Yıl: 2012 Cilt: 47 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 181 - 188 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi

Öz:
Amaç: Sağlık Meslek Lisesi’nde eğitim alan ergenlik çağındaki kızların beslenme alışkanlıklarının, beslenme davranışlarına yönelik bilgi düzeylerinin, besin tüketim durumlarının ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi amaçlandı.Gereç ve Yöntem: Bu çalışma Sağlık Meslek Lisesi’ndeki 14-17 yaş arası 172 kız öğrenci üzerinde yapılmış, ergenlerin antropometrik ölçümleri ve vücut bileşimleri ölçülmüş ve beslenme bilgi düzeyleri, beslenme alışkanlıkları, besin tüketim sıklıkları ve bir günlük besin tüketim durumları için bir anket uygulanmıştır.Bulgular: Vücut kitle indeksi (VKİ) persantiline göre ergenlerin %13,9’unun kilolu ve şişman olduğu, %20,7’sinin bel çevresinin 90. persantilin üzerinde olduğu, %13,9’unun sistolik kan basıncının, %5,8’inin diyastolik kan basıncının 95. persantilin üzerinde olduğu, %19,8’inin sistolik ya da diyastolik kan basınçlarının 95. persantilin üzerinde olduğu saptanmıştır. Ergenlerin %63,9’unun üç öğün yemek yediği, %41,1’inin her gün kahvaltı yapmadığı saptanmıştır. Enerji ve besin öğeleri tüketimleri incelendiğinde, %28,9’unun yetersiz ve %5,3’ünün fazla enerji tükettikleri, %5,3’ünün yetersiz ve %6,6’sının fazla karbonhidrat tükettikleri, %35,5’inin yetersiz ve %16,3’ünün fazla protein tükettikleri saptanmıştır. Ergenlerin yaklaşık üçte birinin besin tüketimi konusunda uygun olmayan tutum ve davranış gösterdikleri ve besin içeriği konusunda bilinçsiz oldukları görülmüştür.Çıkarımlar: Olumlu beslenme davranışının kazanılması çocukluk çağından başlayan uzun bir süreçtir. Çalışmamızda ergenlerin öğrenci grubunda beslenme alışkanlıkları ve besin tüketimleri konusundaki bilgi ve tutumları sağlık meslek lisesinde eğitim almalarına rağmen yeterli düzeyde değildi. Bu nedenle okullarda düzenli ve devamlı beslenme eğitim programlarının düzenlenmesi önem taşımaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Beslenme ve Diyetetik Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

Evaluation of body compositions, dietary habits and nutritional knowledge of health college students

Öz:
Aim: Our aim was to evaluate nutritional habits, knowledge of nutritional attitudes, nutritional consumption, and body composition of medical career college students. Material and Method: The study included 172 female medical career college students. Anthropometric measurements, body composition, knowledge of nutrition, nutritional habits, frequency of food consumption and daily food consumption were evaluated. Results: According to body mass index (BMI) percentiles, 13.9% were overweight-obese; 20.7% had waist circumference above the 90th percentile; 13.9% had systolic blood pressure (BP) above the 95th percentile, 5.8% had diastolic BP above the 95th percentile and 19.8% had systolic or diastolic BP above the 95th percentile. It was observed that 63.9% of the students had meals 3 times a day and 41.1% did not have breakfast at all. Energy consumption was inadequate in 28.9% and excessive in 5.3%. Carbohydrate consumption was inadequate in 5.3% and excessive in 6.6%. Protein consumption was inadequate in 35.5% and excessive in 18.4%. Approximately ⅓ of the students had improper attitudes about food consumption and they were unaware of food ingredients. Conclusions: Achievement of proper feeding behavior begins from childhood. Even though they were receiving education in a health-related field, they possessed poor knowledge regarding eating habits and their attitude towards healthy diet was not promising. Therefore, regular educational programs about nutrition should be provided in schools.
Anahtar Kelime:

Konular: Beslenme ve Diyetetik Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Demir GC. Okul çağı çocukları ve adolesan beslenmesi. Türkiye Klinikler J Pediatr Sci 2005; 1: 25-30.
  • 2. Baysal A. Beslenme. Besin grupları. 12. baskı. Ankara: Basım ve Yayım San. Tic. Ltd. Şti, 2009: 267-96.
  • 3. Toprak I, Bunsuz O, Sentürk S, ve ark. Toplumun beslenmede bilinçlendirilmesi Sağlık Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi. Saha personeli için toplum beslenmesi programı eğitim materyali 3. Basım, Ankara: Onur Matbacılık 2002: 110-4.
  • 4. Demirezen E, Coşansu G. Adolesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi 2005; 14(8): 174.
  • 5. Ozturk A, Mazicioglu MM, Hatipoglu N, et al. Referance body mass index curves for Turkish children 6 to 18 years of age. J Pediatr Endocrinol Metabolism 2008; 21: 827-36.
  • 6. Lahti-Koski M, Gill T. Defining childhood obesity. In: Kiess W, Marcus C, Wabitsch M, (eds.) Obesity in childhood and adolescence. Basel: Karger, 2004; 9: 1-19.
  • 7. Hatipoglu N, Ozturk A, Mazicioglu MM, Kurtoglu S, Seyhan S, Lokoglu F. Waist circumference percentiles for 7- to 17-year-old Turkish children and adolescents. Eur J Pediatr 2008; 167: 383-9.
  • 8. Savva SC, Tornaritis M, Savva ME, et al. Waist circumference and waist-to-height ratio are better predictors of cardiovascular disease risk factors in children than body mass index. Int J Obes Relat Metab Disord 2000; 24: 1453-8.
  • 9. Kurtoglu S, Mazicioglu MM, Ozturk A, Hatipoglu N, Cicek B, Ustunbas HB. Body fat reference curves for healthy Turkish children and adolescents. Eur J Pediatr 2010; 169(11): 1329-35.
  • 10. Antal M, Péter S, Biró L, et al. Prevalence of underweight, overweight and obesity on the basis of body mass index and body fat percentage in Hungarian schoolchildren: representative survey in metropolitan elementary schools. Ann Nutr Metab 2009; 54: 171-6.
  • 11. Williams DP, Going SB, Lohman TG, et al. Body fatness and risk for elevated blood pressure, total cholesterol and serum lipoprotein ratios in children and adolescents. Am J Public Health 1992; 82: 358-63.
  • 12. Park MK, Menard SW, Yuan C. Comparison of blood pressure in children from three ethnic groups. Am J Cardiol 2001; 87:1305-8.
  • 13. Baysal A, Aksoy M, Besler HT, ve ark. Diyet el kitabı. 4. Baskı. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi Şahin Matbaası, 2002.
  • 14. Kutluay T. Standart yemek tarifeleri. Toplu beslenme yapılan kurumlar için standart yemek tarifeleri. 1. Baskı. Ankara: Cihan Matbaası, 1991.
  • 15. Hatun S, Çizmecioğlu F. Çocuklarda metabolik sendrom. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2005; 48: 257-65.
  • 16. Reilly JJ, Kelly J. Long-term impact of overweight and obesity in childhood and adolescence on morbidity and premature mortality in adulthood: systematic review. Int J Obes 2011; 35(7): 891-8.
  • 17. Pileggi C, Carbone V, Nobile CG, Pavia M. Blood pressure and related cardiovascular disease risk factors in 6-18 year-old students in Italy. J Paediatr Child Health 2005; 41(7): 347-52.
  • 18. Ogden CL, Carroll MD, Curtin LR, et al. Prevalence of overweight and obesity in the United States, 1999-2004. JAMA 2006; 295: 1549-55.
  • 19. Baysal A, Baş M, (ed.) Yetişkinlerde ağırlık yönetimi. Birinci basım. Ankara: Türkiye diyetisyenler yayını, Ekspres baskı A.Ş, 2008.
  • 20. Moreno LA, Pineda I, Rodríguez G, Fleta J, Sarría A, Bueno M. Waist circumference for the screeningof the metabolic syndrome in children. Acta Paediatr 2002; 91: 1307-12.
  • 21. Cicek, B, Ozturk A, Mazicioglu MM, et al. A novel cut-off for abdominal obesity derived from various anthropometric indices to predict body composition: Arm fat area. Turk J Med Sci 2010; 40(4): 515-23.
  • 22. Iannuzzi A, Licenziati MR, Acampora C, et al. Carotid artery stiffness in obese children with the metabolic syndrome. Am J Cardiol 2006; 97: 528-31.
  • 23. Atabek ME, Pirgon O, Kurtoglu S. Prevalence of metabolic syndrome in obese Turkish children and adolescents. Diabetes Res Clin Pract 2006; 72: 315-21.
  • 24. Kahn HS, Imperatore G, Cheng YJ. A population-based comparison of BMI percentiles and waist-to-height ratio for identifying cardiovascular risk in youth. J Pediatr 2005; 146: 482-8.
  • 25. Maffeis C, Banzato C, Talamini G. Obesity study group of the Italian society of pediatric endocrinology and diabetology. Waist-to-height ratio, a useful index to identify high metabolic risk in overweight children. J Pediatr 2008; 152: 207-13.
  • 26. Türk M, Gürsoy T, Ergin I. Kentsel bölgede lise birinci sınıf öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. Genel Tıp Dergisi 2007; 17: 81-7.
  • 27. Özmen D, Cetinkaya AC, Ergin D, ve ark. Lise öğrencilerinin yeme alışkanlıkları ve beden ağırlığını denetleme davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6(2): 98-105.
  • 28. Baysal A. Kahvaltı ve okul başarısı. Beslenme ve Diyet Dergisi 1999; 28: 1-3.
  • 29. Mazıcıoglu M, Oztürk A. Üniversite 3. ve 4. sınıf öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve bunu etkileyen faktörler. Erciyes Tıp Dergisi 2003; 25: 172-8.
  • 30. Önder FO, Kurdoğlu M, Oğuz G, ve ark. Gülveren Lisesi son sınıf öğrencilerin bazı beslenme alışkanlıklarının ve bunun malnütrisyon prevelansı ile olan ilişkisi. Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni 2000; 21(1): 1-5.
  • 31. Fernández Morales I, Aguilar Vilas MV, Mateos Vega CJ, Martínez Para MC. Breakfast quality and its relationship to the prevalence of overweight and obesity in adolescents in Guadalajara (Spain). Nutr Hosp 2011; 26(5): 952-8.
  • 32. Ekin İ. A’dan Z’ye dengeli beslenme. Spor Med Yayınları No:1. 3. basım. Ankara: EMO Teknik malzeme Tic. San. Ltd. Şti 1996: 197-204.
  • 33. Dubnov-Raz G, Constantini NW, Yariv H, Nice S, Shapira N. Influence of water drinking on resting energy expenditure in overweight children. Int J Obes (Lond) 2011; 35(10): 1295-300.
  • 34. Yagmur C. Çukurova Üniversitesi öğrencilerinin beslenme durumu üzerine bir araştırma. Beslenme ve Diyet Dergisi 1995; 24: 238-51.
  • 35. Şanlıer N, Arlı M. Üniversitede okuyan ve beslenme eğitimi alan kız öğrencilerin beslenme durumları günlük enerji alımları ve harcamaları. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2000; 5: 21-30.
  • 36. Çelik F, Tokgöz P. Dicle Üniversitesi beden eğitimi ve spor bölümünde okuyan öğrencilerin besin tüketim düzeyleri ve beslenme alışkanlıkları. Beslenme ve Diyet Dergisi 1999; 28: 4-9.
  • 37. Hanning RM, Woodruff SJ, Lambraki I, Jessup L, Driezen P, Murphy CC. Nutrient intakes and food consumption patterns among Ontario students in grades six, seven, and eight. Can J Public Health 2007; 98(1): 12-6.
  • 38. Dapi LN, Hörnell A, Janlert U, Stenlund H, Larsson C. Energy and nutrient intakes in relation to sex and socio-economic status among school adolescents in urban Cameroon, Africa. Public Health Nutr 2011; 14(5): 904-13.
  • 39. Satia JA, Galanko JA, Neuhouser ML. Food nutrition label use is associated with demographic, behavioral, and psychosocial factors and dietary intake among African Americans in North Carolina. J Am Diet Assoc 2005; 105: 392-402.
  • 40. Kearney M, Kearney J, Dunne A, Gibney M. Sociodemographic determinants of perceived influences on food choice in a nationally representative sample of Irish adults. Public Health Nutr 1999; 3: 219-26.
  • 41. Topuzoglu A, Hıdıroglu S, Ay P, ve ark. Tüketicilerin gıda ürünleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve sağlık risklerine karşı tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6(4): 253-8.
  • 42. Chang YJ, Lin W, Wong Y. Survey on eating disorder-related thoughts, behaviors, and their relationship with food intake and nutritional status in female high school students in Taiwan. J Am Coll Nutr 2011; 30(1): 39-48.
  • 43. Walsh M, Cartwright L, Corish C, Sugrue S, Wood-Martin R. The body composition, nutritional knowledge, attitudes, behaviors, and future education needs of senior schoolboy rugby players in Ireland. Int J Sport Nutr Exerc Metab 2011; 21(5): 365-76.
  • 44. Gacek M. Eating habits of a group of professional volleyball players. Rocz Panstw Zakl Hig 2011; 62(1): 77-82.
APA NİŞANCI KILINÇ F, Çağdaş D (2012). Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi. , 181 - 188.
Chicago NİŞANCI KILINÇ FATMA,Çağdaş Deniz Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi. (2012): 181 - 188.
MLA NİŞANCI KILINÇ FATMA,Çağdaş Deniz Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi. , 2012, ss.181 - 188.
AMA NİŞANCI KILINÇ F,Çağdaş D Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi. . 2012; 181 - 188.
Vancouver NİŞANCI KILINÇ F,Çağdaş D Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi. . 2012; 181 - 188.
IEEE NİŞANCI KILINÇ F,Çağdaş D "Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi." , ss.181 - 188, 2012.
ISNAD NİŞANCI KILINÇ, FATMA - Çağdaş, Deniz. "Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi". (2012), 181-188.
APA NİŞANCI KILINÇ F, Çağdaş D (2012). Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi. Türk Pediatri Arşivi, 47(3), 181 - 188.
Chicago NİŞANCI KILINÇ FATMA,Çağdaş Deniz Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi. Türk Pediatri Arşivi 47, no.3 (2012): 181 - 188.
MLA NİŞANCI KILINÇ FATMA,Çağdaş Deniz Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi. Türk Pediatri Arşivi, vol.47, no.3, 2012, ss.181 - 188.
AMA NİŞANCI KILINÇ F,Çağdaş D Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi. Türk Pediatri Arşivi. 2012; 47(3): 181 - 188.
Vancouver NİŞANCI KILINÇ F,Çağdaş D Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi. Türk Pediatri Arşivi. 2012; 47(3): 181 - 188.
IEEE NİŞANCI KILINÇ F,Çağdaş D "Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi." Türk Pediatri Arşivi, 47, ss.181 - 188, 2012.
ISNAD NİŞANCI KILINÇ, FATMA - Çağdaş, Deniz. "Sağlık meslek lisesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının, beslenme bilgi düzeylerinin ve vücut bileşimlerinin değerlendirilmesi". Türk Pediatri Arşivi 47/3 (2012), 181-188.