Yıl: 2012 Cilt: 8 Sayı: 13 Sayfa Aralığı: 82 - 92 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi

Öz:
2010 yılında kaybettiğimiz Mimar Maruf Önal'ın (1918) ilk yapıtı olan Dr. Belen Evi (1943) İstanbul'da inşa edilmiş sayılı modernist konuttan biridir. Önal, mütevazı kişilik ve yapıları ile az sayıda yayına konu olmuştur. Bu araştırma, günümüzde adeta "anonimleşme"ye başlayan, bu küçük ama modernist mimarlığın tipik özelliklerini barındırabilmiş binaya yakından bakmayı amaçlamaktadır. Zira mimarının yaklaşımı Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarlığı bağlamında, Türkiye'de modernizmin ilk yıllarına yeniden bakmak için bir imkân sunmaktadır. Türkiye'de o dönem mimarlıkta görülen temel ikiliğin, batıdaki-ni takip eden modernleşme arayışıyla, yeni kurulan Cumhuriyetin elitlerinin kültürel, ulusal, tarihsel kimlik arayışı arasında olduğu söylenebilir. Önal'm Vişnezade'de yaptığı Dr. Belen Evi'ni özel kılan şey, Türk modernizmıne ait bu gerilimin baskın olduğu bir dönemde, tarihsel, yerel ve kültürel referanslardan arınmış, rasyonel bir tutum izlemesidir. Bitişik nizamdaki yapının kimliğini belirleyen dar ön cephesi adeta soyut olarak ele alınmıştır, cephe kaplamalarındaki olumsuz değişikliklere rağmen, "zaman ötesi" niteliğini sürdürmekte, korunması gerekmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Sanat

-

Öz:
The debut work of the architect Maruf Önal (1918-2010), Dr. Belen's House (1943) is one of the few modernist houses built in Istanbul. Önal, with his modest personality and buildings, was subject of only a small number of publications. This research aims at looking closely into Belen 's House, a building which is small, yet able to capture the typical features of modernist architecture and almost becoming 'anonymous'. For the architect's approach offers an opportunity to develop a distinct gaze into the early years of Turkish modernism, within the context of the architecture in the Republican era. The essential dichotomy characterizing this period is told to be between a pursuit of a Western-oriented modernism and a search of cultural, national and historical identity by the new Republican elite. What makes Belen 's house constructed in Vişnezade by Önal quite peculiar is its rationality, devoid of historical, local and cultural references in the context of 1940s dominated by this tension of Turkish modernism. The narrow front facade which gives to the building its peculiar character is almost considered as 'abstract'. Despite the subsequent negative changes infaçade flashing, Belen's house preserves its 'timeless' quality and requires conservation.
Anahtar Kelime:

Konular: Sanat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altan Ergut, Elvan. 2010. " 'Cumhuriyet'in Mekânları/ Zamanları/ İnsanları': Mimarlık Tarihyazımı Üzerine Değerlendirme", Cumhuriyet'in Mekânları Zamanlan İnsanları, Altan Ergut, Elvan & İmamoğlu, Bilge (derleyenler), Ankara: *dipnot yayınları, odtü mf, 11-24.
  • Altan Ergut, Elvan. 2003. "Mimarlık Tarihyazımı Üzerine Düşünceler: Türkiye Çağdaş Mimarlığının Önde Gelen 20 Eseri", Mimarlık, no: 312, Ankara: Mimarlar Odası yayınları, 12-14.
  • Aslanoğlu, İnci. 2010 (3. Basım, 1980, ilk basım). Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlığı, İstanbul: Bilge Kültür Sanat yayıncılık.
  • Belen, Mete ile "Dr. Belen Evi Üzerine Görüşme", 13.11.2010, Yer: Dr. Belen Evi, (Ötkünç A.).
  • Benjamin, Walter. 2008 (5. baskı; 1993, 1. baskı). Son Bakışta Aşk, İstanbul: Metis yayınları.
  • Birol, Radi ile "Maruf Önal Üzerine Görüşme", 23.11.2010, Yer: Arkan Birol Evi, (Ötkünç A.).
  • Eldem, Sedat Hakkı. 1983. Sedat Hakkı Eldem 50 Yıllık Meslek Jübilesi, İstanbul: Mimar Sinan Üniver sitesi yayını.
  • Ergut, Ferdan. 2007. Tarihsel Bilginin Özgüllükleri: Zaman ve Patikaya Bağımlılık", Praksis, Üç aylık sosyal bilimler dergisi, Tarih Yazımı 1, Sayı: 17, Kış, 159-173.
  • Hasol, Doğan. 2002 Mayıs. "İki Örnek İnsan, İki Usta Mimar: Maruf Önal ve Utarit İzgi", Yapı Dergisi, sayı: 246, İstanbul: YEM yayınları.
  • Kaçel, Ela. 2007. "Fidüsyer: Bir Kolektif Düşünme Pratiği", Haluk Baysal-Melih Birsel, Mimarlığa Emek Verenler Dizisi-III, (ed. N. Müge Cengizkan), Ankara: TMMOB Mimarlar Odası, 7-31.
  • Kaçel, Ela. 2009. "Önal'ın Evi: Sağduyunun Sessiz Eleştirisi", Betonart, Sonbahar sayısı, 64-69.
  • Köksal, Aykut. 2010/4. "İstanbul ve Mimarlığın Kente Bitişik Öyküsü", Mimarist, Üç Aylık Mimarlık Kültürü Dergisi, İstanbul: TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, Yıl: 10, Sayı:38, 103-107. (Urbanisme dergisinin eylül-ekim 2010 tarihli 374. sayısında yer alan "İstanbul"dosyasmda Fransızca yayımlanan yazının Türkçesi.)
  • Köksal, Aykut. 2009. Karşı Notlar, Mimarlık, Kent ve Sanat Yazıları 2, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
  • Loos, Adolf. 2003. Ornement et crime (Ornament und Verbrechen), Traduit de l'allemand et presente par Sabine Cornille et Philippe Ivernel, Paris: Editions Payot et Rivages, Rivages poche, Petite Bibliotheque.
  • "Maruf Önal". 1995. Anılarda Mimarlık, Yapı'dan Seçmeler 7, İstanbul: YEM yayınları, 62-77. (Yapı Dergisi, Ağustos' 1992, İstanbul: YEM yayınları, sayı 129)
  • Önal, Maruf. 2006. "Maruf Önal ile Söyleşi I, Mücella Yapıcı, Yıldız Sarayı Dış Karakol Binası, 31 Mayıs 2004", Oda Tarihinden/ Portreler: Maruf Önal, İstanbul: TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi
  • Önal, Maruf. 2003, 6 Kasım. "Mimarlıkta Geçen 60 Yılın Ardından", Yunus Aran Konferansları XVI, 14.30, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversite si, Fındıklı, İstanbul. (http://www.yunusaran.org/mimarlıkta-geçen-60-yılın-ardından)
  • Önal, Maruf. 1991, Haziran. "Maruf Önal ve Tasarımları", Tasarım Dergisi, İstanbul: Tasarım Yayın Grubu, no: 14, 104-120.
  • Önel, Hakkı. 1985 Haziran. Prof. Y. Mimar Ö. Maruf Önal, Meslekte 42 Yıl, Yaşamı-Eserleri-Biyografi, Emeklilik Anı Kitabı, (ekip çalışması), Yıldız Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Şehircilik Anabilim Dalı ve Mimarlık Bölümü, Yapı Bilgisi Anabilim dal ları, İstanbul.
  • Özer, Bülent. 1993 (2. baskı, 1986, 1. baskı). "Başlangıçtan Günümüze Mimarinin Gelişimine Genel Bir Bakış", Yorumlar, Kültür Sanat Mimarlık, İstanbul: YEM Yayın, 189-241.
  • Sey, Yıldız. 1998. "Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Mimarlık ve Yapı Üretimi", 75 Yılda Değişen Kent ve Mimarlık, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, 25-38.
  • Sözen, Metin. 1996. Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisi, Başlangıcından Bugüne Türk Sanat Dizisi, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Tanyeli, Uğur. 2011. Rüya, İnşa, İtiraz, Mimari Eleştiri Metinleri, İstanbul: Boyut yayınları.
  • Tanyeli, Uğur. 2007. Mimarlığın Aktörleri, Türkiye 1900-2000, İstanbul: Garanti Galeri yayınları.
  • Uzman, Emin Necip. 1943. "Şişli'de bir kira evi", Ark'ıtekt, İstanbul, sayı 5-6, 99-102.
  • Vanlı, Şevki. 2006. Mimariden Konuşmak, Bilinmek İste meyen 20. Yüzyıl Türk Mimarlığı Eleştirel Bakış, Ankara: VMV yayınları, cilt 1, 2, 3.
APA ÖTKÜNÇ A (2012). Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi. , 82 - 92.
Chicago ÖTKÜNÇ ARBİL Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi. (2012): 82 - 92.
MLA ÖTKÜNÇ ARBİL Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi. , 2012, ss.82 - 92.
AMA ÖTKÜNÇ A Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi. . 2012; 82 - 92.
Vancouver ÖTKÜNÇ A Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi. . 2012; 82 - 92.
IEEE ÖTKÜNÇ A "Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi." , ss.82 - 92, 2012.
ISNAD ÖTKÜNÇ, ARBİL. "Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi". (2012), 82-92.
APA ÖTKÜNÇ A (2012). Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi. Tasarım+Kuram, 8(13), 82 - 92.
Chicago ÖTKÜNÇ ARBİL Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi. Tasarım+Kuram 8, no.13 (2012): 82 - 92.
MLA ÖTKÜNÇ ARBİL Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi. Tasarım+Kuram, vol.8, no.13, 2012, ss.82 - 92.
AMA ÖTKÜNÇ A Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi. Tasarım+Kuram. 2012; 8(13): 82 - 92.
Vancouver ÖTKÜNÇ A Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi. Tasarım+Kuram. 2012; 8(13): 82 - 92.
IEEE ÖTKÜNÇ A "Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi." Tasarım+Kuram, 8, ss.82 - 92, 2012.
ISNAD ÖTKÜNÇ, ARBİL. "Modernist bir ilk yapıt mimar Maruf önal'ın dr. Fahrettin Belen evi". Tasarım+Kuram 8/13 (2012), 82-92.