Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği

Fatih Mehmet ÖCAL, (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Konya, Türkiye)
Melike Atay POLAT (Şırnak Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Şırnak, Türkiye)
Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
2 0
Yıl: 2012 Cilt: 0 Sayı: 40 Sayfa Aralığı: 67 - 94 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği

Öz:
Yıllardır gelişmekte olan ülkeler yabancı sermaye yatırımlarını kamu açıklarının bir finansman aracı olarak kullanmaktadırlar. Daha çok portföy yatırımları şeklinde gelen yabancısermaye ülkede yaşanan istikrarsızlık ortamında hızla ülkeyi terk etmekte iken bu durumun ülkelere maliyeti kriz şeklinde oldukça önemli bir boyuta ulaşmaktaydı. Sermaye hareketlerinin buolumsuz yanını elimine etmek için ülkeler öncelikle sermaye hareketlerinin kontrolüne yöneliktedbirler almışlardır. Tobin vergisi de bu amaçla geliştirilmiş bir vergi türü olup uygulama alanıson zamanlarda ülkeler arasında tartışılmaya başlanmıştır. Küreselleşme sürecinde mal ve hizmetalışverişinin yanında sermayenin de ülkeler arasındaki dolaşımının serbestleşmesi Türkiye için deönem arzetmektedir. Dolayısıyla çalışmamızın amacı, Türkiyenin yabancı sermaye hareketleriniyönetmede Tobin vergisinin uygulanabilirliliğini ortaya koymaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Sosyoloji İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

Tobin tax in controlling global level capital movements: Turkish case

Öz:
For years, developing countries have been using foreign capital investmens as a tool for financing public deficits. Foreign investments in the form of portfolio investmens leave the countries while the instability take over and the cost of this situation appears as crisis in these countries.In order to eliminate the negative aspects of capital flows, countries primarily take precautionstowards controlling these capital movements. Tobin tax, a type of application developed for thispurpose, have recently begun to be discussed among the countries. In the process of globalization,as well as godds&service movements, the liberalization of capital Exchange between countrieshas important implicating for Turkey, too. Therefore, the aim of this study is to determine theapplicability of Tobin tax controling Turkey s foreign capital movements.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Sosyoloji İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AGUITON, Christophe; (2005), Bu Dünya Bizim Başka Bir Küreselleşmenin Aktörleri, Çev.: Umut KONUŞ ve Burcu ONAR, İstanbul: İthaki Yayınları.
  • AKDİŞ, Muhammed; (2004), “Kısa Vadeli Sermaye Hareketlerinin Yol Açtığı Finansal Krizler ve Bu Krizleri Önlemede Kullanılabilecek Araçlar: Tobin Vergisi”, Active Bankacılık ve Finans Dergisi, 6 (36), ss. 36– 48.
  • ATAY, Melike; (2010), “Küresel Krizde Kriz Erken Uyarı Sinyalleri Olarak Uluslararası Sermaye Hareketleri: Türkiye Örneği”, Halil Seyidoğlu’na Armağan Finansal Kriz Yazıları, Der.: İrfan KALAYCI, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, ss. 361–385.
  • AY, Ahmet ve Fatih MANGIR; (2007), “Uluslararası Finansal Entegrasyon Bağlamında Sermayenin Vergilendirilmesi: Tobin Vergisi”, Maliye Dergisi, 153, ss. 123–141.
  • BALSEVEN, Hale ve Mustafa ERDOĞDU; (2005), “Mali Kriz Riski Bağlamında Tobin Vergisi ve Türkiye’de Uygulanabilir Bir Versiyonu”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, XX (1), ss. 297–319. Banco Central do Brazil, “Economic Indicators”, Internet Address: www.bcb.gov.br/?INDICATORS, Date of Access: 20.05.2012.
  • CALDARİ, Katia and Fabio MASİNİ; (2010), “National Authonomy, Regional Intregration and Global Public Goods: The Debate on the Tobin Tax (1978–2009)”, CREI Working Paper no 1/2010, pp. 1–24.
  • DE GRAUWE, Paul; (2000), “Controls Oil Capital Flows”, Center For Economic Studies, Discussions Paper Series, pp.1-17.
  • DEMİR, Murat ve Erşan SEVER; (2009), “Kısa Vadeli Sermaye Hareketlerinin Nedenleri, Etkileri ve Sermaye Hareketliliğinde Devletin Rolü: Türkiye Üzerine Bir İnceleme”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (29), ss. 214–239.
  • DEMİRBAŞ, Erkan; (2008), “Ülke Uygulamaları Işığında Tobin Vergisi ve Uluslararası Finansal İstikrarsızlıkları Önlemedeki Rolü”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • EĞİLMEZ, Mahfi ve Ercan KUMCU; (2011), Ekonomi Politikası Teori ve Türkiye Uygulaması, On beşinci Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • EĞİLMEZ, Mahfi; (2009), Küresel Finans Krizi Piyasa Sisteminin Eleştirisi, Beşinci Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • EĞİLMEZ, Mahfi; (2010), Makro-Ekonomi Türkiye’den Örneklerle, İkinci Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • EURONEWS; (2012, 9 Ocak), “Sarkozy Tobin Vergisine Sarıldı”, İnternet Adresi;http://tr.euronews.com/2012/01/09/sarkozy-tobin-vergisinesarildi, Erişim Tarihi: 10.01.2012
  • FELİX, David; (1995), “The Tobin Tax Proposal”, Futures, 27 (2), pp. 195– 208.
  • Finans Gündem; (2010, 6 Mart), “Türkiye Yatırım Yıldızları Arasında”, İnternet Adresi; http://www.finansgundem.com/haber/Turkiye-yatirimyildizlari-arasinda/20220, Erişim Tarihi: 05.01.2012.
  • FRANKEL, Jeffrey A.; (1996), “How Well Do Foreign Exchange Markets Function: Might A Tobin Tax Help?”, National Bureau of Economic Research, Working Paper 5422, pp. 1–59.
  • Gelir İdaresi Başkanlığı; (2012), “89 Seri No’lu Gider Vergileri Genel Tebli- ği” İnternet Adresi: http://www.gib.gov.tr/index.php? id=1079&uid= dPD8ZomGh2rFg1SH&type=teblig, Erişim Tarihi: 15.06.2012.
  • GRIFFIN, John and Rene STULZ; (2001), “International Competition and Exchange-Rate Shocks: A Cross-Country Industry Analysis of Stock Returns”, 14 The Review of Financial Studies, 14 (1), pp. 215–241.
  • GÜNEŞ, Sevcan; (2007), “Uluslararası Sermaye Hareketlerini Etkileyen Faktörler: Türkiye Örneği”, Sosyoekonomi, 1, ss. 11–32.
  • HABERER, Markus; (2003), “Some Criticism of the Tobin Tax”, University of Konstanz Discussion Paper No. 03/01, pp. 1–43.
  • Hazine Müsteşarlığı, “Kamu Finansmanı İstatistikleri”, İnternet Adresi: http://www.hazine.gov.tr/irj/portal/anonymous?NavigationTarget=navu rl://91bda8a2e5f49920e80530105b69979e&LightDTNK nobID=- 2112146928, Erişim Tarihi: 13.04.2012.
  • İNANDIM, Şeyda; (2005), “Kısa Vadeli Sermaye Hareketleri ile Reel Döviz Kuru Etkileşimi: Türkiye Örneği”, Yayınlanmamış Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Piyasalar Genel Müdürlüğü.
  • KAPUCU, Hakan, Murat AYDIN, İsmail ŞİRİNER, Farhang MORADY ve Ümit ÇETİN; (2010), Politik İktisat ve Adam Smith, İstanbul: Yön Yayınları.
  • KARACA, S. Serdar; (2010), “Uluslararası Sermaye Hareketleri ve Kriz Sonrası Görünüm”, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, ss. 157–173.
  • KARAGÜL, Mehmet; (2010), Tehdit ve Fırsatlarıyla Dünya Ekonomisi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • KARAKAYALI, Hüseyin; (2009), Türkiye’nin Ekonomik Yapısı ve Değişim (Tarihsel Gelişim&Yapısal Değişim), Üçüncü Baskı, Manisa: Emek Matbaacılık Yayıncılık.
  • KARGI, Nihal ve Ekrem KARAYILMAZLAR; (2009), “Küreselleşmenin Vergi Politikaları Üzerindeki Etkinsizlik Etkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 14 (3), ss. 21–37.
  • KAZGAN, Gülten; (2009), Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi, Dördüncü Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • KESKİN, Nagehan; (2009), “Sermaye Kontrolleri: Nedenleri, Türleri ve Ülke Deneyimleri”, Sosyoekonomi, 1, ss. 148–166.
  • MATSUSAKA, John and Argia SBORDONA; (1995), “Consumer Confidence and Economic Fluctuations”, Economic Inquiry, 33, pp. 296–318.
  • MENDE, Alexander and Lukas MENKHOFF; (2003), “Tobin Tax Effects Seen from the Foreigne Exchange Market’s Microstructure”, Discussion Paper No. 268, pp. 1–19.
  • RAFFER, Kunibert; (1998), “The Tobin Tax: Reviving a Discussion”, World Development, 26(3), pp. 529–538.
  • SARAÇOĞLU, Fatih ve Özgür ŞAHAN; (2004), “Tobin Vergisi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Sayıştay Dergisi, 55, ss. 71–82. Sermaye Piyasası Kurulu; (2012), Aylık İstatistik Bülteni, Ocak, Ankara.
  • SEYİDOĞLU, Halil; (2009), Uluslararası İktisat Teori ve Uygulama, On Yedinci Baskı, İstanbul: Güzem Can Yayınları.
  • SPAHN, Paul Bernd; (1995), “Internatioanl Financial Flows and Transaction Taxes: Survey and Options”, IMF Working Paper, No.WP/95/60, pp. 1–63.
  • SPAHN, Paul Bernd; (1996), “The Tobin Tax and Exchange Rate Stability”, Finance and Development, June, pp. 24–27.
  • SPAHN, Paul Bernd; (2002), “On the Feasibility of a Tax on Foreign Exchange Transaction”, Report Commissioned by the Federal Ministry for Economic Cooperation and Development, February, pp. 1–65.
  • ŞİMŞEK, Hayal Ayça; (2008), “Küreselleşme Sürecinde Finansal Krizler ve Maliye Politikaları: Teorik Bir Değerlendirme”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 13 (1), ss. 183–208.
  • TANRIVERDİ, Sezai; (2010), “Banka Muameleleri Vergisinin Bankacılık Sektöründe Rekabeti Bozucu Etkileri ve Bir Model Önerisi”, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Ankara.
  • TAŞÇI, Kenan ve Erkan DEMİRBAŞ; (2011), “Küreselleşme Sürecinde Sermaye Hareketlerinin Vergilendirilmesi: Tobin Vergisi”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 2(2), ss. 78–109.
  • TCMB, “İstatistiki Veriler”, İnternet Adresi: http://evds.tcmb.gov.tr/cbt.html, Erişim Tarihi: 25.03.2012.
  • TEKİN, Ahmet ve İstiklal Y. VURAL; (2004), “Global Kamusal Malların Finansman Aracı Olarak Global Vergi Önerileri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, ss. 323–337.
  • TILLE, Cedric; (2003), “The Impact of Exchange Rate Movements on U.S. Foreign Debt, Current Issues in Economics and Finance 1, 9, pp. 1– 8.
  • TOBİN, James; (1978), “A Proposal for International Monetary Reform”, Eastern Economic Journal, 4(3–4), pp. 153–159.
  • TOBİN, James; (1999), “Interview with James Tobin: Reigning in the Markets”, Courier, 1, pp. 46–50.
  • TÜİK, “Dış Ticaret İstatistikleri”, İnternet Adresi: http://www.tuik.gov.tr/ AltKategori.do?ust_id=4, Erişim Tarihi: 15.02.2012.
  • TCMB; (2011), “Ödemeler Dengesi Raporu 2011- IV” İnternet Adresi: http://www.tcmb.gov.tr/research/ odemeler/ ODRapor_20114.pdf, Eri- şim Tarihi: 10.04.2012.
  • TÜRSOY, Turgut; (2008), “Sermaye Hesabı Liberalizasyonu: Teorik Bir İnceleme”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (2), ss. 217–231.
  • WEO, “IMF Data and Statistics”, Internet Address: www.imf.org/external/data.htm#data, Date of Access: 14.05.2012.
  • YAR, Fatih; (2008), “Kısa Vadeli Sermaye Hareketleri, Tobin Vergisi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • YATES, Nicholas A.; (2009), “Revisiting the Tobin Tax, in the Context of Development and the Financial Crisis”, The Law and Development Review, 2 (1), pp. 255–282.
APA Öcal F, ATAY POLAT M (2012). Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği. , 67 - 94.
Chicago Öcal Fatih Mehmet,ATAY POLAT MELİKE Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği. (2012): 67 - 94.
MLA Öcal Fatih Mehmet,ATAY POLAT MELİKE Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği. , 2012, ss.67 - 94.
AMA Öcal F,ATAY POLAT M Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği. . 2012; 67 - 94.
Vancouver Öcal F,ATAY POLAT M Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği. . 2012; 67 - 94.
IEEE Öcal F,ATAY POLAT M "Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği." , ss.67 - 94, 2012.
ISNAD Öcal, Fatih Mehmet - ATAY POLAT, MELİKE. "Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği". (2012), 67-94.
APA Öcal F, ATAY POLAT M (2012). Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0(40), 67 - 94.
Chicago Öcal Fatih Mehmet,ATAY POLAT MELİKE Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 0, no.40 (2012): 67 - 94.
MLA Öcal Fatih Mehmet,ATAY POLAT MELİKE Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.0, no.40, 2012, ss.67 - 94.
AMA Öcal F,ATAY POLAT M Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2012; 0(40): 67 - 94.
Vancouver Öcal F,ATAY POLAT M Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2012; 0(40): 67 - 94.
IEEE Öcal F,ATAY POLAT M "Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği." Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 0, ss.67 - 94, 2012.
ISNAD Öcal, Fatih Mehmet - ATAY POLAT, MELİKE. "Küresel düzeyde sermaye hareketlerini yönetmede tobin vergisi: Türkiye örneği". Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 40 (2012), 67-94.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 18:55

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları