Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği
Yıl: 2011 Cilt: 35 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 79 - 92 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği
Öz: Bu çalışmada, Doğankent (Giresun) yöresinde yüzeylenen Harşit Granitoyidi’nden üretilebilecek blokların hacminin belirlenmesinde, Kaya Kalite Göstergesi (RQD) ve Hacimsel Eklem Sayısı ($J _v$) parametrelerinin kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla, pilot çalışma alanı olarak bir ocak seçilmiş ve açılan şevlerde hat etüdü çalışmaları yapılarak, süreksizliklerin özellikleri tayin edilmiştir. Harşit Granitoyidi’nden elde edilebilecek Blok Hacminin belirlenmesinde Kaya Kütle İndeksi (RMi) sınıflama sisteminde girdi parametresi olan blok hacmi (Vb) kullanılmıştır. Vb değerinin belirlenmesinde kullanılan Jv ve RQD değişkenleri ocak içindeki farklı şevlerde yapılan süreksizlikler arası ölçümler ile belirlenmiştir. RMi sınıflamasında kullanılan Blok Şekli Faktörüne (β) göre yapılan değerlendirmede blokların genellikle “kompakt, hafifçe uzun-düz” şekilli olduğu tesbit edilmiştir. Blok hacminin belirlenmesinde kullanılan parametrelerden RQD değişkeninin sınırlamalar içermesi nedeniyle, blok hacminin hesaplanmasında $J _v$ değerlerinin kullanılması tercih edilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda Harşit Granitoyidi’nden üretilecek blokların ortalama hacminin Vb= 7.15 $m^ 3$ olduğu belirlenmiş olup, bu değer ticari olarak değerlendirilebilecek blok hacmi aralığındadır.
Anahtar Kelime: Konular:
Usability of RQD and $J _v$ for prediction of block volume in natural stone quarries
Öz: In this study, use of Rock Quality Designation (RQD) and Volumetric Joint Count (Jv) parameters for prediction of block volume from Harşit Granitoid exposed in Dogankent (Giresun) area, was investigated. For this purpose, a quarry was chosen as the study area and properties of discontinuities were determined by performing scan-line surveys on the pit slopes. In prediction of block volume from Harşit Granitoid, Vb which is an input parameter of Rock Mass Index (RMi) system, was used. Jv and RQD variables used for predicting Vb value were defined from the discontinuity spacing measurements performed on different slopes within the quarry. When considering the Block Shape Factor (β), the blocks can be generally classified as “compact, slightly long-flat” shaped. Due to some constrains of RQD, use of $J _v$ values is more effective for predicting block volume. It was concluded that, the average producible block volume from Harşit Granitoid was determined to be Vb= 7.15 $m^ 3$ and this value is within the range of the economically producable block volume.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Cai, M., Kaiser, P. K., Uno, H., Tasaka, Y. ve Minami, M., 2004. Estimation of rock mass deformation modulus and strength of jointed hard rock masses using the GSI system, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 41(1), 3-19.
- Deere, D. U., 1964. Technical description of rock cores for engineering purposed, Rock Mechanics and Rock Engineering, 1, 17-22p.
- Gedikoğlu, A., 1978, Harşit Granit Karmaşığı ve çevre kayaçları, Doçentlik Tezi, K.T.Ü. Yer Bilimleri Fakültesi, Trabzon.
- Goodman R. E. 1995. Block theory and its application, Geotechnique, 45(3), 383-423p.
- ISRM (International Society for Rock Mechanics), 1981. Rock characterization, Testing and monitoring. International Society of Rock Mechanics Suggested Methods, Pergamon Press, Oxford, 211p.
- Kaya, K., 2005. RMi kayaç kütle sınıflama yönteminin mermer ocaklarında blok üretim boyutlarının belirlenmesinde kullanılabilirliğinin araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Köprübaşı, N., 1992. Aşağı Harşit bölgesinin mağmatik petrojenezi ve masif sülfitlerde jeokimyasal hedef saptama uygulamaları, Doktora Tezi, K.T.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
- Köprübaşı, N., 1993. Tîrebolu-Harşit (Giresun) arası Jura-Kretase yaşlı magmatik kayaçların petrolojisi ve jeokimyası, Türkiye Jeoloji Bülteni, 36, 139-150.
- Palmstöm, A., 1982. The volumetric joint count- a useful and simple measure of the degree of jointing, 4th Int. Congress IAEG, New Delhi, 221–228.
- Palmström, A., 1985. Application of the volumetric joint count as a measure of rock mass jointing, Proc. Int. Symp. on Fundamentals of Rock Joints, Sweden, 103-110.
- Palmström A. 1995. RMi – A system for characterization of rock masses for rock engineering purposes, Ph.D. Thesis, Univeristy of Oslo, Norway, 408.
- Palmström A. 1996. The weighted joint density method leads to improved characterization of jointing, Proc. Conference on Recent Advances in Tunnelling Technology, New Delhi, 6p.
- Palmström, A., 2005. Measurements of and correlations between block size and rock quality designation (RQD), Tunnels and Underground Space Technology, 20, 362-377.
- Priest, S.D. ve Hudson J.A., 1976. Discontinuity spacing in rock. İnternational Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences and Geomechanics Abstracts, 13, 135-148.
- Rocscience, 2002. DIPS v5.1- User's Guide. Rocscience Inc., Toronto, Ontario, Canada, 90p.
- Schultze - Westrum, H., 1961. Giresun vilayeti Espiye sahasının jeolojisi ve yatak bilimi bakımından etüdü (G41 % ve ag), M.T.A. Rapor No: 3090 (Yayınlanmamış), Ankara.
- Sönmez, H. ve Ulusay, R., 1999. Modifications to the Geological Strength Index (GSI) and their applicability to stability of slopes, International Journal of Rock Mechanics and Mining Science, 36(6), 743-760.
- Wang, H., Latham, J. P. ve Poole, A. B., 1991. Predictions of block size distribution for quarrying, Quarterly Journal of Engineering Geology, 24, 91-99.
| APA | Kaya A, ALEMDAG S, YILMAZ A, ÇAPİK M (2011). Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği. , 79 - 92. |
| Chicago | Kaya Ayberk,ALEMDAG SELCUK,YILMAZ Ali Osman,ÇAPİK Mehmet Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği. (2011): 79 - 92. |
| MLA | Kaya Ayberk,ALEMDAG SELCUK,YILMAZ Ali Osman,ÇAPİK Mehmet Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği. , 2011, ss.79 - 92. |
| AMA | Kaya A,ALEMDAG S,YILMAZ A,ÇAPİK M Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği. . 2011; 79 - 92. |
| Vancouver | Kaya A,ALEMDAG S,YILMAZ A,ÇAPİK M Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği. . 2011; 79 - 92. |
| IEEE | Kaya A,ALEMDAG S,YILMAZ A,ÇAPİK M "Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği." , ss.79 - 92, 2011. |
| ISNAD | Kaya, Ayberk vd. "Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği". (2011), 79-92. |
| APA | Kaya A, ALEMDAG S, YILMAZ A, ÇAPİK M (2011). Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 35(1), 79 - 92. |
| Chicago | Kaya Ayberk,ALEMDAG SELCUK,YILMAZ Ali Osman,ÇAPİK Mehmet Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği. Jeoloji Mühendisliği Dergisi 35, no.1 (2011): 79 - 92. |
| MLA | Kaya Ayberk,ALEMDAG SELCUK,YILMAZ Ali Osman,ÇAPİK Mehmet Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, vol.35, no.1, 2011, ss.79 - 92. |
| AMA | Kaya A,ALEMDAG S,YILMAZ A,ÇAPİK M Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği. Jeoloji Mühendisliği Dergisi. 2011; 35(1): 79 - 92. |
| Vancouver | Kaya A,ALEMDAG S,YILMAZ A,ÇAPİK M Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği. Jeoloji Mühendisliği Dergisi. 2011; 35(1): 79 - 92. |
| IEEE | Kaya A,ALEMDAG S,YILMAZ A,ÇAPİK M "Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği." Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 35, ss.79 - 92, 2011. |
| ISNAD | Kaya, Ayberk vd. "Doğal taş ocaklarında blok hacminin belirlenmesi için RQD ve $J_v$’nin kullanılabilirliği". Jeoloji Mühendisliği Dergisi 35/1 (2011), 79-92. |
