Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler

HOCAOĞLU, Çiçek; ERSÖZ, H. Önder; ÖZDEMİR, İlkay; KOÇAK, MUSTAFA

Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler

İlkay ÖZDEMİR, (Sağlık Müdürlüğü, Trabzon, Türkiye)

Çiçek HOCAOĞLU, (Rize Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Rize, Türkiye)

Mustafa KOÇAK, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Anabilim Dalı, Trabzon, Türkiye)

H. Önder ERSÖZ (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Anabilim Dalı, Trabzon, Türkiye)

Düşünen Adam - Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi

13 4

Yıl: 2011 Cilt: 24 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 128 - 138 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler

Öz:

Amaç: Bu çalışmanın amacı, tip 2 Diabetes Mellitus (DM) tanılı hastalarda depresyon ve anksiyete düzeyleri ile sosyodemografik değişkenler arasındaki ilişkiyi araştırmak ve tip 2 DM’li hastaların tedavisi için multidisipliner yaklaşımın önemini vurgulamaktır. Yöntem: Çalışmaya, Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi Endokrinoloji polikliniğinde, tip 2 DM tanısı ile izlenen, ardışık poliklinik başvuruları olan hastalar arasından seçilen 100 hasta dahil edildi. Yüz kişilik gönüllü kontrol grubu, yaş, cinsiyet, medeni durum açısından hasta grubuyla eşleştirilerek oluşturuldu. Tüm katılımcılara, sosyodemografik veri toplama formu, Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HAD) ve Kısa Form-36 (SF-36) uygulandı. Bulgular: Tip 2 DM’li hastalarda, kontrol grubuna göre, SF-36 alt ölçeklerinin tümünün ortalama puanlarının daha düşük olduğu bulundu. HAD Anksiyete (HAD-A) ve HAD Depresyon (HAD-D) ortalama puanları karşılaştırıldığında, diyabetli hastaların ortalama puanlarının kontrollerinkine göre daha yüksek olduğu belirlendi. Bu fark HAD-D için anlamlı iken HAD-A için anlamlı değildi. Hasta ve kontrol grubunda, depresyon ve anksiyete düzeyleri ile yaşam kalitesi alt alanları arasında negatif yönde bir ilişki olduğu belirlendi. Cinsiyete göre HAD-A ve HAD-D ortalama puanları karşılaştırıldığında, her iki grupta da kadınların her iki alt ölçek ortalama puanlarının erkeklerin puanlarına göre daha yüksek olduğu tespit edildi. Cinsiyet ile SF-36 alt alan puanları arasındaki ilişkiye bakıldığında, kadınlarda yaşam kalitesi alt alanlarının tümünde, alınan ortalama puanların erkeklerinkine göre daha düşük olduğu saptandı. Hastalarda, diyabet sürelerine göre HAD-A ve HAD-D ortalama puanları karşılaştırıldığında, diyabet süresi arttığında HAD-A ve HAD-D ortalama puanlarının arttığı, ancak bu artışın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı saptanmıştır. Sonuç: Bu çalışmada, diyabetin hastaların yaşam kalitesini son derece olumsuz etkilediği ve tip 2 diyabetli hastalarda çok sayıda ruhsal belirtinin klinik tabloya eşlik ettiği saptanmıştır. Çalışmamız, klinikler arasında konsültasyonun ve liyezonun gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelime:

Quality of life and psychiatric symptoms in the patients with type 2 diabetes mellitus

Öz:

Objective: The purpose of this study is to measure the depression and anxiety levels, to investigate their associations with sociodemographic variables and to emphasize the importance of multidisciplinary approach for the follow up and treatment of patients with type 2 diabetes mellitus (DM). Method: We enrolled randomly selected 100 consecutive patients with type 2 DM, admitted to the outpatient clinic of endocrinology. Age, gender and marital status matched 100 volunteers served as control group. Sociodemographic data form and Hospital Anxiety and Depression Scale (HAD), Short Form-36 (SF–36) were performed for all participants. Results: For SF–36, all subscale mean scores were found to be lower in type 2 DM patients as compared to control group. HAD-Anxiety (HAD-A) and HAD-Depression (HAD-D) mean scores in the group of patients were found to be higher than the mean scores of the control group. The difference was significant for HAD-D, whereas negligible for HAD-A. In both patient and control groups, subscales of life quality were found to be negatively correlated with both depression and anxiety. Comparing the HAD-A and the HAD-D mean scores according to the gender, both subscale mean points were higher in female than male in both groups. When the SF-36 subscale scores for males and females were compared, it was found that females have lower scores in all the subscales. HAD-A and HAD-D mean scores were found to be positively correlated with the duration of diabetes, however, this correlation was not statistically significant. Conclusions: In this study, it was found that type 2 DM have extremely deteriorated the quality of life of the patients and caused many psychological signs accompanying clinic. Thus, our study has shown the necessity of consultation and emphasizes the liaison for clinics.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. İliçin G, Biberoğlu K, Süleymanlar G, Ünal S. Temel İç Hastalıkları. Güneş Kitabevi, Ankara, 2003, 2279–2330.
2. Barry JG, Dirk MW. Tip 2 Diyabet. Akman M, Akdeniz Z, Sucaklı B, Aksan A (Çeviri Ed.) İstanbul: AND Yayıncılık, 2003, 71–72.
3. Goebel-Fabbri A, Musen G, Sparks RC. Endocrin Disorders: In Levenson LJ (editor). Textbook of Psychosomatic Medicine. First Ed. Washington: American Psychiatric Publishing Inc., 2005, 496-500.
4. Eren İ, Erdi Ö, Özcankaya R. Tip 2 diyabetik hastalarda kan şekeri ve psikiyatrik bozuklukların ilişkisi. Türk Psikiyatri Derg 2003;14:184–191.
5. Sulaiman N, Hamdan A, Tamim H, Mahmood DA, Young D. The prevalence and correlates of depression and anxiety in a sample of diabetic patients in Sharjah, United Arab Emirates. BMC Fam Pract 2010;11:80.
6. Saatçioğlu Ö, Çelikel ÇF, Kutlutürk F, Cumurcu EB, Kısacık B, Yıldız S, Erim R. Tip 2 DM hastalarda yetiyitimi ve yaşam kalitesi. The Anatolian Journal of Clinical Investigation 2008; 2:106-112.
7. Lee HJ, Chapa D, Kao CW, Jones D, Kapustin J, Smith J, Krichten C, Donner T, Thomas SA, Friedmann E. Depression, quality of life, and glycemic control in individuals with type 2 diabetes. J Am Acad Nurse Pract 2009;21:214-224.
8. Lustman PJ, Clouse RE. Depression in diabetic patients: the relationship between mood and glycemic control. J Diabetes Complications 2005; 19:113-122.
9. Papelbaum M, Lemos HM, Duchesne M, Kupfer R, Moreira RO, Coutinho WF. The association between quality of life, depressive symptoms and glycemic control in a group of type 2 diabetes patients. Diabetes Res Clin Pract 2010; 89:227-230.
10. Egede EL, Grubaugh LA, Ellis C. The effect of major depression on preventive care and quality of life among adults with diabetes. Gen Hosp Psychiatry 2010; 32:563–569.
11. Kawakami N, Takatsuko N, Shimizu H, Ishibashi H. Depressive symptoms and occurance of type 2 diabetes among Japenese men. Diabetes Care 1999; 22:1071–1076.
12. Imayama I, Plotnikoff RC, Courneya KS, Johnson JA. Determinants of quality of life in type 2 diabetes population: the inclusion of personality. Qual Life Res 2010; 27:52-57.
13. Bahar A, Sertbaş G, Sönmez A. Diyabetes mellituslu hastaların depresyon ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2006; 7:18–26.
14. Luscombe FA. Health-related quality of life measurement in type 2 diabetes. Value Health 2000; 3 (Suppl.1):15-28.
15. Aydemir Ö, Köroğlu E. Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler. Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 2006, 138–139, 346–347.
16. Aydemir Ö, Güvenir T, Küey L, Kültür S. Hastane anksiyete ve depresyon ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Derg 1997; 8:280–287.
17. Bowling A, Bond M, Jenkinson C, Lamping LD. Short Form 36 (SF–36) health survey questionnaire: which normative data should be used? Comparisons between the norms provided by the Omnibus survey in Britain, the health survey for England and the Oxford health life survey. J Public Health Med 1999; 21:255–270.
18. Koçyiğit H, Aydemir Ö, Ölmez N, Memiş A. Kısa Form 36 (KF–36)’nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. İlaç ve Tedavi Dergisi 1999;12:102–106.
19. Sapozhnikova IE, Tarlovskaia EI, Sobolev AA, Rodygina EV. Frequency and specific features of depressive disorders in patients with type 2 diabetes mellitus. Klin Med (Mosk) 2010; 88:43-46.
20. Schram MT, Baan CA, Pouwer F. Depression and quality of life in patients with diabetes: a systematic review from the European depression in diabetes (EDID) research consortium. Curr Diabetes Rev 2009; 5:112-119.
21. Pibernik-Okanovich M, Peros K, Szabo S, Begict D, Metelko Z. Depression in Croation type 2 diabetic patients: prevalence and risk factors. A Croation survey from the European depression in diabetes (EDID) research consortium. Diabetic Med 2005; 22:942–945.
22. Gülseren L, Hekimsoy Z, Gülseren Ş, Bodur Z, Kültür S. Diyabetes mellituslu hastalarda depresyon, anksiyete, yeti yitimi ve yaşam kalitesi. Türk Psikiyatri Derg 2001; 12:89–98.
23. Katon WJ, Simon G, Russo J, Jon KM, Lin EH, Ludman E, Ciechanowski P, Bush T. Quality of depression care in a population based sample of patients with diabetes and major depression. Medical Care 2004; 42:1222–1229.
24. Nichols GA, Brown JB. Unadjusted and adjusted prevalence of diagnosed depression in type 2 diabetes. Diabetes Care 2003; 26:744–749.
25. Hermanns N, Kulzer B, Krichbaum M, Kubiak T, Hoak T. Affective and anxiety disorders in a German sample of diabetic patients: prevalence, comorbidity and risk factors. Diabetic Med 2005; 22:293–300.
26. Eljedi A, Mikolajczyk RT, Kreamer A, Laaser U. Health-related quality of life in diabetic patients and controls without diabetes in refugee camps in the Gaza strip: a cross-sectional study. BMJ Public Health 2006; 6:268.
27. Hänninen J, Takala J, Keinänen-Kiukaanniemi S. Quality of life in NIDDM patients assessed with the SF–20 questionnaire. Diabetes Res Clin Pract 1998; 42:17–27.
28. Wändel PE. Quality of life of patients with diabetes mellitus. Scand J Prim Health Care 2005; 23:68-74.
29. Sakamaki H, Ikeda S, Ikegami N, Uchigata Y, Iwamoto Y, Origaza H, Otani T, Otani Y. Measurement of HRQL using EQ-5D in patients with type 2 diabetes mellitus in Japan. Value Health 2006; 9:47–53.
30. Papadopoulos AA, Kontodimopoulos N, Frydas A, Ikanomakis E, Niakas D. Predictors of health-related quality of life in type 2 diabetic patients in Greece. BMJ Public Health 2007; 7:186-194.
31. Glasgow RE, Ruggiero L, Eakin GE, Dryfoos J, Chobanion L. Quality of life and associated characteristics in a large national sample of adults with diabetes. Diabetes Care 1997; 20:562–567.
32. Johnson JA, Nowatski TE, Coons SJ. Health related quality of life of diabetic Pima indians. Medical Care 1996; 34:97–102.
33. Eren İ, Erdi Ö, Çivi İ. Tip 2 diyabetes mellitus hastalarında yaşam kalitesi ve komplikasyonların yaşam kalitesine etkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi 2004; 7:85–94.
34. Rubin RR, Peyrot M. Quality of life and diabetes. Diabetes Metab Res Rev 1999; 15:205–218.
35. Edelman D, Olsen MK, Dudley TK, Haris AC, Oddone EZ. Impact of diabetes screening on quality of life. Diabetes Care 2002; 25:1022–1026.
36. Wexter DJ, Grant WR, Wittenberg E, Bosch JL, Cagliero E, Delahanty L, Blais MA, Meigs JB. Correlates of health-related quality of life in type diabetes. Diabetologia 2006; 49:1489-1497.
37. Sundaram M, Kavookjian J, Patrick JH, Miller LA, Madhaven SS, Scott V. Quality of life, health status and clinical outcomes in Type 2 diabetes patients. Qual Life Res 2007; 16:165–177.
38. Eren I, Erdi O, Sahin M. The effect of depression on quality of life of patients with type II diabetes mellitus. Depress Anxiety 2008; 25:98-106.
39. Grandy S, Chapman RH, Fox KM, SHIELD Study Group. Quality of life and depression of people living with type 2 diabetes mellitus and those at low and high risk for type 2 diabetes: findings from the Study to Help Improve Early evaluation and management of risk factors Leading to Diabetes (SHIELD). Int J Clin Pract 2008; 62:562-568.
40. Fal AM, Jankowska B, Uchmanowicz I, Sen M, Panaszek B, Polanski J. Type 2 diabetes quality of life patients treated with insulin and oral hypoglycemic medication. Acta Diabetol 2010; 30:43-48.
41. Wredling R, Stalhammar J, Adamson U, Berne C, Larsson Y, Ostman J. Well-being and treatment satisfaction in adults with diabetes: a Swedish population based study. Qual Life Res 1995; 4:515-522.

APA	ÖZDEMİR İ, HOCAOĞLU Ç, KOÇAK M, ERSÖZ H (2011). Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler. , 128 - 138.
Chicago	ÖZDEMİR İlkay,HOCAOĞLU Çiçek,KOÇAK MUSTAFA,ERSÖZ H. Önder Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler. (2011): 128 - 138.
MLA	ÖZDEMİR İlkay,HOCAOĞLU Çiçek,KOÇAK MUSTAFA,ERSÖZ H. Önder Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler. , 2011, ss.128 - 138.
AMA	ÖZDEMİR İ,HOCAOĞLU Ç,KOÇAK M,ERSÖZ H Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler. . 2011; 128 - 138.
Vancouver	ÖZDEMİR İ,HOCAOĞLU Ç,KOÇAK M,ERSÖZ H Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler. . 2011; 128 - 138.
IEEE	ÖZDEMİR İ,HOCAOĞLU Ç,KOÇAK M,ERSÖZ H "Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler." , ss.128 - 138, 2011.
ISNAD	ÖZDEMİR, İlkay vd. "Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler". (2011), 128-138.

APA	ÖZDEMİR İ, HOCAOĞLU Ç, KOÇAK M, ERSÖZ H (2011). Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler. Düşünen Adam - Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 24(2), 128 - 138.
Chicago	ÖZDEMİR İlkay,HOCAOĞLU Çiçek,KOÇAK MUSTAFA,ERSÖZ H. Önder Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler. Düşünen Adam - Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 24, no.2 (2011): 128 - 138.
MLA	ÖZDEMİR İlkay,HOCAOĞLU Çiçek,KOÇAK MUSTAFA,ERSÖZ H. Önder Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler. Düşünen Adam - Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, vol.24, no.2, 2011, ss.128 - 138.
AMA	ÖZDEMİR İ,HOCAOĞLU Ç,KOÇAK M,ERSÖZ H Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler. Düşünen Adam - Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi. 2011; 24(2): 128 - 138.
Vancouver	ÖZDEMİR İ,HOCAOĞLU Ç,KOÇAK M,ERSÖZ H Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler. Düşünen Adam - Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi. 2011; 24(2): 128 - 138.
IEEE	ÖZDEMİR İ,HOCAOĞLU Ç,KOÇAK M,ERSÖZ H "Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler." Düşünen Adam - Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 24, ss.128 - 138, 2011.
ISNAD	ÖZDEMİR, İlkay vd. "Tip 2 diyabetes mellituslu hastalarda yaşam kalitesi ve ruhsal belirtiler". Düşünen Adam - Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 24/2 (2011), 128-138.