Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma

ERENEL, FAHRİ; AYDINLIK, Arzu Ülgen; BAŞ, TÜRKER

Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma

Türker BAŞ, (Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, Yenilevent, İstanbul, Türkiye)

Arzu Ülgen AYDINLIK, (İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İstanbul, Türkiye)

Fahri ERENEL (İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, İstanbul, Türkiye)

Ege Akademik Bakış

2 1

Yıl: 2011 Cilt: 11 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 439 - 452 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma

Öz:

Bu çalışma ile üniversite öğrencilerinin mezun olduktan sonra çalışacakları işverenleri seçim kararlarında rol oynayan faktörler ve söz konusu faktörlerin etki dereceleri belirlenmeye çalışılmıştır. İki aşamada gerçekleştirilen araştırmanın ilk aşamasında öğrencilerden mezun olduktan sonra çalışmayı düşündükleri işverenleri belirtmeleri istenmiş, daha sonra her bir işvereni seçme nedenleri tümevarımsal bir yaklaşımla derinlemesine sorgulanmıştır. Elde edilen veriler, Patton (1990) ve Breaugh’un (1983, 1992) önerileri doğrultusunda sistematik bir süreç izlenerek derlenmiş ve 5 faktörden oluşan bir ölçek geliştirilmiştir. İkinci aşamada, ilk aşamada geliştirilen anket formu Türkiye’deki 87 farklı üniversitedeki yaklaşık 188.523 öğrencinin e-posta adresine gönderilmiş ve 19.894 kullanılabilir anket formu elde edilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin işveren seçimlerinde; kariyer olanakları/çalışma şartları, görsel kimlik, ürün/hizmetler, örgüt kültürü ve rekabetçi konum faktörlerini dikkate aldıkları belirlenmiştir. Bunlardan rekabetçi konum ve kariyer olanakları/çalışma şartları faktörleri temel belirleyici durumunda iken, bu iki faktörü sırasıyla ürün/hizmetler, örgüt kültürü ve görsel kimlik faktörlerinin izlediği gözlenmiştir. Elde edilen bulgular daha önce yapılan araştırmalar ışığında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Determining job choice criteria of university students: an explanatory research

Öz:

This study is an effort to determine the factors that play a role in making selections for recruitment of university students. The research was conducted in two phases. During the first phase, the students were asked to indicated the employers they wished to work after graduation. Each of the reasons indicated to reflect their preferences for working for a certain employer were extensively inquired by using an inductive approach. Data attained were gathered by following a systematic process in the direction of the one proposed by Patton (1990) and Breaughn (1983, 1992) and a scale containing 5 factors was developed. In the second phase, the survey form developed in the first phase was forwarded to about 188.523 students in 87 different universities in Turkey by e-mail and 19.894 useable survey forms were gathered. At the end of the research, it was determined that, the students took into consideration such factors as career possibilities/working conditions, relative identification, product/services, organizational culture and competition position, at the time of making decisions about selection of an employer. Of these, competition position and career possibilities / working conditions were fundamental determinates. But, it was observed that, the two factors were respectively followed, by the factors the product/services, the organizational culture and the visual identity. Findings attained were made subject of assessments in the study, under the light of knowledge, gained from the previously conducted research works as well.

Anahtar Kelime:

Konular: Otelcilik, Konaklama, Spor ve Turizm Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adams, S. J., Pryor L. J. ve Adams, S. L. (1994) “Attraction and Retention of High-Aptitude Students in Accounting: An Exploratory Longitudinal Study” Issues in Accounting Education, 9 (1): 45-58.
Ahmed, K., Alam, K. F. ve Alam, M. (1997) “An Empirical Study of Factors Affecting Accounting Students’ Career Choice in New Zealand” Accounting Education, 6 (4): 325-335.
Allen, R. E. ve Keaveny, T. J. (1980) “The Relative Effectiveness of Alternative Job Sources” Journal of Vocational Behavior, 16: 18-32.
Aycan, Z. ve Paşa, S. F. (2003) “Career Choices, Job Selection Criteria, and Leadership Preferences in a Transitional Nation: The Case of Turkey” Journal of Career Development, 30 (2):129-143.
Bai, L. (1998) “Monetary Reward Versus the National Ideological Agenda: Career Choice Among Chinese University Students” Journal of Moral Education, 27(4): 525–541.
Barber, A. E. (1998) “Recruiting Employees: Individual And Organizational Perspectives”. Thousand Oaks, CA: Sage.
Barber, A. E. ve Daly, C. L., Giannantonio, C. M ve Philips, J. M. (1994) “Job Search Activities: An Examination Of Changes Over Time” Personnel Psychology, 47:739-765.
Behling, C., Labovitz, G. ve Gainer, M. (1968) “College Recruiting: A Theoretical Basis” Personnel Journal, 47: 13-19.
Belt, J. A. ve Paolillo, J. G. P. (1982) “The Influence of Corporate Image and Specificity of Candidate Qualifications on Response to Recruitment Advertisements” Journal of Management, 8: 105-112.
Blau, G. (1993) “Further Exploring the Relationship Between Job Search and Voluntary Individual Turnover” Personnel Psychology, 46: 213–330.
Blau, G. (1994) “Testing A Two-Dimension Measure of Job Search Behavior” Organizational Behavior and Human Decision Processes, 59: 288–312.
Bliss, J., Monk, M. ve Ogborn, J. (1987) “Qualitative Data Analysis for Educational Research” London: Croom Helm.
Boswell, W. R ., Roehling, M. V., LePine, M. A. ve Moynihan, L. M. (2003) “Individual Job-Choice Decisions and The Impact of Job Attributes and Recruitment Practices: A Longitudinal Field Study” Human Resource Management, 42: 23−37.
Breaugh, J. A. (1983) “Realistic Job Previews: A Critical Appraisal and Future Research Directions” Academy of Management Review, 8: 612-619.
Breaugh, J. A. (1992) Recruitment: Science and Practice, Boston, MA: PWS-Kent.
Breaugh, J. A. ve Starke, M. (2000) “Research on Employee Recruitment: So Many Studies, So Many Remaining Questions” Journal of Management, 26: 405–434.
Bretz, R. D. ve Judge, T. A. (1994) “Person-Organization Fit and the Theory of Work Adjustment: Implications For Satisfaction, Tenure, and Career Success” Journal of Vocational Behaviour, 44: 32–54.
Byrne, M. ve Willes, P. (2005) “Irish Secondary Students’ Perceptions of The Work of An Accountant and The Accounting Profession” Accounting Education: An International Journal, 14(4): 367-381.
Byrne, B. (1998) Structural Equation Modelling with LISREL, PRELIS and SIMPLIS: basic concepts, application and programming. Mahwah, NJ, Erlbaum.
Cable, D. M. ve Judge, T. A. (1994) “Pay Preferences and Job Search Decisions: A Person– Organization Fit Perspective” Personnel Psychology, 47: 317-348.
Cable, D. M. ve Judge, T. A. (1996) “Person-Organization Fit, Job Choice Decisions, and Organizational Entry”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 67: 294 - 311.
Cable, D. M. ve Judge, T. A. (1997) “Interviewers’ Perceptions of Person-Organization Fit and Organizational Selection Decisions” Journal of Applied Psychology, 82: 546–561.
Carless, S. A. (2005) “Person-Job Fit Versus Person-Organization Fit As Predictors of Organizational Attraction and Job Choice Intentions: A Longitudinal Study” Journal of Occupational and Organizational Psychology, 78: 411–429.
Carpenter, P. ve Foster, B. (1977) “The Career Decisions of Student Teachers” Educational Research and Perspectives University of Western Australia, 4 (1): 23–33.
Chan, S. Y. ve Ho, S. M. (2000) “Desired Attributes of Public Accounting Firms in The Job Selection Process: An Empirical Examination Of Accounting Graduates’ Perceptions” Accounting Education, 9 (4) s.315–327.
Chapman, D. S., Uggerslev, K. L., Carroll, S. A., Piasentin, K. A ve Jones, D. A. (2005) “Applicant Attraction to Organizations and Job Choice: A Meta-Analytic Review of the Correlates of Recruiting Outcomes” Journal of Applied Psychology, 90 (5): 928−944.
Churchill, G. A. (1979) “A Paradigm for Developing Better Measures of Marketing Constructs” Journal of Marketing Research, 16 (1): 64-73.
Dabholkar, P. A., Thorpe, D. I ve Rentz, J. O. (1996) “A Measure of Service Quality for Retail Stores: Scale Development and Validation” Journal of the Academy of Marketing Science, 24 (1): 3-16.
Danziger, N ve Eden, Y. (2006) “Student Career Aspirations and Perceptions:The Case of Israeli Accounting Students” Accounting Education:An International Journal, 15 (2): 113- 134.
DeVellis, R. F. (1991) Scale Development: Theory and Applications, Applied Social Research Methods Series, SAGE Publications, Newbury Park.
Dillman, D. A., Smyth, J. D. ve Christian, L. M. (2008) Internet, Mail, and Mixed-Mode Surveys: The Tailored Design Method, Wiley, New York.
Dinç, E. ve Karakaya, A. (2008) “Muhasebe Mesleği Seçimini Etkileyen Faktörlere Yönelik Lisans Öğrencilerinin Algılarındaki Farklılıklar” Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, MÖDAV, 4:117-136.
Erol, M. ve Atmaca, M. (2004) “Meslek Yüksek Okullarında Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin İş Dünyasında Muhasebe Mesleğinde Çalışmaya Karşı Tutumları” Muhasebe ve Finansman Dergisi, MUFAD, 24:171-179.
Fabrigar, L. R., MacCallum, R. C., Wegner, D. T. ve Strahan, E. J. (1999) “Evaluating the Use of Exploratory Factor Analysis in Psychological Research” Psychological Methods, 4(3): 272-299.
Felton, S., Burh, N. ve Northey, M. (1994) “Factors Influencing the Business Student’s Choice of a Career in Chartered Accountancy” Issues in Accounting Education, 9 (1): 131-141.
Fombrun, C. ve Shanley, M. (1990) “What’s in a name? Reputation Building and Corporate Strategy” Academy of Management Journal, 33:233-258.
Garner, R. M. ve Dombrowski, R. F. (1993) “Recruiting the ‘Best and Brightest’: The Role of University Accounting Programs and State CPA Societies” Paper Presented at National AAA Meeting.
Gatewood, R. D., Gowan, M. A. ve Lautenschlager, G. J. (1993) “Corporate Image, Recruitment Image, and Initial Job Choice Decisions” Academy of Management Journal, 36: 414- 427.
Greenhous, J. H., Callanan, G. A. ve Godshalk, V. M. (2000) Career Management, Dryden Press, New York.
Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L. ve Black, W. C. (1998) Multivariate Data Analysis, Prentice-Hall International Inc., Upper Saddle River, NJ.
Harold, C.M. ve Ployhart, R. E. (2008) “What Do Applicants Want? Examining Changes in Attribute Judgments Over Time” Journal of Occupational and Organizational Psychology, 81:91–218.
Hermanson, D. R., Hermanson, R. H. ve Ivancevich S. H. (1995) “Are America’s Top Business Students Steering Clear of Accounting?” Ohio CPA Journal, (54) 2: 26-30.
Holland, J. L. (1985) “Author Biases, Errors, and Omissions in An Evaluation of the SDS Investigative Summary Scale: A Response to Aronowitz, Bridge, and Jones” Journal of Vocational Behavior, 27: 374-376.
Hoyle, R. ve Smith, G. (1994) “Formulating Clinical Research Hypotheses as Structural Equation Models: A Conceptual Overview” Journal of Consulting and Clinical Psychology, 62 (3): 429-440.
Hyes, B. E. (1991) Measuring Customer Satisfaction, Development and Use of Questionnaires, Wisconsin, ASQC.
İnce, E. (2009) “Milenyum Kuşağı’nın En Gözde İşverenleri” Businesweek-Türkiye, 11: 27-36.
Jöreskog, K. ve Sörbom, D. (1993) LISREL 8: Structural Equation Modeling with the SIMPLIS Command Language, Chicago: Scientific Software International.
Kanungo, R. N. ve Hartwick, J. (1987) “An Alternative to the Intrinsic-Extrinsic Dichotomy of Work Rewards” Journal of Management, 13: 751–766.
Kirk, J. ve Miller, M. L. (1986) Reliability and Validity in Qualitative Research, Qualitative Research Methods Series, SAGE Publications, Newbury Park.
Kline, R. (2005) Principles and practices of structural equation modeling, The Guilford Press, New York.
Kristof-Brown, A. L., Zimmerman, R. D ve Johnson, E. C. (2005) “Consequences of Individuals’ Fit At Work: A Meta- Analysis of Person-Job, Person-Organization, Person-Group, and Person-Supervisor Fit” Personnel Psychology, 58: 281–342.
Michaels, E., Handfield-Jones, H. ve Axelrod, B. (2001) The War For Talent, Harvard Business School Press, Boston.
Özbilgin, M., Küskü, F ve Erdoğmuş, N. (2005) “Explaining Influences on Career ‘Choice: The Case of MBA Students in Comparative Perspective” International Journal of Human Resource Management, 16(11): 2000-2028.
Parasuraman, A., Zeithaml, V. A. ve Berry, L. L. (1988) “SERVQUAL: A Multiple-Item Scale for Measuring Consumer Perceptions of Service Quality” Journal of Retailing, 64 (1): 12-40.
Patton, M. Q. (1990) Qualitative Evaluation and Research Methods, Sage, Newbury Park.
Rynes, S. L. (1991) “Recruitment, Job Choice, and Post- Hire Consequences: A Call For New Research Directions” içinde M. D. Dunnette ve L. M. Hough, Handbook of Industrial and Organizational Psychology, Consulting Psychologists Press, Palo Alto.
Saks, A. M. (2006) “Multiple Predictors and Criteria of Job Search Success” Journal of Vocational Behavior, 68: 400- 415.
Sargut, S. (2001) Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim, İmge Kitapevi, Ankara.
Schneider, B. (1987) “The People Make The Place” Personnel Psychology, 40: 437-453.
Schwab, D., Rynes, S. ve Aldag, R. (1987) “Theories And Research on Job Search and Choice” içinde K. Rowland - G. Ferris, Research in Personnel and Human Resources Management, s.129–166, JAI Press, Greenwich.
Simon, H. A. (1951) “A Formal Theory of The Employment Relationship” Econometrica, 19: 293-305.
Slaughter, J. E., Richard, E. M. ve Martin, J. H. (2006) “Comparing the Efficacy of Direct Estimates and Policy Capturing Weights For Predicting Job Choice” Organizational Research Methods, 9: 285-314.
Spector, P. E. (1992) Summated Rating Scale Construction, SAGE University Papers, London.
Tom, V. R. (1971) “The Role of Personality and Organizational Images in the Recruiting Process” Organizational Behavior and Human Performance, 6:573-592.
Turban, D. B. (2001) “Organizational Attractiveness As An Employer on College Campuses: An Examination of the Applicant Population” Journal of Vocational Behavior, 58:293- 312.
Turban, D. B ve Eyring, A. R. ve Gampion, J. E. (1993) “Job Attributes: Preferences Compared with Reasons Given for Accepting and Rejecting Job Offers” Journal of Occupational and Organizational Psychology, 66:71-81.
Ullman, J. (2001) “Structural Equation Modeling” B. Tabchnick ve L. Fidell içinde, Using Multivariate Statistics, 653-771, Allyn & Bacon, Boston.
Wanous, J. P. (1992) Organizational Entry: Recruitment, Selection, Orientation and Socialization of Newcomers, Reading, MA, Addison-Wesley.
Wasti, S. (1998) “Cultural Barriers in the Transferability of Japanese and American Human Resources Practices to Developing Countries: The Turkish Case”. The International Journal of Human Resource Management, 9 (4): 608-630.
Yammarino, F. J., Skinner, S. J ve Childers, T. L. (1991) “Understanding Mail Survey Response Behavior” Public Opinion Quarterly. 55: 613-639.
Yang, E., Wong, S. C., Hwang, M. ve Heppner, M. (2002) “Widening Our Global View: The Development of Career Counseling Services for International Students” Journal of Career Development, 28(3): 203-213.
Yayla, H ve Cengiz E. (2005) “Muhasebe Mesleğinin Tercih Edilmesinde Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması: Karadeniz Teknik Üniversitesi Örneği” Muhasebe ve Denetime Bakış, 3: 147-168.
Yıldırım, E. (2002) “Cogito Ergo Sum’dan “Vivo Ergo Sum”a Örgütsel Analiz.” Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2): 155-185.

APA	BAŞ T, AYDINLIK A, ERENEL F (2011). Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma. , 439 - 452.
Chicago	BAŞ TÜRKER,AYDINLIK Arzu Ülgen,ERENEL FAHRİ Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma. (2011): 439 - 452.
MLA	BAŞ TÜRKER,AYDINLIK Arzu Ülgen,ERENEL FAHRİ Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma. , 2011, ss.439 - 452.
AMA	BAŞ T,AYDINLIK A,ERENEL F Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma. . 2011; 439 - 452.
Vancouver	BAŞ T,AYDINLIK A,ERENEL F Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma. . 2011; 439 - 452.
IEEE	BAŞ T,AYDINLIK A,ERENEL F "Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma." , ss.439 - 452, 2011.
ISNAD	BAŞ, TÜRKER vd. "Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma". (2011), 439-452.

APA	BAŞ T, AYDINLIK A, ERENEL F (2011). Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 11(3), 439 - 452.
Chicago	BAŞ TÜRKER,AYDINLIK Arzu Ülgen,ERENEL FAHRİ Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma. Ege Akademik Bakış 11, no.3 (2011): 439 - 452.
MLA	BAŞ TÜRKER,AYDINLIK Arzu Ülgen,ERENEL FAHRİ Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma. Ege Akademik Bakış, vol.11, no.3, 2011, ss.439 - 452.
AMA	BAŞ T,AYDINLIK A,ERENEL F Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma. Ege Akademik Bakış. 2011; 11(3): 439 - 452.
Vancouver	BAŞ T,AYDINLIK A,ERENEL F Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma. Ege Akademik Bakış. 2011; 11(3): 439 - 452.
IEEE	BAŞ T,AYDINLIK A,ERENEL F "Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma." Ege Akademik Bakış, 11, ss.439 - 452, 2011.
ISNAD	BAŞ, TÜRKER vd. "Üniversite öğrencilerinin işveren seçim kriterlerinin belirlenmesine yönelik keşfedici bir araştırma". Ege Akademik Bakış 11/3 (2011), 439-452.