Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı

GENÇER, Gülşah; Seyihoglu, Aysegul

Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı

Ayşegül ŞEYİHOĞLU, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Trabzon, Türkiye)

Gülşah GENÇER (Vali Erdal Ata İlköğretim Okulu, Trabzon, Türkiye)

Journal of Turkish Science Education

58 12

Yıl: 2011 Cilt: 8 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 83 - 100 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı

Öz:

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim öğrencilerinin Hayat Bilgisi dersi “Organların işlevleri ile sağlıklı yaşam arasında ilişki kurar” kazanımında “organlara” ilişkin sahip oldukları algılarının, metafor aracılığı ile ortaya çıkarılmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu ilköğretim üçüncü sınıf düzeyinde öğrenim gören otuz öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanabilmesi için araştırmaya katılan her öğrenciden “kalp, mide, böbrek, akciğer, ince bağırsak ve kalın bağırsak” organlarını bir şeylere benzetmeleri ve bu benzetmelerinin nedenlerini açıklamaları istenmiştir. Metaforların daha açık ve net anlaşılabilmesi için benzettikleri şeklin aynı zamanda resminin çizilmesi de istenmiştir. Veriler incelendikten sonra, öğrencilerin oluşturdukları metaforlarda, akademik bilgilerinin yanı sıra çevrelerinden edindikleri bilgileri ve gözlemlerini de kullandıkları görülmüştür. Ayrıca bazı organların görev, şekil ve hareketlerinin bilgisinde zaman zaman yanlışlık, eksiklik ve karmaşa yaşandığı gözlenmiştir. Metaforlar oluşturulurken öğrencilerin genellikle şekilleri ve işlevlerini düşünerek organları başka objelerle özdeşleştirdikleri gözlenmiştir. Benzetilen nesnelerin gündelik yaşamdan ve oldukça yakın çevrelerinden olması da araştırmanın sonuçları arasındadır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Using “metaphor” technique in life sciences course

Öz:

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Arslan, M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitimöğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 171, 100-108.
Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (3). 1293-1322.
Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: School perspectives of students, teachers and parents from four selected schools. Yayınlanmamış Doktora Tezi, ODTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Beşkardeş, Günay, S. (2007). Üstün zekâlı ve özel yetenekli öğrencilerin yabancı dil öğretiminde metafor sisteminin uygulanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
Cerrah, L., Özsevgeç, T. & Ayas A. (2005). Biyoloji öğretmen adaylarının lise 1 öğretim programı konusundaki bilgi düzeyleri: Trabzon örneklemi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (6) 9, 15-25.
Charmé, S. & Horowıtz, B. (2008). Jewish identities in action: an exploration of models, metaphors, and methods, Journal of Jewish Education, 74, 115–143.
Chen, E., Widick, P. & Chatterjee, A. (2008). Functional–anatomical organization of predicate metaphor processing, Brain and Language, 107(3), 194-202.
Çepni, S. (2009). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık, Trabzon.
Çınar, N. (2009). Reklâmda kullanılan görsel metaforların reklâmın beğenilirliği üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Goodman, N. (2003). Ay aydınlığı olarak eğretileme. (Çev. Doğan M.). Kitaplık, 65.
Güler, P. D. & Yağbasan R. (2008). The description of problems relating to analogies used in science and technology textbooks, İnonu University Journal of the Faculty of Education 9(16), 105-122.
Güngör, B. & Özgür, S. (2009). Ġlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin sindirim sistemi konusundaki didaktik kökenli kavram yanılgılarının nedenleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 149-177.
Kwen, B., H. (2005). Teachers‟ misconceptions of biological science concepts as revealed in science examination papers, International Education Research Conference. Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by, The University of Chicago Pres, Chicago.
Morgan, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor (Çev. Gündüz Bulut). Ġstanbul: BZD Yayıncılık.
Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının „coğrafya‟ kavramına yönelik metafor durumları, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), 55-69.
Rundgren, C. J., Hirsch, R. & Tıbell, L. A. E., (2009). Death of metaphors in life science? Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 10(1), Article 3.
Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmen adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Saban, A., Koçbeker, B. N. & Saban A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Sciences: Theory & Practice), 6(2), 461-522.
Sanchez, A., Jose M. B. & Victor M. (2000). Desing of virtual reality systems for education: a cognitive approach. Education and Information Technologies, 5(4), 345-362.
Semerci, Ç. (2007). “Program geliştirme” kavramına ilişkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına farklı bir bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,31( 2), 125-140.
Shaw, D. M., Barry A. & Mahlios M. (2008). Preservice teachers‟ metaphors of teaching in relation to literacy beliefs, Teachers And Teaching: Theory And Practice, 14(1), 35–50.
Shuell, T. J. (1990). Teaching and learning as problem solving. Theory into Practice, 29(2), 102-108.
Sznajder H. S. (2010). A corpus-based evaluation of metaphors in a business english textbook, English for Specific Purposes, 29(1), 30-42.
Tekkaya, C., Çapa, Y. & Yılmaz, Ö. (2000). Biyoloji öğretmen adaylarının genel biyoloji konularındaki kavram yanılgıları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 140-147.
Uğur, N. (2003). Anlambilim. Ġstanbul: Doruk Yayıncılık.
URL-1, http://okulweb.meb.gov.tr/33/09/342816 erişim tarihi:26.11.2010.
URL-2, http://www.isegim.gov.tr , erişim tarihi:25.11.2010.
Yang, F. G., Edens, J., Simpson, C. & Krawczyk, D. C., (2009). Differences in task demands influence the hemispheric lateralization and neural correlates of metaphor, Brain and Language, 111( 2), 114-124.
Yılmaz, Ö. (1998). The effects of conceptual change text accompanied with concept mapping on understanding of cell division unit. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (3). 1293-1322.
Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: School perspectives of students, teachers and parents from four selected schools. Yayınlanmamış Doktora Tezi, ODTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Beşkardeş, Günay, S. (2007). Üstün zekâlı ve özel yetenekli öğrencilerin yabancı dil öğretiminde metafor sisteminin uygulanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
Charmé, S. & Horowıtz, B. (2008). Jewish identities in action: an exploration of models, metaphors, and methods, Journal of Jewish Education, 74, 115–143.
Çınar, N. (2009). Reklâmda kullanılan görsel metaforların reklâmın beğenilirliği üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmen adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Saban, A., Koçbeker, B. N. & Saban A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Sciences: Theory & Practice), 6(2), 461-522.
Shaw, D. M., Barry A. & Mahlios M. (2008). Preservice teachers’ metaphors of teaching in relation to literacy beliefs, Teachers And Teaching: Theory And Practice, 14(1), 35–50.
Sznajder H. S. (2010). A corpus-based evaluation of metaphors in a business english textbook, English for Specific Purposes, 29(1), 30-42.
Yang, F. G., Edens, J., Simpson, C. & Krawczyk, D. C., (2009). Differences in task demands influence the hemispheric lateralization and neural correlates of metaphor, Brain and Language, 111( 2), 114-124.

APA	Seyihoglu A, GENÇER G (2011). Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı. , 83 - 100.
Chicago	Seyihoglu Aysegul,GENÇER Gülşah Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı. (2011): 83 - 100.
MLA	Seyihoglu Aysegul,GENÇER Gülşah Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı. , 2011, ss.83 - 100.
AMA	Seyihoglu A,GENÇER G Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı. . 2011; 83 - 100.
Vancouver	Seyihoglu A,GENÇER G Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı. . 2011; 83 - 100.
IEEE	Seyihoglu A,GENÇER G "Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı." , ss.83 - 100, 2011.
ISNAD	Seyihoglu, Aysegul - GENÇER, Gülşah. "Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı". (2011), 83-100.

APA	Seyihoglu A, GENÇER G (2011). Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı. Journal of Turkish Science Education, 8(3), 83 - 100.
Chicago	Seyihoglu Aysegul,GENÇER Gülşah Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı. Journal of Turkish Science Education 8, no.3 (2011): 83 - 100.
MLA	Seyihoglu Aysegul,GENÇER Gülşah Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı. Journal of Turkish Science Education, vol.8, no.3, 2011, ss.83 - 100.
AMA	Seyihoglu A,GENÇER G Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı. Journal of Turkish Science Education. 2011; 8(3): 83 - 100.
Vancouver	Seyihoglu A,GENÇER G Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı. Journal of Turkish Science Education. 2011; 8(3): 83 - 100.
IEEE	Seyihoglu A,GENÇER G "Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı." Journal of Turkish Science Education, 8, ss.83 - 100, 2011.
ISNAD	Seyihoglu, Aysegul - GENÇER, Gülşah. "Hayat Bilgisi öğretiminde “metafor” tekniğinin kullanımı". Journal of Turkish Science Education 8/3 (2011), 83-100.