II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları
Yıl: 2011 Cilt: 98 Sayı: 195 Sayfa Aralığı: 137 - 146 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları
Öz: Jön-Türk akımına duyduğu ilgiyi gösteren edebi çalışmalarıyla İstib- dat yönetimi karşısında tavır alan Rıza Tevfik, Said Halim Paşa’nın giri- şimleri ve ağabeyinin, İstabdat döneminin, işkenceleriyle ünlü hapishane- si Bekirağa Bölüğü’nde intihar etmesi gibi mücbir sebeplerle İTC saflarınakatılmış ve Mülkiye Mektebi kökenli olduğu için kendisini çok daha Poziti- vist bir çevrede bulmuştur. Çünkü Cemiyetin çekirdek kadrosu çoğunluk- la bu görüşü radikal biçimde içselleştiren Asketi Tıbbiye kökenli gençler- den oluşmaktadır. Bu üç dinamiğin etkisiyle yeni çevresine hızla uyumsağlayan Rıza Tevfik, üstün hitabeti ve kuvvetli kalemiyle kısa süre için- de idealist gençliğin dikkatle takip ettiği bir fikir adamı portresi çizmeyebaşlamış ve çok geçmeden bağlı bulunduğu ekolün ve savunduğu fikirle- rin iktidar olduğunu görmüştür.
Anahtar Kelime: Konular:
Rıza Tevfik’s Political Approaches in the Beginning of the Second Constitutional
Öz: Rıza Tevfik, who took a stand against despotism governance with hisliterary works that showed his interest in Young-Turk movement, joinedthe ITC side for coercive reasons such as Said Halim Pasha’s interferen- ces and his elder brother’s suicide in Bekirağa Troop, despotism gover- nance’s prison notoriously known for tortures, and found himself in amuch more positivist environment since he had Civil Service School origins. Because the key staff of this community was mostly composed ofyoung people originating from Military School of Medicine that internali- zed this idea. Having accommodated to his new environment with the ef- fect of these three dynamics, Rıza Tevfik turned out to be an intellectualfollowed attentively by the idealist youth in a short time thanks to his su- perior rhetoric and strong writing and before too long he saw that hisschool and the ideas he defended were in power.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Adıvar, Adnan, “Feylesof”, Cumhuriyet, 11 Şubat 1950.
- Akşin, Sina, Jön Türkler ve İttihat ve Terakki, III. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara, 2001.
- Arkın, Ramazan Gökalp, Rıza Tevfik, Hayatı-Şiirleri, Arkın Kitabevi, İstan- bul, 1934.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Cevdet Tasnifi, Sıhhiye, 22 G 1244, Belge No: 1225-Takrir.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi, İrade Tasnifi, Şura-yı Devlet, Rebü’l-Evvel 1285, Belge No: 399.
- Bölükbaşı, Rıza Tevfik, Biraz da Ben Konuşayım, (Edit.: Abdullah Uç- man), II. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2008.
- Bölükbaşı, Rıza Tevfik, Serab-ı Ömrüm, Kenan Matbaası, İstanbul 1949.
- Cevdet, Abdullah, “Muktesebat-ı Fenniye: Herkes İçin Kimya”, Musavver Cihan, No: 4, 19 Safer 1309 (R. 11 Eylül 1307).
- Cevdet, Abdullah, Fizyolociya ve Hıfz-ı Sıhhat-i Dimağ ve Melekat-ı Akliye, Mahmud Bey Matbaası, Dersaadet 1312.
- Çapanoğlu, Münir Süleyman, “Çapanoğlu ve Rıza Tevfik”, Filozof Rıza Tevfik, Hayatı, Hatıraları, Şiirleri, (Edit.: Hilmi Yücebaş), V. Baskı, Milliyet Dağıtım, İstanbul, 1978.
- Çapanoğlu, Münir Süleyman, “Rıza Tevfik”, Ölümünden Sonra Rıza Tevfik, (Der.: Mustafa Ragıp Esatlı), Sinan Matbaası, İstanbul, 1952.
- Doğan, İsmail, Tanzimat’ın İki Ucu: Münif Paşa ve Ali Suavi (Sosyo-Pedagojik Bir Karşılaştırma), (Yayımlanmış Doktora Tezi), İz Yayıncılık, İstanbul, 1991.
- Emil, Birol, Jön Türklere Dair Vesikalar I: Edebiyatçı Jön Türklerin Mektup- ları, İstanbul, 1982.
- Fahri, “Nazariyat-ı Evvelin”, Vekayi-i Tıbbiye, No: 25, 5 Şubat 1296 (18 Rebiü’l-Evvel 1298).
- Feylesof Rıza Tevfik, Hürriyet ve İ’tilaf Kütüphanesi Neşriyatı, No: 1, İs- tanbul, 1328. Ganem, Halil, “Reproche Merité”, Mechveret, 15 Mayıs 1899.
- Goloğlu, Mahmut, III. Meşrutiyet, I. Kitap, Başnur Matbaası, Ankara, 1970.
- Gövsa, İbrahim Alaeddin, Türk Meşhurları Ansiklopedisi, İstanbul, 1946.
- Gündüz, Ahmet, “1789 Fransız İhtilali Fikirleri’nin Osmanlı İmparatorlu- ğu’nda Yayılması ve Balkanlardaki İsyanlar”, Türk Dünyası Araştırmaları Der- gisi, Sayı: 160, Şubat, 2006.
- Hanioğlu, Şükrü, Dr. Abdullah Cevdet ve Dönemi, (Yayımlanmış Doktora Tezi), Üçdal Neşriyat, İstanbul, 1981. İhsan, Ahmed, Matbuat Hatıralarım 1888-1923, I. Meşrutiyet’in İlanına Kadar 1889-1908, Ahmed İhsan Matbaası, İstanbul, 1930.
- İnal, İbnü’l-Emin Mahmud Kemal, Son Asır Türk Şairleri, II. Baskı, İstanbul, 1969.
- İsnard, Felix, Spiritualisme et Matérialisme, Paris, 1879.
- Kandemir, Feridun, İzmir Suikastının İçyüzü, C. II, Ekicigil Tarih Yayınla- rı, İstanbul, 1965.
- Kandemir, Feridun, Kendi Ağzından Rıza Tevfik, İstanbul, 1943.
- Kuran, Ahmed Bedevi, Osmanlı İmparatorluğu’nda İnkılap Hareketleri ve Milli Mücadele, Baha Matbaası, İstanbul, 1956.
- Mağmumi, Şerafeddin, Başlangıç, İstepan Matbaası, İstanbul, 1307, (Rumi: 1306).
- Mağmumi, Şerafeddin, Vücud-ı Beşer, Nişan Berberyan Matbaası, İstanbul, 1310.
- Mardin, Şerif, Jön Türklerin Siyasi Fikirleri 1895-1908, VIII. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2001.
- Mardin, Şerif, The Genesis is of Young Otoman Thought, s. 213, Princeton, 1962.
- Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi. Ramsour, Ernst Edmondson Jr., Jön-Türkler ve 1908 İhtilali, (Çev.: Nuran Ülken), Sander Yayınları, İstanbul, 1972.
- Saraçoğlu, Cemaleddin, “Padişah ve Rıza Tevfik”, Yeni Asır, 4 Ağustos 1955.
- Sevük, İsmail Habib, “Edebi Yeniliğimiz”, Tanzimat’tan Beri I. Edebiyat Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1940.
- Tahsin Paşa, Abdülhamit ve Yıldız Hatıraları, Muallim Ahmet Halit Kitap- hanesi, İstanbul, 1931.
- Tanyeli, Ahmed Hamdi, “Geçmiş Günlerden Anılar”, Filozof Rıza Tevfik, Hayatı, Hatıraları, Şiirleri. Temo, İbrahim, “Darwin’in Ellinci Ölüm Yıldönümü”, İçtihad, No: 347, 15 Haziran 1932.
- Temo, İbrahim, “Tegaddi ve Devam-ı Hayat”, Musavver Cihan, No: 31, 9 Ramazan 1309 (25 Mart 1308). Tugay, Asaf, İbret, İstanbul, 1961.
- Tunaya, Tarık Zafer, Türkiye’de Siyasal Partiler, C. III, Hürriyet Vakfı Ya- yınları, İstanbul, 1989.
- Uçman, Abdullah, Rıza Tevfik’in Şiirleri ve Edebi Makaleleri Üzerine Bir Araştırma, Kitabevi, İstanbul, 2004.
- Ulunay, Refi Cevat, “Yeni Yılın Büyük Matemi”, Ölümünden Sonra Rıza Tevfik. Ulunay, Refi Cevat, Rıza Tevfik, Hayatı ve Şiirleri, Semih Lütfi Kitabevi, s. 87, İstanbul. Yazman, Aslan Tufan, Atatürk’le Beraber (1919-1939), III. Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 1984.
- Zürcher, Erik Jan, Milli Mücadelede İttihatçılık, (Çev.: Nüzhet Salihoğlu), İletişim Yayınları, İstanbul, 2003.
| APA | Ada T (2011). II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları. , 137 - 146. |
| Chicago | Ada Turhan II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları. (2011): 137 - 146. |
| MLA | Ada Turhan II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları. , 2011, ss.137 - 146. |
| AMA | Ada T II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları. . 2011; 137 - 146. |
| Vancouver | Ada T II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları. . 2011; 137 - 146. |
| IEEE | Ada T "II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları." , ss.137 - 146, 2011. |
| ISNAD | Ada, Turhan. "II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları". (2011), 137-146. |
| APA | Ada T (2011). II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları. Türk Dünyası Araştırmaları, 98(195), 137 - 146. |
| Chicago | Ada Turhan II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları. Türk Dünyası Araştırmaları 98, no.195 (2011): 137 - 146. |
| MLA | Ada Turhan II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları. Türk Dünyası Araştırmaları, vol.98, no.195, 2011, ss.137 - 146. |
| AMA | Ada T II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları. Türk Dünyası Araştırmaları. 2011; 98(195): 137 - 146. |
| Vancouver | Ada T II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları. Türk Dünyası Araştırmaları. 2011; 98(195): 137 - 146. |
| IEEE | Ada T "II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları." Türk Dünyası Araştırmaları, 98, ss.137 - 146, 2011. |
| ISNAD | Ada, Turhan. "II. Meşrutiyet dönemine girilirken Rıza Tevfik'in politik yaklaşımları". Türk Dünyası Araştırmaları 98/195 (2011), 137-146. |
