Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması

GÜNGÖRMÜŞ, H. Alper; YILMAZ, BAKI; MUTLU, İlknur; Gürbüz, Bülent; SEVİNDİ, Tarık

Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması

İlknur MUTLU, (Kayseri Büyükşehir Belediyesi, Kayseri, Türkiye)

Baki YILMAZ, (Niğde Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Niğde, Türkiye)

H. Alper GÜNGÖRMÜŞ, (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Ağrı, Türkiye)

Tarık SEVİNDİ, (Niğde Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, Niğde, Türkiye)

Bülent GÜRBÜZ (Ahi Evran Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Kırşehir, Türkiye)

Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi

10 0

Yıl: 2011 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 54 - 61 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması

Öz:

Bu çalışmanın amacı; Kayseri ilinde yaşayan kişilerin boş zamanlarında hangi tür aktivitelere katıldıklarını ve kişilerin boş zamanlarını ne şekilde değerlendirdiklerine ilişkin bir tespitte bulunmak, bu aktivitelere motive eden faktörleri belirleyerek, bu nedenlerin bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmektir. Araştırmanın örneklem grubunu Kayseri Büyükşehir Belediyesi spor tesislerinde sağlık ve zindelik programlarına katılan bireylerden 254 erkek (%49,3) ve 261 kadın (%50,7) olmak üzere toplam 515 egzersiz katılımcısı oluşturmuştur. Bireyleri fiziksel aktiviteye katılmaya teşvik eden faktörlerin değerlendirilmesinde veri toplama aracı olarak “Boş Zaman Motivasyon Ölçeği” (BMÖ) kullanılmıştır. Araştırma grubunda yer alan katılımcıların ölçekte yer alan 5 alt boyutta, cinsiyetlerine ve medeni hallerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığını test etmek için yapılan bağımsız örnekler için independent samples t-testi analizi sonuçlarına göre; cinsiyete göre, “motivasyonsuzluk”, “dışsal düzenleme” ve “uyaran yaşama” alt boyutlarında, anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilirken medeni duruma göre yalnızca “dışsal düzenleme” alt boyutunda anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Bekâr katılımcılar, evli katılımcılardan daha yüksek puana sahiptirler. Buna karşın diğer 4 alt boyutta medeni duruma göre anlamlı farklılıklar olmadığı tespit edilmiştir. ANOVA sonuçlarına göre ise, katılımcıların “motivasyonsuzluk” ve “dışsal düzenleme” alt boyutlarına ilişkin puanların mesleklerine göre anlamlı farklılıklar olduğu ve “Motivasyonsuzluk”, “Bilmek-başarmak”, “Uyaran-yaşama” ve “Dışsal düzenleme” alt boyutlarında, gelir durumuna göre anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre ise, “ uyaran yaşama”,”bilmek başarmak”,”özdeşim/ içe atım” faktörlerinin bireyleri boş zaman aktivitelerine motive etmede ilk 3 sırayı aldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime: boş zaman motivasyon rekreasyon boş zaman faaliyeti

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Spor Bilimleri

Comparisons of motivational factors that effect individuals to participate recreational exercise with regard to demographic variables

Öz:

The purpose of this study was to compare the motivational factors that affect the individuals to participate recreational exercise with respect to some demographic variables. 254 male (49.3%) and 261 female (50.7%) totally 515 individual who were member of health and fitness clubs in Kayseri participated to this study voluntarily. Leisure Motivation Questionnaire (LMQ) was used to assess the factors that motive individuals to participate recreational activity. Participants were asked to rate each item on a 5-point Likert scale ranging from 1 (strongly disagree) to 5 (strongly agree). Independent samples t-test were used to test the difference with regard to gender and marital status in all 5 sub-dimension. Analysis indicated a significant difference with regard to gender in “amotivation” “external regulation” and “experience stimulation” subdimension. When the results were evaluated in terms of marital status there were only statistical mean differences in the “external regulation” sub-dimension. Single participants had higher scores than the married participants. However, there was no significant mean difference in the other 4 sub-dimension with regard to marital status. According to the ANOVA analyzes it was found significant differences amotivation and external regulation subscale with regard to the profession in addition with it was also found that significant differences "amotivation", “to know and to accomplish”, “identified/ interjected” and external regulation with regard to the income. According to the results of this study, it can be concluded that “experience stimulation” “to know and to accomplish” and “identified/ interjected” were the three most important factors that effect the recreational activities participation.

Anahtar Kelime: recreation leisure activity leisure time motivation

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Spor Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Adair, J. Etkili Motivasyon. I. Baskı. Çeviren: Uyan S. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı. 2003.
2. Ashford, B., Biddle, S. & Goudas, M., Participatipn in Community Sport Centres: Motives and Predictors of Enjoyment. Journal of Sport Science, 1993; 11(3): 249- 256.
3. Aytaç, Ö. Modern Toplumda Boş Zaman Olgusu. Dünya’da ve Türkiye’de Sosyolojik Gelişmeler. I. Ulusal Sosyoloji Kongresi (3-5 Kasım 1993 İzmir). I. Baskı. Ankara: Sosyoloji Derneği Yayınları, 2003; 3, 341-356.
4. Mostofsky, D.L. & Zaichkowsky, L.D. Medical Aspects of Sport and Exercise. Morgantown: WV: Fitness Information Technology. 2002.
5. Brief, P.A. & Aldag, R.J. The Intrinsic-Extrinsic Dichotomy: Toward Conceptual Clarity, Academy of Management Review, 1977; 2(3): 496-500.
6. Broadhurst, R., Managing Environments for Leisure and Recreation. 1st Edition. London: GBR: Routledge. 2001.
7. Carroll, B. & Alexandris, K. Perception of Constraints and Strength of Motivation: Their Relationship to Recreational Sport Participation. Journal of Leisure Research, 1997; 29(3): 279-299.
8. Deci, E.L. & Ryan, R.M., Intrinsic Motivation And Self-Determination in Human Behavior. New York: Plenum. 1985.
9. Demir, C. & Demir, N. Bireylerin Boş zaman Faaliyetlerine Katılmalarını Etkileyen Faktörler İle Cinsiyet Arasındaki İlişki: Lisans Öğrencilerine Yönelik Bir Uygulama, Ege Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ege Akademik Bakış Dergisi, 2006; 6(1): 36-48.
10. Doğan, M. Büyük Türkçe Sözlük. 2. Baskı, Ankara: Vadi Yayınları.2003.
11. Doğan, O. Spor Psikolojisi, İkinci Baskı, Adana: Nobel Kitabevi. 2005.
12. Engin, E. Psikiyatri Kliniğinde Çalışan Hemşirelerin Öfke Düzeyleri ile İş Motivasyonları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.2004.
13. Güngörmüş, H.A. Özel Sağlık-Spor Merkezlerinden Hizmet Alan Bireyleri Rekreasyonel Egzersize Güdüleyen Faktörler, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara. 2007.
14. Hamer, M., Karageorghis, S.P. & Vlachopoulos, S.P. Motives for Exercise Participation as Predictors of Exercise Dependence Among Endurance Athletes. Journal of Sport Medicine and Physical Fitness, 2002; 42(2): 233-239.
15. İlban, M.O. & Özcan, K., Demografik Özelliklere Göre Boş zaman Değerlendirme Tercihlerindeki Farklılaşma Üzerine Bir Araştırma (Nevşehir Örneği), 1. Gençlik Boş zaman ve Doğa Sporları Sempozyumu, Ankara. 2003.
16. Jackson, E.L. & Henderson, K. Gender Based Anaysis of Lesiure Constraints. Leisure Sciences, 1995; 17, p. 31-51.
17. Karaküçük, S. & Gürbüz, B. Rekreasyon ve Kent(li)leşme. Gazi Kitabevi, Ankara. 2007.
18. Kaya S. Yetiştirme Yurtlarında Kalan Gençlerin Boş zaman Değerlendirme Eğilimi ve Etkinliklerin Sosyalleşmeye Etkisi, Doktora Tezi Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara. 2003.
19. Kemp, K. & Pearson, S. Leisure and Tourism. Great Britain: Longman Pres. 1997.
20. Lindsay, J.J. & Ogle, R.A. Socioeconomics Patterns of Outdoor Recreation Use Near Urban Areas, Journal of Leisure Research, 1972; 4: 19-20.
21. Mottaz, J.C. The Relative Importance of Intrinsic and Extrinsic Reward as Determinants of Wok Satisfaction, The Sociological Quarterly, 1985; 26(3): 365- 385.
22. Murphy, P.K. ve Alexander, P. A. A Motivated Exploration of Motivation Terminology, Contemporary Education Psychology, 2000; 25(1): 3- 53.
23. Öcalan M. Doğu İl Merkezinde Görev Yapan Öğretmenlerin Boş zamanlarında Yaptıkları Faaliyetler ve Sporun Yeri, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ. 1996.
24. Papageorgiou, P., Fotınakis, P., Tsitskari, E. & Giasoglou, V. Evaluation of Motivation in Patients with Coronary Heart Disease who Participate in Different Rehabilitation Programs. The Sport Journal [serial online] 2004 Spring, 2004; 7(2): Availabe from: URL: http://www.thesportjournal.org/article/evaluationmotivation- patients-coronary-heart-disease-whoparticipate- different-rehabilitati.
25. Pelettier L.G.,Vallerand, R.J., Blais M.R., Brière N.M. (1991). http://www.er.uqam.ca/nobel/r26710/LRCS/ echelles/EML28_en.pdf.
26. Recours, R.A., Souville, M. & Griffet, J. Expressed Motives for Informal and Club/Association-Based Sports Participation. Journal of Leisure Research, 2004; 36(1): 1-22.
27. Rhodes R.E., Dean R.N. Understanding Physical Inactivity: Prediction of Four Sedentary Leisure Behaviors. Leisure Sciences, 2009; 31(2): 124-135.
28. Şimşek, M.Ş., Akgemici, T. & Çelik, A. Davranış Bilimine Giriş ve Örgütlerde Davranış. 3. Baskı. Konya: Adım Matbaacılık. 2003.
29. Tsai EH.. A Cross-Cultural Study of Influence of Perceived Positive Outcome on Participation in Regular Active Recreation: Hong Kong and Australian University Students. Leisure Sciences, 2005; 27(5): 385- 404.
30. Türk Dil Kurumu. Türkçe Sözlük. 10. Baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. 2005.
31. Wilson, J. Sociology of Leisure, A Review of Sociology, 1980; 6: 22–32.

APA	MUTLU İ, YILMAZ B, GÜNGÖRMÜŞ H, SEVİNDİ T, Gürbüz B (2011). Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması. , 54 - 61.
Chicago	MUTLU İlknur,YILMAZ BAKI,GÜNGÖRMÜŞ H. Alper,SEVİNDİ Tarık,Gürbüz Bülent Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması. (2011): 54 - 61.
MLA	MUTLU İlknur,YILMAZ BAKI,GÜNGÖRMÜŞ H. Alper,SEVİNDİ Tarık,Gürbüz Bülent Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması. , 2011, ss.54 - 61.
AMA	MUTLU İ,YILMAZ B,GÜNGÖRMÜŞ H,SEVİNDİ T,Gürbüz B Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması. . 2011; 54 - 61.
Vancouver	MUTLU İ,YILMAZ B,GÜNGÖRMÜŞ H,SEVİNDİ T,Gürbüz B Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması. . 2011; 54 - 61.
IEEE	MUTLU İ,YILMAZ B,GÜNGÖRMÜŞ H,SEVİNDİ T,Gürbüz B "Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması." , ss.54 - 61, 2011.
ISNAD	MUTLU, İlknur vd. "Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması". (2011), 54-61.

APA	MUTLU İ, YILMAZ B, GÜNGÖRMÜŞ H, SEVİNDİ T, Gürbüz B (2011). Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(1), 54 - 61.
Chicago	MUTLU İlknur,YILMAZ BAKI,GÜNGÖRMÜŞ H. Alper,SEVİNDİ Tarık,Gürbüz Bülent Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi 13, no.1 (2011): 54 - 61.
MLA	MUTLU İlknur,YILMAZ BAKI,GÜNGÖRMÜŞ H. Alper,SEVİNDİ Tarık,Gürbüz Bülent Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, vol.13, no.1, 2011, ss.54 - 61.
AMA	MUTLU İ,YILMAZ B,GÜNGÖRMÜŞ H,SEVİNDİ T,Gürbüz B Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi. 2011; 13(1): 54 - 61.
Vancouver	MUTLU İ,YILMAZ B,GÜNGÖRMÜŞ H,SEVİNDİ T,Gürbüz B Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi. 2011; 13(1): 54 - 61.
IEEE	MUTLU İ,YILMAZ B,GÜNGÖRMÜŞ H,SEVİNDİ T,Gürbüz B "Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması." Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13, ss.54 - 61, 2011.
ISNAD	MUTLU, İlknur vd. "Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması". Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi 13/1 (2011), 54-61.