Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği

AY, Hakkı M.; ŞAHİN, Ümit; Soylu, Hüseyin

Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği

Hakkı M. AY, (Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Karaman, Türkiye)

Ümit ŞAHİN, (Maliye Bakanlığı, Ankara, Türkiye)

Hüseyin SOYLU (Maliye Bakanlığı, Ankara, Türkiye)

Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi

18 1

Yıl: 2010 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 271 - 288 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği

Öz:

Son yıllarda tüm dünyada çok hızlı ve yoğun sosyal ve ekonomik olaylar yaşanmaktadır. Özel sektörün yanında kamu sektörü de bu gelişmelerden etkilenmektedir. Yöneten ve yönetilenlerin karşılıklı etkileşim kurmaları ve bunların dışında kalan kurumların görüşlerinin dikkate alınması, yönetişimi ortaya çıkarmaktadır. Vergi, devlet ile vatandaş arasında etkileşimin en yoğun olduğu bir alandır. Vergi, vatandaşlardan zorla ve karşılıksız alınmaktadır. Hem vergi alınırken ve hem de bunlar kamu harcaması olarak kullanılırken, vatandaşların görüşleri dikkate alınmamaktadır. Bu çalışmada gelişen yönetişim kavramının, vergi gelirlerine etkisi araştırılmıştır. Karaman İlinde, vatandaşların vergi ve vergi dairesi hakkındaki görüşleri değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih İşletme Beşeri Bilimler İktisat İşletme Finans

The role of governance relations of taxpayer between tax authority and the case of Karaman city

Öz:

In recent years, social and economic events have been taking place very fast and very intensely all over the world. Not only the public sector is affected by these developments but also the private sector is. “Governance” is what comes out as a result of establishing mutual interactions between the people governing and those governed and considering the views of the other institutions. Taxation is the area where the most intense interaction between state and citizens occurs. Taxes are collected from citizens by force and unreturned. Public opinion is not sought either in collecting of the tax or in spending it for public expenditures. In this study, what is investigated is the impact of the governance as a newly developing concept on tax revenues. Citizens’ views are also evaluated about taxes and tax administration in Karaman.

Anahtar Kelime:

Konular: Tarih İşletme Beşeri Bilimler İktisat İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ACAR, Fatih vd. (2003), “Türk Vergi Sistemindeki Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Vergi Sorunları Dergisi-Özel Ek, Sayı:173, Şubat.
ACAR, İ.Atilla ve H.Güçlü ÇİÇEK (2005), “Denetimin Kamuyu Tökezletmesi: Kamu Mali Yönetim Kontrol Yasası ve Denetim”, Türkiye’de Yeniden Mali Yapılanma, 20. Türkiye Maliye Sempozyumu (23-27 Mayıs 2005), Pamukkale Üniversitesi, İ.İ.B.F., Maliye Bölümü, Denizli.
ACAR, İ.Atilla ve Hüseyin GÜL (2008), “1980 Sonrasında Kamusal Mal ve Hizmet Sunumunda Yaşanan Dönüşüm”, Mali Yapılanma Sürecinde Stratejik Yönetim ve Sosyal Güvenlik Sisteminin Kamu Maliyesine Etkileri, 22. Türkiye Maliye Sempozyumu (09-13 Mayıs 2007), Antalya.
AKTAN, Coşkun Can (2006a), “Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi Perspektiflerinden Vergiye Karşı Tutum ve Davranışları Belirleyen Faktörler”, Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi, (Ed.: C.C.Aktan vd.), Seçkin Kitabevi, Ankara.
AKTAN, Coşkun Can (2006b), “Vergi Psikolojisinin Temelleri ve Vergi Ahlakı”, Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi, (Ed.: C.C.Aktan vd.), Seçkin Kitabevi; 125-136.
AKTAN, Coşkun Can vd. (2006c), “Vergilere Karşı Tepkiler ve Vergilerin Ahlaki ve Sosyo-Psikolojik Sınırları”, Vergileme Ekonomisi ve Vergileme Psikolojisi, (Ed.: C.C.Aktan vd.), Seçkin Kitabevi; 159-171.
AKTAN, Coşkun Can (2008), “Demokrasi ve İyi Yönetişim”, Yerel Siyaset, S:27; 11-17.
ARGÜDEN, Yılmaz (2006), İyi Yönetişim, (Ed, A. Buldam), “Toplumsal Huzur ve Refah İçin İyi Yönetişim”, İstanbul, TESEV Yayınları, İstanbul; 1-3.
ATEŞ, Hamza ve Ahmet NOHUTÇU (2006), “Kamu Hizmeti Sunumunda Gönüllü Kuruluşlar ve Devlet”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S:6 (11).
AYDOĞDU, Ahmet (1990), “Kamu Harcamalarının Denetiminde 1050 Sayılı Kanunun Rolü ve Etkinliği”, 1990 Yılına Girerken Türkiye’de Denetimin Etkinlik ve Verimliliği Sempozyumu, Maliye ve Gümrük Bakanlığı Yayın No:1990/308, Ankara.
AYTEMUR, Janset Özen (2005), “Yönetişim Zihniyeti: Türkiye’de Üst Kurullar ve Siyasal İktidarın Dönüşümü”, Akdeniz İİBF Dergisi, Sayı:10; 264-273.
BARUN, Bayram vd. (2008), “Kamu Mali Yönetiminin Etkinliğinin Sağlanmasında Dış Denetimin Rolü”, Mali Yapılanma Sürecinde Stratejik Yönetim ve Sosyal Güvenlik Sisteminin Kamu Maliyesine Etkileri, 22. Türkiye Maliye Sempozyumu (09-13 Mayıs 2007), Antalya.
BAŞ, Hasan (2005), “Hesap Verme Sorumluluğu ve Kamu Yönetimi ve Kontrol Kanunu”, Türkiye’de Yeniden Mali Yapılanma, 20. Türkiye Maliye Sempozyumu (23-27 Mayıs 2005), Pamukkale Üniversitesi, İ.İ.B.F., Maliye Bölümü, Denizli; 400-416.
BELL, Stephen ve Andrew HINDMOOR (2009), “Commentary The Governance of Public Affairs”, Journal of Public Affairs, N: 9; 149-159.
BULUTOĞLU, Kenan (2004), Kamu Bütçesi, Kamu Harcamaları, Kamu Borçları, Batı Türkeli Yayıncılık, İstanbul.
COMMISSION OF THE EUROPEAN COMMUNITIES (2001), European Governance: A White Paper, Brussels.
COŞKUN, Arife ve Levent KARABEYLİ (2008), “Etkin Devlette Performans Denetimi ve Türkiye Deneyimi”, Mali Yapılanma Sürecinde Stratejik Yönetim ve Sosyal Güvenlik Sisteminin Kamu Maliyesine Etkileri, 22. Türkiye Maliye Sempozyumu (09-13 Mayıs 2007), Antalya.
COŞKUN, A. Vahap (1999), “Yerel Yönetimler ve Demokrasi”, Türk İdare Dergisi, Yıl: 71, Sayı:422; 93-110.
COŞKUN, Selim (2008), “Kamu Yönetiminde Yönetişim Yaklaşımı”, Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar, Ed: A. Balcı), 2. b., Seçkin Yayınevi, Ankara; 67-82
ÇELİKKAYA, Ali (2002), “Mükelleflerin Vergiye Gönüllü Uyumunu Etkileyen Faktörler”, E-Akademi, Aylık İnternet Dergisi, Sayı:5, Temmuz.
ÇETİN, N. Gökben (2007), “Organizasyonlarda Etkileşim ve İletişim: Yönetişim”, Yerel Siyaset, S:24; 29-32.
ÇİÇEK, Halit vd. (2007), Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Vergi Yükümlülerinin Vergiyi Algılama ve Tutum Analizi: Bir Alan Araştırması, Maliye Bakanlığı, SGB, Yayın No:2008/381, Ankara.
ÇOBAN, Hilmi ve Fatih DEYNELİ (2005), “Kamuda Kalite Artırma Çabaları ve Performansa Dayalı Bütçeleme”, Türkiye’de Yeniden Mali Yapılanma, 20. Türkiye Maliye Sempozyumu (23-27 Mayıs 2005), Pamukkale Üniversitesi, İ.İ.B.F., Maliye Bölümü, Denizli; 326-344.
ÇOMAKLI, Şafak Ertan (2007), Türkiye’de Kayıtdışı Ekonomi ve Vergisel Kayıtdışılık (Mükellef ve Sistem Analizi), Turhan Kitabevi, Ankara.
ÇUKURÇAYIR, M. Akif ve Esra B. SİPAHİ (2003), “Yönetişim Yaklaşımı ve Kamu Yönetiminde Kalite”, Sayıştay Dergisi, S:50-51; 35-66.
DİNLER, Arzu Meltem (2009), “Kurumsal Yönetişim”, Paradoks, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, http://www.paradoks.org. S:5 (2); 1-7.
DPT (DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI) (2006), Etkin Kamu Yönetimi, Ankara.
DPT (DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI) (2007), Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013: Kamuda İyi Yönetişim (Özel İhtisas Komisyonu Raporu), DPT, Ankara.
EDİZDOĞAN, Nihat (2007), Kamu Maliyesi, Ekin Kitabevi, 9.b., Bursa.
EKİNCİ, Filiz (2008), “Kamu Personel Yönetiminden İnsan Kaynakları Uygulamasına Geçişin Çalışanların Verimliliğine Etkisi”, Maliye Dergisi, Sayı:155, Temmuz-Aralık.
EKİNCİLER, Mustafa (2003), Türk Mali Sistemi ve Ticari Hayat (Mükellefler) Üstüne Bir Değerlendirme, Vergi Sorunları Dergisi Özel Ek, Sayı:173, Şubat.
EMİL, M. Ferhat ve H. Hakan YILMAZ (2009), Mali Saydamlık İzleme Raporu VII, TESEV Yayını, İstanbul.
ES, Muharrem (2007), “Yerel Yönetişim”, Yerel Siyaset, S: 22; 1-8.
GERÇEK, Adnan vd. (2006), 5345 Sayılı Kanun Çerçevesinde Gelir İdaresi İle Vergi Denetiminin Yeniden Yapılandırılmasının Yeniden Değerlendirilmesi ve Öneriler, Gelirler Kontrolörleri Derneği, Kurtiş Matbaacılık, İstanbul.
GİB (GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI) (2007), Türkiye’de Mükelleflerin Vergiye Bakışı, Maliye Bakanlığı, Yayın No:51, Ankara.
GİB (GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI) (2008a), 2009-2013 Stratejik Plan, Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Yayın No:74, Ankara.
GİB (GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI) (2008b), 2007 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara.
GÖYMEN, Korel (2000), “Türkiye’de Yerel Yönetimler ve Yönetişim: Gereksinmeler, Önermeler, Yönelimler”, Çağdaş Yerel Yönetimler, S:9 (2); 3-13.
HILL, Carolyn J. ve Lynn E. LAURENCE (2004), “Governance and Public Management, an Introduction” Journal of Policy Analysis and Management, V:23 (1); 3-11.
HÜRCAN, Yasemin Gürsoy (1999), Mali Disiplinin Sağlanmasında Yasal Düzenlemelerin Yeri, Önemi, Dünya Uygulamaları ve Türkiye Örneğinin İncelenmesi, Hazine Müsteşarlığı Araştırma-İnceleme Dizisi, No:23, Ankara.
İSO (İSTANBUL SANAYİ ODASI) (1997), Vergi Potansiyelimiz, Kayıplarımız ve Görüşlerimiz, Yayın No:1997/3, İstanbul.
KAUFMANN, Daniel, Aart KRAAY ve Pablo Zoido LOBATON, P. Z. (1999), Governance Matters: The World Bank Development Research Group Macroeconomics and Growth and World Bank Institute, The World Bank, Washington.
KETTLE, Donald F. (1993), “Public Administration The State of The Discipline”, American Political Science Association, (Ed: A.W.Finifter), Washington D.C.
MUTER, Birol N. Vd. (1993), Mükelleflerin Vergi Karşısındaki Tutum ve Davranışları Araştırması (Manisa İli Mükellefleri Üzerine Bir Anket Çalışması), Manisa.
OKÇU, Murat (2007), “Yönetişim Tartışmalarına Katkı: Avrupa Birliği İçin Yönetişim Ne Anlama Geliyor?”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S: 12 (3); 299-312.
ÖZER, M. Akif (2006), “Yönetişim Üzerine Notlar”, Sayıştay Dergisi, S:63; 59- 89.
SARAÇ, Özgür (2006), Küresel Vergi Rekabeti ve Ulusal Vergi Politikaları, Türkiye Değerlendirmesi, Maliye ve Hukuk Yayınları, Yayın No:38, Ankara.
ŞENYÜZ, Doğan (1994), Etkin Bir Vergileme İçin Yükümlü Psikolojisi (Yayınlanmış Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi SBE, Bursa.
TEPAV (TÜRKİYE EKONOMİK POLİTİKALARI ARAŞTIRMA VAKFI) (2007), İyi Yönetişim İçin Örnek Bir Model: Katılımcı Bütçeleme, Yönetişim Etütleri Programı, Ankara.
TİSK (TÜRKİYE İŞVEREN SENDİKALARI KONFEDERASYONU) (2001), Krizden Çıkış İçin Zorunlu İstikamet: Vergi ve Bürokrasi Reformları, Ankara.
TOBB (TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ) (2001), Vergilemede Global Eğilimler, AB ve Türk Vergi Sistemi (Özel İhtisas Komisyonu Raporu), Yayın No:359, Ankara.
TOKSÖZ, Fikret (2006), “Yönetimden Yönetişime”, Toplumsal Huzur ve Refah İçin İyi Yönetişim (Ed: A. Buldam), TESEV Yayınları, İstanbul; 4-5.
YARAŞLI, Genç Osman (2005), Türkiye’de Vergi Reformu, Maliye Bakanlığı APK Başkanlığı, Yayın No:2005/367, Ankara.

APA	AY H, ŞAHİN Ü, Soylu H (2010). Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği. , 271 - 288.
Chicago	AY Hakkı M.,ŞAHİN Ümit,Soylu Hüseyin Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği. (2010): 271 - 288.
MLA	AY Hakkı M.,ŞAHİN Ümit,Soylu Hüseyin Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği. , 2010, ss.271 - 288.
AMA	AY H,ŞAHİN Ü,Soylu H Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği. . 2010; 271 - 288.
Vancouver	AY H,ŞAHİN Ü,Soylu H Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği. . 2010; 271 - 288.
IEEE	AY H,ŞAHİN Ü,Soylu H "Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği." , ss.271 - 288, 2010.
ISNAD	AY, Hakkı M. vd. "Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği". (2010), 271-288.

APA	AY H, ŞAHİN Ü, Soylu H (2010). Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 271 - 288.
Chicago	AY Hakkı M.,ŞAHİN Ümit,Soylu Hüseyin Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 11, no.1 (2010): 271 - 288.
MLA	AY Hakkı M.,ŞAHİN Ümit,Soylu Hüseyin Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.11, no.1, 2010, ss.271 - 288.
AMA	AY H,ŞAHİN Ü,Soylu H Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2010; 11(1): 271 - 288.
Vancouver	AY H,ŞAHİN Ü,Soylu H Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2010; 11(1): 271 - 288.
IEEE	AY H,ŞAHİN Ü,Soylu H "Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği." Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11, ss.271 - 288, 2010.
ISNAD	AY, Hakkı M. vd. "Mükellef ile vergi dairesi ilişkilerinde yönetişimin rolü ve Karaman ili örneği". Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 11/1 (2010), 271-288.