Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında
Yıl: 2011 Cilt: 10 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1057 - 1076 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında
Öz: Bu çalışma 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başlarını kapsamaktadır. Bu çalışmada Maraş’ta iktisadi faaliyetleri Osmanlı arşiv belgeleri ve Halep Vilayet Salnameleri’nden yararlanarak ortaya koymaya çalıştık. Maraş, coğrafi konumu ve tarıma elverişli toprağı nedeniyle tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu nedenle tarihte önemli bir ticaret ve üretim merkezi olmuştur. Osmanlı döneminde Halep ve Maraş ülkenin önemli tekstil üretim merkezleriydi. 19. yüzyılın sonlarında geleneksel yöntemlerle üretilen sınaî mamuller Avrupa’ya ve uzak pazarlara ihraç edilmekteydi. Aynı dönem Maraş’ta artan nüfusa paralel olarak üretimde ve özellikle dokuma alanında faaliyet gösteren işletme sayılarında artış olmuştur. 20. yüzyılın başlarında ise şehirde iktisadî canlılığın arttığı görülmektedir. Bölgede tarım ve hayvancılığın yaygın olarak yapılması tarıma dayalı sanayi kollarının da gelişmesini sağlamıştır.
Anahtar Kelime: Economic Activities of Maraş during the Ottoman Period: At the End of 19th Century and at the Begining of 20th Century
Öz: This study includes end of the nineteenth century and the begining of twentieth century. In this study, we have tried to put forward at the economic activities of Marash. For this, we have used Ottoman archival documents and Aleppo Province Salnames. Marash, geographical location and because of arable land throughout history has been home to many civilizations. For this reason, Marash became an important commercial and manufacturing center in the past. Aleppo and Marash have been major textile manufacturing center of the country during the Ottoman period. At the end of nineteenth century, traditional industrial products were exported to Europe and away from markets. Marash textile sector has been an increase in the number of businesses in line with the growing population. At the begining of the twentieth century, economic vitality increased in the city. Agriculture and animal husbandry in the region advanced. Accordingly, the agro-based industries have developed.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- I. BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ
- HR. İM, Dosya no:104, Gömlek no:84
- DH. UMVM, Dosya no:78, Gömlek no:4
- DH UMVM, Dosya No:144, Gömlek No:57, Belge No:7
- DH UMVM, Dosya No:151, Gömlek No:3, Belge No:3
- DH UMVM, Dosya No:153, Gömlek No:70, Belge No:1
- DH UMVM, Dosya No:153, Gömlek No:10, Belge No:4
- DH.MKT, Dosya No:2825, Gömlek No:19, Belge No:3
- II. KAYNAK KİTAPLAR
- ALİ CEVAD, Memalik-i Osmaniyyenin Tarih ve Coğrafya Lügatı, Kısm-ı Evvel: Lüğat-ı Coğrafya, Mahmut Bey Matbaası, Dersaadet 1313
- BESİM ATALAY; Maraş Tarihi ve Coğrafyası, Matbaa-i Âmire, İstanbul 1339
- CUINET, Vital ; La Turquie D’asie, Tome Deuxieme, Ernest Leroux, Editeur, Paris 1891
- EVLİYA ÇELEBİ; Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Cilt:9, Mf. V. Devlet Matbaası, İstanbul 1935
- İBN-İ NÜZHET CEVAD; Musavver Memalik-i Osmaniye Coğrafyası, İkinci Sene, Tab’ Ve Naşiri: Tefid Kütüphanesi, İstanbul, 1328
- KAMİL BÂLÎ EL-HALEBÎ EŞŞEHİR-U BİLĞAZZİ; Nehrü’z-Zeheb Fî Tarih-İ Haleb, El-Cüz’ül-Evvel, Menşürat-u Darü’lkalemi’l-Arabiyyi bi Haleb 1993
- ŞEMSEDDİN SAMİ, “Haleb”, Kamusu’l-A’lam, Cilt: 6, Mearif Nezareti Tarafından Tab’ Edilmiştir, İstanbul 1316
- TEXIER, Charles, Küçük Asya, Coğrafyası Tarihi Ve Atlası, Çev.: Ali Suat, Üçüncü Cilt, Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı, Ankara 2002
- III. ARAŞTIRMA VE İNCELEME ESERLER
- BAŞ, Yaşar-TEKİN, Rahmi, Maraş Vakıfları (Dulkadırli ve Osmanlı Dönemi), Konya Ereğli Oğuz Dulkadıroğlu Bektik Kültürünü Yaşatma Derneği Kültür Hizmeti No:1, Konya-Ereğli 2007
- DARKOT, Besim; “Maraş”, İslam Ansiklopedisi, Mearif Vekâleti Yayını, 69. Cüz, Maarif Matbaası, İstanbul 1955
- DOĞAN, Ayhan; XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Maraş, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Konya 1999
- FAROQHI, Suraiya; Osmanlı Şehirleri ve Kırsal Hayatı, Doğu-Batı Yayınları, 2006
- FAROQHI, Suraiya; Osmanlı’da Kentler ve Kentliler, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Türkiye Araştırmaları 3, İstanbul 1993
- GÜNDÜZ, Tufan; “Kahramanmaraş”, Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İsam Yayını, Cilt:24, İstanbul 2001
- GÜRBÜZ, Mehmet; Kahramanmaraş Merkez İlçenin Beşeri ve İktisadi Coğrafyası, Kahramanmaraş Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları No:2, K. Maraş 2001
- İNALCIK, Halil-QUATAERT, Donald, An Economic and Social History of The Otoman Impire, 1300–1914, Cambridge University Press, 1994
- “Kahramanmaraş Maddesi”, Yurt Ansiklopedisi, 1982-1983. C. VIII, Anadolu Yayıncılık, İstanbul. ss. 5643-5745
- ÖKÇÜN, A. Gündüz; Osmanlı Sanayii 1913,1915 Yılları Sanayi İstatistikleri, Tarihi İstatistikler Dizisi, Cilt:4, Ankara 1997
- ÖNSOY, Rıfat, Tanzimat Dönemi Osmanlı Sanayi Ve Sanayileşme Politikası, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 1988
- ÖZTÜRK Said; Osmanlı Salnamelerinde Maraş Sancağı 1284-1326/1867–1908, Cilt 1 ve 2, Kahramanmaraş Belediyesi Kültür Armağanı, İstanbul 2006
- SARC, Ömer Celal; Tanzimat ve Sanayimiz, Tanzimat I, İstanbul 1940
- TABAKOĞLU, Ahmet; Türk İktisat Tarihi, Dergâh Yayınları, Tarih Dizisi, İstanbul 1986
- TOROĞLU, Emin; “Salnamelere Göre (1869–1908) Maraş Kazası’nda Nüfus, Yerleşme ve Ekonomik Faaliyetler”, Maraş Tarihi ve Sanatı Üzerine, Haz.: Mehmet Özkarcı, İlyas Gökhan ve Selim Kaya, KSÜ Kahramanmaraş Yöresi Kültür Değerlerini Araştırma ve Uygulama Merkezi, K. Maraş 2008
- TUNCEL, Metin; “Kahramanmaraş”, DİA, C. XXIV, TDV Yayınları, İstanbul 2001
- YİNANÇ, Refet- ELİBÜYÜK, Mesut; Maraş Tahrir Defteri (1563), Cild:I, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını No:1, Ankara 1988
| APA | şahin h (2011). Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında. , 1057 - 1076. |
| Chicago | şahin harın Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında. (2011): 1057 - 1076. |
| MLA | şahin harın Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında. , 2011, ss.1057 - 1076. |
| AMA | şahin h Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında. . 2011; 1057 - 1076. |
| Vancouver | şahin h Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında. . 2011; 1057 - 1076. |
| IEEE | şahin h "Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında." , ss.1057 - 1076, 2011. |
| ISNAD | şahin, harın. "Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında". (2011), 1057-1076. |
| APA | şahin h (2011). Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 1057 - 1076. |
| Chicago | şahin harın Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10, no.3 (2011): 1057 - 1076. |
| MLA | şahin harın Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.10, no.3, 2011, ss.1057 - 1076. |
| AMA | şahin h Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 10(3): 1057 - 1076. |
| Vancouver | şahin h Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 10(3): 1057 - 1076. |
| IEEE | şahin h "Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında." Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, ss.1057 - 1076, 2011. |
| ISNAD | şahin, harın. "Osmanlı Döneminde Maraş’ta İktisadi Faaliyetler: 19. Yüzyılın Sonu ve 20.Yüzyılın Başlarında". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10/3 (2011), 1057-1076. |
