Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği)

AKINTUĞ, Yeliz; Güneyli, Ahmet

Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği)

Ahmet GÜNEYLİ, (Yakın Doğu Üniversitesi, KKTC)

Yeliz AKINTUĞ (Yakın Doğu Üniversitesi, KKTC)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

4 0

Yıl: 2012 Cilt: 12 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1769 - 1790 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği)

Öz:

Araştırmanın amacı, Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bölümünde öğrenim gören öğrencilerin “kitap” kavramına ilişkin kullandıkları mecazları betimlemek ve bu konudaki algılarını ortaya çıkarmaktır. Araştırma nitel bir çalışmadır ve amaçlı-kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemine göre 211 katılımcı belirlenmiştir. İçerik analiziyle veriler değerlendirildiğinde, 82 farklı mecazın kullanıldığı görülmüştür. En çok kullanılan mecazlar sırasıyla “İnsan”, “Öğretmen”, “Hayat” ve “Ağaç”tır. Çözümleme sonucunda zihinsel imgeler, 7 kategoride sınıflandırılmış ve kitap; “bilgi kaynağı”, “yönlendirici ve yol gösterici”, “dinlendirici ve eğlendirici” “bireysel gelişimi destekleyici”, “özgün ve farklı bir öğe”, “yaşamsal ve değerli” ve “baskı yaratan bir öğe” olarak yansıtılmıştır. Kitabın büyük oranda (%38,77) bilgi kaynağı olarak yansıtılması ilk bakışta olumlu olarak değerlendirilebilir; ancak bu durumun bireyin okuma tutum ve başarısını nasıl etkileyeceği ileriki çalışmalarda değerlendirilmelidir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Metaphors regarding the concept of book (near east university case)

Öz:

The aim of this study is to describe the metaphors of the students, who are in the department of Psychological Counseling and Guidance in Near East University, about the concepts of a “book” and determine their perceptions. Qualitative method was used and 211 students were chosen according to the purposive and convenient case sampling. The data were analyzed through content analysis and 82 different metaphors were found. The most used metaphors were respectively “Human”, “Teacher”, “Life” and “Tree”. According to content analysis, metaphors were classified in 7 groups and books are shown as “information source”, “directive and quiding item”, “relaxing and entertaining item”, “item for personal improvement”, “original and different item” and “item that causes stress”. Firstly, the reflection of a book as an information source at the highest percentage (38,77%) might be considered positively but the further researches should be done in order to observe how this finding influences the individual’s reading attitudes and habits.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Aksaçlıoğlu, A. G. ve Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21 (1), 3-28.
Aksan, D. (2000). Her yönüyle dil: Ana çizgileriyle dilbilim (2. bs). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Alver, K. (2005). Okumanın halleri: Okumanın sosyolojisi üzerine. Sivil Toplum, 3 (12), 51-59.
Applegate, A. J., & Applegate, M. D. (2004). The Peter Effect: Reading habits of preservice teachers. The Reading Teacher, 57 (6), 554-563.
Arıcı, A. F. (2008a). Okuma eğitimi. Ankara: PegemA Yayıncılık. Arıcı, A. F. (2008b). Okumayı niye sevmiyoruz? Üniversite öğrencileri ile mülakatlar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (10), 91-100.
Arıcı, A. F. (2009). Okumayı nasıl sevdiler? Üniversite öğrencileri ile mülakatlar. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 47-58.
Aytaç, G. (2005). Edebiyat ve medya: Kitaptan ekrana edebiyat. Ankara: Hece Yayınları.
Ayyıldız, M., Bozkurt, Ü. ve Canlı, S. (2006). Okuma kültürü üzerine bir araştırma. Milli Eğitim Dergisi, 169, 1-14.
http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/169/mustafa.pdf adresinden 16.03.2011 tarihinde edinilmiştir.
Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers and parents from four selected schools. Yayımlanmamış doktora tezi, ODTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Balcı, V. (2003). Ankara’daki üniversite öğrencilerinin boş zaman etkinliklerine katılımlarının araştırılması. Milli Eğitim Dergisi, 158, 161-173.
Benvides, T. L. (2006). Personal reading habits and literacy instruction in pre-service teachers. Unpublished master’s thesis, Nipissing University, Canada.
Blum, I. H., Koskinen, P. S., Bhartiya, P., & Hluboky, S. (2010). Thinking and talking about books: Using prompts to stimulate discussion. The Reading Teacher, 63 (6), 495-499.
Bozpolat, E. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi: Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği. ZfWT, 2 (1), 411-428.
Brooks, G. W. (2007). Teachers as readers and writers and as teachers of reading and writing. The Journal of Educational Research, 100 (3), 177-191.
Collins, N. D. (1996). Motivating low performing adolescent readers (ERIC Document Reproduction Sevice No: ED396265).
Cook, K. E., Earles-Vollrath, T., & Ganz, J. B. (2006). Bibliotherapy. Intervention in School and Clinic, 42 (2), 91-100.
Corey, G. (2005). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (çev. T. Ergene). Ankara: Mentis Yayıncılık.
Creel, S. (2007). Early adolescents’ reading habits. Young Adult Library Services, 5 (4), 45-48.
Cremin, T., Mottram, M., Collins, F., Powell, S., & Safford, K. (2009). Teachers as readers: Building communities of readers. Literacy,43 (1), 11-19.
Cunningham, A. E., & Stanovich, K. E. (1997). Early reading acquisition and its relation to reading experience and ability ten years later. Developmental Psychology, 33 (6), 934-945.
Darlene, B. T., & Aspy, D. N. (1984). A study of the relationship between student empathy an GPA. Journal of Humanistic Education and Development, 22 (4), 149-154.
Dökmen, Ü. (1994). Okuma becerisi, ilgisi ve alışkanlığı üzerine psiko- sosyal bir araştırma. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Dreher, M. J. (2002). Teaching ideas: Motivating teachers to read. The Reading Teacher, 56 (4), 338-340.
Egan, G. (2004). Psikolojik danışmaya giriş (çev. ed. F. Akkoyun). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Ekici, S., Belli, E. ve Gürbüz, A. (2009). Muğla Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinin kitap okumaya ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (2), 133-148.
Engin-Demir, C. (2007). Metaphors as a reflection of middle school students’ perceptions of school: A cross-cultural analysis. Educational Research and Evaluation, 13 (2), 89 -107.
Esgin, A. ve Karadağ, Ö. (2000). Üniversite öğrencilerinde okuma alışkanlığı. Popüler Bilim, 82, 19-23.
Forgan, J. W. (2002). Using bibliotherapy to teach problem solving. Intervention in School and Clinic, 38 (2), 75-82.
Garrett, J. E. (2002). Enhancing the attitudes of children toward reading: Implications for teachers and principals. Reading Improvement, 39 (1), 21-24.
Geçgel, H. ve Burgul, F. (2009). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin okuma ilgi alanları (Çanakkale örneği). TÜBAV Bilim Dergisi, 2 (3), 341-353.
Goatly, A. (2000). Critical reading and writing. London: Routledge.
Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
Gömleksiz, M. N. (2005). Geleceğin öğretmenlerinin kitap okumaya ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi: Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 1-21. [Çevrimiçi]: http://efdergi. yyu.edu.tr adresinden 20.02.2011 tarihinde edinilmiştir.
Gönen, M., Çelebi-Öncü, E. ve Işıtan, S. (2004). İlköğretim 5., 6., ve 7. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıklarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 164, 7-35.
Greene, M. (1994). Epistemology and educational research: The influence of recent approaches to knowledge. Review of Research in Education, 20, 423-464.
Hamamcı, Z., Oskargil, E. ve İnanç, N. (2004, Şubat). Okullarda çalışan psikolojik danışmanların mesleki yönden kendilerini geliştirmeleri ve mesleki doyumları ile ilişkisinin incelenmesi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı’nda sunulan bildiri, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya. http://www.pegema. Net/dosya/dokuman/ 5867327.pdf adresinden 16 Şubat 2012 tarihinde edinilmiştir.
Hassell- Hughes, S., & Lutz, C. (2006). What do you want to tell us about reading? A survey of the habits and attitudes of urban middle school students toward leisure reading. Young Adult Library Services, 4 (2), 39-45.
Hassell-Hughes, S., & Rodge, P. (2007). The leisure reading habits of urban adolescents. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 51 (1), 22-33.
Hill, M. H., & Beers, G. K. (1993). Teachers as readers: Survey of teacher personal reading habits and literacy activities in the classroom (ERIC Documaent Reproduction Service No: ED364836).
Hopper, R. (2005). What are teenagers reading? Adolescent fiction reading habits and reading choices. Literacy, 39 (3), 113-120.
İpşiroğlu, Z. (2004). Eğitimde yeni arayışlar. İstanbul: Adam Yayınları.
Jensen, D. F. N. (2006). Metaphors as a bridge to understanding educational and social contexts. International Journal of Qualitative Methods, 5 (1). Retrieved 30 January, 2011, from http:// www. ualberta.Ca /~iiqm/backissues /5_1/ pdf/jensen. pdf.
Karaşahin, M. (2009). İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin okuma kültürlerinin değerlendirilmesi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, EARGED.
Keen, S. (2006). Empathy and the novel... Oxford: Member Publications.
Kesici, Ş. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin rehberlik ve danışmanlık ihtiyaçları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, 1301-1349.
Krashen, S. (2004). The power of reading: Insights from the research (2nd ed.). Portsmouth, NH: Heinemann Publishing Company.
Kuş, E. (2006). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Kuş, Z. ve Türkyılmaz, M. (2010). Sosyal bilgiler ve Türkçe öğretmeni adaylarının okuma durumları: İlgi, alışkanlık ve okuma stratejilerini kullanım düzeyleri. Türk Kütüphaneciliği, 24 (1), 11-32.
Lakoff, G., & Johnson M. (2005). Metaforlar hayat, anlam ve dil (çev. G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma Yayınları.
Mavi, H. F. ve Çetin, B. (2009). Beden eğitimi öğretmen adaylarının kitap okumaya ilişkin görüş ve tutumlarının değerlendirilmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4 (1), 1-11.
McNinch, G. W., & Steelmon, P. (1990). Perceived reading status of teacher education students. Reading Improvement, 27 (3), 203-206.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, USA: Sage.
Mokhtari, K., Reichard, C. A., & Gardner, A. (2009). The impact of internet and television use on the reading habits and practices of college students. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 52 (7), 609–619.
Odabaş, H., Odabaş, Z. Y. ve Polat, C. (2008). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: Ankara Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 9 (2), 431-465.
Olson, M. W., & Gillis, M. (1983). Teaching reading study skills and course content to preservice teachers. Literacy Research and Instruction, 23 (2), 124-133.
Ortony, A. (1975). Why metaphors are necessary and not just nice. Educational Theory, 25, 45-53.
Ortony, A., & Fainsilber, L. (1987). The role of metaphors in descriptions of emotions. In Theoretical Issues in Natural Language Processing (TINLAP) Proceedings, Association for Computational Linguistics Stroudsburg, USA. Retrieved 15 December, 2010, from http://www.aclweb.org/anthology-new/T/T87/ T87-1037.pdf.
Oxford, R. L., Tomlinson, S., Barcelos, A., Harrington, C., Lavine, R. Z., Saleh, A., et al. (1998). Clashing metaphors about classroom teachers: Toward a systematic typology for the language teaching field. System, 26 (1), 3-50.
Öner, U. (2007). Bibliyoterapi. Çankaya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Journal of Arts and Sciences, 7, 133-150.
Öner, U. ve Yeşilyaprak, B. (2006, Ekim). Bibliyoterapi: PDR programlarında çocuk edebiyatından yararlanma. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Ankara Üniversitesi.
Özbay, M. (2009). Anlama teknikleri I: Okuma eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
Özbay, M., Bağcı, H. ve Uyar, Y. (2008).Türkçe öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (15), 117-136.
Özçelebi, O. S. ve Cebecioğlu, N. S. (1990). Okuma alışkanlığı ve Türkiye. İstanbul: Milliyet Yayınları.
Özen, F. (2001). Türkiye’de okuma alışkanlığı. Ankara: TC Kültür Bakanlığı Yayınları.
Pala, A. (2008). Öğretmen adaylarının empati kurma düzeyleri üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 13-23
Pardeck, J. T. (1994). Using literature to help adolescents cope with problems. Adolescence, 29 (114), 421-427.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip olduğu zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2), 281-326.
Saban, A. (2011). Bilgisayar öğretmeni adaylarının “okul” ve “bilgisayar öğretmeni” kavramına ilişkin zihinsel imgeleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11, 423-446.
Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 6, 461-522.
Sağlam, M., Suna, Ç. ve Çengelci, T. (2008). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıklarını etkileyen etmenlere ilişkin görüş ve önerileri. Milli Eğitim Dergisi, 178, 8-23.
Saracaloğlu, A. S., Bozkurt, N. ve Serin, O. (2003). Üniversite öğrencilerinin okuma ilgileri ve okuma alışkanlıklarını etkileyen faktörler. Eğitim Araştırmaları, 4 (12), 148-157.
Semerci, Ç. (2002). Türk üniversitelerinde beden eğitimi ve spor bölümlerinde okuma alışkanlığı. Eğitim ve Bilim, 27 (125), 36-43.
Sever, S. (2008). Çocuk ve edebiyat. İzmir: TUDEM Yayıncılık. Strenski, E. (1989). Disciplines and communities, armies and monasteries and the teaching of composition. Rhetoric Review, 8 (1), 137-145
Strommen, L. T., & Mates, B. F. (2004). Learning to love reading: Interviews with older children and teens. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 48, 188-200.
Şirin, M. R. (2006). Türkiye’nin okuma alışkanlığı karnesi. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları. http://www.cocukvakfi.org.tr adresinden 12.11.2010 tarihinde edinilmiştir.
Tekin, H. (1980). Okuduğunu anlama gücü ile yazılı anlatım becerisini geliştirme yönünden okullarımızdaki Türkçe öğretimi. Ankara: Mars Matbaası.
Tompkins, G. E. (2006). Literacy for the twenty-first century: A balanced approach (4th ed.). USA: Prentice Hall.
Ungan, S. (2008). Okuma alışkanlığımızın kültürel altyapısı. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 218-228.
Ülper, H. (2011). Öğrenci açısından okumaya güdüleyici etmenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 11, 941-960.
Ültanır, E. (2005). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik (PDR) mesleği ve psikolojik danışman eğitimi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 102-111.
Yağcı, Y. (2007). Çocuk ve gençlerin kitaba ulaşmasındaki köprüler. Türk Kütüphaneciliği, 21 (1), 62-71.
Yalçınalp, S. ve Aşkar, P. (2003). Öğrencilerin bilgi arama amacıyla İnternet’i kullanım biçimlerinin incelenmesi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2 (4). http://www.tojet. net/ adresinden 21 Şubat 2012 tarihinde edinilmiştir.
Yalınkılıç, K. (2007). Türkçe öğretmen adaylarının okumaya ilişkin tutum ve görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (1), 225-241.
Yeşilyaprak, B. (2003). Eğitimde rehberlik hizmetleri (7. bs). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Yılmaz, B. (1993). Okuma alışkanlığında halk kütüphanelerinin rolü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Yılmaz, B. (2004). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarında ebeveynlerin duyarlılığı. Bilgi Dünyası, 5 (2), 115-136.
Yılmaz, B., Köse, E. ve Korkut, Ş. (2009). Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi öğrencilerinin okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 23 (1), 22-51.
Yılmaz, Z. A. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığı. İlköğretim Online, 5 (1), 1-6. [Çevrimiçi]: http:// ilkogretim-online.org.tr adresinden 20.02.2011 tarihinde edinilmiştir.

APA	Güneyli A, AKINTUĞ Y (2012). Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği). , 1769 - 1790.
Chicago	Güneyli Ahmet,AKINTUĞ Yeliz Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği). (2012): 1769 - 1790.
MLA	Güneyli Ahmet,AKINTUĞ Yeliz Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği). , 2012, ss.1769 - 1790.
AMA	Güneyli A,AKINTUĞ Y Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği). . 2012; 1769 - 1790.
Vancouver	Güneyli A,AKINTUĞ Y Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği). . 2012; 1769 - 1790.
IEEE	Güneyli A,AKINTUĞ Y "Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği)." , ss.1769 - 1790, 2012.
ISNAD	Güneyli, Ahmet - AKINTUĞ, Yeliz. "Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği)". (2012), 1769-1790.

APA	Güneyli A, AKINTUĞ Y (2012). Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1769 - 1790.
Chicago	Güneyli Ahmet,AKINTUĞ Yeliz Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12, no.3 (2012): 1769 - 1790.
MLA	Güneyli Ahmet,AKINTUĞ Yeliz Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.12, no.3, 2012, ss.1769 - 1790.
AMA	Güneyli A,AKINTUĞ Y Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012; 12(3): 1769 - 1790.
Vancouver	Güneyli A,AKINTUĞ Y Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2012; 12(3): 1769 - 1790.
IEEE	Güneyli A,AKINTUĞ Y "Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği)." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, ss.1769 - 1790, 2012.
ISNAD	Güneyli, Ahmet - AKINTUĞ, Yeliz. "Kitap kavramına ilişkin zihinsel imgeler (Yakın doğu üniversitesi örneği)". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12/3 (2012), 1769-1790.