Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler

KILIÇ, Mahmut

Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler

Mahmut KILIÇ (Bozok Üniversitesi, Sağlık Yüksek Okulu, Yozgat, Türkiye)

TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni

14 5

Yıl: 2013 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 79 - 86 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler

Öz:

AMAÇ: Hipertansiyon (HT), dünyada ki ölümlerin en başta gelen risk faktörüdür. Kan basıncı (KB) yüksek olanların yaklaşık olarak yarısı bu sorundan habersiz yaşamaktadır. Araştırmanın amacı, birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda HT prevalansı, farkındalığı ve kontrolünü etkileyen faktörleri değerlendirmektir. YÖNTEM: Bu bir kesitsel araştırmadır. Araştırma, 2011 yılında Yozgat il merkezindeki birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuran 18 yaş ve üzeri 1094 yetişkin arasında yapıldı. Veriler, intörn hemşireler tarafından anket uygulaması ve üst koldan sphygmomanometer ile KB ölçülerek toplandı. Verilerin analizinde korelasyon ve binary lojistik regresyon kullanıldı. BULGULAR: Araştırmaya katılanlarda HT prevalansı %37,6 ve HT farkındalığı %60,1’dir. Yaş ve vücut kitle indeksinin artmasıyla HT prevalansı artmaktadır. HT farkındalığı, kadınlarda, çalışmayanlarda, ekonomik durumu orta ve iyi olanlarda ve yaşı büyük olanlarda daha yüksektir. Daha önce KB’si yüksek saptananlar (%46,9) ile HT tanısı alanların (%41,7) yarıya yakınının KB’si kontrol altındadır. Yaşın artmasıyla yüksek KB’nin kontrol altına alınması zorlaşmaktadır. SONUÇ: Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlardaki HT prevalansı, farkındalığı ve kontrol oranları topum geneliyle benzer düzeydedir. Toplumda HT farkındalığı ve kontrolünü artırmak için sağlık kuruluşlarına başvuranların KB ölçümünün sorgulanması, duruma göre KB’sinin ölçülmesi ve yüksek olanlara danışmanlık verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

Hypertension prevalence, awareness, and control, and affecting factors among the primary care clients

Öz:

AIM: Hypertension (HT) is the most common cause of deaths in the world. Nearly half of the people with HT are unaware of the problem. The aim of the study is to assess the hypertension prevalence, awareness and control, and affecting factors among the primary care clients. METHOD: This is a cross-sectional study. The study was conducted on 1094 primary care clients who are 18 years old and over in Yozgat province center, in 2011. Data was collected with a questionnaire and by measuring blood pressure (BP) with sphygmomanometer on upper arm by intern nurses. Correlation and binary logistic regression were used for data analysis. RESULTS: Hypertension prevalence and awareness were 37.6 and 60.1% respectively, among the primary care clients. As age and body mass index increases so does the HT prevalence. The HT awareness is more among women, the unemployed, the older, and those with a middle or high income household. The high BP of less than half of the people whose BP was previously found to be high (46.9%), and who were diagnosed with HT (41.7%) is under control. It becomes more difficult to bring high BP under control as people become older. CONCLUSION: The HT prevalence awareness and the control rates are in similar level with the general population. In order to increase the awareness and control of HT, the BP measurement of the clients should be inquired, and if necessary their BP should be measured and those with high BP should be counseled accordingly.

Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi İnformatik Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Global Status Report on Noncommunicable Diseases 2010. World Health Organization, Geneva: 2011. WHO Library Cataloguing-in- Publication Data. ISBN 9789240686458 (PDF).
2. Turkey Burden of Disease Study 2004. Republic of Turkey Ministry of Health, Refik Saydam Hygiene Center Presidency School of Public Health, Ankara, Turkey: 2007. SPH Publication No: SB-HM-2007/11.
3. U.S. Preventive Services Task Force. Screening for high blood pressure: Reaffirmation recommendation statement. Am Fam Physician. 2009; 79(12): 1087-1088.
4. Pereira M, Lunet N, Azevedo A, Barros H. Differences in prevalence, awareness, treatment and control of hypertension between developing and developed countries. Journal of Hypertension. 2009; 27(5): 963-975.
5. Altun B, Arici M, Nergizoglu G, Derici Ü, et al. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Turkey (the PatenT study) in 2003. Journal of Hypertension. 2005; 23(10): 1817-1823.
6. Erdem Y, Arici M, Altun B, et al. The relationship between hypertension and salt intake in Turkish population: SALTurk study. Blood Press. 2010; 19(5): 313-318.
7. Onat A. Light of the Turkish people's defective heart health secret, important contribution to medicine, Eds. TEKHARF 2009: Figür Grafik ve Matbaacılık Tic. Ltd. Şti. İstanbul; 2009.
8. Kastarinen M, Antikainen R, Peltonen M, et al. Prevalence, awareness and treatment of hypertension in Finland during 1982-2007. Journal of Hypertension. 2009; 27(8): 1552- 1559
9.Ministry of Health General Directorate of Primary Health Care. [Healthy Nutrition, Protect Our Hearts Project Research Report]. Ankara. Gürler Matbaası Dış Tic. Ltd. Şti, 2004.
10. Muntner Pl, Gu D, Wu X, et al. Factors associated with hypertension awareness, treatment, and control in a representative sample of the Chinese population. Hypertension. 2004; 43: 578-585.
11. Banegas JR, Rodríguez-Artalejo F, Cruz Troca JJ, Guallar-Castillón P, Calero JR. Blood pressure in Spain: Distribution, awareness, control, and benefits of a reduction in average pressure. Hypertension. 1998; 32: 998-1002.
12. Fryar CD, Hirsch R, Eberhardt MS, Yoon SS, Wright JD. Hypertension, high serum total cholesterol, and diabetes: racial and ethnic prevalence differences in U.S. Adults, 1999– 2006. NCHS Data Brief. 2010; 36: 1-6.
13. U.S. Department of Health and Human Services. Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure (JNC7). National Institutes of Health National Heart, Lung, and Blood Institute: 2004. NIH Publication No. 04-5230.
14. WHO. Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases. Geneva 2003 WHO Technical Report Series: 916.
15. Meyers LS, Gamst G, Guarino AJ. Applied Multivariate Research Design and Interpretation. New Delhi London United Kingdom. SAGE Publications Ltd, 2006.
16. Topuzoğlu A, Hıdıroğlu S, Önsüz MF, Polat G. [Missed Opportunities for Chronic Diseases Prevention in A Primary Health Care Center in Istanbul]. TAF Prev Med Bull. 2011; 10(6) : 665- 674.
17. Kılıç M, Çetinkaya F. The status of health problems and affecting factors among the health workers in Yozgat provincial center. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011; 20(3):184-194.
18. Doğan N, Toprak D, Demir S. Hypertension prevalence and risk factors among adult population in Afyonkarahisar region: a cross- sectional research. Anadolu Kardiyol Derg. 2012; 12: 47-52.
19. Cutler JA, Sorlie PD, Wolz M, Thom T, Fields LE, Roccella EJ. Trends in hypertension prevalence, awareness, treatment, and control rates in United States adults between 1988-1994 and 1999-2004. Hypertension. 2008; 52: 818- 827.
20. Aziz KU, Faruqui AMA, Manolio T, Davis CE, Benathy J. Blood pressure and hypertension distribution in a lower middle class urban community in Pakistan. J Pak Med Assoc. 2005; 55(8): 333-338.
21. Çöl M, Özdemir O, Ocaktan ME. Treatment- control situations and behavioral factors on hypertensives over 35 years of age at Park Health Center region. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2006; 59: 144-150.

APA	KILIÇ M (2013). Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler. , 79 - 86.
Chicago	KILIÇ Mahmut Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler. (2013): 79 - 86.
MLA	KILIÇ Mahmut Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler. , 2013, ss.79 - 86.
AMA	KILIÇ M Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler. . 2013; 79 - 86.
Vancouver	KILIÇ M Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler. . 2013; 79 - 86.
IEEE	KILIÇ M "Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler." , ss.79 - 86, 2013.
ISNAD	KILIÇ, Mahmut. "Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler". (2013), 79-86.

APA	KILIÇ M (2013). Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 12(1), 79 - 86.
Chicago	KILIÇ Mahmut Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 12, no.1 (2013): 79 - 86.
MLA	KILIÇ Mahmut Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, vol.12, no.1, 2013, ss.79 - 86.
AMA	KILIÇ M Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2013; 12(1): 79 - 86.
Vancouver	KILIÇ M Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2013; 12(1): 79 - 86.
IEEE	KILIÇ M "Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler." TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 12, ss.79 - 86, 2013.
ISNAD	KILIÇ, Mahmut. "Birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuranlarda hipertansiyon prevalansı, farkındalığı, kontrolü ve etkileyen faktörler". TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 12/1 (2013), 79-86.