Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları

SAYGUN, Meral

Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları

Meral SAYGUN (Kırıkkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Kırıkkale, Türkiye)

TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni

157 35

Yıl: 2012 Cilt: 11 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 373 - 382 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları

Öz:

Çalışma ortamları çeşitli sağlık ve güvenlik tehlikelerini barındırmaktadır. Bu tehlikeler bireyin sağlığını doğrudan etkileyebilecek meslek hastalıkları ve iş kazalarına neden olmaktadır. İş sağlığı ve iş güvenliği bakımından önemli riskler taşıyan çalışma alanlarından biri de Sağlık Hizmet Alanı’dır. Sağlık çalışanları Sağlık hizmetlerinin birçok alanında, özellikle de hastanelerde, biyolojik, kimyasal, fiziksel, ergonomik, psiko-sosyal risklerle karşı karşıyadır. Ülkemizde yapılan pek çok araştırma, son yıllarda bu sorunların ciddi boyutlara ulaştığını, çalışanların meslek etkinliklerini yerine getirmede engeller oluşturduğunu bildirmektedir ayrıca bu araştırmalar sağlık çalışanlarına, sağlıklı ve güvenli çalışma ortamı sağlayabilmek için çağdaş iş sağlığı uygulamalarına gereksinim olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Halk ve Çevre Sağlığı Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

Occupational health and safety problems in health workers

Öz:

There are many health and safety risks in occupational environment. These are causing occupational diseases and accidents that can directly affect individual’s health. One of the hazardous occupational places is health service area. Health workers are experienced with biological, chemical, physical, ergonomic and psycho-social risks in health service areas, especially in hospitals. Many researches from our country inform that these problems reached serious levels in last years and caused difficulties on performing professional efficiencies of workers. Additionally, these researches denote the requirements of contemporary work health practices for providing healthy and safety work environment for health workers.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Halk ve Çevre Sağlığı Sağlık Politikaları ve Hizmetleri Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Taşçıoğlu İ. Lüleburgaz Devlet Hastanesi ve Lüleburgaz 82. Yıl Devlet Hastanelerinde İş ve Çalışma Ortamından Kaynaklanan Riskler ve Bu Riskleri Hemşirelerin Algılama Düzeylerinin Saptanması. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Edirne – 2007.
2. Soyer A. Sağlık Çalışanlarının Mesleki Riskleri ve Sağlık Kurumlarında İş Sağlığı ve Güvenliği Birimleri: Neden, Nasıl? Toplum ve Hekim. 1999; 14(6): 458-460.
3. Stellman JM. Women’s work women’s health: Myths and Realities – New York: Pantheon, 1976.
4. Bilir B, Yıldız AN. Sağlık Personelinin Mesleksel Riskleri. İş Sağlığı ve Güvenliği. Ankara. Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2004, s. 301-311.
5. NIOSH and Health Division of Standards Development and Technology Transfer. Guidelines for protecting the safety and health of health care workers. US Department of health and human services public health service centers of disease control, 1998.
6. Özkan Ö, Emiroğlu ON. Hastane Sağlık Çalışanlarına Yönelik İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Hizmetleri. C.Ü.Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006; 10(3): 43-51.
7. World Health Organization. Joint WHO/ILO policy guidelines on improving health worker access to prevention, treatment and care services for HIV and TB, 28 April 2010.
8. Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanması ve Korunmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ. Resmî Gazete sayı: 27214. 29 Nisan 2009.
9. Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik. Resmî Gazete Sayı: 27897, 6 Nisan 2011.
10. Abbasoğlu S, Emiroğlu C, İlhan NM, Koşar L, Kesedar S, Müezzinoğlu A. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Kime Emanet? Toplum ve Hekim. 2006; 21(3): 173-179.
11. Dokuzoğuz B. Sağlık Çalışanlarının Meslek Riskleri ve Kontrolü. 15-19 Ekim 2008, Antalya. Onuncu Ulusal İç Hastalıkları Kongre Kitabı, s. 155-156.
12. Centers for Disease Control and Prevention. National Institute for Occupational Safety and Health. Guidelines for protecting the safety and health of health care workers. www.cdc.gov/ niosh/ hcwold0.html. [Erişim Tarihi: 03.02.2011].
13. Kıran S. Sağlık Çalışanlarında Mesleksel Etkenlerle Karşılaşma Düzeyleri ve Hastalık/Yakınma İle İlişkisinin Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 2003.
14. Vehid S, Erginöz E, Yurtseven E, Çetin E, Köksal S, Kaypmaz A. Noise Level of Hospital Environment. TAF Prev Med Bull. 2011; 10(4): 409-414.
15. Dağlı G. Merkezi Sterilizasyon Ünitesi Çalışanlarının Güvenliği, Ünitede Korunma ve Örgütlenme Modelleri 5. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi. 2007, s. 392-399.
16. Sağlık Çalışanlarının Mesleki Riskleri, Türk Tabipleri Birliği Yayınları, Birinci Baskı, Ekim 2008, Ankara.
17. Tek Baş G. Göztepe Eğitim Ve Araştırma Hastanesinde Çalışan Radyoloji Teknisyenlerinde Mesleki Radyasyonun Tiroid Nodül Prevalansına Etkisinin Normal Populasyonla Karşılaştırılması. (Uzmanlık Tezi), İstanbul, 2006.
18. Serhatlıoğlu S, Ozan TA, Gürsu F, Gödekmerdan A, Ayar A, Oğur E. İyonizan Radyasyonun Radyoloji Çalışanlarının Bağışıklık Düzeyleri ve Kan Biyokimyası Üzerine Etkileri. Tanısal ve Girişimsel Radyoloji. 2004; 10: 97-102.
19. Türk M, Çiçeklioğlu M, Davas A, Saçaklıoğlu F. Antineoplastiklerle Çalışan Hemşirelerde Maruziyetin Değerlendirilmesi. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. 2006; 28: 41-48.
20. Aslanhan B, Müezzinoğlu A. Sağlık Kuruluşlarında Uyulması Gerekli İşyeri Kuralları, Denetleme, Yaptırım. Toplum ve Hekim. 2006; 21(3): 179-188.
21. İlhan B. Sağlık Çalışanlarında Görülen Mesleki Hastalıklar ve Ölümler. Toplum ve Hekim. 2006; 21(3): 194-196.
22. Öğün CÖ, Çuhruk H. Ameliyathane Ortamının Ameliyathane Personelinin Sağlığı Üzerine Etkileri. T Klin Tıp Bilimleri. 2001; 21: 83-93.
23. Ergönül Ö. Sağlık Personelinde İnfeksiyon Riski ve Korunma. Hastane İnfeksiyonları Dergisi. 2004; 8: 140-143.
24. Ergönül Ö, Çelikbaş A, Tezeren D, Güvener E, Dokuzoğuz B. Analysis of risk factors for laboratory-acquired brucella infections. J Hosp Infect. 2004; 56: 223-227.
25. Keskiner R, Ergönül O, Demiroğlu Z, Eren S, Baykam N, Dokuzoğuz B. Risk of tuberculous infection among healthcare workers in a tertiary-care hospital in Ankara, Turkey. Infect Control Hosp Epidemiol. 2004; 25: 1067-1071.
26. Kılınç O, Uçan ES, Çakan A, et al. İzmir’de Sağlık Çalışanları Arasında Tüberküloz Hastalığı Riski: Tüberküloz Meslek Hastalığı Olarak Kabul Edilebilir mi? Toraks Dergisi. 2000; 1(1): 19-24.
27. Ersöz G, Şahin E, Kandemir Ö, Kurt Ö, Delialioğlu N, Kaya A, Emektaş G. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Sağlık Personelinde HAV, HBV, HCV Seroprevalansı ve Hepatit B Aşılaması. Viral Hepatit Dergisi. 2006; 11(2): 84-88.
28. Güven R, Özcebe H, Çakir B. Hepatitis B prevalence among workers in Turkey at low risk for hepatitis B exposure. Eastern Mediterranean Health Journal. 2006; 12 (6): 749–757.
29. Akca G. Diş Hekimliğinde Kan Yoluyla Bulaşan Viral İnfeksiyonlar ve Önemi. Hastane İnfeksiyonları Dergisi. 2008; 12: 5-10.
30. Özer B, İnci M, Duran N, Sapan E, Alagöz GE, Motor VK. Üniversite Hastanesi Sağlık Çalışanlarında HBV, HCV ve HIV Seropozitifliğinin Hastaneye Başvuranlarla Karşılaştırılması. Deneysel ve Klinik Tıp Dergisi. 2010; 27: 46-49.
31. İnci M, Aksebzeci AT, Yağmur G, Kartal B, Emiroğlu M, Erdem Y. Hastane Çalışanlarında HBV, HCV ve HIV Seropozitifliğinin Araştırılması.Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi. 2009; 66: 59-66.
32. Bölükbaş FFÖ, Zeyrek F, Bölükbaş C. Hasta Bakımı ve Hastane Hijyeninden Sorumlu Sağlık Personelinde HBV, HCV ve HIV Sıklığı. Viral Hepatit Dergisi. 2004; 9(2): 89-92.
33. Doğan GB, Bayındır Y, Kayabaş Ü, Tekerekoğlu MS, Yoloğlu S, Ersoy Y. Dişhekimleri ve Yardımcı Sağlık Personeli Arasında Hepatit B ve C Seroprevalansı. Klimik Dergisi. 2005, 18(3): 121-124.
34. Sarı N, Günal Ö, Dizbay M, Hızel K, Aktaş F. Bir Üniversite Hastanesinde Temizlikten Sorumlu Şirket Elemanlarında ve Sözleşmeli Hemşirelerde HBsAg ve Anti-HCV Sıklığının Araştırılması. Viral Hepatit Dergisi. 2006; 11(3): 126-131.
35. Kuruüzüm Z, Elmali Z, Gunay S, Gunduz S, Yapan Z. Occupational exposures to blood and body fluids among health care workers: a questionary survey. Mikrobiyoloji Bulteni. 2008; 42: 61-69.
36. Kisioğlu AN, Öztürk M, Uskun E, Kırbıyık S. Bir Üniversite Hastanesi Sağlık Personelinde Kesici Delici Yaralanma Epidemiyolojisi ve Korunmaya Yönelik Tutum ve Davranışlar. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri. 2002; 22: 390-396.
37. Erol S, Özkurt Z, Ertek M, Kadanalı A, Taşyaran MA. Sağlık Çalışanlarında Kan ve Vücut Sıvılarıyla Olan Mesleki Temaslar. Hastane İnfek Dergisi. 2005; 9: 101-106.
38. İlhan MN, Durukan E, Aras E, Türkçüoğlu S¸ Aygün R. Long working hours increase the risk of sharp and needlestick injury in nurses: the need for new policy implication. Journal of Advanced Nursing. 2006; 56(5): 563-568.
39. Azap A, Ergönül Ö, Memikoğlu KO, et al. Occupational Exposure to Blood and Body Fluids among Health Care Workers in Ankara, Turkey,. American Journal of Infection Control and Epidemiology. 2005; (33): 48-52.
40. Ertem M, Dalar Y, Çevik U, Şahin H. Injury or body fluid splash incidence rate during three months period in elective surgery procedures, at Dicle University Hospital, Diyarbakır, Turkey. Turkish Journal of Trauma & Emergency Surgery. 2008; 14(1): 40-45.
41. Dokuzoğuz B. Sağlık Çalışanlarının Meslek Riskleri. Hastane Enfeksiyonları Kontrolü El Kitabı. Hastane Enfeksiyonları Derneği Yayını No:2. Bilimsel Tıp Yayınevi, 2004, s. 403-417.
42. Altınel L. Köse KÇ. Altınel EC. Profesyonel Hastane Çalışanlarında Bel Ağrısı Prevelansı ve Bel Ağrısını Etkileyen Faktörler. Tıp Araştırmaları Dergisi. 2007; 5(3): 115-120.
43. Aksakal N, İlhan MN, Yüksel H, Kurtcebe Ö, Bumin MA. Bir Üniversite Hastanesinde Hemşire, Sağlık Memuru ve Hastabakıcılarda Bel Ağrısı Sıklığı ve Etkileyen Faktörler. TTB. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. 2009; 32: 38-46.
44. Baran E, Gönül Elmas D, Aslan D. Bir Devlet Hastanesi Çalışanlarında Bel Ağrısı Sıklığının Saptanması, 9. Halk Sağlığı Günleri Özet Kitabı, Ankara, 2005.
45. Tezel A. Intern musculoskeletal complaints among a group of Turkish nurses. J. Neuroscience. 2005; 115: 871-880.
46. Cavlak U, Yağcı N, Böbeci M. Denizli İlinde Çalışan Diş Hekimlerinde Görülen Kas İskelet Sistemi Problemlerinin İncelenmesi. Türk Dişhekimleri Birliği Dergisi. 2002; 15: 113-116.
47. Dıraçoğlu D. Sağlık Personelinde Kas iskelet Sistemi Ağrıları. Türkiye Klinikleri J Med Sci. 2006; 26: 132-139.
48. Büker N, Aslan E, Altuğ F, Cavlak U. Hekimlerde Kas–İskelet Sistemi Problemlerinin Analizi. D.P.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2006; 10: 163-170.
49. Annagür B. Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Risk Faktörleri, Etkileri, Değerlendirilmesi ve Önlenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2010; 2(2): 161-173.
50. Ayrancı Ü, Yenilmez Ç, Günay Y, Kaptanoğlu C. Çeşitli Sağlık Kurumlarında ve Sağlık Meslek Gruplarında Şiddete Uğrama Sıklığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2002; 3: 147-154.
51. Erkol H, Gökdoğan MR, Erkol Z, Boz B. Aggression and violence towards health care providers--a problem in Turkey? J Forensic Leg Med. 2007; 14: 423-428.
52. Ayranci U, Yenilmez C, Balci Y, Kaptanoglu C. Identification of violence in Turkish health care settings. J Interpers Violence. 2006; 21: 276-296.
53. Gökçe T, Dündar C. Samsun Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinde Çalışan Hekim ve Hemşirelerde Şiddete Maruziyet Sıklığı ve Kaygı Düzeylerine Etkisi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2008; 15: 25-28.
54. Gülalp B, Karcioğlu O, Köseoğlu Z, Sari A. Dangers faced by emergency staff: experience in urban centers in southern Turkey. Ulus Travma Acil Cerrahi Dergisi. 2009; 15: 239-242.
55. Parlar S. Sağlık Çalışanlarında Göz Ardı Edilen Bir Durum: Sağlıklı Çalışma Ortamı. TAF Prev Med Bull. 2008; 7(6): 547-554.
56. Tel H, Karadağ M, Tel H, Aydın Ş. Sağlık Çalışanlarının Çalışma Ortamındaki Stres Yaşantıları İle Başetme Durumlarının Belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2003; 2: 13-23.
57. Sünter AT, Canbaz S, Dabak Ş, Öz H, Pekşen Y. Pratisyen Hekimlerde İşe Bağlı Gerginlik ve İş Doyumu Düzeyleri. Genel Tıp Dergisi. 2006; 16(1): 9-14.
58. Birgili F, Salış F, Özdemir S. Sağlık Çalışanlarının İş Doyumunu Etkileyen Bazı Etmenlerin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010, 13(2): 27-37.
59. Yıldırım D, Yıldırım A. Sağlık Alanında Çalışan Akademisyenlerin Karşılaştıkları Psikolojik Şiddet Davranışları ve Bu Davranışların Etkileri. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2010; 30(2): 559-570.
60. Yıldız S, Yıldız SE. Bullying ve Depresyon Arasındaki İlişki. Kars İlindeki Sağlık Çalışanlarında Bir Araştırma. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2009; 8(15): 133-150.
61. Aksan DA, Tanık FA. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde Çalışan Hemşirelere Yönelik İş Kazası Kayıt Sisteminin Geliştirilmesin Uygulanması ve İzlenmesi. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 2009; 33: 32-41.
62. Soyer A. Dünyada ve Türkiye’de Sağlık Personelinin Temel Sorunları. Türk Tabipleri Birliği Yayını, 1993, s. 258-263.
63. Ergönül Ö. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 1999’dan Bugüne ve Geleceğe. Toplum ve Hekim. 2006; 21(3): 170-172.

APA	SAYGUN M (2012). Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. , 373 - 382.
Chicago	SAYGUN Meral Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. (2012): 373 - 382.
MLA	SAYGUN Meral Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. , 2012, ss.373 - 382.
AMA	SAYGUN M Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. . 2012; 373 - 382.
Vancouver	SAYGUN M Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. . 2012; 373 - 382.
IEEE	SAYGUN M "Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları." , ss.373 - 382, 2012.
ISNAD	SAYGUN, Meral. "Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları". (2012), 373-382.

APA	SAYGUN M (2012). Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 11(4), 373 - 382.
Chicago	SAYGUN Meral Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 11, no.4 (2012): 373 - 382.
MLA	SAYGUN Meral Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.11, no.4, 2012, ss.373 - 382.
AMA	SAYGUN M Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2012; 11(4): 373 - 382.
Vancouver	SAYGUN M Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2012; 11(4): 373 - 382.
IEEE	SAYGUN M "Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 11, ss.373 - 382, 2012.
ISNAD	SAYGUN, Meral. "Sağlık çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği sorunları". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 11/4 (2012), 373-382.