Yıl: 2011 Cilt: 22 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 83 - 92 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi

Öz:
Amaç: Bu çalışmanın amacı madde kullanımı olan ve olmayanlarda çocukluk çağı örselenme yaşantılarının madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisini incelemektir. Yöntem: Bu amaçla ‘Denetimli Serbestlik’ uygulamasına tabi tutulan ve Madde Kullanım Bozukluğu (MKB) tanıları DSM-IV Eksen I Bozuklukları İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-I) ile konan 41 kişi ile sağlıklı bireyler, Çocukluk Örselenme Yaşantıları Ölçeği, Madde Kullanma Eğilimi Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği kullanılarak karşılaştırılmıştır. Bulgular: MKB olan bireylerde çocukluk çağı örselenme yaşantıları sağlıklı bireylerden daha sık (p<0.001), fiziksel kötüye kullanım puanları (p=0.009) ile Madde Kullanma Eğilimi ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeklerinden elde ettikleri puanlar daha yüksek (p=0.035, p=0.011), başa çıkma tutumlarından ‘zihinsel boş verme’, ‘soruna odaklanma ve duyguları açığa vurma’, ‘aktif başa çıkma’, ‘dini olarak başa çıkma’ ve ‘duygusal sosyal destek kullanımı’ alt ölçek puanları daha düşüktür (sırası ile; p=0.015, p=0.009, p=0.013, p=0.029, p=0.003). Sonuç: MKB olan bireylerin çocukluk çağında daha yüksek oranda fiziksel kötüye kullanıma uğradıkları; daha düşük benlik saygısına, daha yüksek madde kullanma eğilimine sahip oldukları; kötüye kullanım arttıkça sorun-odaklı başa çıkma tutumlarını daha az, duygu-odaklı olanları ise daha yüksek oranda kullandıkları saptanmıştır. MKB için özgül olmasa da çocukluk çağı örselenme yaşantılarının ruhsal-toplumsal risk etmenlerinden biri olduğu görüşü desteklenmiştir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anda RF, Whitfield CL, Felitti VJ ve ark. (2002) Adverse childhood experiences, alcoholic parents and later risk of alcoholism and depression. Psychiatr Serv, 53(8):1001-1009.
  • Ağargün MY, Besiroğlu L, Kıran ÜK ve ark. (2005) COPE (Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği): Psikometrik özelliklere ilişkin bir ön çalışma. Anadolu Psikiyatri Derg, 6: 221-226.
  • Aköz A A.: Alkol dışı madde bağımlılığı profili. Şişli Etfal Hastanesi Aile Hekimliği Uzmanlık Tezi, İstanbul, 1996.
  • Aslan SH, Alparslan ZN. Çocukluk örselenme yaşantıları ölçeğinin bir üniversite öğrencisi örnekleminde geçerlik, güvenirlik ve faktör yapısı. Turk Psikiyatri Derg, 10: 275–285, 1999.
  • Barnet O, Miller-Perrin CL, Perrin RD (2005) Child psychological maltreatment. In O. Barnet, C.L. Miller-Perrin, R.D. Perrin (Eds.), Family violence across the lifespan: An introduction. Sage Publications, Tousand Oaks California: 151-178.
  • Bernet W (2007) Çocuğa Kötü Muamele. In. BJ Sadock, VA Sadock (Eds.), Kaplan and Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry (Çev. H. Aydın, A. Bozkurt). Güneş Kitapevi, Ankara, Cilt 4: 3413.
  • Bernstein DP, Fink L, Handelsman L ve ark. (1994) Initial reliability and validity of a new retrospective measure of child abuse and neglect. Am J Psychiatry, 151(8): 1132-1136.
  • Brown PJ, Read JP, Kahler CW (2003) Comorbid posttraumatic stres disorder and substance use disorders: Treatment outcomes and the role of coping. In P Ouimette & PJ Brown (Eds.) Trauma and substance abuse: Causes, consequences and treatment of comorbid disorders. American Psychological Association, Washington DC: 171-188.
  • Burgess AW, Hartman CR, Clements PT (1995) Biology of memory and childhood trauma., J Psychosoc Nurs Ment Health Serv, 33(3): 16-26.
  • Carver CS, Scheier MF, Weintraub JK (1989) Assessing coping strategies: a theoretically based approach. J Pers Soc Psychol, 56(2): 267–283.
  • Ceyhun B, Oğuztürk Ö, Ceyhun AG (2001) Madde kullanma eğilimi ölçeğinin geçerlik ve güvenilirliği. Klin Psikiyatr, 4: 87-93.
  • Chelf DM, Ellis JB (2002) Young adults who were sexually abused: demographics as predictors of their coping behaviours. Child Abuse Negl, 26: 313-316.
  • Cooper ML, Russell M, George WH (1988) Coping, expectancies, and alcohol abuse: A test of social learning formulations. J Abnorm Psychol, 97(2): 218- 230.
  • Çorapçıoğlu A, Aydemir Ö, Yıldız M ve ark. (1999) DSM-IV Eksen I Bozuklukları (SCID-1) İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme, Klinik Versiyon. Ankara, Hekimler Yayın Birliği.
  • Çuhadaroğlu F (1986) Adolesanlarda benlik saygısı. Uzmanlık tezi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara.
  • Deykin EY, Buka SL (1997) Prevalance and risk factors for posttraumatic stres disorder among chemically dependent adolescents. American J Psych, 154: 752-757.
  • Dore MM (1998) Impact and Relationship of Substance Abuse and Child Maltreatment: Risk and Resiliency Factors: What Research Tells Us. Center for Advanced Studies in Child. Welfare, University of Minnesota School of Social Work, Minneapolis.
  • Dunn MJ, Tarter RE, Mezzich AC ve ark. (2002) Origins and consequences of child neglect in substance abuse families. Clin Psychol Rev, 22: 1063-1090.
  • Durmaz G (1995) Uyuşturucu madde kullanan adolesanlarda benlik saygısı. Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Uzmanlık Tezi.
  • Ekşi A (2002) Sığınmacı ve göçmenlerde psikopatoloji. Turk Psikiyatri Derg, 13(3): 215-221.
  • Epstein JA, Botvin GJ, Diaz T ve ark. (1995) Social and personal factors in marijuana use and intentions to use drugs among inner city minority youth. Developmental and Behavioral Pediatrics, 16: 14-20.
  • Evren C, Ögel K, Tamar D ve ark. (2000) Damar yolu ile eroin kullanan kişilerin özellikleri. Türkiye’de Psikiyatri, 2(2): 121-128.
  • Feiring C (2005) Emotional development, shame, and adaptation to childhood maltreatment. Child Maltreatment, 10: 307-310.
  • Fendrich M, Mackesy-Amiti ME, Wislar JS ve ark. (1997) Childhood abuse and the use of inhalants: differences by degree of use. Am J Public Health, 87(5): 765-769.
  • Finney JW, Moos RH (1995) Entering treatment for alcohol abuse: A stres coping model. Addiction, 90: 1223-1240.
  • First MB, Spitzer RL, Gibbon M ve ark. (1997) Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis I Disorders (SCID-I), Clinical Version. Washington D.C., American Psychiatric Press, Inc.
  • Franken IHA, Hendriks VM, Haffmans JPM ve ark. (2003) Coping style of substance-abuse patients: effects of anxiety and mood disorders on coping change. J Clin Psychol, 59 (10): 1125–1132.
  • Galaif ER, Stein JA, Newcomb MA ve ark. (2001) Gender differences in the prediction of problem alcohol use in adulthood: Exploring the influence of family factors and childhood maltreatment. J Stud Alcohol Drugs, 62(4): 486-493.
  • Gülkan BC (1994) Eroin bağımlılarının kişilik ve sosyodemografik özellikleri. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul, Yüksek Lisans Tezi.
  • Hyman SM, Prashni P, Sinha R (2007) Childhood maltreatment, perceived stres, and stres-related coping in recently abstinent cocaine dependent adults. Psychol Addictive Behv, 21: 233-238.
  • Jaffe JH, Anthony JC (2007) Maddeye bağlı bozukluklar. In. BJ Sadock, VA Sadock (Eds.), Kaplan and Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry (Çev. H. Aydın, A. Bozkurt). Güneş Kitapevi, Ankara, Cilt 2: 1155.
  • Jaffee WB, D’Zurilla TJ (2009) Personality, Problem Solving, and Adolescent Substance Use. Behavior Therapy, 40: 93-101.
  • Johnsen BH, Laberg JC, Thayer JF (2002) The effect of sensitization and coping style on posttraumatic stres symptoms and quality of life: Two longitudinal studies. Scan J Psychol, 43: 181-188.
  • Ingledew DK, McDonagh G (1998) What coping functions are served when health behaviours are used as coping strategies? J Health Psychol, 3: 195.
  • Kaya M, Genç M, Kaya B ve ark. (2007) Tıp Fakültesi ve sağlık yüksekokulu öğrencilerinde depresif belirti yaygınlığı, stresle başa çıkma tarzları ve etkileyen faktörler. Turk Psikiyatri Derg, 18(2): 137-146.
  • Kural S, Evren C, Çakmak D (2005) Alkol/Madde bağımlılığında kişilik bozukluğu ek tanısının diğer I. eksen tanıları ve çocukluk çağı kötüye kullanımı ve ihmali ile ilişkisi. Bağım Derg, 6(1): 11-24.
  • Lazarus RS (1993) Coping theory and research: Past, present and future. Psychosom Med, 55: 234-247.
  • Lubman DL, Allen NB, Rogers N ve ark. (2007) The impact of co-occurring mood and anxiety disorders among substance-abusing youth. J Affective Disorders, 103: 105-112.
  • Luntz BK, Widom CS (1994) Antisocial personality disorder in abused and neglected children grown up. Am J Psych, 151 (5): 670-674.
  • MacAndrew C (1986) Toward the psychometric detection of substance misuse in young men: The SAP scale. J Stud Alcohol, 47(2): 161-166.
  • MacAndrew C (1987) An examination of the applicability of the substance abuse proclivity scale to young adult males. Psychol Addict Behav, 1(3): 140-145.
  • MacAndrew C (1989) Factors associated with the problem-engendering use of substances by young men. J Stud Alcohol, 50(6): 552-556.
  • McCauley K, Kern DE, Kolodner K ve ark. (1997) Clinical characteristics of women with history of childhood abuse. JAMA, 277: 1362-1368.
  • Medrano J, Zule W, Hatch J ve ark. (1999) Prevalence of childhood trauma in a community sample of substance abusing women. Am J Drug Alcohol Abuse, 25: 449-462.
  • Mullen PE, Martin JL, Anderson JC ve ark. (1996) The long-term impact of the physical, emotional, and sexual abuse of children: A community study. Child Abuse Rev, 20(1): 7-21.
  • Newcomb MD, Harlow LL (1986) Life events and substance use among adolescents. J Pers Soc Psychol, 51(3): 564-577.
  • Ögel K, Çorapçıoğlu A, Sır A ve ark. (2004) Dokuz ilde ilk ve ortaöğretim öğrencilerinde tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Turk Psikiyatri Derg, 15(2): 112-118.
  • Pilowsky DJ, Keyes KM, Hasin DS (2009) Adverse childhood events and lifetime alcohol dependence. Am J Public Health, 99(2): 258-263.
  • Platt JJ, Husband SD (1993) An overview of problem-solving and social skills approaches in substance abuse treatment. Psychotherapy, 30: 276-284.
  • Rafnsson FD, Johnsson FH, Windle M (2006) Coping strategies, stressful life events, problem behaviors, and depressed affect. Anxiety Stress Coping, 19(3): 241–257.
  • Riggs S, Alario AJ, McHorney C (1990) Health risk behaviors and attempted suicide in adolescents who report prior maltreatment. J Pediatr, 116(5): 815-821.
  • Rosenberg M (1965) Society and the adolescent self-image. New Jersey: Princeton University Pres.
  • Rounsaville BJ, Anton SF, Carroll K ve ark. (1991) Psychiatric diagnoses of treatment-seeking cocaine abusers. Arch Gen Psychiatry, 48(1): 19-26.
  • Sacks YJ, McKendrick K, Banks S (2008) The impact of early trauma and abuse treatment outcomes for women. J Subst Abuse Treat, 34: 23-31.
  • Semiz ÜB, Ateş MA, Algül AM ve ark. (2007) Antisosyal kişilik bozukluğu olan erkek bireylerde madde kullanım bozukluğu yaygınlığı. Klin Psikofarm, 17: 162-166.
  • Shirachi M, Spirrison CL (2006) Repressive coping style and substance use among college students. N Am J Psychol, 8(1): 99-114.
  • Sica C, Novara C, Dorz S ve ark. (1997) Coping strategies: evidence for crosscultural differences? A preliminary study with the Italian version of Coping Orientations to Problems Experienced (COPE). Person Individ Diff, 6: 1025-1029.
  • Spila B, Makara M, Kozak G ve ark. (2008) Abuse in childhood and mental disorder in adult life. Child Abuse Negl Rev, 17: 133-138.
  • Staiger PK, Melville F, Hides L ve ark. (2009) Can emotion-focused coping help explain the link between posttraumatic stres disorder severity and triggers for substance use in young adults? J Subst Abuse Treat, 36: 220-226.
  • Steel J, Sanna L, Hammond B, ve ark. (2004) Psychological sequelae of childhood abuse: abuse-related characteristics, coping strategies, and attributional style. Child Abuse Negl, 28: 785-801.
  • Steward SH, Conrad PJ (2003) Psychosocial models of functional associations between posttraumatic stres disorder and substance use disorder. In P. Ouimette & P.J. Brown (Eds.), Trauma and substance abuse: Causes, consequences and treatment of comorbid disorders. American Psychological Association, Washington DC, p. 29-55.
  • Taner Y, Gökler B (2004) Çocuk istismarı ve ihmali: Psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Derg, 35: 82–86.
  • Tıraşçı Y, Gören S (2007) Çocuk istismarı ve ihmali. Dicle Tıp Derg, 34(1): 70-74.
  • Türkcan A (1998) Türkiye’de madde kullananların profili; hastane verilerinin incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri Nöroloji Bilim Derg. 11(3): 56–64.
  • Wagner EF, Myers MG, McIninch JL (1999) Stress-coping and temptationcoping as predictors of adolescent substance use. Addictive Beh, 24(6): 769-779.
  • Wegner DM, Schneider DJ, Carter SR ve ark. (1987) Paradoxical effects of thought suppression. J Pers Soc Psychol, 53(1): 5-13.
  • Widom CS, White HR (1997) Problem behaviors in abused and neglected children grown-up: prevalence and co-occurrence of substance abuse, crime, and violence. Crim Behav Ment Health, 7: 287-310.
  • Widom CS (2000) Motivation and mechanisms in the “cycle of violence”. In D.J. Hansen (Ed.) Motivation and child maltreatment: Nebraska symposium on motivation. University of Nebraska Press, Lincoln NE, Vol 46: 1-37.
  • Wills TA, Hirky AE (1996) Coping and substance abuse: A theoretical model and review of the evidence. In M Zeichnec & NS Eudler (Eds.) Handbook of coping: Theory research, and applications. Wiley, New York, 279-302.
  • Wright MO, Crawford E, Del Castillo D (2009) Childhood emotional maltreatment and later psychological distress among college students: The mediating role of maladaptive schemas. Child Abuse Negl, 33: 59-68.
  • Yüncü Z, Kesebir S, Özbaran B ve ark. (2009) Madde Kullanım Bozukluğu Olan Ergenlerin Ebeveynlerinde Psikopatoloji ve Mizaç. Turk Psikiyatri Derg, 20(1): 5-13.
APA TOKER T, TİRYAKİ A, ÖZÇÜRÜMEZ G, İSKENDER B (2011). Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi. , 83 - 92.
Chicago TOKER Timur,TİRYAKİ Ahmet,ÖZÇÜRÜMEZ Gamze,İSKENDER Baykal Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi. (2011): 83 - 92.
MLA TOKER Timur,TİRYAKİ Ahmet,ÖZÇÜRÜMEZ Gamze,İSKENDER Baykal Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi. , 2011, ss.83 - 92.
AMA TOKER T,TİRYAKİ A,ÖZÇÜRÜMEZ G,İSKENDER B Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi. . 2011; 83 - 92.
Vancouver TOKER T,TİRYAKİ A,ÖZÇÜRÜMEZ G,İSKENDER B Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi. . 2011; 83 - 92.
IEEE TOKER T,TİRYAKİ A,ÖZÇÜRÜMEZ G,İSKENDER B "Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi." , ss.83 - 92, 2011.
ISNAD TOKER, Timur vd. "Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi". (2011), 83-92.
APA TOKER T, TİRYAKİ A, ÖZÇÜRÜMEZ G, İSKENDER B (2011). Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(2), 83 - 92.
Chicago TOKER Timur,TİRYAKİ Ahmet,ÖZÇÜRÜMEZ Gamze,İSKENDER Baykal Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi 22, no.2 (2011): 83 - 92.
MLA TOKER Timur,TİRYAKİ Ahmet,ÖZÇÜRÜMEZ Gamze,İSKENDER Baykal Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, vol.22, no.2, 2011, ss.83 - 92.
AMA TOKER T,TİRYAKİ A,ÖZÇÜRÜMEZ G,İSKENDER B Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2011; 22(2): 83 - 92.
Vancouver TOKER T,TİRYAKİ A,ÖZÇÜRÜMEZ G,İSKENDER B Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2011; 22(2): 83 - 92.
IEEE TOKER T,TİRYAKİ A,ÖZÇÜRÜMEZ G,İSKENDER B "Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi." Türk Psikiyatri Dergisi, 22, ss.83 - 92, 2011.
ISNAD TOKER, Timur vd. "Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi". Türk Psikiyatri Dergisi 22/2 (2011), 83-92.