Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi

Fatih CAMADAN, (Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı, Rize, Türkiye)
Gökhan KAHVECİ (Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Anabilim Dalı, Rize, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
49 0
Yıl: 2013 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1371 - 1392 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi

Öz:
Bu araştırmanın temel amacı yönetici ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının metafor analizi yöntemiyle incelenmesi olarak belirlenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modellerinden karşılaştırma yolu izlenerek gerçekleştirilmiştir. Bunun yanında toplanan verilerin analizinde ise nitel analiz tekniklerinden içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2011-2012 öğretim yılında, Rize il merkezi ve ilçelerindeki ilköğretim okullarında görev yapmakta olan 181 yönetici, 209 öğretmen olmak üzere toplam 390 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak hazırlanan formda Rehber Öğretmen (Psikolojik Danışman) kavramına ilişkin algıları ortaya çıkarmak için katılımcılardan Rehber öğretmen (Psikolojik Danışman) gibidir, çünkücümlesini tamamlamaları istenmiştir. Katılımcıların ifadelerinin değerlendirilmesinde içerik analizi tekniği ve Pearson X2 testi kullanılmıştır. Araştırmada katılımcıların ifadeleri analiz edildiğinde ürettikleri metaforlardan toplam sekiz adet kavramsal kategori oluşturulmuştur. Daha fazla metaforun üretildiği kategorilerin yöneticiler tarafından ortaya koyuluşu, sırasıyla Yol Gösteren, Problem Çözen, Geliştiren, Keşfeden, Dost, Lider, Koruyan ve Yararsız; öğretmenler tarafından ortaya koyuluşu ise sırasıyla Yol Gösteren, Geliştiren, Problem Çözen, Dost, Keşfeden, Yararsız, Lider ve Koruyan kategorisi şeklinde olduğu görülmüştür. Ayrıca kavramsal kategorilerin katılımcıların kadro türü (yönetici ve öğretmen) ve cinsiyet değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Examination on the view of school administrators and teachers to school counselor (psychological counselor)

Öz:
The main purpose of this study is to examine the view of school administrators and teachers to school counselor (Psychological Counselor) by metaphor analysis. Comparison method of relational screening models has been followed during the research. Content analysis of qualitative analysis methods has been followed to analyze collected data. Study group of the research had total 390 individuals, 181 of which were school administrators and 209 of which were teachers who worked in the elementary schools in Rize city center and districts in the academic year of 2011-2012. In the form prepared for a data collection tool concerning the research, the participants were asked to complete the sentence A school counselor (Psychological Counselor) is like ..., because ...in order to reveal the perceptions of school counselor (Psychological Counselor) content analysis method and Pearson X2 test was used for the assessment of participants statements. When the statements of participants were analyzed, eight total conceptual categories were created from the metaphors they produce. It was shown that school administrators respectively stated the categories in which more metaphors were produced like Guiding, Problem Solving, Developing, Discovering, Friend, Leader, Protector and Ineffective; teachers respectively stated like Guiding, Developing, Problem Solving, Friend, Discovering, Ineffective, Leader and Protector. It was also understood that conceptual categories did not show any significant difference depending on the variables of staff type (school administrator and teacher) and gender.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Akbaş, S. (2001). Okullarda psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin yürütülmesinde oluşturulan işbirliğinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Akman, Y. (1992). İlköğretim düzeyindeki öğrencilerin rehberlik gereksinimleri. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1(3), 4-6.
  • Amatea, E. S., & Clark, M. A. (2005). Changing schools, changing counselors: A qualitative study of school administrators’ conceptions of the school counselor role. Professional School Counseling, 9(1), 16-27.
  • Atıcı, M. ve Çekici, F. (2007, Ekim). Ortaöğretimdeki psikolojik danışman, sınıf öğretmeni ve öğrencilerin istenmeyen davranışlarla baş etme konusundaki görüşlerinin karşılaştırılması. IX. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi’nde sunulan bildiri, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10, 1293-1322.
  • Aydoğdu, E. (2008). İlkoğretim okullarındaki oğrenci ve oğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar (mecazlar) yardımıyla analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
  • Başaran, M. (2008). İlköğretim okullarındaki yönetici ve sınıf rehber öğretmenlerinin psikolojik danışma ve rehberlik faaliyetlerinden beklentileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Boyacı, A. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin eğitim planlaması süreçlerine yönelik kullandıkları metaforlar. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 21, 111-123.
  • Bozic, N., & Carter, A. (2002). Consultation groups: Participants’ views. Educational Psychology in Practice, 18(3), 189-201.
  • Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yönetici görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
  • Clark, M. A., & Amatea, E. S. (2004). Teacher perceptions and expectations of school counselor contributions: Implications for program planning and training. Professional School Counseling, 8(2), 132-140.
  • Cooper, M., Hough, M., & Loynd C. (2005). Scottish secondary school teachers’ attitudes towards, and conceptualisations of counselling. British Journal of Guidance & Counseling, 33(29), 199-221.
  • Corey, G. (2005). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (7. bs.). Ankara: Mentis.
  • Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 269-283.
  • Çetinkaya, B. (2009). Rehberlikte temel kavramlar. B. Aydın (Ed.). Rehberlik içinde (2. bs., s. 1-37). Ankara: Pegem A.
  • Erkan, S. (1997). İlköğretim öğrencilerinin rehberlik ihtiyaçlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Eğitim Yönetimi, 3, 333-406.
  • Erkan, S. (2001). Okul psikolojik danışma ve rehberlik programlarının hazırlanması. Ankara: Nobel.
  • Ersever, O. G. (1992). İlköğretimde açık okul sistemi ile psikolojik danışma ve rehberlik anlayışı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 127-132.
  • Ersoy, A. ve Türkkan, B. (2009). İlköğretim öğrencilerinin resimlerinde internet algısı. İlköğretim Online, 8(1), 57-73.
  • Fitch, T., Newby, E., Ballestero,V., & Marshal, J. L. (2001). Future school administrators’ perceptions of the school counselor’s role. Counselor Education & Supervision, 41, 89-99.
  • Gençdoğan, B. ve Onur, M. (2006). Öğretmenlerin rehberlik etkinliklerinin değerlendirilmesi (Erzurum ve Giresun il örneği). Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 47-54.
  • Ginter, E., Scalise, J. J., & Presse, N. (1990). The elementary school counselor’s role: Perceptions of teachers. The School Counselor, 38(1), 19-23.
  • Güven B. ve İleri S. (2006, hangi ay). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde oluşturdukları metaforlara ilişkin inceleme. XV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Kurum, Muğla.
  • Güven, B. ve Güven, S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersinde metafor oluşturma becerilerine ilişkin nicel bir inceleme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 503-512.
  • Güven, M. (2004). İlköğretim ve ortaöğretim öğretmenlerinin psikolojik danışma ve rehberlik uygulamalarını değerlendirmeleri. 6. Rehberlik Sempozyumu-Bildiriler içinde (s. 85-98). İstanbul: MEF Okulları.
  • Güven, M. (2005, hangi ay). İlköğretimde çocuğu olan velilerin çocuklarının okullarındaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin algı ve beklentileri. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
  • Güvenç, M. (2001). Okullardaki rehberlik faaliyetlerinin yürütülmesinden karşılaşılan güçlükler (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Niğde Üniversitesi, Niğde.
  • Hackney, H. ve Cormier, S. (2008). Psikolojik danışma ilke ve teknikleri: Psikolojik yardım süreci el kitabı (Çev. T. Ergene ve S. Aydemir Sevim). Ankara: Mentis.
  • Hamamcı, Z., Murat, M. ve Çoban, A. (2004, hangi ay). Gaziantep’teki okullarda çalışan psikolojik danışmanların mesleki sorunlarının incelenmesi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı’nda sunulan bildiri, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
  • Hardesty, P. H., & Dillard, J. M. (1994). The role of elementary school counselors compared with their middle and secondary school counterparts. Elementary School Guidance and Counseling, 29, 83-91.
  • Hui, P. K. E. (2002). A whole-school approach to guidance: Hong Kong Teachers’ Perceptions. British Journal of Guidance & Counselling, 30(1), 63-80.
  • Inbar, D. (1996). The free educational prison: metaphors and images. Educational Research, 38(1), 77-92.
  • Karakuş, S. (2008). İlköğretim okullarında çalışan psikolojik danışmanların sınıf öğretmenleri ve sınıf rehber öğretmenleriyle yaptıkları konsültasyon çalışmalarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi (9. bs.). Ankara: Nobel.
  • Kızıl, D. (2007). Ortaöğretim kurumlarındaki rehber öğretmenlerin ve sınıf rehber öğretmenlerin sınıf içi rehberlik etkinlikleri ile ilgili görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Kutlu, M. ve Güven, M. (2002). Özel ve resmi ilköğretim okulu öğrencilerinin öğretmenlerinden bekledikleri ve gözledikleri rehberlik davranışları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 18(2), 15-25.
  • Kuzgun,Y. (2009). Rehberlik ve psikolojik danışma (10. bs.). Ankara: Nobel.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor (Çev. G. Bulut). İstanbul: Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası.
  • Nazlı, S. (2003, Temmuz). Öğretmenlerin kapsamlı gelişimsel rehberlik ve psikolojik danışma programını algılamaları ve değerlendirmeleri. 7. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi’nde sunulan bildiri, İnönü Üniversitesi, Malatya.
  • Nazlı, S. (2007). Okul yöneticilerinin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini algılamaları. Eğitim Araştırmaları, 26, 155-166.
  • Onur, M. (1997). Giresun ili merkez liselerindeki yönetici, öğretmen ve öğrencilerin rehberlik anlayışlarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
  • Özabacı, N., Sakarya, N. ve Doğan, M. (2008). Okul yöneticilerinin okuldaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(19), 8-22.
  • Özaydın, A. (2002). Resmi ilköğretim okullarında yönetici, rehber öğretmen, sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre rehberlik uygulamaları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Özdemir, E. İ. (1991). Bazı değişkenlerin liselerdeki öğrenci, öğretmen, danışman ve yöneticilerin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinden beklentilerinin etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Öztürk, A. (1999). Lise öğretmenlerinin rehberlik hizmetlerini algılama düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının ‘coğrafya’ kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), 55-69.
  • Paskal, K. (2001). Okul yöneticilerinin (ilköğretim okulu müdürlerinin) bu okullarda görev yapan rehber öğretmenlerin görevleri ve rehberlik hizmetleri ile ilgili bilinçlilik düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Pişkin, M. (1989). Orta dereceli okullarda görevli yönetici, öğretmen ve danışmanların ideal ve gerçek danışmanlık görevleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi. Ankara.
  • Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği. (2006). Psikolojik danışma ve rehberlik alanında çalışanlar için etik kurallar (6. bs.). Ankara: Yazar.
  • Raskin, N. J., & Rogers C. L. (1989). Person-centered therapy. In R. J. Corsini, & D. Wedding (Eds.), Current psychotherapies (4th ed., pp. 155-194). Itasca, Illıonıs: F.E. Peacock Publishers.
  • Reiner, S. M., Colbert, R. D., & Perusse, R. (2009). Teacher perceptions of the professional school counselor role: A national study. Professional School Counseling, 12(5) 324-332.
  • Saban, A. (2008). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
  • Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip olduğu metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
  • Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
  • Şahin, C. (2010). Eğitim sürecinde kişilik hizmetleri ve rehberlik. M. Güven (Ed.) Psikolojik danışma ve rehberlik içinde (3. bs., s. 1-48). Ankara: Anı.
  • Tan, H. (1992). Psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara: Milli Eğitim.
  • Topçu Kabasakal, Z. (2009). Rehberlik hizmetleri. B. Aydın (Ed.). Rehberlik içinde (2. bs., s. 39-81). Ankara: Pegem A.
  • Tuzcuoğlu, N. (1994). İlkokullarda rehberlik çalışmaları. Çağdaş Eğitim, 204, 31-33.
  • Uz Baş, A. (2009). Rehberlikte hizmet türleri. B. Aydın (Ed.). Rehberlik içinde (2. bs., s. 82-116). Ankara: Pegem A.
  • Ünal, A., Yıldırım, A. ve Çelik, M. (2010). İlköğretim okulu müdür ve öğretmenlerinin velilere ilişkin algılarının analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 260-272.
  • Ünal, E. (2004, Temmuz). İlköğretim okullarında profesyonel olmayan rehberlik çalışmaları ve eksikliği hissedilen hizmetler. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı’nda sunulan bildiri, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
  • Vail, K. (2005). What do counselors do? American School Board Journal, 192, 24-27.
  • Yeşilyaprak, B. (2001). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Ankara: Nobel.
  • Yumrutaş, A. (2006). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin rehberlik görevleriyle ilgili görüş ve uygulamalarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Zalaquett, C. P. (2005). Principals’ perceptions of elementary school counselors’ role and functions. Professional School Counseling, 8, 451-457.
APA CAMADAN F, KAHVECİ G (2013). Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi. , 1371 - 1392.
Chicago CAMADAN Fatih,KAHVECİ Gökhan Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi. (2013): 1371 - 1392.
MLA CAMADAN Fatih,KAHVECİ Gökhan Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi. , 2013, ss.1371 - 1392.
AMA CAMADAN F,KAHVECİ G Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi. . 2013; 1371 - 1392.
Vancouver CAMADAN F,KAHVECİ G Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi. . 2013; 1371 - 1392.
IEEE CAMADAN F,KAHVECİ G "Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi." , ss.1371 - 1392, 2013.
ISNAD CAMADAN, Fatih - KAHVECİ, Gökhan. "Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi". (2013), 1371-1392.
APA CAMADAN F, KAHVECİ G (2013). Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1371 - 1392.
Chicago CAMADAN Fatih,KAHVECİ Gökhan Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13, no.3 (2013): 1371 - 1392.
MLA CAMADAN Fatih,KAHVECİ Gökhan Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.13, no.3, 2013, ss.1371 - 1392.
AMA CAMADAN F,KAHVECİ G Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(3): 1371 - 1392.
Vancouver CAMADAN F,KAHVECİ G Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2013; 13(3): 1371 - 1392.
IEEE CAMADAN F,KAHVECİ G "Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13, ss.1371 - 1392, 2013.
ISNAD CAMADAN, Fatih - KAHVECİ, Gökhan. "Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin rehber öğretmene (psikolojik danışman) ilişkin algılarının incelenmesi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 13/3 (2013), 1371-1392.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 19:3

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları