Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi

Muammer ŞİMŞEK, (Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Sivas, Türkiye)
Cem KADILAR (Hacettepe Üniversitesi, Fen Fakültesi, İstatistik Bölümü, Ankara, Türkiye)
Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
10 2
Yıl: 2010 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 115 - 140 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi

Öz:
Bu çalışmada, beşeri sermaye birikimi, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensel ilişki, eşbütünleşme ve hata düzeltme modelleri yöntemleri ile Türkiye’nin 1960- 2004 dönemindeki yıllık reel GSYİH, reel ihracat ve yüksek öğrenime kayıt miktarı serileri kullanılarak analiz edilmiştir. Bu analizden elde edilen başlıca bulgular; Türkiye’de bir taraftan uzun dönemde ihracattaki artış ve beşeri sermaye birikimi, uzun dönemli büyümeyi desteklerken diğer taraftan da GSYİH’deki artışın beşeri sermaye birikimini beslediği şeklindedir. Bu bulgular, beşeri sermayeye dayalı içsel büyüme teorisini ve ihracata dayalı büyüme hipotezini desteklemektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans

A causality analysis of relationship among human capital, export and economic growth for Turkey

Öz:
In this study, the causal relationship among human capital accumulation, export and economic growth was analyzed using data pertaining to Turkey’s real GDP, real export and higher education registration series over the period 1960-2004 by using cointegration and error correction methodology. The main findings of this analysis are that in Turkey on one hand while export growth and human capital accumulation support economic growth in the long run, on the other hand economic growth fosters human capital accumulation. These findings support the human capital based endogenous growth theory and the export led growth hypothesis.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ABLER, D. (2006).“Human Capital as an Engine of Growth”, (http://450.aers.psu.edu/human_capital_engine.cfm)
  • AĞIR, H. ve M. KAR (2003). “ Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Testi (Neo-Klasik Büyüme Teorisi)”, http://www.bilgiyönetimi.org/cm/pages/mkl-gos.php?nt=234
  • AHMED, Q.M., M.S. BUTT ve S. ALAM (2000). “Economic Growth, Export and: and External Debt Causalty: The Case of Asian Countries”, The Pakistan Development Review, 39(4), 591-608.
  • AKAIKE, H. (1971). “Statistical Predictor Identification”, Annals of the Institute of Statistical Mathematics, 22, 203-17.
  • BAHMANI-OSKOOEE, M. ve J. ALSE (1993). “Export Growth and Economic Growth: An Application of Cointegration and Error-Correction Modelling”, The Journal of Developing Areas, 27, 535-542.
  • BAHMANI-OSKOOEE, M. ve I. DOMAC, (1995). “Export growth and economic growth in Turkey: Evidence from cointegration analysis”, METU Studies in Development, 22, 67-77.
  • BARRO, R.J. (1991). “Economic Growth in a Cross Section of Countries”, Quarterly Journal of Economics, 106, 407-43.
  • BARRO, R.J. ve J.L. LEE (1993). “International Comparisons of Educational Attainment”, Journal of Monetary Economics, 32, 363-94.
  • BECKER, G.S., Kevin M.MURPHY veRobert TAMURA (1990). “Human Capital, Fertility and Economic Growth”, Journal of Political Economy, 98(5), S12-S37.
  • BENHABIB, J. ve SPIEGEL, M.M. (1994). “The Role of Human Capital in Economic Development: Evidence from Aggregate Cross-Country Data”, Journal of Monetary Economics, 34, 143-73.
  • BEWLEY, R. A. (1979) “The Direct Estimation of the Equilibrium Response in a Linear Dynamic Model”, Economics Letters, .3, pp.357-61.
  • CANPOLAT, N. (2000), “Türkiye’de Beşeri Sermaye Birikimi ve Ekonomik Büyüme”, Hacettepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 18(2), 265-281.
  • CHANDRA, R. (2002). “Export Growth and Economic Growth: An Investigation of Causalty in India”, The Indian Economic Journal, 49(3), 64-73.
  • CHUANG, Yih-chyi (1999). “The Role of Human Capital in Economic Development: Evidence from Taiwan”, Asian Economic Journal, 13(2), 117-122.
  • CHUANG, Yih-chyi (2000). “Human Capital, Exports, and Economic Growth: A Causality Analysis for Taiwan, 1952-1995”, Review of International Economics, 8(4), 712-720.
  • ÇAKMAK, E. ve S. GÜMÜŞ (2005). “Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Ekonometrik Bir Analiz (1960-2002)”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(1), 59-72.
  • Devlet İstatistik Enstitüsü (2005). İstatistik Göstergeler, 1923-2004, Ankara.
  • Devlet Planlama Teşkilatı (2005). Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, (1950-2004), Ankara.
  • DOLLAR, D. (1992). “Outward-Oriented Developing Economies Really Do More Grow more Rapidly: Evidence form 95 LDC’s, 1976-1985”, Economic Development and Cultural Change, 40, 523-44.
  • DORAISAMI, A. (1996). “Export Growth and Economic Growth: A Reexamination of Some Time Series Evidence of the Malaysian Experience”, The Journal of Developing Areas, 30, 223-230.
  • EASTERLIN, R.A. (1981). “Why isn’t the whole world developed?”, Journal of Economic History, 41(1), 1-19.
  • FINE, B. (2000), “Endogenous growth theory: a critical assesment”, Cambridge Journal of Economics, 24 (2), 245-265.
  • GHARTEY, E. (1993), “Causal Relationship between Exports and Economic Growth: Some Empirical Evidence in Taiwan, Japan, and the US”, Applied Economics, 25(8), 1145-1152.
  • GOULD, D. M. ve R, R.J. UFFIN (1995) “Human capital, trade, and economic growth” , Rewiev of World Economics, 131(3), 425-445.
  • GRANGER, C.W.J. (1969), “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods”, Econometrica, 37, 424-38.
  • GRANGER, C.W.J. (1986), “Developments in the Study of Co-Integrated Economic Variables”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 48(3), 213-228.
  • GRANGER, C.W.J. (1988), “Some Recent Developments in a Concept of Causality”, Journal of Econometrics, 39, 199-211.
  • GROSSMAN, H. (1991). “Trade, innovation and growth”, American Economic Review, 80, 86-91.
  • HANSON, G.H. ve A.HARRISON (1995). “Trade, Technology, and Wage Inequality”, NBER Working Papers No. 5110. (http://www.nber.org/papers/w5110)
  • HARRISON, A. (1996). “Opennes and Growth: A Time Series , Cross-Country Analysis for Developing Countries”, Journal of Development Economics, 48, 419-47.
  • JOHANSEN, S. (1988), “Statistical analysis of cointegration vectors,” Journal of Economic Dynamics and Control, 12(1), 231-54.
  • JOHANSEN, S. ve J, K. USELIUS (1990). “Maximum likelihood estimation and inference on cointegration with application to the demand for money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 69-206.
  • JONES, J. D.ve, D. JOULFAIAN.(1991). “Federal Government Expenditures and Revenues in the Early Years of the American Republic: Evidence From 1972 and 1860”, Journal of Macroeconomics, 13(1), 133-55.
  • KING, R.G. and Sergio REBELO (1990). “Public Policy and Economic Growth: Developing Neoclassical Implications”, Journal of Political Economy, 98(5), S126-S175.
  • KREMERS, J., J.M., Neil R. ERICSSON ve Juan J. DOLADO (1992) “The Power of Cointegration Tests”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 54, 325-348.
  • KWAN, A.C.C., , J.A. COTSOMITIS ve, B. KWOK (1996). “Exports, Economic Growth and Exogenity: Taiwan 1953-88”, Applied Economics, 28(3), 467- 471.
  • LUCAS, R. E. Jr. (1988). “On the Mechanics of Economic Development”, Journal of Monetary Economics, 22, 3-42.
  • LUCAS, R. E. (1990). “Why doesen’t capital flow from rich to poor countries?”, American Economic Review, 80,92-96.
  • MAH, J., S. (2000) “An Empirical Examination of the Disaggregated Import Demand of Korea – the Case of Information Technology Products”, Journal of Asian Economics, 11, 237-244.
  • MINCER, J. (1996). “Economic Development, Growth of Human Capital, and the Dynamics of the Wage Structure”, Journal of Economic Growth, 1, 29-48.
  • O’CALLAHAN, B. (2002). “Human Capital Accumulation and Economic Growth in Asia”, National Europe Centre Paper No.30, Australian National University. http://www.anu.edu.au/NEC/andreosso.pdf
  • ÖZMEN, E. ve G. FURTUN (1998). “Export-led growth hypothesis and the Turkish data: An empirical investication”, METU Studies in Development, 25(3), 491-503.
  • PANAS, E. ve,G. VAMVOUKAS (2002). “Further evidence on the Export – Led Growth Hypothesis”, Applied Economics Letters, 9, 731-35.
  • PESARAN, M. H. ve B. PESARAN (1997). Working with Microfit 4.0, Interactive Econometric Analysis, Oxford University Press, Oxford.
  • PESARAN, M.H. ve Y. SHIN (1999). “An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis”, in (ed) S. Storm, Econometrics and Economic Theory in the 20th Century. The Ragnar Frisch Centennial Symposium, chapter 11, Cambridge Univ. Press, Cambridge. (http://www.econ.cam.ac.uk/faculty/pesaran/ardl.pdf)
  • PESARAN, M.H., Shin, Y. ve R. J. SMITH (2001), “Bound Testing Approaches to the Analysis of Long Run Relationships”, Journal of Applied Econometrics, special issue, Vol.16, pp.289-326. (http://www.econ.cam.ac.uk/faculty/pesaran/pss1r1.pdf)
  • PSACHAROPOULOS, G. (1994). “Returns to investment in education: A global update”, World Development, 22 (9) 1325-1343.
  • RIVERA-BATIZ, L.A. and R, P.M. OMER (1991). “Economic integration and endogenous growth”, Quarterly Journal of Economics, 106, 531-55.
  • ROMER, P.M. (1986). “Increasing Returns and Long-Run Growth”, Journal of Political Economy, 94, 1002-1037.
  • ROMER, P.M. (1989). “Human Capital and Growth: Theory and Evidence”, NBER Working Papers No.3173 (http://www.nber.org/papers/w3173)
  • ROMER, P.M. (1994), “The Origins of Endogenous Growth”, The Journal of Economic Perspectives, 8(1), 3-22.
  • ROSENZWEIG, M.R. (1990). “Population Growth and Human Capital Investment: Theory and Evidence”, Journal of Political Economy, 98(5), S38-S70.
  • SENGUPTA, J.K. ve ESPANA, J.R. (1994). “Exports and economic growth in Asian NICs: an econometric analysis for Korea”, Applied Economics, 26, 41-51.
  • SEREL, H. ve, K. MASATÇI (2005) “Türkiye’de Beşeri Sermaye ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Ko-Entegrasyon Analizi, Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 90, 49-58.
  • SHAN, J. ve F. SUN (1998). “Export –led growth hypothesis for Australia: an empirical re-investigation”, Applied Economics Letters, 5, 423-28.
  • SHARMA, S. ve D. DHAKAL (1994). “Causal Analysis between Exports and Economic Growth in Developing Countries”, Applied Economics, 26(9), 1145-1157.
  • SCHULTZ, T.W. (2002). “Why governments should invest more to educate girls”, World Development, 30(2), 207-25.
  • STOKEY, N.L. (1990). “Human Capital, Product Quality, and Growth”, NBER Working Papers No.3413 (http://www.nber.org/papers/w3413)
  • STOKEY, N.L. (1996). “Free Trade, Factor Returns, and Factor Accumulation”, Journal of Economic Growth, 1, 421-47.
  • TABAN, S. (2004). “Türkiye’de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Testi”, 3. Ulusal Bilgi ve Yönetim Kongresi’ne sunulan tebliğ. (http://iibf.ogu.edu.tr/kongre/bildiriler/01-01.pdf)
  • TANNA, S. ve K. TOPAIBOUL (2005) Human Capital, Trade, FDI and Economic Growth in Thailand:What causes What? (http://www.degit.ifw-kiel.de/papers/degit_10/C010_046.pdf) United Nations Development Program. (2005). Human Development Report. http://hdr.undp.org/statistics/data/indicators.cfm?alpha=yes
  • YIĞIDIM, A. ve N. KÖSE (1997). “İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki, İthalatın Rolü: Türkiye Örneği (1980-1996)”, Ekonomik Yaklaşım, 8(26), 71-85.
  • YOUNG, A. (1991). “Learning by Doing and the Dynamic Effects of International Trade”, Quarterly Journal of Economics, 106, 369-405. World Bank Group. WDI Online
APA ŞİMŞEK M, KADILAR C (2010). Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi. , 115 - 140.
Chicago ŞİMŞEK Muammer,KADILAR Cem Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi. (2010): 115 - 140.
MLA ŞİMŞEK Muammer,KADILAR Cem Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi. , 2010, ss.115 - 140.
AMA ŞİMŞEK M,KADILAR C Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi. . 2010; 115 - 140.
Vancouver ŞİMŞEK M,KADILAR C Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi. . 2010; 115 - 140.
IEEE ŞİMŞEK M,KADILAR C "Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi." , ss.115 - 140, 2010.
ISNAD ŞİMŞEK, Muammer - KADILAR, Cem. "Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi". (2010), 115-140.
APA ŞİMŞEK M, KADILAR C (2010). Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 115 - 140.
Chicago ŞİMŞEK Muammer,KADILAR Cem Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 11, no.1 (2010): 115 - 140.
MLA ŞİMŞEK Muammer,KADILAR Cem Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.11, no.1, 2010, ss.115 - 140.
AMA ŞİMŞEK M,KADILAR C Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2010; 11(1): 115 - 140.
Vancouver ŞİMŞEK M,KADILAR C Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2010; 11(1): 115 - 140.
IEEE ŞİMŞEK M,KADILAR C "Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi." Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11, ss.115 - 140, 2010.
ISNAD ŞİMŞEK, Muammer - KADILAR, Cem. "Türkiye’de beşeri sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin nedensellik analizi". Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 11/1 (2010), 115-140.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 17:43

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları