hopp, J.A. (2004). Recollections of adults who self-identify as having experienced peer rejection in childhood. Unpublished master‟s thesis, Siena Heights University, Michigan.
Hughes, J.N. ve Zhang, D. (2007). Effects of the structure of classmates‟ perceptions of peers‟ academic abilities on children‟s perceived cognitive competence, peer acceptance, and engagement. Contemporary Educational Psychology, 32, 3, 400–419.
Hymel, S. (1983). Preschool children‟s peer relations : Issues in sociometric assessment. Merrill-Palmer Quarterly, 29, 237–260.
Kaya, A. ve Siyez, D. M. (2008). Sociometric status and life satisfaction among turkish elementary school students. Eurasian Journal of Educational Research, 32, 69–82.
Kılıççı, Y. (1989). Okulda ruh sağlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Newcomb, A.F., Bukowski,W. M. ve Pattee, L. (1993). Children‟s peer relations: A meta-analytic review of popular, rejected, neglected, controversial and average sociometric status. Psychological Bulletin, 113, 99–128.
Pellegrini, A. D., ve Glickman, C. D. (1990). Measuring kindergartners' social competence. Young Children, 45(4), 40-44.
Oral, V. (2007). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin arkadaşlarina ilişkin düşüncelerinin sosyometrik statü ve akademik başarı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Rabiner, D. L. Keane, S. P. ve MacKinnon-Lewis, C. (1993). Children's Beliefs about familiar and unfamiliar peers in relation to their sociometric status. Developmental Psychology, 29, 2, 236–243.
Rogers, D.L. ve Ross, D. D. (1986) Encouraging positive social interaction among young children. Young Children, 41(3), 12–17.
Rubin, R. M. (2007). Children’s beliefs about peer relations: links to peer acceptance, depression, aggression and the beliefs of parents and teachers. Unpublished doctoral dissertation, university of delaware, Delaware.
Tarhan, N. (1996). The relationships of sociometric status, sex, academic acihevement, school type and grade level with loneliness levels of secondary school students. Unpublished master‟s thesis, Middle East Technical University, Ankara.
Uz Baş, A. (2003). İlköğretim 4. ve 5. sınıflarda okuyan öğrencilerin sosyal becerileri ve okul uyumu ile depresyon düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitimde Psikolojik Hizmetler AD, İzmir.
Verschueren, K. ve Marcoen, A. (2002). Perceptions of self and relationship with parents in aggressive and nonaggressive rejected children. Journal of School Psychology, 40, 6, 501–522.
Walker, H. M. ve McConnell, S. R. (1995). Walker-McConnell scale of social competence and school adjusment: Elementary version. London: Singular Publishing Group. Yanghee, A. K. (2003). Necessary social skills related to peer acceptance. Childhood Education, 79, 234-238.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

APA	UZ BAŞ A, Siyez D (2011). Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi. , 43 - 70.
Chicago	UZ BAŞ Aslı,Siyez Diğdem Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi. (2011): 43 - 70.
MLA	UZ BAŞ Aslı,Siyez Diğdem Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi. , 2011, ss.43 - 70.
AMA	UZ BAŞ A,Siyez D Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi. . 2011; 43 - 70.
Vancouver	UZ BAŞ A,Siyez D Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi. . 2011; 43 - 70.
IEEE	UZ BAŞ A,Siyez D "Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi." , ss.43 - 70, 2011.
ISNAD	UZ BAŞ, Aslı - Siyez, Diğdem. "Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi". (2011), 43-70.

APA	UZ BAŞ A, Siyez D (2011). Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 43 - 70.
Chicago	UZ BAŞ Aslı,Siyez Diğdem Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 9, no.1 (2011): 43 - 70.
MLA	UZ BAŞ Aslı,Siyez Diğdem Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, vol.9, no.1, 2011, ss.43 - 70.
AMA	UZ BAŞ A,Siyez D Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2011; 9(1): 43 - 70.
Vancouver	UZ BAŞ A,Siyez D Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2011; 9(1): 43 - 70.
IEEE	UZ BAŞ A,Siyez D "Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi." Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9, ss.43 - 70, 2011.
ISNAD	UZ BAŞ, Aslı - Siyez, Diğdem. "Akranları tarafından kabul gören ve görmeyen ilköğretim okulu öğrencilerinin akran ilişkilerine yönelik algılarının incelenmesi". Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 9/1 (2011), 43-70.